کیوانی در باره‌ی این موضوع می گوید :«در اسکندر نامه به روایت کالیستنس دارای، ناهید، دختر فیلقوس را پس از مدّت بسیار کوتاهی نزد پدر باز می گرداند و فیلقوس پس از آگاهی از حاملگی ناهید، این موضوع را پنهان می دارد و فرزند ناهید را پسر خود معرّفی می کند و به دلیل نداشتن پسر، پادشاهی را به او وامی گذارد، مادر اسکندر تا پایان زندگی پسرش زنده است و با نامه های پی در پی خود او را پند و اندرز می دهد، امّا در داستان اسکندر در داراب نامه ، ناهید مادر اسکندر، حاملگی و به دنیا آمدن فرزندخود را از پدر خود، فیلقوس، پنهان می دارد و نوزادش را در کوهی نزدیک صومعه ی ارسطاطالیس رها می کند و گوسفندی با الهام از خدا به این نوزاد شیر می دهد. پیرزنی با تعقیب این گوسفند اسکندر را می بیند و او را به خانه می برد و بزرگش می کند. در چهارسالگی او را نزد ارسطاطالیس می برد. این مرد حکیم، شش سال دانش های گوناگون را به اسکندر می آموزد. همچنین در این داستان ناهید پس از به دنیا آوردن فرزند، با فیروزشاه پادشاه قنواط، شهری نزدیک مصر، ازدواج می کند. سرانجام ناهید پس از سال ها، کودک خردسال خود را در قصر پادشاه قنواط می بیند آن نوزاد اکنون نوجوانی نیک چهره و مفسّر خواب شده است. مادر و پسر پنهانی نزد فیلقوس می روند. فیلقوس با وجود داشتن سه پسر پادشاهی را به اسکندر وامی گذارد. پسران فیلقوس به دلیل رفتار پدرشان بر او می شورند و پدر خود و خواهرشان، ناهید را می کشند، امّا سرانجام اسکندر با زیرکی و بهره گیری از اختلاف میان پسران فیلقوس به پادشاهی می رسد.»
(کیوانی، ۱۳۷۷: ۵۶)
نسب و نژاد اسکندر در اسکندر نامه ی منوچهر حکیم؛ به ویژه چگونگی تولّدش بسیار شگفت انگیز است:«حکیمی مصری، به قبرستانی می رود و کلّه ای را می بیند که بر آن نوشته شده صاحب کلّه ی پوسیده چهل خون مسلمان را به ناحق ریخته و چهار خون ناحق دیگر خواهد ریخت و صد و شصت سال دیگر در عالم، پادشاهی خواهد کرد… فیلسوف آن کلّه را به خانه آورد و در دهان هاون نموده و نرم کرد و در شیشه کرد. در سقف آن غار (محلّ عبادت و زندگی او) آویخته … »
(منوچهر حکیم، ۲:۱۳۷۲)
« این فیلسوف دختری دارد. دختر یک روز دل درد می گیرد و به گمان اینکه در شیشه ی یاد شده داروست، مقداری از پودر را می خورد و در نتیجه ی خوردن پودر بدون ازدواج، آبستن می شود و پسری به دنیا می آورد که قوزی در پشت دارد؛ از همین رو او را فیلقوز می نامند. فیلقوز سرآمد دانش های گوناگون می شود. پس از مرگ حکیم با مادر خود به شهر مصر که به آن مکان نزدیک است، می رود و کم کم وزیر پادشاه می شود. از مصر با قیصر روم وارد جنگ می شود. قیصر را شکست می دهد و خود بر جای او می نشیند . » بقیه ی ماجرا همانند دیگر داستان ها است.
(همان : ۵)
مجدالدّین کیوانی درباره علّت نسب مصری اسکندر می گوید: «خوش رفتاری اسکندر با کاهنان مصری و ادای احترام نسبت به پرستش گاه هایشان موجب شد که آنان وی را پسر خدای آمون بخوانند و متعاقب آن گروهی از مصریان به فکر جعل نژادی مصری برای وی بیفتند. طبق نسب نامه ای که مصریان برای اسکندر ساخته اند، وقتی نکتانیبو، پادشاه مصر به دنبال لشکرکشی اردشیر سوّم هخامنشی به مصر از تخت و تاج محروم شد، به امید گرفتن کمک پیش فیلیپ، شاه مقدونی رفت. در آنجا در لباس یک منجّم و به یاری جادو دل المپیاس را ربود و با وی ارتباط یافت و اسکندر ثمره ی این پیوند نامشروع بود»

(کیوانی، ۱۳۷۷: ۳۵۱).
سیّد حسن صفوی،در کتاب «اسکندر در ادبیّات ایران » در این خصوص بر این باور است : «کشورگشایی های برق آسا و سرکوبگرانه ی او، هول و هراسی شگرف بر جان مردم جهان انداخت و حیرتی آمیخته با احترامی مقدّس گونه نسبت به این چهره ی افسانه ای در دل جهانیان پدید آورد و چه بسا این احساس متضّاد ترس و حیرت از یک سو و احترام و محبّت از سوی دیگر چهره ای خدای گونه از اسکندر برای مردمان کشورهای تسخیر شده ایجاد کرد. یکی از عوامل افزاینده و انکار ناپذیر در این باره، شکست های پی در پی امپراتوری قدرتمند ایران از سپاه اسکندر و سرانجام تسخیر آن بود و همین موضوع امتیازی ارزشمند برای اسکندر به شمار می رفت و هر چه بیشتر زمینه را فراهم می کرد تا بسیاری از حوادث شگفت انگیز و برساخته یاران اسکندر و افسانه سازان از سوی مردم جهان پذیرفته شود.»
( صفوی ، ۱۳۶۴: ۱۲۱)
در ایران سیمای اسکندر از دوران باستان تاکنون با دگرگونی های فراوانی همراه بوده است و این دگرگونی را می توان با مطالعه ی داستان های گوناگون پدید آمده درباره ی او، در ادبیّات فارسی مشاهده کرد. آثار منظوم و منثور فراوانی در ادبیّات فارسی تألیف گردیده است که در غالب آن ها اسکندر سیمایی پیامبر گونه و قدّیس مانند دارد. در غالب این آثار اسکندر نه به عنوان یک عنصر خارجی و مهاجم بلکه به عنوان فردی که خون و نژاد ایرانی در رگ هایش جاری است به تصویر کشیده شده است.آثاری که به صورت خاص تحت عنوان اسکندرنامه نویسی مطرح است در دو قسمت نظم و نثر است :
آثار منثور
اسکندرنامه به روایت کالسیتنس دروغین، نویسنده نامعلوم؛ تاریخ تألیف حدود قرن پنجم
داستان اسکندر در داراب نامه ی طرسوسی؛ تألیف به احتمال فراوان اواخر قرن ششم یا هفتم.
اسکندر نامه ی منوچهر حکیم، تاریخ تألیف احتمالاً قرن دوازدهم
آثار منظوم
۱- داستان اسکندر در شاهنامه ی فردوسی؛
۲- اسکندرنامه ی نظامی؛
۳- آیینه ی اسکندری امیر خسرو دهلوی؛
۴- خردنامه ی اسکندری جامی؛
قصّه ی ذوالقرنین بدرالدّین عبدالسّلام ابراهیم حسینی کشمیری متخلّص به بدری.
آیین اسکندری ، عبدی بیگ شیرازی در دوره صفویه و مقارن با پادشاهی شاه طهماسب .
موضوع همه ی داستان های یاد شده لشکرکشی ها، کشورگشایی ها و سفرهای اسکندر به جهان آن روزگار است. محقّقین در باره‌ی علل و عواملی که باعث گردیده سیمای اسکندر تا این حد در ادب فارسی منعکس شود دلایل گوناگونی را برشمرده‌اند .شکست امپراتوری بزرگ هخامنشی و پیروزی های خیره کننده و برق آسای اسکندر مردم جهان را متحیّر کرد و همین حیرت و شاید وادادگی زمینه ی مناسبی برای افسانه سازان فراهم ساخت تا از اسکندر چهره ای شکست ناپذیر و قابل تقدیس بسازند و تا می توانند درباره ی مهربانی و عدالت ورزی او مبالغه کنند و کم کم از اسکندر سیمایی محبوب و دوست داشتنی بیافرینند. بدیهی است چنین چهره ای مورد پسند مخاطبان باشد و برای شنیدن زندگی و ماجراهایش مشتاق باشند.
مری بویس(Meribevis) در باره‌ی چهره‌ی اسکندر در متون مقدّس اوستایی می نویسد : «در اوستا، کتاب مقدّس زرتشتیان نامی از اسکندر برده نشده است؛ امّا در کتب پهلوی مانند ارداویرافنامه، دینکرت، بندهشن، کارنامه ی اردشیر بابکان، شهرستان های ایران از اسکندر با القابی مانند هروماک، ارموک، ارومی نام برده شده و به طور کلّی در سنّت کیش زرتشت به اسکندر لقب گجسته (ملعون)را دادند؛یعنی لقبی که اسکندر در داشتن آن با« انگره مینو » شریک است»
(بویس، ۱۳۷۵: ۴۱۸).
همین امر نشان می دهد، در این آثار اسکندر رومی دانسته شده و در آن ها درباره ی پدر و مادر اسکندر سخنی به میان نیامده است.
مجدالدّین کیوانی با جمع بندی منابع کهن فارسی و عربی درباره ی اسکندر می نویسد: «از قراین چنین بر می آید که گزارش های مندرج در این منابع یا روایاتی است که که به دست ایرانیان زرتشتی نوشته شده و از طریق آثاری چون دینکرت، بندهشن و اردوایرافنامه به ما رسیده یا بر گرفته از منابع غیر پهلوی مانند سریانی و یونانی است. در منابع گروه اوّل اسکندر همه جا مردی ستمکاره، ویرانگر و اهریمنی وصف شده است. در این قبیل منابع از شاه مقدونی با عنوان گجستک الکساندر هرومیک (اسکندر ملعون رومی) و هم طراز جبّارانی چون ضحّاک بیدادگر و افراسیاب بداندیش نهاده شده است. سرچشمه ی گروه دوّم داستان ها وگزارش های راست و دروغی است که نخستین بار چند سده پس از روزگار اسکندر، بیرون از سرزمین یونان، به یونانی نوشته شد و بعدها به زبان های مختلف؛ از جمله پهلوی، سریانی و عربی ترجمه شد و در هریک از برگردان ها مبالغی غیر واقع بدان افزوده شد»
(کیوانی، ۱۳۸۴ : ۴۰۳).
مری بویس می نویسد :«در شرایط حاصل از نابخردی های داریوش سوّم در بهره وری از مجموعه ی نیروهایی که در اختیارش بود، اسکندر در جنگ های گوناگون پیروز شد و ناگهان خود را در جلو دروازه های تخت جمشید دید،شهری بی دفاع که بی مقاومت مسلّحانه، با اطمینان به عفو تسلیم شده است. امّا شهر و مردم آن قصّابی و سلّاخی می شوند.»
(بویس، ۱۳۷۵: ۴۱۸)
اومستد در کتاب «تاریخ هخامنشان»در بار‌ه ی فجایع اسکندر در ایران می نویسد : « و مردان همه بی رحمانه کشته شدند و زنان به کنیزی برده شدند…»
(اومستد، ۱۳۷۵: ۷۲۲)
این نویسنده اضافه می کند :« اسکندر پا را فراتر گذاشته ودر نامه هایش می بالید که چگونه فرمان کشتار عام اسیران پارسی را داده بود»
(همان، ۷۲۳)
اولریش ویلکن (Olrishvilkon)جریان به آتش کشیدن تخت جمشید توسّط اسکندر را با انزجار یاد آور گردیده و می نویسد : « او چنین برداشت کرده بود که آتش زدن کاخ جمشید یک اعلامیه ی سیاسی برای آسیا می باشد»
(ویلکن، ۱۳۷۶: ۳۹۷).
«این واقعیّت های تلخ باعث شد که سیمای اسکندر در متون پهلوی مانند ارداویرافنامه، دینکرت، بندهشن، کارنامه ی اردشیر بابکان و شهرستان های ایران منفی باشد و او را یک عنصر بیگانه و برهم زننده ی دین و آیین و پریشان کننده ی کتب دینی دانسته و از وی سخت مذمّت نموده و نامش را به بدی و زشتی یاد کرده اند، به طوری که غالباً هر جا اسمی از وی برده شده صفت گجسته (ملعون) با نامش همراه است .»
(صفوی، ۱۳۶۴: ۲۵).
نگاه فردوسی به اسکندر نگاهی دوگانه است. تا آنجا که به واقعیّت های تاریخی مربوط است و آنچه که اسکندر در ایرا ان انجام داده ، فردوسی با نگاهی تنفّربار به او نگاه می کند . این پیشینه باعث شده که در شاهنامه ی فردوسی به جز در داستان مستقل اسکندر در چند جا هماهنگ با تصویر یاد شده در کتاب های پهلوی تصویری منفی از این پادشاه ارائه کند. یک جا هنگامی که اردشیر از اردوان می گریزد و به پارس می رود، با جمع شدن مردم بر گرد او اردشیر به مردم می گوید:
کسی نیست زین نامدار انجمن زفـــرزانــه و مــردم رای زن
که نشنید اسکنـدر بــد گمان چه کرد از فرومایگی در جهان
نیاکـان مـا یکـایـک بــکشت بـــه بیداد آورد گیتی به مشت
(فردوسی، ۱۳۷۴ج ۴: ۱۳۰ )
هم چنین جایی دیگر بهرام گور در یکی از مجالس خود نام برخی از پادشاهان گذشته را یاد می کند و اردشیر را بزرگ ترین پادشاه می خواند و درباره ی اسکندر می گوید:
بدانگه که اسکندر آمــد ز روم به ایران و ویران شد این مرز و بوم
چو دارای شمشیرزن را بکشت خـــور و خواب ایرانیان شـد درشت.
(همان، :۳۷۱)
این تصویر که البّته در شاهنامه پر رنگ و برجسته نیست، در کنار تصویری دیگر از اسکندر است که در داستان مستقل و مفصّل اسکندر دیده می شود.در این داستان از شاهنامه، اسکندر شخصیّتی پاک و مثبت دارد. او فرزند داراب است و پس از کشته شدن او رفتاری مناسب با جنازه ی دارا و خانواده اش دارد، به گونه ای که همسر دارا و مادر روشنک در نامه ای به اسکندر، آرزوی نیکویی برایش دارند.
تو را خواهم اندر جهان نیکویی بزرگی و پیروزی و خسرویی
(همان : ۹)
بطور کلّی در شاهنامه، اسکندر فردی دوراندیش،صلح جو، پیامبر گونه و دوستدار عدالت و مهرورز توصیف شده و به جنایات و آدم کشی های او اشاره نشده است.
درباره ی تصویر دوّمی که فردوسی از اسکندر در شاهنامه ترسیم کرده است ونسبت به انبوه جنایاتش در ایران سکوت می کند صفوی می نویسد:« شاید این پرسش پیش می آید که فردوسی با وجود تصویرهای بد و نامطلوبی که از اسکندر در جاهای دیگر از شاهنامه ارائه کرده، چرا در داستان مفصّل اسکندر چهره ای مطلوب و مثبت را به تصویر کشیده است؟چنین می نماید همان گونه که بروا و نولدکه گفته اند فردوسی، داستان اسکندر را از منابع عربی گرفته ، از همین رو سیمای اسکندر در این داستان هماهنگ با چهره ی مطلوب و پیامبر گونه ای است که از سوی تاریخ نویسانی مانند طبری، یعقوب، مسعوی، بلعمی و… ارائه شده است.»
(صفوی، ۱۳۶۴: ۵۴).
« بررسی متون کهن درباره ی اسکندر نشان می دهد، فردوسی در زمان خود جز متنی که آن را به نظم کشیده، چیزی در اختیار نداشته است و با بی میلی و بی رغبتی به این کار دست زده است، چون در هیچ جای داستان مانند نظامی، خود سخنی در مدح و ستایش اسکندر نمی گوید. درباره ی احتمال دوّم نیز باید گفت، فردوسی با توجّه به فضای حاکم بر جامعه و طرح مباحثی چون شیعه بودن او و مطرح شدن اسکندر در حدّ یک پیامبر در آثار عربی اسلامی، نگران بوده، اگر اسکندر را به گونه ای متفاوت با شرایط حاکم بر دربار تصویر کند، بدخواهان او فرصت را غنیمت شمرده و اتّهاماتی دیگر بر او وارد سازند.»
(صفوی،۱۳۶۴ : ۱۰۹)
کرمی تا حدّ زیادی در این خصوص با صفوی هم عقیده بوده و در باره‌ی تأثیر همین عوامل بر نظامی گنجوی برای سرودن اسکندر نامه می نویسد :« در تصویر مثبت، امّا بسیار کم رنگ اسکندر در شاهنامه و در آمیخته شدن چهره ی او با ذوالقرنین در قرآن از سوی تاریخ نگارانی مانند طبری، مسعودی و بلعمی و… زمینه ی مناسبی در افکار عمومی مردم ایران فراهم آورد تا شاعری مانند نظامی برای گزینش چهره ای مطلوب و پادشاهی آرمانی بر آن شود تا داستان اسکندر را به نظم کشد و ویژگی های کاملا پسندیده و آرمانی پادشاه دلخواه خود را در وجود فردی بریزد که افزون بر پادشاهی، پیامبر نیر هست. از دیدگاه نظامی اسکندر موحد است و همه ی پیروزی های خود را از خدا می داند و در همه حال شکر گزار خداست. امکانات لازم را برای فراگیری دانش های گوناگون فراهم می آورد و به دانشوران اهمیّت می دهد و با ساختن عبادتگاه ، نهانی می کوشد از آفات قدرتمندی و جاه طلبی پرهیز نماید.».
(کرمی،۱۳۸۳: ۱۵۱).
نظامی دو سفر برای اسکندر در نظر می گیرد؛ سفر نخست او هنگام پادشاهی است و سفر دوّمش پس از برگزیده شدن به پیامبری است.امیر خسرو دهلوی که به پیروی از نظامی داستان اسکندر را به نظم کشیده، دیدگاه های مطرح شده درباره ی پیامبری اسکندر را نمی پذیرد و آن را مردود می شمارد .

۲-۴٫ توصیف یافته های تحقیق ۱۲۷
۳-۴٫ پیش­فرض استفاده از آزمون های آماری پارامتریک ۱۳۲
۴-۴٫ تجزیه و تحلیل سؤالات پژوهش ۱۳۵
۵-۴٫ تجزیه و تحلیل فرضیه های پژوهش ۱۴۵

۱-۵٫ مقدمه ۱۴۹
۲-۵٫ خلاصه پژوهش ۱۴۹
۳-۵٫ بحث و نتیجه گیری ۱۵۰
۴-۵٫ نتیجه گیری کلی ۱۵۸
۵-۵ . پیشنهادها ۱۵۹
۱-۵-۵٫ پیشنهادهای کاربردی ۱۵۹
۲-۵-۵٫ پیشنهادهای برای محقیق در آینده ۱۶۱

۶-۵٫ محدودیت های پژوهش ۱۶۲
۱-۶-۵٫ محدودیت های در کنترل محقق ۱۶۲
۲-۶-۵٫ محدودیت های خارج از کنترل محقق ۱۶۲
منابع فارسی ۱۶۷
منابع انگلیسی ۱۷۷
فهرست جدول ها
عنوان صفحه
جدول (۱-۲) دیدگاه مخالفان و موافقان مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان ۴۹
جدول(۲-۲) مقایسه گروه های اول و گروه های دوم از نظرکولی ۵۷
جدول (۱-۳) توزیع فراوانی جامعه آماری پژوهش دانشگاه به تفکیک دانشکده، مدرک تحصیلی و جنسیت در سال تحصیلی ۹۴-۱۳۹۳ ۱۱۶
جدول (۲-۳) توزیع حجم نمونه پژوهش به تفکیک دانشکده ها و جنسیت کارکنان در دانشگاه علوم پزشکی همدان تحصیلی ۹۴-۹۳ ۱۱۹
جدول (۳-۳) توزیع تعداد مولفه­ها و گویه ­های پرسشنامه ­ها ۱۲۱
جدول(۴- ۳) توزیع آلفای کرونباخ پرسشنامه ­ها ومؤلفه­های آن ها ۱۲۳
جدول( ۱-۴) فراوانی و درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنسیت ۱۲۷
جدول(۲-۴) فراوانی و درصد فراوانی نمونه آماری مورد مطالعه به لحاظ سن ۱۲۸
جدول(۳-۴) فراوانی و درصد فراوانی نمونه اعضاء هیأت علمی به لحاظ مرتبه علمی ۱۲۹
جدول(۴-۴) فراوانی و درصد فراوانی نمونه اعضاء هیأت علمی به لحاظ سابقه خدمت ۱۳۰
جدول(۵-۴) فراوانی و درصد فراوانی نمونه اعضاء هیأت علمی به لحاظ دانشکده محل خدمت ۱۳۱
جدول(۶-۴) نتیجه آزمون کالموگروف – اسمیرونوف برای نرمال بودن توزیع داده ها ۱۳۲
جدول(۷-۴) بررسی وضعیت مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان کارکنان دانشگاه علوم پزشکی همدان از دیدگاه اعضاء هیأت علمی با بهره گرفتن از آزمون تی تک‌گروهی ۱۵۴
جدول(۸-۴) بررسی وضعیت کارتیمی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی همدان از دیدگاه اعضاء هیأت علمی با بهره گرفتن از آزمون تی تک‌گروهی ۱۳۲
جدول(۹-۴) بررسی وضعیت توسعه حرفه ای کارکنان دانشگاه علوم پزشکی همدان از دیدگاه اعضاء هیأت علمی با بهره گرفتن از آزمون تی تک‌گروهی ۱۳۹
جدول( ۱۰-۴) نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام تاثیر مؤلفه‌های مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمانی بر کار تیمی در محیط کار دانشگاه علوم پزشکی همدان از دیدگاه اعضاء هیأت علمی ۱۴۱
جدول( ۱۱-۴) نتایج تحلیل رگرسیون گام به گام تاثیر مؤلفه‌های مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمانی بر توسعه حرفه ای کارکنان در محیط کار دانشگاه علوم پزشکی همدان از دیدگاه اعضاء هیأت علمی ۱۴۳
جدول( ۱۲-۴) بررسی رابطه بین مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان با کار تیمی در محیط کار دانشگاه علوم پزشکی همدان از دیدگاه اعضای هیأت علمی با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون ۱۴۵
جدول( ۱۳-۴) بررسی رابطه بین مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان با توسعه حرفه ای کارکنان در محیط کار دانشگاه علوم پزشکی همدان از دیدگاه اعضای هیأت علمی با بهره گرفتن از آزمون همبستگی پیرسون ۱۴۶
فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار(۱-۴) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه به تفکیک جنسیت ۱۲۸
نمودار(۲-۴) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه برحسب سطوح سنی ۱۲۹
نمودار(۳-۴) توزیع درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه برحسب مرتبه علمی ۱۳۰
نمودار(۴-۴) توزیع درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه برحسب سابقه خدمت ۱۳۱
نمودار(۵-۴) درصد فراوانی نمونه مورد مطالعه برحسب دانشکده محل خدمت ۱۳۲
نمودار(۶-۴) توزیع فراوانی مسؤولیت پذیری اجتماعی سازمان به همراه منحنی توزیع نرمال ۱۳۴
نمودار(۷-۴) توزیع فراوانی کار تیمی به همراه منحنی توزیع نرمال ۱۳۴

ادبیات پژوهش
۲- ۱: مقدمه
باتوجه به موضوع پژوهش، دراین فصل به مبانی نظری مدل پژوهش پرداخته میشود؛ و هریک از متغیرهای موثر در مدل مفهومی که در فصل اول به آن اشاره شد، دراین فصل به طور کامل توضیح و تشریح خواهند شد؛ و به نظریات و تئوری های نویسندگان و پژوهشگران در زمینه گردشگری اشاره میگردد.
۲-۲: مبانی نظری پژوهش
۲-۲-۱: گردشگری
یکی از عوامل مهم و مؤثر در پویایی اقتصاد و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری میباشد. بررسی تاریخ سفر از سدههای گذشته مؤید آن است که انسانها به انگیزههای گوناگون همچون تجارت، آموزش، زیارت و انجام امور مذهبی، ماجراجویی و نیز انجام وظایف سیاسی به سفر میپرداختهاند(صدر ممتاز و آقارحیمی،۱۳۸۹ ،۵۱۷). رشد شتابان گردشگری در جهان و منافع حاصل از آن، توجه ویژه دولتها و برنامهریزان را موجب گردیده و شکل گیری شیوه های جدید سیاست گذاری در این زمینه را به دنبال داشتهاست. کشورهای پیشرفته دنیا پیش از دیگر کشورها به اهمیت گردشگری پی برده و برنامه ریزیهای گستردهای برای رشد همه جانبه آن انجام دادهاند. گردشگری میتواند در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که منابع اقتصادی چندانی ندارند، به مهمترین منبع اقتصادی این کشورها تبدیل گردد. به همین سبب اکثر کشورهای در حال توسعه، در زمینه توسعه گردشگری، برنامهریزیهای مختلفی را شروع کردهاند. گردشگری از ابعاد مختلف، میتواند آثار مثبت و منفی متعددی به دنبال داشته باشد؛ از جمله آثار مثبت آن میتوان به ایجاد اشتغال، افزایش فرصتهای سرمایهگذاری، بهبود کیفیت زندگی، رشد فرهنگی، تقویت ارزشها و سنن محلی، توسعه زیرساختها، حفاظت از سایتهای تاریخی و اکولوژیکی، توسعه مهارتهای برنامه ریزی و نظایر آن اشاره نمود. در کنار آثار یاد شده، گردشگری اگر به خوبی مدیریت و کنترل نشود، میتواند آثار منفی زیادی به همراه داشته باشد که از آن جمله میتوان از انواع آلودگیها، تهدید فرهنگ محلی، صدمات وارده بر محیط زیست، گسترش بیماریها، شلوغی و مصرف گرایی اشاره نمود(اسماعیل زاده و همکاران، ۱۳۹۰ ،۱۲۰). واژه توریسم^[۱۹](گردشگر)، نخستین بار در سال ۱۸۱۱ در مجلهای به نام اسپورتینگ آمدهاست. از دهه ۱۹۷۰ مطالعات مربوط به صنعت توریسم به مفهوم امروزی خود جایگاه خاصی در میان سایر علوم دانشگاهی به وجود آوردهاست و امروزه توریسم یکی از امیدبخشترین فعالیتهایی است که از آن به عنوان گذرگاه توسعه یاد میشود. گردشگری یکی از رشد یافتهترین صنایع نیمه دوم قرن بیستم بود و اغلب به عنوان کلید یا رمز رشد اقتصادی، چه در کشورهای توسعه یافته و چه کشورهای در حال توسعه به کار رفت(ضرابی و پریخانی،۱۳۸۹، ۳۸). با توجه به اهمیت صنعت گردشگری، علاوه بر عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، عوامل محیط طبیعی نیز نقش مهمی را در توسعه گردشگری و همچنین جذب گردشگر ایفا میکنند(رنجبر و همکاران، ۱۳۸۹، ۸۰). گردشگری از مهمترین فعالیتهای انسان معاصر است که همراه با به وجود آوردن تغییراتی شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، منش و روش زندگی انسانها را دگرگون میسازد. به استناد تعاریف سازمان جهانی جهانگردی، پیشنیاز توسعه پایدار گردشگری، تلفیق و هماهنگی اهداف اقتصادی و زیست محیطی و نیز اجتماعی و فرهنگی است. این امر متضمن تأمین منافع درازمدت جامعه میزبان، گردشگران مهمان و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی است(کرمی دهکردی و کلانتری،۱۳۹۰ ، ۲). گوسلینگ و همکاران (۲۰۰۵) بهرحال، به طور کلی گردشگری به عنوان یک صنعت بسیار مصرفی با سهم قابل توجهی از مقصد عامل در مقادیر مطلوب کمتر بهره وری سازگار با محیط زیست نسبت به متوسط جهانی مشاهده می شود(کان و هونگ بینگ ،۲۰۱۱ ،۱۹۷۴). مولیس (۱۹۹۸)، جینوس و انور (۲۰۰۰) و ریچی و جیو (۱۹۸۷) رویدادهای مهم و جشنواره ها در حال حاضر به طور گسترده ای با درخواست تجدیدنظر گردشگر در استراتژی های بازاریابی برجسته از ملیت های مختلف هستند( استوکز ، ۲۰۰۶ ، ۶۸۳). چوی و همکاران (۱۹۹۹) و اسنپنجر و همکاران (۲۰۰۳) خرید یکی از فراگیرترین فعالیت های درگیراوقات فراغت توسط گردشگران است(یوکسل ،۲۰۰۷، ۵۸).گردشگری عبارت است از گذران اختیاری مدتی از اوقات فراغت خویش در مکانی غیر از محل سکونت دائمی به قصد التذاذهای گردشگری. گردشگری فعالیتی چند منظوره است که در مکانی خارج از محیط عادی گردشگر انجام میگیرد و مسافرت گردشگر بیش از یک سال طول نمیکشد و هدف تفریح، تجارت و یا فعالیتهای دیگر است(سازمان جهانی گردشگری، ۱۹۹۷). بررسیها حاکی از آن است که گسترش دامنه مطالعه تأثیرات و پیامدهای گردشگری به دهه ۱۹۶۰ باز میگردد که تأکید آن بر رشد اقتصادی به عنوان شاخص توسعه ملی بود، و براساس تولید ناخالص ملی و نرخ اشتغال و همچنین ضریب تکاثر اندازه گیری میشد. در دهه ۱۹۷۰، تأثیرات گردشگری بر موضوعات و مسائل اجتماعی و فرهنگی گسترش یافت و در ادامه، با شکل گیری و بروز برخی از مشکلات همچون تبعات محیطی گردشگری، به نگرانی و دغدغه اصلی محققان گردشگری در دهه ۱۹۸۰ بدل گردید؛ و بدین ترتیب حرکت از تحلیل آثار رشد اقتصادی به آثار اجتماعی و اکولوژیکی تغییر یافت. این تغییر رهیافت در دهه ۱۹۹۰ با تحلیل تأثیرات پیشین گردشگری ادغام گردید و نوع گردشگری نیز مدنظر قرار گرفت، به طوری که حرکت از گردشگری انبوه به گردشگری پایدار در اشکال اکوتوریسم، گردشگری میراث و گردشگری جامعه محور تغییر داده شد(رضوانی و همکاران، ۱۳۹۰، ۳۶).

۲-۲-۱-۱: انواع گردشگر و گردشگری
بطور کلی میتوان گردشگران را بر حسب نوع گردشگری به دو دسته تقسیم نمود:
گردشگرانی که از خارج کشور وارد میشوند (گردشگر خارجی)؛
گردشگرانی که اهل یا مقیم آن کشورند (گردشگر داخلی یا بومی). به علت سهولتی که در بطن گردشگری داخلی وجود دارد، این نوع گردشگری از رونق بیشتری برخوردار است که از جمله عوامل این سهولت عبارتند از:
کوتاهی فاصله،
آشنایی قبلی با محیط و فضا،
آشنایی با زبان رایج،
حذف مقررات عبور از مرز و گمرکات و تبدیل پول،
اطمینان کلی مسافر به امنیت ناشی از بومی بودن،
هزینه کم سفر در مقایسه با سفرهای خارجی(صیدایی و هدایتی مقدم، ۱۳۸۹،۱۰۱).
گردشگری دارای اشکال مختلفی است که بسته به شرایط محیطی، متفاوت است. یکی از انواع گردشگری، طبیعتگردی است و طبیعت گردی نوعی از گردشگری روستایی است(دادورخانی و نیک سیرت،۱۳۸۹، ۱۰۱). کشورایران جزء ده کشور اول جهان از لحاظ جاذبه های گردشگری و جزء پنج کشور اول جهان از نظر تنوع گردشگری است(سازمان جهانی توریست^[۲۰]،۲۰۰۰). از آنجایی که اقتصاد کشور ایران، اتکای شدیدی به درآمدهای حاصل از صادرات نفت خام دارد و متغیرهای کلان اقتصادی با دنباله روی از قیمت جهانی نفت در طول زمان دچار نوسانات شدیدی میشود، و با توجه به جوان بودن کشور و بالا بودن نرخ بیکاری، توسعۀ صنعت جهانگردی در کشورمان از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. ایران با پتانسیلهای طبیعی و جاذبههای سیاحتی و فرهنگی بسیار و داشتن آب و هوای به اصطلاح چهار فصل به عنوان کشوری توانمند در آمادهسازی شرایطی مطلوب برای علاقهمندان به مسافرتهای داخلی و خارجی، میتواند قطب مهمی در صنعت جهانگردی به معنای عام، و جهانگردی ورزشی در معنای خاص به حساب آید. اما متأسفانه این صنعت نتوانسته است منبع قابل اعتمادی برای درآمد زایی به شمار آید. قابل ذکر است که سهم ایران از کل گردشگران ورودی بین المللی در سال ۱۹۹۹، تنها در حدود یک میلیون و ۲۳۰ هزار نفر بوده است( خسروی،۱۳۸۸ ،۷۴).
۲-۲-۲: گردشگری پایدار
سازمان جهانی جهانگردی برای اولین بار در سال ۱۹۸۸(۱۳۶۷) اصطلاح گردشگری پایدار را طبق معیارهای گزارش برانت لند اینگونه تعریف نمود: “گردشگری پایدار، نیازهای گردشگران حاضر و جوامع میزبان را با محافظت و ارتقاء فرصت های آیندگان برآورده میکند". کمیته توسعه پایدار گردشگری در نشستی در تایلند در مارس ۲۰۰۴ (فروردین ۱۳۸۳) در تعریف گردشگری پایدار تجدید نظر نمود. تعریف مفهومی جدید بر ایجاد تعادل بین جنبه های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی گردشگری، نیاز به اجرایی شدن اصول پایداری در همه بخش های گردشگری و مورد هدف قرار دادن اهداف جهانی گردشگری ( مانند زدودن فقر) تأکید دارد(ضرغام بروجنی و نیک بین، ۱۳۹۱ ،۱۳۹). رضوانی و همکاران(۱۳۹۱) تبیین شاخص های محک پایداری در ارزیابی آثار الگوهای گردشگری در نواحی روستایی پیرامون کلان شهرها در مورد نواحی روستایی پیرامون کلان شهر تهران بررسی کردند. ربانی و همکاران(۱۳۹۰) نقش پلیس در تأمین امنیت و جذب گردشگر را در شهر اصفهان مورد مطالعه قرار دادند. ضرغام بروجنی و نیک بین(۱۳۹۰) سنجش پایداری توسعه گردشگری در جزیره کیش مطالعه نمودند. امین بیدختی و همکاران(۱۳۸۹) آمیخته بازاریابی راهبردی در صنعت گردشگری را در استان سمنان مطالعه کردند. صیدایی و هدایتی مقدم(۱۳۸۹) نقش امنیت در توسعه گردشگری را در کشور ایران مورد مطالعه قرار دادند. ضرابی و پری خانی(۱۳۸۹) سنجش تأثیرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی توسعه گردشگری را در مورد شهرستان مشکین شهر به انجام رساندند. امین بیدختی و نظری(۱۳۸۸) نقش بازاریابی در توسعه صنعت گردشگری را در کشور ایران مورد بررسی قرار دادند. میرزایی(۱۳۸۸) تأثیر توسعه گردشگری روستایی بر اشتغال در منطقه اورامانات کرمانشاه را مورد سنجش قرار داد. مدهوشی و ناصرپور(۱۳۸۲) ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری در استان لرستان را انجام داد. علیزاده(۱۳۸۱) اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی را در مورد بخش طرقبه در شهرستان مشهد بررسی کرد. لی یانگ و میک پیترز^[۲۱](۲۰۱۱) راه اندازی سیستم اطلاعات بازاریابی مهندسی گردشگری در کشور چین را بررسی کردند. وربیک^[۲۲] و همکاران(۲۰۱۱) پژوهشی را با موضوع گذرگاه جابجایی گردشگری پایدار در منطقه آلپ اروپا به انجام رسانیدند. ال پی فولر و همکاران(۲۰۱۱) مشارکت های گردشگری در مناطق حفاظت شده با موضوع بررسی مشارکت هایی در پایداری در کشور استرالیا را مورد پژوهش قرار دادند. آریس- آنوار^[۲۳] و همکاران(۲۰۱۱) ارزیابی اثربخشی برنامه شهر سالم در ارتباط با صنعت گردشگری را در کشور مالزی انجام دادند. پرز کالدرون^[۲۴] و همکاران(۲۰۱۰) حساسیت فهرست هتل های اروپایی با گردشگری پایدار را در کشور اسپانیا مورد مطالعه قرار دادند. مقصد گردشگری پایدار رسیدن به زمانی است که ارزشهای زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی از طریق همکاری و سازش برای رسیدن به یک سطح و سبک گردشگری متعادل و حل و فصل شده اند که:
- ویژگیهای طبیعی و ساخته شده ای که صنعت گردشگری براساس آن مستقر است حفظ کرده و افزایش میدهد؛
- سازگار با ارزش های جامعه و آرمان های هردو در حال حاضر و در دراز مدت و کمک به توسعه و رفاه جامعه است؛
- مناسب توسعه و عرضه به بازار است به طوری که آن مشخص، رقابتی و کمک کننده، و با انعطاف پذیری برای پاسخ به تغییرات بازار در حال حاضر و در آینده است؛
- افزایش سهم گردشگری برای اقتصاد مقصد منطقه ای و ارتقاء درازمدت برای ماندن در صنعت؛
- وافزایش درخواست تجدیدنظر مقصد، ارائه وعده نام تجاری، افزایش تکرار بازدید و افزایش شهرت مقصد در نتیجه افزایش عملکرد گردشگری(وری^[۲۵] و همکاران،۲۰۱۰ ،۲۲). توسعه پایدار گردشگری در برگیرنده سه یا چهار بعد عمده است: اقتصادی، اجتماعی یا اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی. پژوهشگران در مورد پایداری بیان میدارند که توسعه پایدار گردشگری در برگیرنده ابعاد بیشتری است از آنچه در گزارش کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه توصیف شدهاست. گردشگری پایدار، ترکیبی از ابعاد اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی- نهادی و تکنولوژیکی در تمام سطوح بین المللی، ملی، منطقهای و محلی و در بین رشته های مختلفی مثل کشاورزی، گردشگری، علوم سیاسی، اقتصاد و اکولوژی است. این ابعاد به یکدیگر وابسته و یکدیگر را تحت تأثیر قرار میدهند(رضوانی و همکاران، ۱۳۹۰ ،۷۲). از جمله اصول گردشگری پایدار میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
حفظ تنوع موجود؛
استفاده در خور و پایدار از منابع؛
جلوگیری از به هدر رفتن منابع؛
حمایت از اقتصاد محلی؛
دخیل کردن جامعه محلی در تصمیم گیریها؛
آموزش پرسنل( صیدایی و هدایتی مقدم،۱۳۸۹، ۱۰۲).
سنجش و ارزیابی پایداری ازجمله مباحثی است که از سوی صاحب نظران و برنامهریزان مورد توجه قرار گرفت و به دنبال آن و کمتر از دو دهه پس از ایدهی توسعهی پایدار در نشست های سیاسی و علمی، روشها، ابزار و شاخصها با توجه به زمینه های تخصصی مطرح و مورد استفاده قرار گرفته است. به دنبال توسعه ی گردشگری با رویکرد پایداری، ارزیابی پایداری گردشگری مورد توجه برنامه ریزان و متخصصان این رشته واقع و مطالعات و پژوهش های گسترده ای پیرامون آن انجام شده و همچنان ادامه دارد. به طورکلّی فرایند ارزیابی پایداری گردشگری نیازمند ابزار و روشهایی است که پژوهشگر میباید با درک علمی به شناسایی و تعیین آنها اقدام کند. ابزار ارزیابی مناسب باید شیوهای سیستماتیک و همه جانبه ای را درپیش گیرد. این ابزار باید قادر به ارزیابی روابط علّی معلولی و حلقه های بازخورد برای تعیین مشکلات بالقوه باشند که از تعامل و ارتباط بین سازمان ها و بخشهای مختلف مقصد گردشگری پدیدار میشوند. همچنین بایستی قادر به تحلیل آثار تجمعی باشند، آثاری که مشاغل کوچک گردشگری، عملیات و فعالیتهایی که تنها در ارتباط با یکدیگر اهمیت دارند. این فرایند نیازمند ابزار ارزیابی است که توانایی پرداختن با تعداد زیادی از پارامترها، داده ها و روابط را داشته باشد. ازجمله این ابزار، شاخصها و نماگرهای ارزیابی پایداری گردشگری هستند(اشاندتز^[۲۶] و همکاران،۲۰۰۷، ۳۷۲). مقبولترین رهیافت برای ارزیابی پایداری و توسعهی پایدار، به کارگیری شاخصها و نماگرها است. در کمتر از دو دهه پس از ظهور ایدهی توسعه ی پایدار در نشست های سیاسی و علمی، تعداد زیادی از شاخصهای پایداری مطرح و ارائه شد. شاخصهای مطرح شده به عنوان ابزاری مطلوب در ارزیابی و کنترل پیشرفت بهسوی توسعهی پایدار به شمار میآیند(تسور^[۲۷] و همکاران،۲۰۰۵ ،۳). اما نکتهای که در این بین قابل توجه است، مسأله ی بومی سازی این شاخصها با توجه به شرایط و ویژگیهای کشورها، مناطق و اهدافی است که پژوهشگر دنبال میکند؛ چراکه این امکان وجود دارد که بسیاری از شاخصهایی که تا کنون مطرح شده، اول منطبق بر شرایط کشور ما نباشد، دوم دسترسی به داده های آنها امکان پذیر نبوده و سوم با اهدافی که پژوهشگر یا پژوهشگران دنبال می کنند، کارآیی نداشته باشند(رضوانی و همکاران،۱۳۹۱ ،۷۱).
۲-۲-۳: وفاداری مشتری
وفاداری به مانند یک تعهد عمیق به خرید یا تشویق خرید یک خدمت یا محصول در آینده و تکرار خرید برند یا مجموعه ای از برندها، با وجود تاثیر موقعیتهای مختلف تعیین میشود(سانگیاپ^[۲۸]،۲۰۰۹ ،۵۶). وفاداری مصرفکنندگان وابسته به هسته برابری برند، مزایای قیمتی، ماهیت رابطه مصرف کننده با کسب و کار است(هایو^[۲۹]،۲۰۰۶، ۱۳۶۷). وفاداری بوسیله عکس العمل انسانها بوجود میآید، مشتریان واعظ بی مواجب می گردند زیرا آنها به برند اعتماد میکنند و آنها به آن وفادار میمانند زیرا حالا برند جزئی از سیستم باورهای آنها به خاطر تجربیات میان فردی یگانهای که آنها از این برند دارند، میبا شد(جان^[۳۰]،۲۰۰۷، ۹). دو روش برای ایجاد مشتریان وفادار وجود دارد. برخی از پژوهشگران سطوح مختلفی از وفاداری را بررسی کردهاند و دیگران نفوذ عوامل فردی بر وفاداری را کشف کردند. نقطه آغازین دانستن نفوذ عواملی شامل قابل اعتماد بودن، تصویر محصول/خدمات، رابطه مشتری و رضایتمندی مشتری بر وفاداری است. در بازارهای جدید تعیین عوامل اثرگذار بر وفاداری مشتری به دلیل جریان مداوم عوامل جدید در صنایع بالقوه اهمیت بیشتری یافتهاست(حافیز وهمکاران^[۳۱]،۲۰۱۰، ۳۷). در فرایند تصمیم گیری به خرید، مشتری تحت تأثیر یک سری از عوامل درونی^[۳۲] قرار میگیرد که به انتخاب عقلایی اقتصادی مشتری منجر نمیشود. یکی از این عوامل وفاداری یا اعتماد مشتری به خرید از یک نشان تجاری است(گوپتا و همکاران^[۳۳]،۲۰۰۴، ۳۵۱). مشخصه وفاداری مشتری، نگرش مطلوب و تکرار خرید است(مریلس و همکاران^[۳۴]،۲۰۰۷، ۴۷). مهمترین اقدام برای ایجاد وفاداری، ایجاد ارتباط با مشتری است(شان و همکاران^[۳۵]،۲۰۰۶، ۲۷۳).
۲-۲-۴: اعتماد^[۳۶]
گردشگری فعالیتی است که غیر از مزایای اقتصادی و اشتغال زایی، تأثیرات اجتماعی و فرهنگی بسیاری دارد. با توسعه گردشگری می توان باعث سطح رفاه زندگی اجتماعات بومی شد، اما جذب توریست نیازمند مکانیزمهای مختلفی است، یکی از آنها جلب اعتماد گردشگران میباشد. یکی از آثار مهم و مفید پیشرفت جهانگردی در کشورهای در حال توسعه، ایجاد فعالیت و کار و استفاده از نیروی انسانی مفید و متخصص. باید دانست که صنعت جهانگردی بین المللی صنعتی است که اساساً سالم و نافع تشخیص داده شده است و تجربیات گذشته نشان داده است که عدم تعادلهای اقتصادی و مشکلات اجتماعی به علت فقدان برنامه ریزیهای لازم بوده است، نه به علت ماهیت ذاتی خود جهانگردی. در مورد این صنعت نمیتوان گفت که توسعه آن همراه با مشکلات نخواهد بود، ولی باید نتایج و منافع حاصل از سرمایهگذاری در آن را با دیگر صنایع، خصوصاً در کشورهای در حال توسعه مقایسه نمود. علاوه بر نکات فوق، باید افزود که در عصر حاضر یعنی دوران مبارزه با آلودگی محیط زیست، به جهانگردی در مقام مقایسه با صنایع دیگر، به عنوان صنعتی بدون آثار شدید آلودگی نگاه میشود؛ بدین معنا که حفظ محیط زیست و زیباییهای طبیعی در ارتباط تنگاتنگ با جهانگردی هستند. به طورکلی، آثاری که جهانگردی در کشورهای مختلف باقی می گذارد(عشوندی،۱۳۷۸، ۵۱). در این راستا، در خصوص نقش اعتماد گردشگران در توسعه گردشگری ، باید خاطرنشان ساخت که اعتماد عنصر اصلی و سازنده نظم اجتماعی در جامعه و مقوم آن است. اهمیت بحث اعتماد در تعاملات اجتماعی و کارکردهایی که برای جامعه دارد، ضرورت پرداختن به آن را قابل توجه میسازد. در فضای مبتنی بر اعتماد، ابزارهایی چون زور و کنترل رسمی ضرورت خود را از دست داده، افراد بر پایه حسن ظن در روابط اجتماعی به مبادلات در جامعه میپردازند. بنابراین، اعتماد زمینه ساز همکاری و مشارکت اعضای جامعه و حتی جوامع مختلف با یکدیگر است؛ بطوری که با فقدان آن پیوندهای مشترک بین اعضا متزلزل میگردد. از این رو، میتوان خاطرنشان ساخت که اعتماد دارای کارکردهای سیاسی، روانشناختی، اقتصادی و اجتماعی است(هزارجریبی ونجفی،۱۳۸۹، ۶۳).اعتماد یک مسأله مهمی است که به مشخصه های روابط اجتماعی مربوط میشود. اعتماد همچنین برای حل موثر مسایل اجتماعی، ضروری بوده، مبادله اطلاعات مناسب را تسهیل میکند و از این طریق اعضای گروه ها را وادار میسازد که مشتاقانه اجازه دهند تصمیمات و کنشهای همدیگر را مورد تأثیر و تأثر قرار دهند (هزار جریبی و صفری شالی، ۱۳۸۸، ۱۹). اعتماد به عمق و اطمینان احساسات برای پذیرش آسیب پذیری براساس شواهد غیر قاطع برمیگردد(شو- ها چین و همکاران^[۳۷]،۲۰۱۲، ۴۶۳). ساختار اعتماد یک فرایند از عکس العملهای بلندمدت میان گروه های درگیر است این شامل سه مرحله میباشد: شروع اعتماد، انفاق اعتماد^[۳۸] و انحلال اعتماد(یائوبین و همکاران^[۳۹]،۲۰۱۱، ۳۹۵). از این رو، وجود اعتماد بالا در بین گردشگران خارجی نسبت به ایرانیان می تواند در گسترش روابط، و در نهایت، در تمایل مجدد گردشگران برای مسافرت به ایران و توسعه گردشگری مهم باشد(هزارجریبی ونجفی،۱۳۸۹، ۶۳).
۲-۲-۵: رضایت مشتری^[۴۰]
در بازار رقابتی، شرکتها تلاش و تمرکز زیادی برای به دست آوردن یک مشتری باوفا میکنند. بیشتر سازمانها استراتژیهای خود را در افزایش رضایتمندی و وفاداری مشتریان در راستای کیفیت خدمات قرار دادهاند. زیم و همکاران دریافتند که قابل لمس بودن، واقعپذیری و همدلی^[۴۱]، مسئولیتپذیری و اطمینان فاکتورهای مهمی برای رضایتمشتری هستند(زیم و همکاران^[۴۲]،۲۰۱۰، ۵۴ ). در مطالعات کومار^[۴۳] و همکاران اطمینان، ملموس بودن، همدلی را فاکتورهای مهم و اثرگذار بر رضایت میدانند اما قابلیت لمس بودن را مربوط به رضایت مشتری نمیدانند(کومار و همکاران،۲۰۱۰، ۲۲). اما طبق تحقیقات احمد و همکاران^[۴۴]همدلی رابطه منفی با رضایتمشتری دارد(احمد و همکاران،۲۰۱۰، ۱۰۱). ارسلی و همکاران^[۴۵]اشاره کردند که کیفیت خدمات بیشترین اثر را بر روی رضایتمندی مشتریان دارد. آنها دریافتند که یک رابطه خوب “مشتری –کارمند” میتواند سطح رضایت را افزایش دهد و همچنین نرخ سودهای رقابتی، عامل تعیین کنندهی رضایتمشتری است(ارسلی و همکاران،۲۰۰۵، ۴۳). رضایتمشتری یک فاکتور کلیدی برای برقراری روابط بلندمدت با آنهاو جذب خرید دوبارهی آنها است(مانگ و همکاران^[۴۶]،۲۰۱۱، ۱۱۳۶). رضایت مشتری بر تصمیمات وفاداری و رفتارهای مشتری اثر مثبت دارد. به طور کلی، سطوح بالاتر رضایتمندی باید منجر به وفاداریمشتری شود. رضایت مشتری به عنوان درک مشتری از اندازهی نیازها، اهداف و خواسته هایی که کاملاً میخواهد تعریف شدهاست(پائول و همکاران^[۴۷]،۲۰۱۲، ۱۱). رضایت مشتری برای مفهوم تجارت مهم وضروری است و مطالعات درباره اتصالات بین رضایت و اجرای خدمات یک موضوع مهم تئوری و عملی برای محققان بازار و مشتری است(تروچ^[۴۸]،۲۰۰۶، ۱۶۱). رضایتمندی یک ارزیابی پس از خریدمشتری و پاسخ موثر به تجربهی استفاده از محصول یا خدمات است و به عنوان یک نشانگر قوی برای متغیرهای رفتاری مثل خرید، توجه و توصیههای شفاهی لحاظ میشود(ایگرت و والگا^[۴۹]،۲۰۰۲، ۱۰۹). رضایتمشتری برای عمل کردن به عنوان یک پیشینهی وفاداری لحاظ میشود که از تجربهی قبلی برمیخیزد(وانگ و همکاران،۲۰۰۵، ۷۲۳).
۲-۲-۶: کیفیت خدمات^[۵۰]
از آن جا که هر مشتری دیدگاه ها و انتظارات خاص خود را از خدمت دارد، برای شناسایی مشخصه های اصلی و مهم ارزیابی کیفیت ارائه خدمات از دید مشتریان باید نیازها و انتظارات مشترک مشتریان را در نظر گرفت. با تعیین این مشخصهها و اهمیت آنها برای مشتری، میتوان در زمان نارضایتی مشتری در رفع مشکل تلاش کرد و کیفیت ارائه خدمات را بالا برد. به علاوه این مشخصهها به شرکت کمک میکند تا منابع خود را در راهی که بیشترین رشد کیفی را دارد به کار برد که درنهایت به حفظ مشتریان و بالابردن سود شرکت منجر خواهد شد(دیواندری و ترکاشوند،۱۳۸۹، ۸۵). خدمت، فرآیندی است مشتمل بر یک سری از فعالیتهای کم وبیش نامحسوس که به طور طبیعی اما نه لزوماً همیشگی، در تعاملات بین مشتریان و کارکنان و یا منابع فیزیکی یا کالاها و یا سیستم های ارائه کننده خدمت، رویداده تا راه حلی برای مسایل مشتریان باشد(گرونروس^[۵۱]،۲۰۰۰ ، ۱۴۱). در بخش خدمات، ارزیابی کیفیت آن، حین فرایند ارائه خدمات انجام میگیرد. رضایت مشتری از یک خدمت را می توان از طریق مقایسه انتظارات او از خدمات با برداشت او از خدمات ارائه شده، تعریف کرد. اگر خدمات ارائه شده از حد انتظارات مشتری فراتر باشد، آن خدمات فوق العاده تلقی میشود. زمانی که انتظارات مشتری از خدمات با برداشتهای او از خدمات یکسان شود کیفیت خدمات ارائه شده رضایت بخش و در حد انتظار است و در صورتی که کمتر از آن باشد کیفیت غیر قابل پذیرش است(دیواندری و ترکاشوند، ۱۳۸۹، ۸۵). مشتری نمیخواهد چیزی به او گفته شود، بلکه میخواهد در عمل به او نشان داده شود. کیفیت خدمات سه بعد فیزیکی، موقعیتی و رفتاری را در بر میگیرد. به عبارت دیگر کلس معتقد است کیفیت خدمات عبارت است از تمرکز بر چیزی که به مشتریان تحویل داده میشود، موقعیتی که خدمات در آن موقعیت ارائه میشود و این که آن خدمات چگونه ارائه میشود(علامه و نکته دان، ۱۳۸۹، ۱۱۲). خدمات از جنبه های مختلف قابل تقسیم بندی است . اگر خدمات را از منظر تعاملات حین ارائه خدمت در نظر بگیریم به دو دسته کلی خدمات سنتی و خدمات الکترونیک قابل تقسیم بندی اندکه تعاریف زیر برای آن ها ارائه میشود:
خدمات سنتی(فیزیکی): اگر در فرایند ارائه خدمت تعاملات بین انسان ها صورت گیرد مفاهیم در قالب خدمات سنتی تعریف خواهد شد . درواقع خصوصیت اصلی این نوع خدمات این است که به صورت غیر خودکار ارائه شده و نیاز به سطحی از دخالت انسان دارند.
خدمات الکترونیک: اگر در فرایند ارائه خدمت تعاملات بین انسان و ماشین و در یک محیط مجازی صورت گیرد مفاهیم در قالب خدمات الکترونیک تعریف خواهد شد. این خدمات از طریق شبکه ها و سیستمهایی مانند اینترنت، سیستمهای خودپرداز، تلفنبانکها، خدمات تلفنی، سیستمهای ارائه دهنده خدمات خودکار و… ارائه میشود(سوسا و ووس^[۵۲]،۲۰۰۶، ۳۶۲).
۲-۲-۷: بازاریابی پایدار
کشورایران جزء ده کشور اول جهان از لحاظ جاذبههای گردشگری و جزء پنج کشور اول جهان از نظر تنوع گردشگری است(ولد^[۵۳]،۲۰۰۰، ۱۱). از این رو اهمیت دارد از قابلیت‌های خود در توسعه گردشگری استفاده کند. از جمله عواملی که میتواند صنعت گردشگری کشور را توسعه و بهبود بخشد، بکارگیری ابزارها و پارامترهای مؤ ثر بازاریابی است(صردی ماهکان،۱۳۸۰ ، ۴۵). در این میان بازاریابی گردشگری اهمیت ویژه ای مییابد، زیرا اگر بازاریابی را فرایندی مدیریتی بدانیم(پندر،۱۹۹۹، ۸۷)، تمام فعالیتهای برنامه ریزی، تهیه محصولات گردشگری و جذب گردشگر نیازمند عملیات و فعالیتهای بازاریابی است . بازاریابی عبارت است از همه فعالیتهای ارزیابی بازار و نیازهای مشتریان آن بازار ، همراه با ارزیابی خدمات، امکانات، هزینه های حصول به هدف و تسهیلاتی که رضایت مشتریان را در بر دارد. این کار شامل برنامه های هدف گذاری شده بر گروه خاصی از مشتریان و ترغیب آنها به خرید یا استفاده از خدمات است(وان^[۵۴]،۲۰۰۷،۲۱). ضعف بازاریابی گردشگری در سازمان میراث فر هنگی، صنایع دستی و گردشگری عمد ه ترین عامل عقب ماندگی ایران از روند روبه رشد این صنعت در جهان است(اسلام،۱۳۸۲، ۱۶). فرایند برنامه ریزی و مدیریت بازار شامل تولید، قیمت گذاری، ترویج و توزیع کالاها، ایدهها و خدمات به منظور مبادله رضایت فردی و سازمانی. فرایند ایجاد، اطلاع رسانی و ارائه ارزش به مشتریان و مدیریت رابطه با مشتری به گونهای که برای مشتریان و سایر ذینفعان سازمان فایده ایجاد کند(رضایی وشفیعی، ۱۳۸۸، ۲۱). بازاریابی پایدار شامل تعریفی از مفهوم، همچنین پایداری رفتار مصرف کننده، استراتژی بازاریابی پایدار، آمیخته بازاریابی پایدار و مزایایی از بازاریابی پایدار است(ریتلینگر^[۵۵]، ۲۰۱۲، ۹۳).
۲-۲-۷-۱: توسعه پایدار
صنعت گردشگری آمیزهای از فعالیت های مختلف است که به صورت زنجیره ای در جهت خدمت رسانی به گردشگران انجام میگیرد. گردشگری تمامی پدیده ها و روابط حاصل از تعامل گردشگران، عرضه کنندگان و فروشندگان محصولات گردشگری، دولتها و جوامع میزبان در فرایند جذب و پذیرایی را در بر میگیرد. درکشورهای صنعتی، توسعه صنعت گردشگری موجب تنوع درآمدها و کاهش ناهماهنگی در اقتصاد میگردد و در کشورهای در حال توسعه، فرصتی برای صادرات ایجاد میکند به طوری که نرخ رشد آن از اشکال سنتی صادرات بیشتر است که قرن بیست و یکم را سده بهره گیری از فرصت های تجاری ارزشمند در بخش های خدماتی به ویژه گردشگری دانسته اند(ربانی و همکاران،۱۳۹۰، ۴۱). عبارت توسعه پایدار در اوایل دهه ۱۹۷۰ در زمان اعلامیه « کوکویک » درباره محیط و توسعه به کار رفت. از آن زمان سازمانهای بین المللی که خواهان دستیابی به محیطی مناسب و مساعد با محیطی سودمند بودند نام خاص و ویژگی آنها در راهبرد توسعه پایدار شکل گرفت. به کار بردن واژه توسعه پایدار بعد از کنفرانس ریودوژانیرو در سال ۱۹۹۲ در محافل علمی فراگیر شد (ضرابی و اذانی،۱۳۸۰، ۱۶). شاید: بهترین تعریفی که بر ای توسعه پایدار ارائه شده است، تعریفی باشد که در گزارش براتلند با عنوان” آینده مشترک” ما در سال ۱۹۸۷ ارائه شده است. این تعریف چنین است: توسعه ای که نیاز های زمان حال را برآورده میکند، بدون آنکه از توانایی نسلهای آینده بر ای ارضای نیازهایشان مایه بگذارد(هوروبین و جاناتان^[۵۶]،۲۰۰۸، ۲۰). به این ترتیب توسعه پایدار آن است که در بهبود زندگی نه فقط نسل حاضر، بلکه نسلهای آینده را نیز در نظر دارد (کهن،۱۳۷۸، ۳۹). باتلر در سال ۱۹۹۶ ارتباط بین توریسم انبوه و سایر انواع توریسم را با پایداری در نموداری نشان داده است:

نمودار(۲-۱) ارتباط بین پایداری و انواع گردشگری(باتلر^[۵۷]،۲۰۰۶)
نخستین هدف توسعه پایدار گردشگری، به حداکثر رساندن سودها و در همان سان به حداقل رساندن آثار نامطلوب است. توسعه پایدار گردشگری پایدار، نیازمند تحقق تغییر شکل های اجتماعی- اقتصادی بهینه است که سیستمهای اجتماعی- فرهنگی و اکولوژیکی جامعه میزبان را تخریب نکرده و ساکنان جامعه از آن بهرهمند شوند(رضوانی و همکاران، ۱۳۹۰، ۷۴-۷۳). در مجموع، امروزه توسعه پایدار به منزله هدفی برای یک دنیای تحت فشار و دارای مشکلات رو به تزاید به حساب میآید که پیش زمینه و مقدمه آن، توسعه زیست بوم است. این دیدگاه، توسعه زیست بوم را در سطح محلی یا منطقهای توأم با توانایی های بالقوه آن فضا و با توجه و تأکید بر بهرهبرداری عقلایی از منابع، کاربرد تکنولوژی و سازمان به گونهای که طبیعت و انسان را مورد توجه قرار دهد، تعریف میکند. چنین بیانی به معنی همزیستی مسالمتآمیز میان انسان و محیط، بدون تخریب منابع است که نتیجه آن بهکرد کیفیت زندگی انسانی از طریق حمایت از ظرفیت تحمل اکوسیستم ها می باشد(علیزاده،۱۳۸۱ ، ۵۶). توسعهی پایدار گردشگری دربرگیرنده ی سه یا چهار بعد عمده است : اقتصادی، اجتماعی یا اجتماعی فرهنگی و زیست محیطی. پژوهشگران در مورد پایداری بیان می دارند که توسعه ی پایدار گردشگری دربرگیرندهی ابعاد بیشتری است از آنچه در گزارش کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه توصیف شده است. گردشگری پایدار، ترکیبی از ابعاد اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی نهادی و تکنولوژیکی در تمام سطوح بین المللی، ملّی، منطقه ای و محلّی و در بین رشته های مختلفی مثل کشاورزی، گردشگری، علوم سیاسی،اقتصاد و اکولوژی است(چوی^[۵۸]،۲۰۰۵، ۱۲۸۱). بعد اقتصادی دربرگیرنده ی بهینه کردن نرخ رشد توسعه در سطحی قابل مدیریت با توجه کامل به محدودیت های زیست محیطی مقصد شمرده میشود. از سوی دیگر، منافع اقتصادی به دست آمده از گردشگری ، عادلانه در بین افراد جامعه تقسیم شود. به گفته ی دیگر این بعد از گردشگری پایدار، بر وجود درآمد منطقی و متعادل شاغلان، ثبات قیمت کالا و کیفیت فرصت های شغلی در جامعه تأکید دارد. در ادبیات گردشگری موضوعات اصلی پایداری اقتصادی شامل منافع اقتصادی، متنوع سازی اقتصاد محلّی، رشد اقتصادی کنترل شده، بهبود روابط محلّی و منطقها و توزیع عادلانه ی منافع اقتصادی در اقتصاد محلّی است. بعد زیست محیطی با شناخت محیط فیزیکی جامعه و جهان آغاز میشود . منابع در دسترس فراوان نیستند و به صورت ثابت در حال ناپدید شدن هستند. محیط طبیعی باید به دلیل ارزش های ذاتی آن و منبعی برای نسل های امروز و فردا، مورد محافظت قرار گیرد. این بعد از پایداری بر آن دسته از عوامل زیست محیطی که آثار متقابل آنها از تغییرات ذاتی در امان هستند دلالت دارد. بعد اجتماعی فرهنگی حکایت از ثبات فرهنگ، سازمان اجتماعی و ساختار اجتماعی جامعه دارد. این بعد از پایداری گردشگری دربرگیرنده ی احترام برای هویت اجتماعی و سرمایه ی اجتماعی برای فرهنگ جامعه و سرمایه های آن و تقویت انسجام اجتماعی و عزّت نفس است و به افراد جامعه این توانایی را میدهد که زندگی خود را کنترل کنند. پایداری اجتماعی اشاره به توانایی یک اجتماع، چه محلّی و چه ملّی برای پذیرش بازدیدکنندگان در دوره های زمانی کوتاه یا بلندمدت دارد. به طوری که هیچ گونه ناهماهنگی و تضادی در ساخت اجتماعی جامعه به وجود نیاید یا به پایین ترین مقدار ممکن کاهش یابد و پایداری فرهنگی به ثبات یا سازگاری در چارچوب شاخصهای فرهنگی یک جامعه در مقابل فشار حاصل از فرهنگ گردشگر نامیده میشود و به آثار فرهنگی به جامانده از گردشگران اشاره دارد (رضوانی، ۱۳۹۱، ۷۳). بعد سیاسی توسعهی پایدار در ماهیت یک مفهوم سیاسی است و رسیدن به اهداف گردشگری جامعه ی پایدار به شدت به سیستم سیاسی و تقسیم قدرت جامعه ی مورد نظر وابسته است. برای مثال با وجود این واقعیت که یکی از اهداف اصلی گردشگری جامعه ی پایدار بهبود کیفیت زندگی برای ساکنان محلّی در کشورهای رو به پیشرفت و پیشرفته است، دولت فرایند کلّی توسعه ی پایدار را کنترل میکند. درنتیجه، گاه ساکنان محلّی در فرایند کلّی توسعه ی گردشگری نادیده گرفته شده اند و با آن بیگانه اند(رضوانی و همکاران،۱۳۹۱، ۷۳).
۲-۲-۷-۲-۱: اهداف توسعهی پایدار گردشگری
نخستین هدف توسعهی پایدار گردشگری به حداکثر رساندن سودها و در همانسان به حداقل رساندن آثار نامطلوب است(کنت^[۵۹]،۲۰۰۵، ۱۲۶۹). توسعهی پایدار گردشگری پایدار، نیازمند تحقّق تغییر شکل های اجتماعی اقتصادی بهینه است که سیستمهای اجتماعی فرهنگی و اکولوژیکی، جامعه ی میزبان را تخریب نکرده و ساکنان جامعه از آن بهره مند شوند. در راستای تحقّق موفّقیت آمیز این پارادایم، نیازمند ترکیب چشم انداز سیاست، برنامه ریزی، مدیریت، کنترل و فرآیندهای نظارتی و یادگیری اجتماعی منسجم است که مشارکت فعال جامعه میتواند کارآیی سیاسی آن را ایجاد کند. رسیدن به این هدف از راه ساخت شبکه های ارتباطی کارآمد و دولتها، البتّه همراه با پرهیز از تعصب شدنی است. یک اجماع کلّی در مورد هدف توسعه ی پایدار گردشگری وجود دارد که عبارتست از: بهبود کیفیت زندگی ساکنان، باید تأمین کردن کیفیت تجربه برای بازدیدکنندگان، بهینه سازی منافع اقتصادی برای ساکنان و محافظت محیط طبیعی و انسانی باشد. این اهداف کلّی میبایست در خطوط کلّی راهنمای گردشگری پایدار برای توسعه منعکس شود. توسعهی پایدار گردشگری باید یک ارتباط اقتصادی بلندمدت میان جوامع محلّی و فعالیت ها برقرار کند. همچنین باید آثار منفی گردشگری بر محیط طبیعی را به حداقل رسانده و رفاه اجتماعی فرهنگی جوامع مورد بازدید را افزایش دهد(چوی،۲۰۰۳، ۳۲). در همین رابطه کاتر و گودال^[۶۰] نیز معتقدند که توسعهی پایدار گردشگری باید این موارد را هدف قرار دهد:

شکل (۴-۱۹) نمودار گشتاور الکترومغناطیسی در هنگام بروز افت ولتاژ و سرعت باد متغیر
شکل (۴-۲۰) سرعت روتور بر حسب (rad/s) در هنگام بروز افت ولتاژ و سرعت باد متغیر
شکل (۴-۲۱) نمودار توان‌های اکتیو و راکتیو مربوط به استاتور در هنگام بروز افت ولتاژ و سرعت باد متغیر
شکل (۴-۲۲) نوسانات ولتاژ لینک DC در هنگام بروز افت ولتاژ و سرعت باد متغیر
شکل (۴-۲۳) نمودار گشتاور الکترومغناطیسی در شرایط ولتاژ نامتقارن
شکل (۴-۲۴) نمودار سرعت روتور بر حسب (rad/s)در شرایط ولتاژ نامتقارن
شکل (۴-۲۵) نمودار توان‌های اکتیو در حالت با وبدون اتصال GSC به شبکه در شرایط ولتاژ نامتقارن
شکل (۴-۲۶) نوسانات ولتاژ لینکDC در شرایط ولتاژ نامتقارن
شکل(۴-۲۷) گشتاور تولیدی توسط توربین بادی برای تحلیل در دستگاه مرجع سنکرون

شکل (۴-۲۸) گشتاور الکترومغناطیسی ژنراتور DFIG در دستگاه مرجع سنکرون
شکل (۴-۲۹) سرعت روتور بر حسب (rad/s) در دستگاه مرجع سنکرون
شکل (۴-۳۰) نمودار توان‌های اکتیو در حالت با وبدون اتصال GSC به شبکه در دستگاه مرجع سنکرون
شکل (۴-۳۱) نوسانات ولتاژ لینک DC در دستگاه مرجع سنکرون
چکیده
در این پایان‌نامه با بهره گرفتن از مدل مشروح ژنراتور القایی با تغذیه دو سو، رفتار نیروگاه بادی مورد بررسی قرار می‌گیرد. مبدل‌های الکترونیک قدرت نیروگاه و سیستم‌های کنترلی آن و رفتار نیروگاه شامل قسمت‌های الکتریکی و آئرودینامیکی شبیه‌سازیمی‌شود. تغییرات سرعت باد و شرایط بهره برداری مورد مطالعه قرار می‌گیرد و عملکرد سیستم‌های کنترلی که با بهره گرفتن از کنترل‌برداری ماشین القایی طراحی شده‌اند، ارزیابی می‌شود. در این تحقیق استراتژی ماکزیمم توان که با توان اکتیو DFIG یکی شده و وظیفه تولید توان اکتیو رفرنس را بر عهده دارد، اجرا شده و کنترل‌برداری به روش جهت‌دهی بردار شار استاتور برای کنترل مجزای توان اکتیو و راکتیو تولیدی به وسیله DFIG بر پایه توربین بادی اعمال می‌شود. صحت و عملکرد روش با شبیه‌سازی سیستم قدرت نمونه در محیط نرم افزار MATLAB/Simulink تایید می‌شود. نتایج حاصل می‌تواند به خوبی برای بررسی عملکرد متقابل سیستم‌های قدرت با تولید پراکنده که از منابع انرژی تجدید پذیر استفاده می‌کنند به کار گرفته شود.
مقدمه
امروزه انواع زیادی از سیستم‌های توربین بادی در بازار رقابت می‌کنند که آنها را به دو گروه اصلی می‌توان تقسیم کرد. گروه اول، توربین‌های بادی سرعت ثابت هستند که ژنراتور بطور مستقیم به شبکه متصل شده است. در واقع هیچ‌گونه کنترل الکتریکی برای این سیستم وجود ندارد. به علاوه تغییرات سریع در میزان سرعت باد به سرعت روی بار القا می‌شود (به علت تغییرات توان). این تغییرات برای توربین بادی که به سیستم قدرت متصل است خوشایند نیست و باعث ایجاد فشارهای مکانیکی روی توربین می‌شود و عمر توربین را کم می‌کند و نیز از کیفیت توان می‌کاهد. در توربین بادی سرعت ثابت فقط یک سرعت باد وجود دارد که توربین در آن سرعت بهینه کار می‌کند، از این رو توربین بادی سرعت ثابت اغلب خارج از عملکرد بهینه خود کار می‌کند و بطور معمول ماکزیمم توان از باد گرفته نمی‌شود. نوع سرعت متغیر توربین بادی قابلیت کنترل سرعت روتور را فراهم می‌کند، این کار به ما اجازه می‌دهد تا توربین بادی نزدیک نقطه بهینه خود کار کند. بیشتر توربین‌های بادی با بازده توان بیشتر از ۱.۵ مگاوات از نوع سرعت متغیر می‌باشند. یکی از انواع توربین‌های بادی سرعت متغیر، توربین‌های بادی مجهز به ژنراتور القایی از دو سو تغذیه است. امروزه اکثر توربین‌های بادی به ژنراتور القایی از دو سو تغذیه مجهز شده‌اند. در این نوع، ژنراتور القایی روتور سیم‌پیچی از طریق استاتور به شبکه قدرت متصل می‌شود و روتور از طریق مبدل الکترونیک قدرت ac/dc/acفرکانس متغیر با توان نامی در حدود ۲۵-۳۰ درصد توان نامی ژنراتور به شبکه قدرت متصل می‌شود. مبدل الکترونیک قدرت شامل مبدل طرف روتور و مبدل طرف شبکه است که بطور پشت به پشت از طریق یک خازن اتصال dc به هم متصل شده‌اند. ایراد اصلی توربین‌های بادی سرعت متغیر به خصوص توربین‌هایی که به DFIG مجهز شده‌اند، عملکرد آنها در طی بروز اتصال کوتاه در شبکه است. اتصال کوتاه روی سیستم قدرت حتی اگر از محل توربین بادی دور باشد باعث ایجاد افت ولتاژ در نقطه اتصال توربین بادی با شبکه قدرت می‌شود. این امر باعث افزایش جریان در سیم پیچ استاتور می‌شود. به خاطر کوپل مغناطیسی بین استاتور و روتور، این جریان در مدار روتور و مبدل الکترونیک قدرت دیده می‌شود، چون ظرفیت مبدل ۲۵-۳۰ درصد ظرفیت ژنراتور است این جریان منجربه آسیب دیدن مبدل می‌شود. در این پروژه نیروگاه بادی مجهز به ژنراتور القایی از دو سو تغذیه شبیه‌سازی و کنترل شده و تاثیر پارامترهای باد و ولتاژ شبکه بر روی نیروگاه مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل اول
مقدمه
۱-۱- مکانیزم پیدایش باد
تشعشعات دریافتی خورشید توسط زمین، موجب گرم شدن هوای اتمسفر شده و به همین دلیلهوا به سمت بالا حرکت می‌کند. شدت این گرمایش در استوا؛ جایی که خورشید عمود می‌تابد؛ بیشتر از هوای اطراف قطبین؛ جایی که زاویه تابش خورشید تند می‌باشد؛ خواهد بود و هوای اطراف قطبین نسبت به هوای استوا کمتر گرم می‌گردد .دانسیته هوا با افزایش دما کاهش پیدا کرده و بنابراین هوای سبکتر استوا به سمت بالا حرکت کرده و در اطراف پخش می‌گردد. این عمل موجب افت فشار در این ناحیه گردیده و موجب می‌گردد هوای سرد از قطبین به سمت استوا جذب گردند[۱].
شکل (۱-۱) مکانیزم چرخش باد در مدارات مختلف سیاره زمین
همچنین وقتی خورشید در طول روز می‌تابد، هوای روی سرزمین‌های خشک سریعتر از هوای روی دریا ها و آب ها گرم می‌شود. هوای گرم روی خشکی بالا رفته و هوای خنک‌تر و سنگین‌تر روی آب جای آنرا می‌گیرد که این فرایند بادهای محلی را می‌سازد این به آن معناست که روز از سمت دریا به سمت ساحل باد می‌وزد. در شب، از آنجا که هوا روی خشکی سریعتر از هوای روی آب خنک می‌شود، جهت باد برعکس می‌شود. بنابراین باد به علت گرادیان فشار به وجود آمده از تابش غیر یکنواخت خورشید به سطح زمین به وجود می‌آید[۱].
شکل(۱-۲) فرایند به وجود آمدن باد در شب و روز
۱-۲- تاریخچه انرژی بادی
۱-۲-۱- آغاز استفاده از انرژی باد 
اولین آسیاب‌های بادی برای آسیاب کردن غلات و پمپاژ آب به کار گرفته شده بودند و قدیمی‌ترین مدل طراحی شده آن از نوع محور عمودی بوده که در طی سال‌های ۹۰۰-۵۰۰ میلادی در ایران توسعه یافته است. ظاهراً اولین استفاده از این آسیاب‌ها برای پمپاژ آب بوده است ولی نحوه دقیق کار آن معلوم نیست.نخستین مستندات مربوط به طراحی این آسیاب‌های بادی نیز مربوط به ایرانیان می‌باشد. که پره‌های آن یا اصطلاحاً بادبان‌های آنها از جنس چوب و یا نی بوده که با تیرهای افقی به یک محور عمودی متصل می شدند.آسیاب نمودن غلات اولین استفاده مستند شده و بسیار ساده آسیاب‌های بادی می‌باشد. بطوری که سنگ آسیاب به همان محور عمودی متصل می شده است. کلیه قسمت‌های آسیاب بادی معمولا در داخل یک ساختمان محصور می‌شده‌اند و ورودی ساختمان در جهت وزش باد فضای بازی داشته تا باد بتواند به سمت داخل هدایت شود[۱].

شکل (۱-۳) ساختمان اولین آسیاب های بادی برای کوبیدن غلات و پمپاژ آب
۱-۲-۲- آسیاب‌های بادی در غرب جهان
اولین آسیاب‌های بادی در غرب اروپا از نوع محور افقی بوده‌اند. چرخآب اروپائیان پیکربندی با محور افقی داشته است و ظاهرا آنها این تکنولوژی را برای آسیاب‌های بادی اولیه خود نیز به خدمت گرفته‌اند. و یکی دیگر از دلایل شاید این باشد که راندمان نیروی درگ در سیستم‌های با محور افقی بسیار بالاتر از سیستم‌های با محور عمودی است. برجهای آسیاب‌های بادی در قرن ۱۳ طراحی جدیدی به خود گرفت. آسیاب‌های بادی بر بالای برجهای بزرگ سنگی که به صورت کلاهکی دوار بوده نصب می شدند بادنما نیز در پشت پره‌ها نصب می گردید[۱].
اولین آسیاب‌ها ۴ پرهچوبی داشتند که بیشتر آنها اهرمی در پشت خود داشتند تا پره‌ها را به سمت جهت باد بچرخانند ولی برخی از آنها برجهایشان را در مسیر باد برپا می‌کردند) ۱ اسب بخار و یا کمتر) تنها در آمریکا نصب گردید. استفاده اولیه آنها برای پمپاژ آب برای تهیه آب مورد نیاز آبیاری مزارع و خانه‌ها بوده است[۱].
شکل (۱-۴) آسیاب‌های بادی چوبی برای پمپاژ آب
آسیاب‌های بادی از سال ۱۸۸۸ تا کنون در اواخر قرن ۱۹ میلادی اولین آسیاب بادی برای تولید برق طراحی گردید. این آسیاب بادی در سال ۱۸۸۸ میلادی در کلیولند اوهایو توسط CharlesF. Brush ساخته شد. روتورهای این آسیاب بادی به قطر ۱۷ متر بوده که یک اهرم جانبی برای چرخاندن آن به سمت باد داشته است. و اولین آسیاب بادی بوده که گیربکسی با نسبت ۵۰:۱ و ژنراتور جریان مستقیم با سرعت RPM500 داشته است. با وجود موفقیت نسبی این آسیاب بادی در مدت ۲۰ سال محدودیت‌هایی در سرعت کم و استحکام بالای روتور برای تولید برق وجود داشت. میزان برق تولیدی این آسیاب بادی ۱۲ کیلوواتی با روتور ۱۷ متری در مقابل توربین‌های بادی مدرن با این قطر روتور و ظرفیت ۷۰ تا ۱۰۰ کیلوواتی بسیار ناچیز می‌باشد. از این زمان بود که نام توربین‌های بادی جایگزین آسیاب‌های بادی شدند[۱].
شکل (۱-۵) اولین آسیاب بادی مورد استفاده برای تولید برق
در سال ۱۸۹۱ میلادی فردی دانمارکی اولین سیستم بادی با پره‌های آیرودینامیکی را طراحی نمود و در بهترین برج آسیاب بادی به کار گرفت. سرعت بالاتر حرکت پره‌ها باعث تولید برق بیشتری گردید. با پایان جنگ جهانی دوم استفاده از سیستم‌های بادی ۲۵ کیلوواتی در سرتاسر دانمارک رواج پیدا کرد ولی قیمت ارزان تر سوختهای فسیلی در نیروگاههای بخاری باعث شد تا استفاده از این آسیاب‌های بادی از رونق بیفتد. بزرگترین توربین بادی به ظرفیت ۱.۲۵ مگاوات در سال ۱۹۴۱ در ورمونت نصب گردید. این توربین از نوع محور افقی و با ۲ پره با قطر ۱۷۵ فوت رو به باد ساخته شده بود. روتور آن از جنس فولاد ضد زنگ و به وزن ۱۶ تن بوده و سیستم کنترل آن روی ۲۸ دور در دقیقه تنظیم شده بود[۱].
شکل (۱-۶) اولین آسیاب بادی با طراحی پره‌های آیرودینامیکی برای تولید برق
و اما توربین‌های مدرن امروزی بیشتر از نوع محور افقی و با سه پره می‌باشند. پره‌های این توربین‌ها بسیار شبیه به بال هواپیما طراحی گردیده و از نیروی لیفت استفاده می‌کنند. میزان برق تولیدی آنها به ظرفیت توربین و محل قرار گیری آن مربوط می‌باشد. اکثر توربین‌های تجاری بین ۱ تا ۲.۵ مگاوات می‌باشند. با توجه به شرایط وزش باد و میزان برق مصرفی خانوارها توربین‌های ۱ مگاواتی برق مورد نیاز تقریبا ۵۰۰ خانه را تامین می‌کنند[۱].
۱-۳-صنعت انرژی بادی
قیمت انرژی بادی در بازه زمانی سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۰۹ به خاطر افزایش تقاضای جهانی و افزایش قیمت فولاد افزایش یافته است. ولی کاهش قیمت اخیر آن به خاطر ظرفیت بیش از حد تولید کنندگان، افزایش رقابت، افزایش اندازه و بازده بیشتر توربین‌های می‌باشد که تمامی این عوامل افزایش ضریب تولید و کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری و ساخت شده است. ۱۰ تولید کننده برتر جهان در حدود ۸۰% از بازار جهانی را به خود اختصاص داده اند که از این میان ۴ تولید کننده از اروپا، ۴ تولید کننده مربوط به کشور چین و ۱ تولید کننده هندی و ۱ تولید کننده آمریکایی می‌باشند. وستاس دانمارک در مقام اول این رتبه بندی قرار دارداما سهم بازار جهانی آن نزدیک به ۲% کاهش داشته است. شرکت Goldwind از مقام چهارمی به مقام دومی صعود کرد و جای شرکت Sinovel که به مقام هفتمی تنزل کرده، گرفته است. شرکت Gamesa اسپانیایی ۴ پله صعود کرد و شرکت   United Power چینی ۲ پله صعود نموده و شرکت Mingyang چینی به فهرست ۱۰ تولید کننده برتر پیوسته است در حالی که شرکت Dongfang چینی از این لیست حذف گردیده است[۲].
شکل (۱-۷) بازار مشارکت ده کشور برجسته تولید کننده توربین بادی در سال ۲۰۱۱ برحسب درصد
۱-۴- هزینه‌ها
جدول زیر تفکیک هزینه‌های ​سرمایه‌گذاری برای سیستم‌های انرژی بادی خشکی و offshore در کشورهای توسعه یافته در سال۲۰۱۱ را نشان می‌دهد[۳].
جدول (۱-۱) تفکیک هزینه‌های ​سرمایه‌گذاری برای سیستم‌های انرژی بادی خشکی و offshore

نقش مدیران بعنوان برنامه ریز و تصمیم گیرنده تنها به استفاده از نتایج نهایی مطالعات آماری بسنده نمی شود، بلکه باید توانایی صحت عملیات آماری از یک سو و هدایت کارشناسان آماری را از سوی دیگر بعهده داشته باشند، لذا اگر میان مدیران و کارشناسان آماری جدایی افتد، یکی از دشواری های مدیریت پدید خواهد آمد که اهمیت کارهای آماری را در مطالعات مدیریت نشان می دهد و در آن صورت نتایج کارهای آماری تنها بصورت یک گزارش بایگانی شده و از اهمیت لازم برخوردار نخواهد بود و برای رفع این نقص باید درک عمیق از کاربرد آمار و مفاهیم آن داشت تا بتوان به نتایج مهم در امر اداره سازمان ها دست یافت (عباس زادگان، ۱۳۷۸).

در این فصل به توضیح مختصری در زمینه مربوط به روش تحقیق پرداخته شده است و مطالبی در زمینه آزمودنی ها و چگونگی روش گزینش آن، نحوه تدوین پرسشنامه و بررسی متغیرهای تحقیق و گردآوری داده ها و همچنین به چگونگی تجزیه و تحلیل داده ها اشاره شده است.
روش تحقیق
اعتبار و ارزش پایه هر تحقیق علمی به روش شناختی است که در آن علم بکار می رود. روش تحقیق مجموعه ای از قواعد، ابزار و راه های نظام یافته برای بررسی واقعیت ها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکل است (پاشاشریفی و شریفی، ۱۳۸۰).
این تحقیق از آن جا که به بررسی و امکانسنجی استقرار سیستم مدیریت اطلاعات می پردازد یک تحقیق توصیفی اکتشافی می باشد.
از آنجا که روش تحقیق توصیفی به تحلیل شرایط موجود و یا بعبارت دیگر توصیف مدون و منظم موقعیتی ویژه یا حوزه مورد علاقه می پردازد، مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی می باشد.
از سوی دیگر چون درباره وضع موجود آگاهی چندانی نداشته و یا برای درک بهتر ماهیت مسئله ای که شاید درباره پدیده های مرتبط با آن؛ پژوهش های اندکی صورت گرفته باشد، این تحقیق یک مطالعه اکتشافی می باشد، بنابراین تحقیق حاضر با توجه به هدفی که داشته است، یعنی درک عمیق تر از یک مسئله معین؛ شاکله یک تحقیق اکتشافی را به خود گرفته است.
این پژوهش از نظر جمع آوری داده ها یک تحقیق پیمایشی است. پیمایش عبارت است از جمع آوری اطلاعات با طرح و نقشه به عنوان راهنمای عملی توصیف و پیش بینی (بازرگان و همکاران، ۱۳۷۶).
در تعریفی دیگر پیمایش به منظور تجزیه و تحلیل روابط برخی از متغیر ها صورت می گیرد. پیمایش توصیفی، به توصیف پدیده ای خاص در محیطی معین می پردازد و برای آزمون نظریه ها و یا پاسخگویی به پرسش های پژوهشی بکار می رود که شامل توصیف و نتیجه گیری است (کومار^[۱۲۳]، ۱۳۷۴).
جامعه آماری
جامعه آماری به کل گستره گروه و افراد، وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق می خواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد (افشین نیا، ۱۳۸۲).
جامعه آماری در این تحقیق شامل کلیه مدیران و کادر مدیریتی و معلمان مدارس راهنمایی منطقه ۳ شهر تهران می باشد که تعداد آن ها ۱۵۴۱ نفر می باشد.
نمونه آماری
نمونه های آماری در این تحقیق شامل ۱۵۰ نفر از کارکنان و پرسنل آموزش و پرورش منطقه ۳ تهران شامل ۵۰ نفر از مدیران و کادر مدیریتی مدارس راهنمایی دولتی پسرانه مانند معاونان و مشاوران و ۱۰۰ نفر از دبیران (معلمان) دروس مختلف را شامل شد.
روش نمونه برداری
در این تحقیق از روش نمونه گیری ساده استفاده شده است. بدین صورت که ابتدا با مراجعه به وب سایت اداره آموزش و پرورش منطقه سه تهران لیست جامعه آماری مدارس راهنمایی مختلف منطقه گرفته شد، سپس با معرفی نامه اخذ شده از دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه توسط محقق به اداره آموزش و پرورش منطقه سه تهران بصورت حضوری مراجعه گردید و پس از ارجاع مدیریت منطقه سه آموزش و پرورش به دوایر ذیربط، طی مذاکراتی که با کارشناسان امور پژوهشی و حراستِ منطقه مذکور انجام شد؛ اظهار داشتند که بدلیل مقررات اداری موجود امکان حضور فیزیکی محقق در مدارس دخترانه وجود نخواهد داشت و چون به دلیل نوآورانه بودن موضوع در حوزه آموزش و پرورش و احتمال عدم توجیه اغلب مدیران و دبیران از موضوع طرح پژوهش و احتمال بروز مقاومت در خصوص طرح موضوع و پرسشنامه در غیاب محقق، در نهایت به این جمع بندی رسیده شد که پرسشنامه در مدارس راهنمایی پسرانه و با حضور محقق توزیع گردد و با توجه به پورپوزال ارائه شده در ابتدای پروژه که نمونه را در حدود صد نفر تخمین زده بود؛ نمونه ها بدین صورت انتخاب شدند که تعداد پنج مدرسه راهنمایی پسرانه بصورت تصادفی از میان مدارس دولتی پسرانه راهنمایی موجود در منطقه سه آموزش و پرورش تهران انتخاب شدند و از کل جامعه آماری ۱۵۰۰ نفری، طبق جدول مورگان۱۵۰ نفر با رعایت تناسب مدیران با معلمان انتخاب شدند و به همین منظور پرسشنامه هایی در اختیار آنها قرار گرفت و در کل از مجموعه ۵۰ پرسشنامه توزیع شده بین مدیران و کادر مدیریتی مدارس تعداد ۴۷ نفر از مدیران و یا مجموعه کادر مدیریتی مدارس پرسشنامه ها را بنحو صحیح (پاسخها بصورت کامل و بدون خدشه) عودت دادند و از مجموعه ۱۰۰ پرسشنامه توزیع شده بین معلمان (دبیران مقطع راهنمایی پسران) تعداد۸۱ نفر از دبیران نیز پرسشنامه ها را بنحو صحیح (پاسخها بصورت کامل و بدون خدشه) عودت دادند و ۳ نسخه پرسشنامه سفید و ۵ نسخه پرسشنامه مخدوش نیز از نمونه آماری حذف گردید و بقیه پرسشنامه ها (۱۴پرسشنامه) نیز عودت داده نشدند.
ابزار گردآوری اطلاعات
در این تحقیق از روش کتابخانه ای (با بهره گرفتن از کتب مربوط به موضوع، مقالات لاتین، پایان نامه های موجود و در دسترس) برای تکمیل مبانی نظری و هم چنین برای تکمیل پرسشنامه استفاده شده است.
متغیر های این تحقیق عبارتند از:
۱- متغیر اقتصادی امکان سنجی
۲- متغیر فنی امکان سنجی
۳- متغیر عملیاتی امکان سنجی.
تعداد سوالاتی که برای هر یک از این متغیر ها تعریف شده به ترتیب: تعداد ۱۵ سوال برای متغیر اقتصادی امکان سنجی، ۱۵ سوال برای متغیر فنی امکان سنجی و ۲۰ سوال برای متغیر عملیاتی امکان سنجی تعریف شده است و هر یک از متغیر های ذکر شده با توجه به سوالات مربوط به خود سنجیده شد.
برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده است. پرسشنامه استاندارد مشتمل بر ۵۰ سوال که سوالات ۱ الی ۱۵ برای متغیر اقتصادی و شماره های ۱۶ الی ۳۰ برای متغیر فنی و از سوال ۳۱ تا ۵۰ برای متغیر عملیاتی در نظر گرفته شد. پرسشنامه استاندارد متکی بر مولفه های تکنیک TELOS از پروژه های قبلی مشابه و مرتبط که به سوابق آنها در پیشینه اشاره شده است اقتباس گردیده است.هر یک از متغیر های فوق با توجه به سوالات مربوط به ابعاد خود سنجیده می شوند و سوالات از نوع بسته و پاسخ ها طی مقیاس پنج طبقه ای لیکرت طراحی شد، که گزینه های آنها به ترتیب از:
نظری ندارم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد
رتبه بندی شده اند و نمرات هر یک به ترتیب ۱و ۲و و۳ و ۴و ۵ می باشد.
ویژگی روانسنجی ابزار تحقیق
الف) روایی سؤالات^[۱۲۴]: در خصوص روایی سؤالات و اینکه تا چه میزان سؤالات مطروحه در تحقیق برای اندازه گیری اهداف مورد نظر پژوهش دارای ارزش علمی و روایی لازم می باشند؛ با توجه به این نکته که استاندارد بودن پرسشنامه، روایی آنرا قبلا به اثبات رسانیده است لیکن محقق با توجه به تغییر مولفه های موجود در پرسشنامه و تبدیل آن به اهداف مورد نظر اعتبار و روایی پرسشنامه را با نظر خواهی از تعدادی از متخصصین اطلاعات و اساتید رشته علوم تربیتی بررسی نموده و با بررسی سؤالات موجود در پیشینه پژوهش و پایان نامه های مرتبط قبلی نتیجه بدست آمده را با مشورت و تصحیح اساتید راهنما و مشاور بصورت مجموعه سؤالات فعلی با رعایت استاندارد لازم و اولیه تهیه نموده است.
ب) پایایی سؤالات^[۱۲۵]: در خصوص پایایی سؤالات مطروحه در تحقیق از نتایج داده های یک مطالعه مقدماتی استفاده شده است و این نتایج محاسبه گردیده و در نهایت ضریب آلفای کرونباخ ۸۰/۰بدست آمده است. با توجه به ضریب آلفای کرونباخ بدست آمده که بیشتر از ۷/۰ می باشد، لذا پایایی سؤالات نیز اثبات گردیده است. مجدداً لازم به ذکر است که با توجه به استاندارد بودن سوالات پایایی آن قبلاً بدست آمده است و این امر صرفاً بدلیل کنجکاوی محقق بررسی گردید حال آنکه اساساً سوالات استاندارد موجود این مراحل را قبلاً سپری کرده اند تا عنوان استاندارد را کسب نمودند.
محدوده مکانی و زمانی پژوهش
محدوده مکانی اجرای پرسشنامه پژوهش آموزش و پرورش منطقه سه شهر تهران می باشد؛ اما دلیل انتخاب منطقه سه آموزش و پرورش شهر تهران اینست که با توجه به اینکه موضوع پژوهش، امکانسنجی استقرار سیستم مدیریت اطلاعات در آموزش و پرورش می باشد و با توجه به بدیع بودن موضوع در حوزه آموزش و پرورش، لازمه استقرار سیستم مذبور برخورداری از حداقل امکانات سخت افزاری و نرم افزاری در حوزه مورد بررسی می باشد و دارا بودن تجربه نیروی انسانی و امکانات حداقل مالی از دیگر لوازم استقرار هر سیستم نوین در حوزه مورد نظر خواهد بود. عواملی که با توجه به بررسی های میدانی و رایزنی های لازم محقق با مدیران پژوهشی ستاد وزارت آموزش و پرورش و مشورت با کارشناسان معاونت پژوهشی دانشگاه شهید رجائی وابسته به وزارت مذکور؛ منطقه سه آموزش و پرورش شهر تهران از آن برخوردار می باشد. بدیهی است که اگر هر طرح امکانسنجی ابتدائاً در محیطی اجرا گردد که از حداقل امکانات و شرایط لازم اولیه برخوردار نباشد، محکوم به شکست خواهد بود و این امر با اهداف و مفروضات پژوهش کاملا ًدر تضاد خواهد بود لذا سعی برآن شد که طرح در محیطی برخوردار از حداقل لوازم لازم اجرا شود تا نتایج آن در گام اولیه و از همان ابتدا محرز نباشد. برای مثال اگر طرح امکانسنجی استقرار سیستم مدیریت اطلاعات در آموزش و پرورش در یکی از مناطق محروم تر شهر تهران که برخی از مدارس آن هنوز بطور فراگیر به رایانه مجهز نیستند یا مدیریت مدرسه در تأمین بودجه لازم برای خرید ملزومات اولیه دانش آموزان در تنگنای مالی قرار دارد، اجرا می گردید؛ از همان ابتدا محکوم به شکست بود لذا طرح فوق با فرض موفقیت امکانسنجی و با شرط بهبود شرایط آموزش و پرورش در آینده؛ به مورد اجرا در آمده است.
محدوده زمانی اجرای پژوهش نیمسال دوم سال تحصیلی ۲-۱۳۹۱ می باشد.
روش جمع آوری داده ها
به منظور تأمین اعتبار بیشتر، نتایج متغیرهایی که در جریان تحقیق اختلال بوجود می آوردند، بشرح زیر کنترل شدند:
۱- پرسشنامه هایی که توسط آزمودنی ها نامربوط پاسخ داده شده بودند و یا پاسخی در آن درج نشده بود، جمع آوری و کنار گذاشته شدند.
۲- به افرادی که در زمینه بُعد متغیر فنی اطلاعات کمی داشتند توضیحاتی در حین پخش پرسشنامه ها ارائه شد.
۳- توضیحات کلی در خصوص کلیت پژوهش به تمامی پاسخ دهندگان بصورت شفاهی داده شد.
روش های آماری
برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو روش زیر استفاده شد:
۱- روش های توصیفی
از روش های آمار توصیفی برای محاسبه میانگین هر یک از مؤلفه های متغیرهای امکان سنجی و میانگین کل هر یک از متغیرهای اصلی امکان سنجی استفاده شد و فراوانی و درصد پاسخ ها نیز محاسبه و نتایج در جداول و شکل ها ارائه شدند.
۲- آزمون فرضیه ها
برای آزمون فرضیه ها از روش های آمار استنباطی استفاده شد. در این رابطه برای تعین توزیع طبیعی و تجانس واریانس از آزمون کولموگروف استفاده شد. همچنین از آزمون تی استودنت برای امکان سنجی استقرار سیستم اطلاعات مدیریت استفاده شد. در ادامه برای رتبه بندی متغیرهای پژوهش و مؤلفه های امکانسنجی از آزمون فریدمن استفاده شده است.
همانطور که قبلا هم اشاره شد برای انجام پیمایش، از سوالات بسته با پاسخ های مقیاس پنج طبقه ای لیکرت استفاده شد، که گزینه های آنها به ترتیب:
نظری ندارم، کم، متوسط، زیاد، خیلی زیاد
رتبه بندی شده اند و نمرات هر یک به ترتیب ۱و ۲و و۳ و ۴و ۵ می باشد. توضیح درباره دلیل انتخاب عدد ۳ بعنوان میانگین معیار امکان سنجی اینست که چنانچه در ایفاد میانگین مشاهده شده از نظر آماری تفاوت معنادار با این معیار باشد محقق نتیجه خواهد گرفت که امکان استقرار سیستم مدیریت اطلاعات در سازمان آموزش و پرورش در رابطه با هر یک از ابعاد سه گانه امکان سنجی اقتصادی ، فنی و عملیاتی وجود خواهد داشت.
عدد سه به این دلیل انتخاب شد که اولاً معیار محقق، طیف پنج طبقه ای لیکرت (خیلی زیاد – زیاد – متوسط – کم – خیلی کم یا نظری ندارم) و حد متوسط آن عدد ۳ می باشد و عدد ۵/۲ که میانگین ۱ تا ۵ است در این طیف قرار نمی گیرد. همچنین عدد ۳ عددی است که در این طیف میتوان بعنوان معیار پذیرش و یا رد متغیرها لحاظ گردد زیرا عدد ۵/۲ معیاری برای اثبات و یا رد فرضیه ها نمی تواند باشد و حکم ۵۰% را خواهد داشت و نمی توان فرضیه ها را با آن رد یا اثبات نمود. بر حسب تقسیم بندی درصدی “خیلی زیاد ۱۰۰% ؛ زیاد ۸۰% ؛ متوسط ۶۰% ؛ کم ۴۰% و خیلی کم یا نظری ندارم۲۰%” می باشد بنابراین می توان عدد سه را برای تائید و یا َرد H0 قرار داد زیرا اگر عدد ۵/۲ بعنوان معیار انتخاب شود ممکن است متغیری میانگین ۵/۲ بیاورد و نتوانیم H0 را رد و یا تایید نماییم. این عدد بصورت قراردادی در این تجزیه و تحلیل به عنوان عدد معیار قرار گرفت.
فصل چهارم
(تجزیه تحلیل داده ها)
مقدمه
در این فصل ابتدا آمار توصیفی برای محاسبه میانگین هر یک از مؤلفه های متغیر های امکان سنجی و میانگین کل هر یک از متغیر های اصلی امکانسنجی و فراوانی و درصد پاسخ ها و نتایج در جداول و شکل های مربوطه پس از گردآوری داده ها، تجزیه و تحلیل آنها و آزمون فرضیه با بهره گرفتن از نرم افزار مربوط ارائه شدند. در قسمت آمار توصیفی با بهره گرفتن از شاخص های مرکزی و پراکندگی همچون میانگین، میانه، کمترین و بیشترین و همچنین ترسیم نمودار به توصیف شاخص های آماری متغیرها پرداخته می‎شود.
در ادامه نیز برای آزمون فرضیه ها و آمار استنباطی در رابطه برای تعین توزیع طبیعی و تجانس واریانس از آزمون کولموگروف استفاده شد و نتایج نشان داد که داده ها طبیعی و دارای تجانس واریانس بودند. همچنین از آزمون تی استودنت برای امکانسنجی استقرار سیستم اطلاعات مدیریت استفاده شد و با توجه به نتایج بدست آمده و جداول آنها مشخص گردید که امکان استقرار سیستم اطلاعات مدیریت از بُعد اقتصادی و عملیاتی وجود دارد اما از بعد فنی (تکنیکی) وجود ندارد. همچنین از لحاظ رتبه بندی و اولویت نسبت به مؤلفه های امکانسنجی، رتبه اول به مولفه عملیاتی، رتبه دوم به مولفه اقتصادی و رتبه سوم به مولفه فنی (تکنیکی) اختصاص یافت.