از نظر شهر سازی کاربری معابر وشبکه های ارتباطی مهمترین و حساس ترین فضاهای عمومی یک شهر را تشکیل می دهد .زیرا علاوه بر این که درصد زیادی از اراضی شهر ها به این فضاها اختصاص یافته است،راه ها مهمترین عنصر شکل دهنده ی شهر و محل اتصال و ارتباط فضاها و کاربری های شهر به یکدیگر به شمار می روند.این شبکه ها نماد توسعه ی فرهنگ شهری و نهایتا مهمترین ابزار طراحی شهری است (رضویان،۱۳۸۱).
شلوغی معابر و ازدحام اتومبیل ،سبب افزایش زمان دسترسی افراد به مکان های مورد نظر شده و از جمله موارد تهدید کننده ی آسایش شهروندان محسوب می شود .دربررسی به عمل آمده ازعرض معابر و وضعیت ترافیک وبرآورد آزمون باانحراف استاندارد۱٫۴۷۲ ومیانگین ۲٫۳۹وضعیت ترافیک در معابر شهر ساری مطلوب ارزیابی نشده است .
۴-۳-۱-۳ -۳- دسترسی به پارکینگ
پارکینگ ،یکی از کاربری های مهم شهری است که در مرکز خرید،مجتمع ها و مناطق مسکونی،مراکز صنعتی،
فرودگاه ها،مراکز اجتماعی و استادیوم های ورزشی مسئله ی دسترسی به آن به طور گسترده مطرح است و با افزایش ابعاد شهر نمایان تر نیز می گردد(مهندسین مشاور آمودراه،۱۳۷۶).در تحقیق حاضر ،وضعیت شهر از لحاظ دسترسی به پارکینگ در مناطق تجاری مورد بررسی قرار گرفته است .که در این مورد انحراف استاندارد ۱٫۱۴۱ومیانگین ۲٫۲۸ نشان دهنده ی کاهش کیفیت دسترسی به پارکینگ و در نتیجه پارک خودرو درگوشه ی معابر وپارک های دوبل و درنتیجه افزایش ترافیک در ساعات اوج آن می شود .
۴-۳-۱-۳-۴-دسترسی به وسایل حمل و نقل عمومی
دسترسی و ارتباط از پیش شرط های اساسی زندگی شهری به شمار می روند. سهولت دسترسی شهروندان به فعالیتها و خدمات مختلف شهری، یکی از شاخصهای مهم کیفیت محیط زندگی می باشد. بطور کلی دسترسی از طریق سفر با شیوه های پیاده روی، دوچرخه سواری، وسایل نقلیه عمومی و شخصی صورت می گیرد. اهمیت توجه به شیوه سفر، از آن جهت است که شیوه های مختلف، هزینه های اقتصادی، اجتماعی- روانی و زیست محیطی متفاوتی را با توجه به سوخت مصرفی، به دنبال دارند. با توجه به اینکه موضوع اصلی برنامه ریزی شهری، ساماندهی کالبدی شهر براساس عدالت اجتماعی، کارایی و کیفیت محیطی است، بنابراین مکان گزینی مناسب فعالیتها، به منظور دسترسی راحت شهروندان (با حداقل هزینه های زمانی، اقتصادی، اجتماعی- روانی) به خدمات شهری، اهمیت ویژه ای می یابد. انحراف استاندارد۱٫۲۳۳ ومیانگین ۳٫۲۰ وسطح معنا داری ۰٫۰۰۱ و>0.05میزان رضایتمندی شهروندان را از خدمات حمل و نقل عمومی را مطلوب ارزیابی می کند.

۴-۳-۱-۴-کیفیت محیطی
کیفیت محیطی برآیند بخش های ترکیبی و به هم پیوسته در یک ناحیه ی مورد نظر است که بیش از هر بخشی،
به ادراک محیطی مطرح استVan Kamp et al, 2003 ) ) .
درواقع کیفیت محیطی می تواند به عنوان بخش اساسی از مفهوم وسیع کیفیت زندگی تلقّی شود و مفاهیم بنیادینی چون سلامت و امنیت را در ترکیب با جنبه هایی چون جذّابیت در برگیرد(RIVM, 2002).براساس برآورد آزمون ،وضعیت شاخص های کیفیت محیطی درنمونه ی موردمطالعه بامیانگین ۲٫۸۱ وانحراف استاندارد ۰٫۳۸۵ وسطح معنی داری صفر، مطلوب ارزیابی نشده است .درذیل به برخی ازمهمترین شاخص های آن می پردازیم.
۴-۳-۱-۴-۱-آلودگی صوتی
یکی از پدیده های ناشی از توسعه شهرها، آلودگی صوتی می باشد.چنین عاملی، انسان و حیوان را مستقیماً از بین نمی برد،بلکه باعث ضعف دستگاه شنوایی، ناشنوایی کامل، ناراحتی های عصبی و استر س ها، فشار خون و بالاخره به خطر افتادن سلامتی انسان می گردد)شیعه، ۱۳۷۱ :۲۰۵ ).
” آلودگی هوااز جمله عوامل محیطی است که بر میزان طول عمر، بروز بیماری های قلبی، ارزش اقتصادی ساختمان ها،کاهش انرژی تابشی خورشید به زمین وحتی افزایش یاکاهش درجه حرارت تأثیر می گذارد)شیعه، ۱۳۷۵ :۲۰۳ ). بخش صنایع و حمل ونقل را می توان به عنوان اصلی ترین منبع آلودگی نام برد)نوروزی، ۱۳۷۹: ۲۷ و مقدس،۱۳۹۰ :۴۸).
براساس نتایج آزمون میزان آلودگی درشهر ساری بامیانگین ۳٫۵۹ وانحراف استاندارد ۱٫۲۹۴ نشان می دهدکه میزان آلودگی درشهرساری طی سالهای اخیر افزایش داشته که می توان ناشی از دو عامل افزایش جمعیت و اتومبیل دانست.
۴-۳-۱-۴-۲-کیفیت آب آشامیدنی
از جمله موارد دیگری که در تامین سلامت افراد موثر می باشد کیفیت آب آشامیدنی شهر است .تامین منابع آب قابل اعتماد از جمله مهمترین مسائل شهری است که با رشد وگسترش بهداشت اهمیت روز افزون می یابد.
در حال حاضر تامین بخشی از آب شرب مصرفی مردم ساری از چاه‌های حفر شده در مناطق میان‌بند هولار و تنگه لته تامین می‌شود و بهداشت و کیفیت این حفره‌های آبی به صورت دائم از سوی مراکز بهداشت درمان و آب و فاضلاب شهری مرکز استان کنترل می‌شود.
اگرچه مسوولان آب و فاضلاب استان بر استاندارد بودن آب شرب شهر ساری تاکید دارند،امابه شکل غیر کنترلی از سموم دفع آفات نباتی در بخش کشاورزی استفاده می‌شودکه هنگام آبیاری اراضی باغی و کشاورزی سموم شیمیایی قابل انتقال خواهد بود . براساس نتایج آزمون در شاخص مطروحه باانحراف استاندارد ۱٫۲۵۶ ومیانگین ۳٫۳۳ ونیزسطح معنی داری صفر و>0.05 رضایتمندی شهروندان رااز کیفیت آب می توان دریافت.
۴-۳-۱-۴-۳-وضعیت زیرساخت ها جهت هدایت ودفع آب های سطحی
جدول ها و جوی ها ،آب باران را هدایت و توزیع می کنندبنابراین جهت دفع آبهای سطحی بسیارمناسب می باشند. حداقل شیب عرضی یک جاده ی آسفالت معمولا ۲% است شیب طولی جوی می تواند ۴/۰ درصد باشد (سعید نیا ،۱۳۸۳).همچنین مناسب سازی کف خیابان ها و کوچه ها ،نقش مهمی در دفع آبهای سطحی دارد. براساس برآورد نمونه ها در شهر مورد مطالعه با انحراف استاندارد ۱٫۲۳۹ ومیانگین ۲٫۷۹ سطح معناداری ۰٫۰۰۱ و>0.05 کیفیت هدایت و دفع آبهای سطحی بسیار پایین است .
۴-۳-۱-۴-۴-نحوه جمع آوری و دفع زباله در شهر مورد مطالعه
اماکن دفع زباله بایستی از نظر بهداشتی در نقاط مناسب و دور از اماکن مسکونی و خارج از آن قرار داشته تا محیط زیست و آبهای زیر زمینی را آلوده نکند .فاصله مناسب محل دفع زباله تا شهر،بایستی ۱۵تا۲۵ کیلومتر باشد(شیعه،۱۳۷۵) .
بررسی نتایج آزمون درارتباط باکیفیت جمع آوری زباله ،انحراف استاندارد ۱٫۳۱۷ ومیانگین ۲٫۹۸ سطح معنی داری ۰٫۷۵۷به دست آمده است .این امر خود حاکی از آن است که شهروندان از کیفیت جمع آوری زباله راضی نیستند . زیرا نبودن سطل زباله به اندازه ی کافی و تلنبار کردن زباله ها درساعات اولیه ی روزدر پیاده رو ها و خیابان ها سبب تولید شیرابه و بوی نامطبوع در محله می نماید. درضمن انتقال زباله های ساری(روزانه ۲۲۰ تن) به منطقه ی چهاردانگه ازسال ۱۳۸۶ وبه همراه دفن غیر بهداشتی زباله ها در کنار اراضی زراعی ،محلات مسکونی و مسیر رفت و آمد مردم ،تهدیدی برای سلامتی افراد محسوب شده و نیز چهره ی ناخوش آیندی به وجود آورده است .
۴-۳-۱- ۵ -کیفیت اقتصادی
تامین حداقل نیازهای اقتصادی شهروندان، از مهم‌ترین شاخص‌های مدیریت کیفیت زندگی شهروندان است. ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضای کالاها، هزینه و درآمد و اشتغال شهروندان بسیاری از مشکلات شهروندی را حل و فصل خواهد کرد.
حل مشکلات و بهبود وضعیت اقتصادی نه تنها شاخص اقتصادی کیفیت زندگی شهروندان را به سطح مطلوبی می‌رساند بلکه به طور مستقیم برارتقاء سطح کیفی شاخص‌های دیگری همچون مسکن، فرهنگ، جمعیت و… تاثیر خواهد داشت. درراستای اهداف پژوهش به بررسی موضوعاتی چون میزان درآمد،میزان مالکیت اتومبیل،وسعت منازل مسکونی ونوع مالکیت مسکونی با مقایسه ی یک به یک محلات در فصل بعد به آن می پردازیم.
۴-۳-۱-۶-کیفیت نگرش
۴-۳-۱-۶-۱-آپارتمان و آپارتمان نشینی
آپارتمان و آپارتمان نشینی زاییده رشد جمعیت در نتیجه توسعه شهرنشینی است و به ‌دلیل گران شدن قیمت زمین و برای جلوگیری از توسعه سطحی شهرها و برای پاسخگویی به نیاز جامعه، توسعه عمودی مدنظر قرار گرفته و برای این که حقوق مدنی و روابط اجتماعی ساکنین آن تنظیم و تنسیق گردد، نیاز به قوانین و مقرراتی بوده که صورت کامل‌تر آن همان قانون تملک آپارتمان و آئین نامه‌های مربوطه‌اند.
در دنیای امروز بهترین راه مقابله با افزایش رو به ‌رشد جمعیت ،کنار‌ آمدن با فرهنگ و قوانین آپارتمان‌نشینی درشهر و یاخارج شدن از شهر و ساکن شدن در شهرک‌های اطراف برای داشتن فضای بیشتر است که مورد اخیر با خود محدودیت هایی به همراه خواهد داشت.
اگرچه کاهش هزینه های اقتصادی و حمل ونقل درآپارتمان های داخل شهراز عواملی هستند که آپارتمان نشینی را تشویق خواهد کردامادرسنجش تمایل شهر وندان مورد مطالعه از آپارتمان نشینی، میانگین ۲٫۵۹و انحراف استاندارد ۱٫۴۴۱ وبا سطح معنی داری صفر و>0.05 نشان می دهد که تمایل زیادی از سوی شهروندان نشان داده نمی شود .
۴-۴نتایج آزمون توصیفی کیفیت زندگی شهر ساری براساس آزمون لیکرت
کلیه ی پاسخ شهروندان درنمونه ی مورد مطالعه بااستفاده از طیف لیکرت بررسی گردیده و سپس در ابعاد مختلف کمترین و بیشترین میانگین بر اساس داده های آماری به دست آمده بررسی گردید.
جدول( ۴-۱۹) تجزیه و تحلیل توصیفی سوال های پرسش نامه در کل شهر ساری (ابعاد کیفیت زندگی شهری)