۰٫۱۳
۰٫۶۱
۰٫۴۴
۰٫۰۹
۰٫۰۲
Fe
۱
۰٫۱۹
۰٫۱۲
۰٫۰۷
۰٫۲۶
-۰٫۱۲
۰٫۰۳
۰٫۲۷
۰٫۷۳
۰٫۶۷
۰٫۱۶
۰٫۱۱
۰٫۴۷
۰٫۴۶
Cr
جدول۳-۱۸- نتایج ضریب همبستگی بین عناصر در نمونههای غبار خیابان
۳-۶- آزمون تحلیل عاملی(PCA)
آزمون تحلیل عاملی یکی دیگر از روش های تعیین ارتباط بین عناصر است. در این آزمون از تحلیل مؤلفه اصلی (PCA) به عنوان روش استخراج و از varimax rotation برای نمایش بهتر دادهها استفاده شد. برای تعیین تعداد فاکتورها از ویژه مقدار (eigenvalue) بیش از ۱ استفاده شد.در این روش منظور از کاهش متغیرها ایناست که این تعداد متغیر را در قالب ۳ یا ۴ مولفه اصلی که هر مولفه حاوی چند متغیر است، ارائه کنیم. برای هر یک از این مولفهها باید یک مفهوم فیزیکی و یک فرایند فیزیکوشیمیایی معرفی شود.
یادآور میشویم که در تحلیل مولفههای اصلی، تعداد مولفهها را از روی مجموع واریانس مولفهها نیز میتوان استخراج نمود. مجموع مولفهها باید بیشتر از ۷۰ درصد واریانس کل داده ها را شامل شوند. همچنین مولفههای تک متغیری از اهمیت کمتری برخوردار هستند. وتا آنجا که ممکن است، نباید از آنها استفاده کرد.
در جدول ۳-۲۰ مشاهده میکنیم که عناصر در سه مولفه اصلی رده بندی شده اند. عناصر سرب، روی، آرسنیک، کادمیم و آنتیموان در یک مولفه، عناصر مولیبدن، مس، نیکل و کروم در مولفه دوم و عناصر کبالت و منگنز در مولفه سوم قرار میگیرند. عناصر موجود در گروه اول عمدتاً ناشی از فرآیندهای درونشهری همچون تردد زیاد خودروها، فرسایش آسفالت خیابان، فرسایش قطعات مختلف اتومبیلها و مواد خروجی گسیلشده از اگزوز اتومبیلهاست. قرار گرفتن هر کدام از عناصر در یک مولفه مجزا به معنای دارا بودن رفتار شیمیایی یکسان و یا منشا مشترک این عناصر میباشد.
جدول۳-۱۹- نتایج آزمون تحلیل عاملی عناصر در نمونههای غبار خیابان.
Rotated Component Matrixa
Component
۱
۲
۳
Mo (ppm)
۰٫۱۵۵
۰٫۸۹۳