ریسک مدار
فردگرایی
تیم گرایی
۲-۳۹ ارتباط میان سازمان ها و فناوری اطلاعات:
فناوری اطلاعات و سازمان ها تأثیری دوسویه بر همدیگر دارند.نظامهای اطلاعات بایستی با سازمان ها همراه شوند تا بتوانند اطلاعات موردنیاز گروهی خاص از اعضاء سازمان را فراهم کنند.از سوی دیگر سازمان نیز باید از تأثیر اطلاعات آگاه بوده و درهای خود را بر روی آن بگشاید تا از امتیازهای دانش فنی نوین بهره مندگردد.فناوری اطلاعات بر سازمان اثرمی گذارد ودر طراحی این تکنولوژی نیز باید نیازهای سازمان را در نظر داشت.(حجازی و دیگران،۱۳۸۸:ص۶۷)
ساختار سازمان
روشها و استانداردها
سیاستها
فرهنگ
محیط سازمان
تصمیم گیریهای مدیریتی
شکل (۲-۴)پیوند دو سویه فناوری اطلاعات و سازمان (لاودن،۲۰۰۲)(همان منبع:ص۶۷)
۲-۴۰ چگونگی تأثیرسازمان بر فناوری اطلاعات:
سازمان از راه تصمیم گیریهای مدیران و کارکنان بر فناوری اطلاعات تأثیر می گذارد.مدیران در گزینش و طراحی فناوری اطلاعات و کاربرد آن ها تصمیم گیری می کنند.بررسی و تصویب بودجه نیز با مدیران است. (حجازی،۱۳۸۸:ص۶۵)در بررسی این مطلب چهار پرسش به ما کمک می کنند:
سازمان ها فناوری اطلاعات را چگونه بکارگرفته اند؟
نقش سازمانی فناوری اطلاعات چه تغییری یافته است؟
اداره کنندگان فناوری اطلاعات چه کسانی هستند؟
به چه دلیل سازمان ها فناوری اطلاعات را می پذیرند؟(همان منبع:ص ۶۵)
اینک به پرسشهای مهم پاسخ می دهیم:
۲-۴۰-۱ تصمیم گیری در زمینه نقش فناوری اطلاعات:
فناوری اطلاعات از سیستم های رده عملیاتی دهه ۱۹۵۰ که برای انجام کارهای مقدماتی، همچون صدور و اداره چک ها، طراحی شده بودند پا به میدان گذاشت. در سال های پایانی دهه۱۹۶۰ فناوری اطلاعات برای پیگیری و پایش عملیات و در دهه ۱۹۷۰ برای برنامه ریزی و الگوسازی بکارگرفته شد.در دهه ۱۹۸۰ سازمان اطلاعات را در ردیف منابع راهبردی همچون سرمایه و نیروی کار به حساب آورند.از آغاز دهه ۱۹۹۰ نظام های اطلاعات در آفرینش و پخش دانش و اطلاعات در سراسر سازمان و رساندن داده ها به همه کارکنان به کمک شبکه های گسترده فعال شدند.همزمان با پیدایش دگرگونی ها درکاربری نظام اطلاعات،فن آوری و ابزار این نظام ها هم دگرگون شده و گسترش یافته اند.دستگاه های انفرادی و دور از همِ «محاسبات الکترونیکی»دهه ۱۹۵۰ به شبکه های گسترده دهه ۱۹۹۰ تبدیل شدند.اینک سازمان ها به شدت به فناوری اطلاعات پیوند یافته و حتّی یک آن نمی توانند بدون آن ها به حیات خود ادامه دهند. (جبل عاملی،۱۳۹۰:ص۵۴)
۲-۴۰-۲چه کسی خدمات فناوری اطلاعات را تولید می کند؟
دومین نقطه اثرگذاری سازمان بر نظام اطلاعات تصمیم گیری درباره طراحی،ساخت و بهره برداری از فناوری است.دانش فنی رایانه ها نیز همچون دیگر فناوری ها،از جمله خودروسازی می باشد.برای استفاده از خودروها نیازمند به بزرگراه ها،تعمیرکاران،ایستگاه های سوخت رسانی،اداره راهنمایی و رانندگی و ساخت قطعات هستیم.فناوری اطلاعات نیز نیازمند به زیر مجموعه های سازمانی،کارشناسان اطلاع رسانی وبسیاری از گروه های پشتیبانی دیگر می باشد.فناوری اطلاعات نیز از سه بخش مشخص بوجود می آیند؛نخست واحد سازمانیِ عهده دار وظیفه با عنوان«واحد فناوری اطلاعات». دوم کارشناسان فناوری اطلاعات همچون برنامه نویسان، تحلیلگران، سرپرستان و مدیران فناوری اطلاعات.بخش سومِ فناوری اطلاعات، خود دانش فنی سخت افزاری و نرم افزاری می باشد.(اسماعیلی،۱۳۹۲:ص۴۲)
۲-۴۰-۳تصمیم گیری در زمینه علت برپانمودن فناوری اطلاعات:
مدیران زمینه پذیرش منطقی و همگانی فناوری اطلاعات را در سازمان به وجود می آورند.کارائی رایانه ها در سازمان بستگی فراوانی به چگونگی تصمیم گیری مدیران دارد.پاسخ به پرسش «چرا سازمان فناوری اطلاعات را برگزیده است؟»در آغاز ساده به نظر می رسد؛سازمان ها برای کارائی بیشتر،صرفه جویی در منابع ارزشمند وکاهش هزینه ها،به این کار دست زده اند.شاید چنین مواردی در گذشته پاسخ به این پرسش بوده است،ولی اکنون با همه اهمیت آن ها، تنها دلایل روی آوردن به فناوری اطلاعات نمی باشد.امروزه نیز در پرپایی فناوری اطلاعات انتظار افزایش کارائی وبهره وری مطرح است،ولی کار به جایی رسیده که بدون این فناوری،ادامه کسب و کار ناشدنی است.برای تصمیم گیری های سنجیده،برآوردن خواسته های رو به افزایش مشتریان،هماهنگی گروه های جدا از هم در سازمان، همراهی با مقررات گوناگونِ دولتی و پایش بهتر منابع مالی و انسانی،ناچار به برقراری فناوری اطلاعات درسازمان ها هستیم.بنابراین می بینید که پاسخ به پرسش چرا به فناوری اطلاعات رو می آوریم،بسیار پیچیده است. هدف پاره ایی از سازمان ها نوآوری است و آنرا امتیاز رقابتی خود می دانند.حتّی در این راه به بازده مستقیم هزینه در فناوری اطلاعات نمی اندیشند.در برخی موارد دیگر نیز دگرگونی در مقررات دولتی و اجتماعی،عملکرد رقبا و گسترش هزینه های عملیاتی روی آوردن به فناوری اطلاعات را ضروری و توجیه می نماید(همان منبع:ص۴۲)
عوامل سازمانی:
ارزشها
هنجارها
منابع
عوامل محیطی:
اوضاع نامطمئن
فرصتها
برقراری نظام:
گزینش
بکارگیری مدیریت نظام
شکل (۲-۵)فرایند برقراری فناوری اطلاعات (بدون در نظر گرفتن عوامل اقتصادی)
(همان منبع:ص۴۲)
۲-۴۱ چگونگی تأثیر فناوری اطلاعات بر سازمان:
فناوری اطلاعات چگونه بر سازمان اثر می گذارند؟برای پاسخ دادن به این پرسش بایستی دسته ایی از پژوهش ها و نظریه ها را بررسی کرد:(,۲۰۱۲,p73 Chang Chen)
۱-نظریه های اقتصادی:بنا به نظریه اقتصاد خرد،شمار مدیران میانی و کارکنان دفتری در نتیجه کاربرد فناوری اطلاعات کاهش می یابد.(همان منبع:p73)
۲-نظریه هزینه داد وستد: فن آوری اطلاعات می تواند با فرآهم آوردن راه آسان بهره گیری از پیمانکاران از برون سازمانی بجای بکاربردن منابع درونی،از هزینه های داد و ستد بکاهد.(همان منبع:p73)
۳-نظریه های رفتاری:در حالیکه فن آوری اطلاعات برای بالابردن ارزش ها و منافع سازمانی بکارگرفته می شود،خود نیز از سازمان تأثیر می پذیرد.آنچه اثر فن آوری در سازمان به حساب می آید،نتیجه برنامه ریزیِ خواسته و آگاهانه طراحان نظام می باشد.(همان منبع:p73)
۴-نظریه های تصمیم گیری و پایش(کنترل):بر پایه این نظریه،فن آوری اطلاعات با کاستن از هزینه گردآوری و پخش گسترده اطلاعات،می تواند ساختار خشکِ سازمان را دگرگون نماید.(همان منبع:p74).
۵-نظریه جامعه شناختی،پایداری شیوه ها:نظریه جامعه شناختی بر توانایی های انسان و سازمان در مهار تأثیر نظام ها تأکید دارد.سازمان آن دسته از دانش فنی را می پذیرد که مناسب با منافع و قدرت زیر مجموعه ها،بخش ها و مدیران باشد.گزینش برقراریِ قدرت متمرکز و یا غیر متمرکز در دست سازمان است. (همان منبع:p74).