پیشنهاد می گردد دوره های آموزشی کاربردی متناسب با نیازهای شغلی و احساس شده توسط افراد به مرحله اجرا گذاشته شود.
۵-۴- ارائه پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی

با توجه به اینکه مقوله ارزیابی نظام آموزشی عالی کانون توجه بسیاری از محققان و علاقه مندان قرار گرفته است و با استعانت از یافته های تحقیق پیشنهادات ذیل به سایر محققان ارائه می گردد.
پیشنهاد می گردد در ادامه این تحقیق، محققان مهارت های آموزشی، اجرایی، پژوهشی، اقتصادی وتعهد دانشگاه ها را در پیشبرد توسعه کشور ودستاورد های آن با یکدیگر مقایسه نمایند.
پیشنهاد می گردد این تحقیق در دانشگاه های سایر استان های دیگر نیز مورد ارزیابی قرار گیرد.
پیشنهاد می گردد مدل مورد استفاده در این تحقیق در مقایسه با دانشگاه های دولتی؛ با دانشگاه علمی کاربردی، غیر انتفاعی وپیام نور نیز مورد ارزیابی قرار گیرد و با نتایج حاصل از این پژوهش مورد مقایسه قرار گیرد.
بررسی و انجام این تحقیق در سایر رشته ها و مقایسه یافته های آن با نتایج حاصله در گروه مدیریت
بررسی جامع تمامی متقاضیان ورود به دانشگاه در تمام رشته ها و در تمام سطوح و مقایسه نتایج با یکدیگر
بررسی میزان مشارکت های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی اعضاء هیئت علمی، دانشجویان و فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی و مقایسه آن با دانشگاه های آزاد اسلامی
بررسی ارزش مدرک تحصیلی دانشگاه دولتی در مقایسه با دانشگاه آزاد اسلامی در هر سال تحصیلی و مقایسه نتایج آنها
بررسی توانمندی های فارغ التحصیلان دانشگاه های آزاد اسلامی و مقایسه با توانمندی های فارغ التحصیلان دانشگاه های دولتی
امید است این پیشنهادات برای سایر محققان و علاقه مندان به مسائل نظام آموزش عالی ومدیریت کشور مؤثر واقع گردد.
۵-۵- محدودیت ها
استفاده مدل تحقیق در سال منتهی به جمع آوری داده ها، که ممکن است در سال های آینده تغییرات چشم گیری حاصل شود.
شناسایی بخش هایی که نیاز به سرمایه گذاری بیشتر وایجاد پژوهش های بیشتر دارند.
شهریه پرداختی دانشجویان در دانشگاه آزاد اسلامی وهمچنین تفاوت حقوق اعضاء هیئت علمی مانع ازرسیدن از نتایج مطلوب می گردد.
کمبود تحقیقات داخلی وخارجی برای امکان مقایسه با یافته ها
با توجه به اینکه صنایع خدماتی مختلف ویژگی های خاص خود را دارند ممکن است نتایج حاصل با سایر بخش ها متفاوت وقابل تعمیم نباشد
پیوست ها
پاسخگوی گرا می
با سلام
پرسشنامه ای که پیش روی شماست در راستای پژوهشی جهت به انجام رساندن پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی – مدیریت بازاریابی با عنوان بررسی جایگاه تصویر ذهنی (برند) دانشگاه آزاد اسلامی در مقایسه با دانشگاههای دولتی درمقطع کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی(مطالعه موردی: دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد نجف آباد ودانشکده مدیریت دانشگاه اصفهان) تهیه شده است.لذا پاسخ های دقیق شما می تواند محقق را جهت انجام هر چه بهتر این پژوهش یاری رساند.
از آنجایی که جایگاه تصویر ذهنی (برند) دردانشگاه ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است وتوسعه، پیشرفت وآبادانی هر کشوری در گروه خدمات علمی دانشگاه ها می باشد. لذا انجام این پژوهش می تواند به دانشگاه ها در زمینه مشخص شدن مشکلات درمسیر و بین المللی شدن کمک رساند. تکمیل دقیق پرسشنامه حاضرمحقق را در رسیدن به اهداف این پژوهش یاری خواهد کرد. لازم به ذکر است کلیه پاسخ ها محرمانه تلقی شده وبه صورت موردی استفاده نخواهد شد، فلذا نیازی به درج نام نمی باشد.
با سپاس
محمد حسین رضا
دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مدیریت بازرگانی
mhosinreza@yahoo.com
جنسیت : مرد زن
سن : ۳۵-۲۵ ۴۵-۳۵ بالاتر از ۴۵ سال
میزان تحصیلات : لیسانس فوق لیسانس دکتری
رشته تحصیلی:
دانشگاه محل تحصیل : دانشگاه دولتی دانشگاه آزاد اسلامی
وضعیت : دانشجو هیئت علمی دانشگاه

خدمات دهی: سادگی و سهولت خدمات محصول
تمام و کمال: شکل ظاهری و اینکه آیا کالا مانند یک کالای با کیفیت به نظر می رسد؟
اما این ویژگی ها مربوط به کالا است. زیثامل و بری هشت بعد را برای کیفیت خدمات ارائه داده اند که بعضی از آن ها با کیفیت کالا همپوشانی دارد. ( ریتامل و بری ، ۱۹۸۵ ، ص ۱۴۴)

ویژگی های محسوس : تسهیلات فیزیکی ، تجهیزات و ظاهر کارمندان
قابلیت اطمینان: توانایی ارائه خدماتی که قول داده است .
پاسخگو بودن :‌ تمایل به کمک به مشتریان و ارائه خدمات فوری
شایستگی :‌دانش و مهارت کارکنان و توانایی آن ها در انتقال اعتماد و صداقت
اعتبار/ صداقت :‌قابل اعتماد بودن و صادق بودن در برخورد با مشتریان
همدلی :‌توجه ویژه و همدلی با مشتریان
ارتباطات : دادن آگاهی به مشتران به زبانی که آن ها درک کنند و گوش دادن به مشتریان
ادب و تواضع : رفتار دوستانه در برخورد با مشتریان
۲-۱۷-۳ وفاداری به نام و نشان تجاری
وفاداری به نام و نشان تجاری را می توان به عنوان میزانی که مشتری نسبت به یک نام و نشان تجاری نگرش مثبت دارد. میزان پایبندی باو به نام و نشان تجاری مزبور و قصد ادامه خرید . در آینده تعریف کرد. وفاداری به نام و نشان تجاری مستقیماً متأثر از رضایت یا نارضایتی از نام و نشان تجاری که در طول زمان جمع آوری شده و نیز متأثر از کیفیت محصول است . از آنجا که نگهداشتن مشتریان قدیمی چهار تا شش برابر کم هزینه تر از ایجاد مشتریان جدید است ، مدیران بهتر است اولویت نخست را با ایجاد راهبردهایی که وفاداری نام و نشان تجاری را توسعه و حفظ می کند ، بدهند.
۲-۱۷-۳-۱- فرایند وفاداری به نام و نشان تجاری
تصویر و درک و نگرش مثبت به نام تجاری مطلوب ، عامل بسیار مهمی بر وفاداری به نام تجاری است . مشتریان باید از ارزش خریدشان آگاه شوند تا تشویق بشوند که خرید محصول را در آینده ادامه بدهند . به منظور تشویق خریدهای تکراری ، تبلیغات صورت گرفته نگرش های مشتریان را تقویت می کند تا این نگرش ها به صورت اعتقادات مشتری تکامل یابند و سرانجام به وفاداری تبدیل شوند. به عنوان مثال اکثر خوانندگان آگهی مسافرتی ، آن هایی هستند که از سفر برمی گردند . تبلیغات ( آگهی ها )‌،‌رفتار و درک یک مسافر را قوی می کند. به خاطر داشته باشید که تقویت رفتارها از تغییر آن ها آسانتر است و فروش زمانی شروع می شود یک خریدار را به یک مشتری وفادار تبدیل کنید.
به عقیده برخی محققان چون اولیور وفاداری را باید به صورت یک فرایند در نظر گرفت نه یک خروجی ،‌او وفاداری را در ۴ مرحله شناسایی کرد : وفاداری شناختی ، عاطفی ، ارادی و عملی ، که به نظر سیواداس و همکارانش^[۱۷۶] (۲۰۰۱) هر مرحله درجه عمیق تری از وفاداری را نشان می دهد ( عسکر پور ، ۱۳۸۶ ،۸۲ ) .جاکوبی و کینر^[۱۷۷] ( ۱۹۷۰) و کول و بکمن^[۱۷۸] ( ۱۹۸۵ ) معتقدند سه مورد اول از اجزای رویکرد نگرشی می باشند ( ۲۰۰۱،۵۹، Back )
شکل شماره ۲-۱۴. مدل ۴ مرحله ای وفاداری اولیور- منبع: عسگرپور-۱۳۸۶صفحه ۸۲
۲-۱۷-۳-۲-مزایای وفاداری به نام تجاری
داشتن مشتری وفادار به تعداد زیاد را به مثابه سرمایه ای عظیم برای سازمان می دانند که در حین کاهش هزینه های فعالیت های بازاریابی ، استراتژی هایی مثل توسعه نام تجاری و نفوذ در بازار را نیز تسهیل کرده و به عنوان یک عنصر اصلی ارزش نام تجاری نیز تعیین شده است . ( جلوت و لارسون^[۱۷۹] ، ۲۰۰۴ ، ص۶) اگر سازمانی بتواند وفاداری مشتریانش را نسبت به محصولات و خدماتش افزایش دهد ،‌مزایا بسیاری را برای خود ایجاد می کند . این مزایا شامل :‌
کاهش هزینه های بازاریابی: مشتریان وفادار از طریق تبلیغات دهان به دهان ، توصیه محصولات خدمات شرکت به دیگران و به دلیل شناخت محصولات شرکت و داشتن آگاهی باعث کاهش هزینه های بازاریابی می شوند. بنابر این به دلیل روشی که از منابع سازمان استفاده می کنند ،‌اثر بخش تر هستند ( جلوت و لارسون ، ۲۰۰۴،ص۷) . در همین راستا رامن به نیروی شگفت انگیز بازاریابی مشتریان وفادار اشاره کرد( عسکرپور ، ۱۳۸۶ ، ۸۸) .
دافی ( ۲۰۰۳ ) نیز معتقد است مشتریان وفادار بیشتر احتمال دارد که از طریق کانال های جایگزین ، بخصوص اینترنت ، که هزینه های سازمان را در ارتباط با مشتریان کاهش می دهد، ‌خرید کنند. ( جلوت و لارسون ۲۰۰۴، ص۷)
ایجاد مشتریان جدید بیشتر و افزایش مراجعات : مشتریانی که با نام تجاری شما آشنا هستند ، آن را به دوستان و آشنایان خود معرفی می کنند . مشتریان وفادار هیچگاه در توصیه محصولات سازمان به دیگران شک نمی کنند.
شکایت کردن به جای ترک : مشتریان وفادار مانند سهامداران نام تجاری می باشند . آن ها نام تجاری را باور دارند و در نتیجه در صورت عدم رضایت شکایت می کنند و مطمئن هستند که اگر نتیجه بد خود با نام تجاری را مطرح کنند ، به شکایت آن ها رسیدگی می شود. بنابراین آن ها به جای کارگذاشتن آن نام تجاری یا شرکت اقدام به شکایت می کنند. ( جلوت و لارسون ، ۲۰۰۴ ، ص ۷ )
آگاهی خود به خودی^[۱۸۰] : مشتریان وفادار نام شرکت را در ذهن خود حفظ می کنند و نام تجاری مورد نظرشان را به شدت به ذهن خود می شپارند . این موضوع به خودی خود منجر به افزایش سهم مشتری و حفظ و نگهداری آن می شود(عسکرپور ، ۱۳۸۶ ، ۸۸) .
حساسیت قمیتی پایین و افزایش قیمتی نسبی : ریچهلد ( ۱۹۹۶ ) می گوید مشتریان وفادار در مقایسه با مشتران عادی، نسبت به قیمت حساسیت کمتری دارند ( جلوت و لارسون ، ۲۰۰۴). بنابراین این اجازه را به سازمان می دهند که قیمت ها را افزایش دهد.
بهبود سود آوری سازمان : رولی ( ۲۰۰۵ ) نیز بهبود سود آوری سازمان را یکی از مزایای مشتریان وفادار می داند ( عسکرپور ، ۱۳۸۶ ، ۸۸) .
افزایش درآمد و فروش شرکت : همچنین به نظر آنکلز و همکارانش (‌۲۰۰۳ )‌مشتریان وفادار نام تجاری را بطور مکرر می خرند چون معتقدند وقت آن ها بخاطر جستجوی گزینه های دیگر تلف نمی شود. ‌( جلوت و لارسون ، ۲۰۰۴ ، ص ۷ ).بر اساس نظر گریملر و بلون ( ۱۹۹۸) علاوه بر این که مشتریان وفادار اغلب منجر به افزایش درآمد سازمان می شوند ، منجر افزایش درآمد سازمان می شوند ، منجر به افزایش جریانات سود و فروش پیش بینی شده هم می شوند . زیرا نه تنها کالاها و خدمات اضافی را خریداری می کنند بلکه آنها را به دوستانشان نیز معرفی می کنند ( عسکر پور ، ۱۳۸۶ ، ۸۸)‌ و به نظر دافی (۲۰۰۳) تمایل به ارائه بازخورد و ارزیابی محصول دارند که این یک نکته کلیدی در تجارت امروز است .‌(جلوت و لارسون ، ۲۰۰۴ ، ص ۷ )
۲-۱۷-۳-۳- رویکرد های رفتاری نسبت به وفاداری به نام و نشان تجاری
تعریفی که ما از وفاداری به نام و نشان تجاری ارائه کردیم متبتنی بر دو رویکرد کلی در فهم این مفهوم می باشد : سنجه های رفتاری و سنجه های نگرشی از وفاداری به نام و نشان تجاری .
رویکردهای رفتاری نسبت به وفاداری به نام و نشان تجاری ، رفتار واقعی خرید مصرف کننده راجع به محصول را اندازه گیری می کند . روش تناسب خریدها پرکاربردترین سنجه وفاداری به نام و نشان تجاری است در این رویکرد تمامی نام و نشان های تجاری خریداری شده یک مقوله کالای خاصی برای هر مصرف کننده تعیین شده و نسبت خریدهای مربوط به هر نام و نشان تجاری شناسایی می گردد. آنگاه وفاد اری به نام و نشان تجاری برحسب نوعی نسبت دلخواه از خریدهای مربوط به یک نام و نشان تجاری خاص اندازه گیری می شود. برای مثال چنانچه بیش از ۵۰% درصد خریدها در طی یک دوره زمانی صرف یک نام و نشان تجاری خاص شود ، آن مشتری را وفادار به آن نام و نشان تجاری می خوانند .
رویکرد های رفتاری روشن می کنند که وفاداری به نام و نشان تجاری ، پدیده ای به شکل همه یا هیچ نیست . در عوض وفاداری باید پیوستاری در نظر گرفته شود که از وفاداری کامل تا بی تفاوتی کامل به نام و نشان تجاری گسترده است . چندین نوع وفاداری به غیر از وفاداری تقسیم شده وجود دارد. در برخی موارد مصرف کننده دارای وفاداری تقسیم شده بین دو نام و نشان تجاری است . در موارد دیگر مصرف کنندگان عمدتاً به یک نام و نشان تجاری وفادارند اما در عین حال گهگاهی به نام و نشان تجاری های دیگر هم رجوع می کنند . شاید این کار را به خاطر تنوع و بالا بردن سطح انگیختگی خود انجام می دهند . با این وجود در سایر موارد مشتریان نسبت به تمایز بین نام و نشان های تجاری کاملاً بی تفاوتند . این الگوهای خرید را ممکن است بتوان به شکل زیر به تصویر کشید. در این الگو ، الف، ب ، ج ،‌د نام و نشان های تجاری مختلف هستند .
وفاداری تقسیم نشده : الف ، الف ، الف ، الف ، الف ، الف ، الف
تغییر گهگاه ( به نام و نشان های تجاری دیگر ) : الف ،الف ، ب ، الف ، الف ، الف،‌ج ، الف ، الف ، د
وفاداری به تغییر : الف ، الف ، الف ، الف ،ب ،ب ،ب، ب
وفاداری تقسیم شده : الف ، الف ، الف، ب ، ب ، الف ، الف ، ب ،ب ،ب
بی تفاوتی به نام و نشان تجاری : الف ، ب ، ج ، د،‌ج‌،‌ب ، الف ، ج ،‌د
از دیدگاه بازایاب ، شکل سنجه های رفتاری و وفاداری به نام و نشان تجاری این است که سنجه های مزبور دلایل خرید یک نام و نشان تجاری از سوی یک مصرف کننده را مشخص نمی کنند . نام و نشان تجاری خاصی ممکن است به دلیل راحتی ، در دسترس بودن یا قیمت خریداری شود . اگر هر یکی از این عوامل تغییر کنند ،‌مصرف کنندگان ممکن است به سرعت نام و نشان تجاری دیگری عبور کنند . در چنین موقعی نمی توان به آن ها گفت که چون معنای ضمنی ایده وفاداری این است که در مصرف کننده چیزی فراتر از دلبستگی گذرا به نام و نشان تجاری وجود دارد ، پس نسبت به این نام و نشان تجاری وفاداری نشان دهید ( موون و مینور ، ۱۳۸۱ صص ۴۲۲ و ۴۲۳ ).
۲-۱۷-۳-۳-۱- سنجه های نگرش وفاداری به نام و نشان تجاری
مشکلات مواجه شده در سنجه های رفتاری وفاداری به نام ونشان تجاری نشان می دهند که چرا تمایز بین وفاداری به نام و نشان تجاری و رفتار خرید تکراری اهمیت دارد. رفتار خرید تکراری بدین معناست که مصرف کننده صرفا پیاپی در حال خرید، بدون احساس خاص نسبت به آن است. در مقابل، مفهوم وفاداری به نام و نشان تجاری می باشد. براساس این تمایز رویکرد دیگری برای تعیین وفاداری به نام و نشان تجاری ایجاد شده است. رویکردی که مبتنی بر نگرش مصرف کننده نسبت به محصول و همچنین رفتار خرید در آن ها می باشد. مطابق این رویکرد مصرف کنندگان فقط وقتی که محصول را به طور فعال ترجیح می دهند، ابراز وفاداری به نام و نشان تجاری می کنند(موون و مینور ۱۳۸۱ ص ۴۲۴).
رویکرد دیگر برای سنجش وفاداری نسبت به نام و نشان تجاری معیاری است که برای تاکر^[۱۸۱] و مک کونل^[۱۸۲] ارائه داده اند : بر اساس این معیار مصرف کننده ای هر سه بار متوالی از یک نام و نشان تجاری را خریداری می کند وفادار ابه آن نام و نشان تجاری می باشد . اما همانطور که در شکل می بینید این دو معیار درصد خرید و توالی خرید می توانند همزمان مصرف کننده را وفادار و غیر وفادار نشان دهند . (شکل۲-۱۵)
مصرف کننده۱
مصرف کننده ۲
مصرف کننده۳
مصرف کننده۴
AABAACAAAD
BCDEFGHAAA
AABAACAADA
AABAABAABA
تعریف ۳ خرید متوالی
تعریف خرید ۵۰ درصد
Source: Odin Yorich Narialie Odin, Valcua”Canceptual and Operational Perfect of Brand loyalty: An empirical in esigation: Journal of Business Research, Volume 53(2001),p77

ثابت جزء خالص که گاهی اوقات در روابط خواص استفاده می شود، آنتالپی تبخیر در نقطه جوش نرمال ( ) است. تمامی روابطی که تا به حال برای محاسبه بیان شد برای  نیز صادق است. فقط در این روابط: ]2[

چند روش تخمین دیگر نیز مطرح می شود:
از روابط فشار- بخار
تمامی روابطی که پیش تر در بخش (2-2-1) برای محاسبه  بیان شد، هر کدام می توانند  را حساب کنند و با داشتن  و  می توان  را تخمین زد. ]2[
وقتی که معادله کلاپیرون برای محاسبه  استفاده می شود صرف نظر از  معادل  در نظر گرفته می شود.  از معادله کلاپیرون که بیان شده بود: ]2[
(2-6)
و :
(2-32)
معادله (2-20) اکثراً برای تخمین سریع  استفاده می شود. معمولاً  معادل واحد در نظر گرفته می شود که در این حالت معادله گیاکلن^[12] نامیده می شود. آزمایش های گسترده صورت گرفته نشان می دهد که معمولاً با واقعیت فقط در حدود چند درصد اختلاف دارد.]9[
قانون کیستیاکوسکی^[13] معادله دیگری است که می توان برای تخمین استفاده کرد.]10[
(2-33)
فیشتین و کلین^[14] برای این معادلات ترم تصحیح ارائه کرده اند تا دقت این معادلات را بالا ببرند، اما نتایج بهتر با معادلات دیگر حاصل می شود که در زیر بیان شده است.]11[
روش ریدل
ریدل معادله (2-32) را اندکی تغییر داده و معادله زیر را پیشنهاد کرده است:]12[
(2-34)
روش چن
چن^[15] با بهره گرفتن از معادله (2-24) بیان ساده تری از معادله پیتزر برای فرموله کردن فشار بخار پیشنهاد کرد که ضریب تراکم پذیری در این رابطه از بین می رود. او در نقطه جوش نرمال رابطه ای بین  و  و  بدست آورد.]13[
(2-35)
روش وتر
وتر^[16](1979) معادله ای شبیه به معادله ای که چن ارائه کرد، پیشنهاد داد با این تفاوت که نقطه جوش نرمال قرار داده شود.]14[
(2-36) 
(2-37)
F برای ، الکل ها و ترکیبات دیمری از قبیل و NO و ، 05/1و برای سایر ترکیبات 1 است. ]2[
در جدول (2-1) درصد خطای روش های بیان شده در این بخش برای محاسبه آنتالپی تبخیر در نقطه جوش با هم مقایسه شده است. معادلات چن و ریدل و وتر به طور کلی در حدود 2% خطا دارند.
2-3 تغییرات با دما
گرمای نهان تبخیر با افزایش دما کاهش می یابد و در نقطه بحرانی صفر می شود. این داده ها در شکل (2-3) نشان داده شده است. شیب این نمودار با سایر داده های آنتالپی تبخیر سازگار است. تغییرهای  با دما با تمامی روابط  که تا به حال بیان شده قابل اندازه گیری است. اگرچه تغییرهای  با دما نیز باید مشخص شده باشد.]2[
جدول(2-1): مقایسه خطای روش های بیان شده ]2[

شکل(2-3): تغییرات آنتالپی تبخیر با دما ]2[
پر کاربرد ترین رابطه بین  و  رابطه واتسون^[17] است:]15[
(2-38) 
زیر نویس 1 و 2 به دمای کاهش یافته  و  بر می گردد و معمولاً n را 375/0 یا 38/0 انتخاب می کنند. ]2[
فیشتین اشاره کرد که n به  بستگی دارد.]16[
(2-39)
ویسوانات و کلور^[18]، n را به صورت زیر بیان کرده است:]17[
(2-40)
جدول (2-2) مقایسه بین نتایج آزمایشگاهی و داده های محاسبه شده برای پروپان و 1-پنتانول با معادلات زیر است.]2[
(2-38) 
(2-26) 
مقدار n در معادله اول 38/0 است. مقدار  محاسبه شده با معادله اول با مقادیر تجربی آن در نقطه جوش نرمال تقریباً برابر است. برای پروپان در محدوده مایع هر دو روش به خوبی با مقادیر تجربی مطابقت می کنند اما برای 1-پنتانول نتایج رضایت بخش نیست، برای هر دو معادله به ترتیب خطایی در حدود 13% و 8% مشاهده می شود. ]2[
جدول(2-2): مقایسه نتایج محاسباتی و داده های آزمایشگاهی با تغییر دما ]2[
(2-38)
(2 -26) )  II)
یانگ لیو^[19](2000)رابطه ای جدید بر اساس معادله واتسون ارائه کرد. او با قرار دادن رابطه واتسون در قانون گاز های ایده ال رابطه ای جدید ارائه کرد.]18[

۱- حداقل سن ۱۸ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳ – دارا بودن گواهینامه موتورسیکلت تا ۲۰۰ سی سی حجم موتور(الف -۲) که حداقل یک سال تمام از تاریخ صدور آن گذشته باشد.
۴ - قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ت: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه (گواهینامه ب -۱).
۱- حداقل سن ۱۸ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳- قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ث: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه (گواهینامه ب -۲).
۱- حداقل سن ۲۱ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (ب -۱)
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ - قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ج: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه (پ -۱ و پ- ۲).
۱- حداقل سن ۲۳ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (ب -۱).
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ - قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
ح: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه درجه(ت -۱).
۱ - حداقل سن ۲۵ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (پ-۱).
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ - قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
خ: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه درجه (ت-۲).
۱ - حداقل سن ۲۵ سال تمام.
۲- سپری شدن حداقل دو سال تمام از تاریخ اخذ گواهینامه رانندگی (پ-۲).
۳- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۴ - قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
د: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه رانندگی ویژه وسایل نقلیه سبک عمرانی و کشاورزی:
۱ - حداقل سن ۱۸ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳- قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی با وسیله نقلیه مربوط.
ذ: شرایط شرکت در آزمایش ها و صدور گواهینامه رانندگی ویژه وسایل نقلیه سنگین عمرانی و کشاورزی:
۱ - حداقل سن ۲۳ سال تمام.
۲- ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی از مراجع صلاحیت دار پزشکی.
۳- قبول شدن در آزمون های آیین نامه و مهارت عملی رانندگی با وسیله نقلیه مربوط.
در ایران سالها دو نوع گواهینامه وجود داشت. گواهینامه پایه دو که مخصوص رانندگی با خودروهای با ظرفیت حداکثر ۳۵۰۰ کیلوگرم بود ( مثل خودروهای سواری، مینی بوس، وانت بار) و گواهینامه پایه یک که مخصوص رانندگی با خودروهای بالای ظرفیت ۳۵۰۰ کیلوگرم ( مثل کامیون، اتوبوس و تریلر) بود. مدت اعتبار این گواهینامه ها در ابتدا ۱۰ سال بود که بعداً به ۵ سال کاهش یافت. در حال حاضر گواهینامه پایه یک به همان صورت اول باقی مانده و گواهینامه پایه دو سابق به قوت اعتباری خود باقی مانده اما برای متقاضیان جدید صادر نمی شود و به جای آن دو نوع گواهینامه به نامهای ب ۱ و ب ۲ تعریف شده است.^[۵۴]

تغییرات جدید گواهینامه رانندگی:
تغییرات در قوانین راهنمایی و رانندگی کشور به گواهینامه رانندگی هم رسیده است. بر اساس اعلام پلیس راهور ناجا، افزایش کیفیت آموزش و مهارت رانندگی و رفاه مردم مهم ترین عواملی بوده که در گواهینامه های جدید مدنظر قرار گرفته است.
بر این اساس گواهینامه های خودرو به سه گروه، پایه سه، پایه دو و پایه یک تقسیم شده و علاوه بر آنها گواهینامه موتورسیکلت و گواهینامه های ویژه برای وسایل صنعتی، کشاورزی و کارگاهی صادر می شود.
هم اکنون آزمون نهایی آموزشگاه های رانندگی برای صدور گواهینامه از سوی افسران بازنشسته نیروی انتظامی انجام می شود که در آیین نامه جدید این آزمون نهایی زیر نظر افسران کادر شاغل در پلیس راهور انجام می شود، چرا که گلایه هایی از سوی شهروندان در این خصوص وجود داشت که برخی افراد فاقد صلاحیت، گواهینامه رانندگی می گیرند که به این ترتیب، مهارت رانندگی اصل اول در دریافت گواهینامه خواهد بود.
شرایط دریافت گواهینامه پایه سه که برای حداکثر مجموع وزن و ظرفیت بار ۳.۵ تن یا حمل حداکثر ۹ سرنشین با راننده به جز وسایط نقلیه عمومی است، داشتن ۱۸ سال تمام، ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی، طی کردن دوره های آموزش نظری و عملی و قبولی در آزمون آیین نامه و عملی شهر با وسایط نقلیه مربوط است.
درباره گواهینامه پایه دو نیز افرادی که دو سال از دریافت گواهینامه پایه سه آنها گذشته باشد، می توانند گواهینامه پایه دو دریافت کنند که بر این اساس حداکثر مجموع وزن و ظرفیت بار قابل حمل با این نوع گواهینامه شش تن یا حداکثر ۲۶ نفر سرنشین با راننده و وسایط نقلیه عمومی است.
داشتن ۲۳ سال، ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی طی کردن دوره های نظری و عملی و قبولی در آزمون آیین نامه و عملی شهر با وسایط نقلیه مربوط از جمله شرایط دریافتی این گواهینامه است.
افرادی که دو سال از اخذ گواهینامه پایه دو آنها گذشته باشد، می توانند گواهینامه پایه یک بگیرند، بر این اساس داشتن ۲۵ سال سن برای دریافت این گواهینامه و طی دوره های نظری و عملی مربوط و قبولی در آزمون به اضافه ارائه گواهی سلامت جسمی و روانی برای دریافت این گواهینامه الزامی است که بر این اساس دارندگان این گواهینامه می توانند مجموع وزن و ظرفیت بار بیش از شش تن یا حمل بیش از شش سرنشین را انجام دهند.
هم اکنون اعتبار گواهینامه های رانندگی پنج سال است که بر اساس آیین نامه جدید، هم برای خودرو و هم موتورسیکلت برای افراد تا ۶۵ سال، گواهینامه با اعتبار ۱۰ سال، بین ۶۵ تا۷۰ سال با اعتبار پنج سال و بالای ۷۰ سال با اعتبار دو سال صادر می شود. دارندگان گواهینامه پایه سه، سال اول اجازه تردد در شب و جاده های برون شهری را ندارند.^[۵۵]
گفتار چهارم : کارت پایان خدمت (معافیت از خدمت وظیفه)
طبق ماده ۱ قانون نظام وظیفه عمومی دفاع از استقلال و تمامیت ارضی نظام جمهوری اسلامی و جان و مال و ناموس مردم وظیفه دینی و ملی هر فرد ایرانی است و در اجرای این وظیفه کلیه اتباع ذکور دولت جمهوری اسلامی ایران مکلف به انجام خدمت وظیفه عمومی برابر مقررات این قانون می باشند و هیچ فرد مشمول خدمت وظیفه عمومی را جزء در موارد مصرح در این قانون نمی توان از خدمت معاف کرد و طبق ماده ۲ قانون نظام وظیفه « هر فرد ذکور ایرانی در ماهی که طی آن به سن ۱۸ سال تمام می رسد مشمول مقررات خدمت وظیفه عمومی است».
قانون تعریفی از کارت پایان خدمت بیان نداشته ولی می توان گفت که کارت پایان خدمت سندی است که از طریق یگانهای نیروهای مسلح برای مشمولینی که از نظر پزشکی سالم بوده و در آن یگان خدمت خود را انجام داده اند درخواست و از طریق سازمان وظیفه عمومی نیروی انتظامی صادر و به آنها تحویل می گردد و همچنین طبق قانون برای واجد شرایط قانونی کارت معافیت صادر می گردد که معافیت به سه دسته معافیت تحصیلی و معافیت پزشکی و کفالت تقسیم می شود .
به منظور یکنواخت شدن کلیه کارتهای معافیت و پایان خدمت و افزایش ضریب ایمنی کارتها و همچنین امکان ایجاد هرگونه تغییرات بعدی در اطلاعات موجود در کارتها توسط سازمان وظیفه عمومی ناجا و تسهیل در استعلامات پایان خدمت و معافیت ها ( مثل گذرنامه و گواهینامه، امور استخدامی) کلیه کارتهای پایان خدمت و کارتهای معافیت به صورت هوشمند صادر و کلیه کارتهای قدیمی به صورت کارت هوشمند تعویض می شوند.
طبق ماده ۱۰ قانون نظام وظیفه عمومی موارد ارائه کارت پایان خدمت به شرح ذیل می باشد :
الف) شرکت در آزمایشات رانندگی و اخذ گواهینامه
ب) دریافت هر گونه وام و کمکهای کشاورزی و صنعتی و دامداری و …
ج) کاندیدا شدن جهت انتخابات مجلس شورای اسلامی و سایر شوراها و …
د) تحویل اصل گواهینامه یا پایان نامه دوره های تحصیلی دیپلم و بالاتر از وزارتخانه مربوطه
ه) صدور پروانه کسب و اجازه اشتغال و عضویت در شرکتهای تعاونی

و در جایی دیگر می فرماید تنها راه تربیت و تعلیم راهی است که از ناحیه وحی مربی همه عالم رب العالمین و از ناحیه حق تعالی ارائه شود و آن علمی است که انسان را به کمال مطلوب می رساند. (به نقل از دلشاد: ۱۳۸۲/ ۳)
و شهید مطهری به درستی درباره تعلیم و تربیت بحث ساختن انسان رامطرح می نماید و می فرماید:همانطوری که یک مکتب دارای هدف های مشخصی است و مقررات همه جانبه ای دارد به اصطلاح سیستم حقوقی و سیستم اقتصادی و سیستم سیاسی دارد نمی تواند یک سیستم خاص آموزشی نداشته باشد و این هدف خاص آموزشی خواه برای فرد یا جامعه باشد که اگر هدف جامعه باشد بالاخره این افراد هستند که بوسیله آنها باید اصل طرح ها پیاده شود افراد باید آموزش ببینند و اگر هدف فرد باشد بدیهی است که آموزش وپرورش افراد ضروری است. (شهید مطهری ۱۳۷۳)

و یا مقام معظم رهبری که خود بعنوان کسی که در راس جامعه اسلامی دارای تربیت الهی است و در این تحقیق سعی می شود به بررسی اصول و روش ها و عوامل موثر بر تعلیم وتربیت از دیدگاه ایشان و میزان آگاهی اساتید دانشگاه علوم انتظامی از آنها پرداخته شود در اهمییت تعلیم وتربیت می فرماید هیچ آباد کردنی به قدر آباد کردن روان انسان و فکر انسان که در حقیقت راه آینده اورا ترسیم می کند نمی رسد. (بانکی پورفرد و قماشچی ۷۶: ۱۳۸۰)
۲-۲- تعریف تربیت:
از نظر لغوی وازه تربیت از ریشه «ربو» و باب تفعیل است در این ریشه معنای زیادت و فزونی اخذ شده است و در مشتقات مختلف آن می توان این معنا را به نوعی بازیافت مثلا به تپه «ربوه» گفته می شود زیرا نسبت به سطح زمین برآمده است نفس زدن را «ربو» گویند به سبب اینکه موجب برآمدن سینه است «ربا»نیز از آن رو که زیادتی بر اصل مال است به این نام خوانده می شود البته تنها به نوع خاصی از زیادت بر اصل مال ربا اطلاق شده است نه به هرگونه زیادتی برای مثال برکت که نوعی زیادت بر اصل است ربا محسوب نمی شود. (باقری ج یک ۵۱:۱۳۹۰)
تربیت به معنای پروردن پروراندن پرورش دادن و ادب واخلاق به کسی یاد دادن (عمید ۵۳۸:۱۳۸۹) و در اصطلاح نیز تعاریف زیادی در این باره شده است که به عنوان مثال از نظر حضرت آیت الله خامنه ای تربیت به معنای رشد و حرکت شئ به سمتی است که آن شئ کمال خود را باز می یابد و برای مثال تربیت یک نهال یا یک بوته گل به این معناست که ما این نهال یا بوته را رشد بدهیم تا برگ و بار پیدا کند و میوه بدهدو ضمن اینکه خود این نهال یا بوته از لحاظ ظاهری و زیبایی باید شکل کامل خود را پیدا کند میوه اش هم باید میوه سالم وشیرینی باشد. (بانکی پورفرد، قماشچی ۱۳۸۴:۵۳)
و یا در تعریفی ازامام خمینی از قوه به فعل رساندن استعدادهای نهفته فطرت انسانی درجهت الهی شدن اوست. (امام خمینی ۱۳۸۸: ۲۸)
ویا اینکه «تربیت» نوعی تردید نفس و باطن است و از طریق اعتدال بخشی به قوا و تمایلات بوسیله معرفت ریاضت و استمرار برای نیل به انس و قرب الهی. (شریعتمداری ۳۵:۱۳۷۸)
صرف نظر از تعاریفی که ازجنبه های مختلف اخلاقی – اجتماعی – فلسفی مورد برسی واقع می شود در تعاریف تربیت نکته اشتراکی نیز وجود دارد که می توان به آن اشاره کرد.
- یکی اینکه نوعا مربوط به انسان می شود و موضوع بحث آن درباره رشد و تکامل اوست.
- اینکه در تربیت ارتباط میان دو کس است یعنی یکی بر دیگری تاثیرگذار است یکی بالغ و دیگری نابالغ .
- اینکه تربیت یک عمل هدفدار است.
- اینکه درنهایت متربی باید کامل شود یعنی در واقع باید به قرب الهی برسد.
- اینکه در این عمل به قابلیت رسیدن استعدادهای درونی افراد است.
۲-۳- مفهوم تربیت:
تربیت از مفاهیم و پدیده هایی است که در خصوص مفهوم آن توافق فلسفی و وحدت دیدگاه کمتر وجود دارد به این لحاظ که هر مکتب و مسلکی برمبنای فلسفی خود تعریف ویژه ای برای تربیت ارائه می کند شاید بتوان قدیمی ترین و در عین حال روان ترین وساده ترین تعریف را به افلاطون نسبت داد وی می گوید: تربیت زیباترین چیزی است که دربهترین انسان ها آشکار می شود.
و یا ارسطو گفته است تربیت ایجاد فضیلت فردی و نیز فضیلت اجتماعی و مدنی است.
و یا پستالوزی تربیت را رشد طبیعی و تدریجی همه استعداد ها نبرد های گوهرین در انسان ها می داند و جان دیویی تربیت را با رویکردی جامعه شناسی امری اجتماعی می داند که می توان آن را بازیابی پیاپی تجربه برای افزایش گستره ی ژرفای محتوای اجتماعی آن دانست. در عبارتی خلاصه تربیت از نظر وی یعنی کسب تجربه بوسیله تجربه و برای بازسازی تجربه شهید مطهری نیز تربیت را پرورش دادن و به فعلیت رساندن استعدادها و ایجاد تعادل و هماهنگی میان آنها می داند تا از این راه متربی به حد اعلای کمال برسد.
( تقی پور ظهیر به نقل از جعفری طوسی، ۱۳۸۹: ۱۵)
۲-۴- تعریف تعلیم:
تعلیم نیز مصدر باب تفعیل است و از ماده علم اشتقاق یافته و در لغت به معنای آموختن، آگاهانیدن و یاد دادن است. در هر صورت تعلیم بدین معناست که متعلم از علم و آگاهی برخوردار می گردد و آنچه را که پیش از این نداشته به دست می آورد. (بهشتی، ۱۳۸۷: ۴۲)
در قرآن کریم نیز تعلیم به معنای انتقال آگاهی و دانایی است. انتقال آگاهی در مورد جماد و نبات نمود ندارد اما در مورد انسان و حیوان انتقال آگاهی تحقق دارد و در قرآن کریم هم به آن اشاره شده است: علّم الانسانَ ما لم یَعلَم - (علق ۵ ) آنچه را که انسان نمی دانست به او آموخت.
و در مورد حیوان: و ما عَلّمتُم مِن الجَوارِح مُکَلّبینَ تُعَلِّمونَهُنَّ مِما عَلَّمَکُمُ الله - (مائده، ۴) از آنچه برای مردمان حلال است صید حیوانات شکارگر است که به عنوان مربیان سگ های شکاری از آنچه که خدایتان آموخته به آنها تعلیم داده اید.
۲-۵- رابطه تربیت با تعلیم:
در تعریف تربیت آوردیم که برانگیختن و فراهم آوردن موجبات رشد و پرورش و شکوفایی استعدادها و قابلیت‌ها و توانایی های انسان به منظور رسیدن به کمال و سعادت مطلوب است و در تعریف تعلیم نیز آوردیم که به معنای آموختن، آگاهانیدن و یاد دادن است و در هر صورت تعلیم بدین معناست که متعلم از علم و آگاهی برخوردار می گردد و آنچه را که پیش از این نداشته به دست می آورد.
پس یک نوع ارتباط معقول و آمیختگی در تعلیم و تربیت وجود دارد که به طور معنا داری آنان را به هم پیوند می زند چون این ارتباط توسط کسی برقرار می شود که در اصطلاح می توان در تعلیم به آن معلم و در تربیت مربی گفت.
مقام معظم رهبری در بیانی می فرماید:
تعلیم از تربیت نباید جدا باشد و تعلیم باید با تربیت آمیخته باشد. سعی کنید در مدارس تربیت یک لحظه متوقف نشود. البته بهترین شکل کار این است که معلم مربی نیز باشد و در این فکر باشید که در آینده هم معلم و هم مربی باشید. (بانکی پور فرد، ۱۳۸۰: ۵۵)
۲-۶- تفاوت تعلیم با تربیت:
در تفاوت تعلیم با تربیت می توان به نکات زیر اشاره کرد:
۲-۶-۱- مفهوم تربیت وسیعتر از تعلیم است.
همان طور که اشاره شد تعلیم به معنای انتقال آگاهی و دانایی است. انتقال آگاهی و دانایی در مورد جماد و نبات نمود ندارد اما در مورد انسان و حیوان انتقال آگاهی تحقق دارد و در تربیت علاوه بر انسان و حیوان نبات نیز شامل می شود.
۲-۶-۲- تربیت به رشد مثبت می انجامد ولی در تعلیم شامل آگاهی مثبت و منفی است.
تربیت تنها در موردی به کار می رود که منجر به رشد مثبت متناسب با انسان وجود داشته باشد اما تعلیم شامل آگاهی های مثبت و منفی است. قرآن کریم در داستان موسی و خضر می فرماید موسی به خضر گفت آیا تو را پیروی کنم تا آنچه به تو تعلیم داده شده و مایه رشد و صلاح است به من بیاموزی: قالَ لهُ موسی هَل اَتَبعُکَ علی اَن تُعَلّمَنِ ممّا علمتُ رُشداً (کهف، ۶۶). ولی در آیه ای دیگر از تعلیم و انتقال آگاهی که موجب فساد و اختلاف است سخن می گوید: و آنان از آن دو فرشته چیزهایی می آموختند که بتوانند بوسیله آن میان مرد و همسرش جدایی بیفکند. (بقره، ۱۰۲)
به هر حال تربیت هم عوامل و تمامی زمینه هایی را که می تواند در جهت پرورش و شکوفایی توانائیها و قابلیت‌های آدمی موثر باشد در بر می گیرد اما تعلیم تنها به بخشی از عوامل یعنی به انتقال آگاهی و معلومات ارتباط دارد و به عبارت دیگر تربیت شامل همه توانمندیها و استعدادهاست اما تعلیم آموزش است. (بهشتی، ۱۳۸۷: ۴۴و۴۳)
۲-۶-۳- اهداف تربیت گسترده تر از اهداف تعلیم است:
بوسیله ی تربیت می توان تمامی استعدادهای جسمانی و روحانی و عقلی و عاطفی انسان را رشد داد. اما تعلیم فقط به افزایش معلومات ذهنی متربی کمک می کند، لذا اهداف تربیت گسترده تر از اهداف تعلیم است.
۲-۶-۴- تعلیم جنبه ی ذهنی و تربیت جنبه ی عملی دارد.
یعنی چه بسا افرادی که علم و آگاهی نسبت به بسیاری مسائل دارند اما به هیچ یک از آنها عمل نمی کنند اما تربیت جنبه ی عملی دارد یعنی تربیت هنگامی اطلاق می شود که انسان علم و آگاهی خود را به کار گیرد. ولی تعلیم به معارفی محدود که معلم آن را به شاگردان القاء می کند. لیکن معارف و معلومات نمی توانند همیشه به عنوان یک عامل نیرومند و مؤثر برای عمل و رفتار باشند آنگاه معلومات انسان می تواند سازنده و سامان بخش باشد که در زندگانی و طرز رفتار او مورد استفاده قرار گیرد. (چراغ چشم به نقل از جعفری طوسی، ۱۳۸۹: ۱۶)
در این رابطه مقام معظم رهبری که بیانات ایشان در این تحقیق فصل الخطاب است می فرمایند:
در مورد تربیت باید توجه کنیم که منظور از تربیت فقط فراگیری نیست بلکه بالاتر از فراگیری یک چیز دیگری وجود دارد که آن تربیت به معنای خاص است چون تربیت در اصطلاح عام شامل تعلیم هم می شود پس تربیت در اصطلاح خاص چیزی غیر تعلیم است و تعلیم به معنای یادگرفتن است، اما تربیت به معنای شدن به شکل خاصی در آمدن و یک هویت درست و مطلوبی پیدا کردن است که شامل تربیت های اخلاقی، تربیت های دینی و به اصطلاح تزریق اخلاقیات در وجود انسان می شود و لذا آدمی که صبر، شجاعت یا حلم را با تربیت یاد می گیرد، این آدم مثل کسی است که از رحم مادر شجاع یا حلیم بدنیا آمده باشد یعنی خصیصه ی شجاعت و حلم جزء طبیعت او می شود. (بانکی پور فرد ۱۳۸۰: ۵۵)
۲-۷- اهداف کلی تعلیم و تربیت:
هدف نهایی خلقت انسان و هدف نهایی تعلیم و تربیت اسلامی رسیدن به قرب الهی است هر چند لازم است این هدف به اهداف و مقاصد جزئی، مشخص و روشن تر تجزیه شود تا در برنامه های تعلیم و تربیت مورد استفاده قرار گیرد، اما هر هدفی که برای تربیت در ابعاد گوناگون پیش بینی می شود باید در شعاع قرب الهی و برای تحقق این هدف باشد چون خاستگاه همه ی اهداف تعلیم و تربیت اسلامی رسیدن به قرب الهی است. مقصود از قرب الهی رهایی از دلبستگی های مادی و دل کندن از غیر خدا و دلدادگی به خداوند و پیروی تام از دستورهای او رسیدن به یقین شهودی و فناء فی الله و بقاء بالله است. لذا اگر بخواهیم به تشریح اهداف کلی بپردازیم می توانیم به هدف های اعتقادی، اخلاقی ، علمی، فرهنگی و هنری، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی اشاره کنیم و راه های دستیابی به آن ها را نیز بررسی نمائیم.
۲-۷-۱- اهداف اعتقادی:
الف- توحید:
در بعد اهداف اعتقادی مقام معظم رهبری در رابطه با جایگاه توحید در نظام اسلامی می فرماید:
اسلام دین توحید است و توحید یعنی رهایی انسان از عبودیت و اطاعت و تسلیم در برابر هر چیز و هر کس به جز خدا، یعنی گسستن بندهای سلطه ی نظام های بشری یعنی شکستن طلسم ترس از قدرت های شیطانی و مادی یعنی تکیه بر اقتدارات بی نهایتی که خداوند در نهاد انسان قرار داده و از او به کارگیری آنها را همچو فریضه ای تخلف ناپذیر، طلب کرده است، یعنی اعتماد به وعده ی الهی در پیروزی مستضعفین بر ستمکاران و مستکبران به شرط قیام، مبارزه و استقامت، یعنی دل بستن به رحمت خدا و نهراسیدن از احتمال شکست، یعنی استقبال از زحمات و خطراتی که در راه تحقق وعده ی الهی آدمی را تهدید می کند یعنی مشکلات راه را به حساب خدا گذاشتن و خود را به پیروزی حتمی و نهایی امید داشتن، یعنی در مبارزه، به هدف عالی که نجات جامعه از هر گونه ستم، تبعیض، جهل و شرک است چشم دوختن و عرض ناکامی های شخصی و میان راهی را نزد خدا جستن، و خلاصه یعنی خود را مرتبط و متصل به اقیانوس لایزال قدرت و حکمت الهی دیدن و به سمت هدف اعلی با امید و بی تشویش شناختن. ( همان ۱۱۲)
ب- وحی و انبیاء:
انسان در راه سعادت و رستگاری و رسیدن به قرب الهی علاوه بر بهره گیری از عقل نیازمند بهره برداری از منبع دیگری به نام وحی است. ضرورت استفاده از وحی ره آورد دلایل متعدد عقلانی از جمله برهان لطف و برهان هدایت عامه است در تأیید این دلایل عقلانی دلایل نقلی فراوانی نیز وجود دارد به طور فشرده به دو دلیل «برهان لطف» و «برهان هدایت عامه» اشاره می شود این دو دلیل را متکلمان و حکیمان مسلمان اقامه کرده اند.
ب-۱- برهان لطف:
خداوند عقل را همچو چراغی برای راهنمایی انسان در وجود آدمی به ودیعت نهاده، اما واقعیت آن است که فروغ این چراغ زوایایی را نشان نمی دهد و در برابر طوفان هوس آسیب پذیر است. خداوند که از سر لطف خود عقل را در آدمی به ودیعت نهاده است، از سر همین لطف برگزیدگانی فرستاده تا بر دعوت عقل تأکید کنند. متکلمان از این کار خداوند به «لطف» تعبیر کرده و آن را بر خداوند لازم می دانند.