پس از بررسی تاریخی بازداشت، باید ابتدا مفهوم توقیف و تفتیش را دانست. مطابق یک تعریف، توقیف افراد زمانی رخ می دهد که اوضاع و احوال حاکم بر قضیه نشان دهد که فرد متعارف و معقول در آن اوضاع واحوال نمی تواند خود را در بی اعتنایی به مأمور دولت، آزاد احساس کند و دنبال کار خود رود.
توقیف و بازداشت ممکن است در محل خاصی مثل بازداشتگاه و زندان باشد و یا در محل زندگی فرد و یا در اتومبیل پلیس. برخی از رویه های قضایی کشورها، زمانی که یکی از مأمورین دولتی، کارت شناسایی یک مظنون یا گواهینامه رانندگی یک شخص را برای انجام بررسیهای قانونی از آنها می گیرد و نزد خود نگه می دارد را توقیف می دانند.

توقیف ممکن است با دستور مقام قضایی و یا بدون مجوز قضایی صورت گیرد. کسانیکه صلاحیت کشف و تعقیب مجرمان را دارا هستند مجازند تا در چهارچوب قوانین به توقیف مظنونان یا متهمان بپردازند. این افراد عبارتند از نیروهای انتظامی و ظابطان دادگستری، ولی آنها نمی توانند به هر اتهامی شخصی را بازداشت کنند. قاعده کلی این است که برای هر توقیف و بازداشتی مجوز قضایی لازم است. البته در برخی از کشورها در خصوص جرائم مهم این حق را به پلیس و ضابطان قضایی داده اند. اصل ۳۲ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مقرر می دارد:
«هیچ کس را نمی توان دستگیر کرد مگر به حکم و ترتیبی که قانون معین می کند. در صورت بازداشت، موضوع اتهام باید با ذکر دلایل بلافاصله کتباً به متهم ابلاغ و تفهیم شود و حداکثر ظرف مدت ۲۴ ساعت پرونده مقدماتی به مراجع صالحه قضایی ارسال و مقدمات محاکمه در اسرع وقت فراهم گردد. متخلف از این اصل طبق قانون مجازات می شود».
به موجب این اصل، نیروهای انتظامی و ضابطین قضایی می توانند هر شخص را برای مدت ۲۴ ساعت نزد خودتوقیف نمایند بدون اینکه در خصوص توقیف فرد، از مقامات قضایی کسب تکلیف شود. همچنین ماده ۲۴ قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری در جرائم مشهود، دست ضابطین دادگستری را برای تحت نظر نگهداشتن متهم بازگذاشته است و در جرائم غیرمشهود آنان می توانند تا ۲۴ ساعت متهم را تحت نظر داشته باشند.
این اختیارات قانونی به نظر می رسد نقض کننده حریم جسمانی افراد باشد. ضابطین دادگستری می توانند با استناد به مواد قانونی پیش گفته هر شخصی را به اتهامات واهی بازداشت کنند و پس از ۲۴ ساعت دیگر، وی را آزاد کنند و یا پرونده ای برای وی تشکیل و آنرا تحویل مقامات قضایی دهند، بدون آنکه دلیلی بر توجه اتهام به وی وجود داشته باشد. اینگونه برخوردها نقض آشکار حریم جسمانی افراد است.
به شرح گفته های قبلی، توقیف ممکن است بادستور مقام قضایی باشد. اینگونه بازداشتها کمی ضابطه مند تر از بازداشتهای قبلی است. یعنی، اصل بر این است که مقام قضایی صالحه به موضوع اتهام رسیدگی کرده و دلایل را بررسی نموده و با این تفاصیل دستور توقیف متهم را صادر کرده است.
ولی مقام قضایی هم یک انسان است و ممکن است در رسیدگی به ادله، دچار اشتباه شود و یا به دلایلی دچار احساسات شود و تصمیمی بگیرد که مخالف عدل و انصاف باشد. تجربه شخصی اینجانب در دو پرونده مختلف که بعنوان وکیل تسخیری بودم، بیانگر این است که همیشه بازداشت متهم توسط قاضی یا قضات صحیح نمی باشد.
حدود پنج سال قبل بعنوان وکیل تسخیری دو نفر زن انتخاب شدم که اتهام آنان قتل عمدی بود. آنها به مدت سه سال در بازداشت بودند. پس از رسیدگیهای معموله توسط دادگاه در جلسات متعدد دادرسی، بالاخره پس از گذشت چهار و نیم سال، دادگاه حکم برائت آنها را صادر نمود و از زندان آزاد شدند.
ـ در پرونده ای دیگر زن دیگری به اتهام قتل عمدی و آتش زدن عمدی یک پسر بچه به مدت یکسال در زندان بود، تا اینکه به موجب حکم دادگاه برائت حاصل نمود و آزاد شد.
این دو نمونه و هزاران مورد دیگر، مؤیّد این است که همیشه دستورات قضایی مبنی بر بازداشت افراد درست نمی باشد و این قبیل مجوزات، جنبه قانونی به توقیف افراد می دهد. ولی در عمل، حقوق افراد را پایمال می نماید و در واقع حریم جسمانی اشخاص را نقض می نماید. البته در بسیاری موارد مشاهده شده که قضات تحقیق و بازپرسان برای متهمان قرار تأمین، غیر از بازداشت موقت صادر می نمایند ولی از پذیرش و صدور قرار قبولی وثیقه یا کفالت سرباز می زنند، تا متهم را روانه بازداشتگاه نمایند. این اقدامات، نقض بارز حریم جسمانی است و بهتر است قانونگذار در این خصوص تمهیداتی بیندیشد تا مقامات قضایی از موقعیت شغلی خود سوء استفاده ننمایند.
در قوانین ما پیرامون تفتیش جسمانی افراد مقررات خاصی مشاهده نمی شود. اما اداره حقوقی قوه قضائیه در نظرات مشورتی صادره تلاش نموده تا به برخی از مسائل مربوط به اینگونه تفتیشها پاسخ دهد.
اداره مذکور در خصوص ایجاد ایستگاههای ایست و بازرسی افراد و وسایل نقلیه آنها طی نظریه شماره ۲۲۸۴/۷ مورخه ۲۰/۹/۱۳۷۹ ا.ح.ق چنین گفته است: «با توجه به تبصره ذیل ماده ۶ قانون به کارگیری سلاح توسط مأمورین نیروهای مسلح، لازم و ضروری به نظر می رسد که ایستگاههای ایست و بازرسی بر حسب نیاز و با ضوابط مقرر در محلهای خاص ایجاد شود و بازرسی افراد و اتومبیلها و متوقف کردن آنها جز در محلهای مذکور موقعیت قانونی نداشته و در هر مورد با توجه به قسمت اخیر ماده ۲۴ قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۱۳۷۸ باید بازرسی و تفتیش با اجازۀ مقامات قضایی باشد. ایجاد ایستگاههای ایست بازرسی نیازمند تصویب شورای عالی امنیت ملی یا شورای تأمین استان یا شهرستان می باشد. مأمورین دولتی جهت مبارزه با قاچاق و کشف جرم و شناسایی و دستگیری متهمین و مجرمین نمی توانند و مجاز نیستند در محلهایی که مقتضی بدانند بدون تصویب مراجع مذکور در فوق به طور موقت ایجاد ایستگاه ایست بازرسی بنمایند».
در برخی کشورها مثل امریکا، دادگاهها ترجیح می دهند که مأموران مجری قانون قبل از مبادرت به تفتیشهای جسمانی از آنها اجازه بگیرند، ولی در مواقعی که زمان کافی برای اقدام به اخذ مجوز وجود ندارد، تفتیشهای جسمانی بدون قرار دادگاه صورت می گیرد ولی می بایست چهار شرط رعایت شود.
۱ـ وجود سبب محتمل برای بازداشت.
۲ـ اینکه تفتیش مورد نظر به کشف دلایل جرم منتج خواهد شد.
۳ـ نیاز به تفتیش برای تحصیل ادله مورد نظر بر تجاوزکارانه بودن آن برتری داشته باشد.
۴ـ اضطراری بودن اوضاع و احوال. ^[۷۵]
در هر دو صورت، یعنی چه توقیف و تفتیش با مجوز قضایی باشد و چه بدون مجوز، پذیرفتن ادله ای که با این گونه اعمال حاصل می شود وابسته به این است که اولاً مأمور تفتیش کننده، دارای حق قانونی برای تحصیل دلیل بوده است یا خیر و ثانیاً آیا مأمور تفتیش در تحصیل دلیل از «آئین معقول»^[۷۶] استفاده کرده است یا نه؟
تقریباً در همۀ کشورهای جهان استفاده از زور و قوه جبریه برای تحصیل دلیل و اقرار ممنوع شده است.
اصل ۳۸ قانون اساسی ما، هرگونه شکنجه برای گرفتن اقرار و یا کسب اطلاع را ممنوع اعلام کرده و همچنین اجبار شخص به شهادت، اقرار یا سوگندرا مجاز ندانسته است و شهادت یا اقرار یا سوگندی که با شکنجه اخذ شده باشد را فاقد ارزش و اعتبار می داند. با اینکه این اصل قانون اساسی به صراحت، اعمال شکنجه را منع کرده است و ماده ۵۷۸ قانون مجازات اسلامی برای مباشرین و آمرین به شکنجه و آزار و اذیت افراد برای اخذ اقرار، مجازات تعیین کرده است ولی در مواردی مشاهده می شودکه متهمین برای اعتراف کردن مورد شکنجه قرار می گیرند، مؤید این ادعا وجود پرونده های کیفری در محاکم جزائی است. در بسیاری موارد متهمین هنگامیکه توسط مأمورین تحقیق مورد بازجویی قرار می گیرند، به اتهام خود معترف می شوند و حتی ممکن است اقرانامه ای توسط آنان تنظیم شود، لیکن هنگامیکه آنان جهت محاکمه به دادگاه دعوت می شوند و یا آنان را به دادگاه اعزام می کنند، منکر اتهام شده و اقاریر قبل را در اثر فشارهای جسمی و مادی وارده میدانند. در بعضی موارد دیده شده، آثار ضرب و جرح بر بدن متهمین باقی است و اظهار می دارند، توسط مأمورین بازجو، مورد شکنجه قرار گرفته اند. در عمل، اصل، ۳۸ قانون اساسی و ماده ۵۷۸ قانون مجازات اسلامی مغفول مانده و می توان گفت از مواد متروک محسوب می شوند.
۳ـ بازرسی داخل بدن
گاهی اوقات مجرمین دلایل جرم را در داخل بدن خود مخفی می نمایند. برای مثال؛ قاچاقچیان مواد مخدر و مصرف کنندگان آن مواد، برای اینکه مواد را از جایی به جای دیگر حمل کنند تا از دید و منظر مأمورین مخفی باشد، به صورت عمدی یا آنها را می بلعند و یا در معقد خود جاسازی می کنند. گاهی بدن افراد بطور طبیعی حافظ ادله جرم می شود. بطور مثال؛ خون انسان تا مدتی الکل و مواد مخدر و آثار دارو را در خود نگه می دارد و در مواردیکه مأمورین با راننده ای برخورد می کنند که وضعیت روانی و روحی مناسبی ندارد می توانند خون وی را آزمایش، تا درصد الکل خون وی مشخص شود. و نیز هنگامی که اثری از DNA در صحنه جرم مانده باشد، می توان خون را برای شناسایی هویت مرتکبین یا قربانیان جرایم به کار برد. در این قبیل موارد، کشف ادله جرم، تنها از طریق جستجو در داخل بدن مظنون میسر است. اما از آنجا که حریم جسمانی افراد محترم بوده و این قبیل اعمال در مقایسه با سایر اعمال گاهی بسیار خطرناک می باشند، قانونگذاران می بایست قوانینی وضع کنند و محدودیتهای خاصی برای مقامات قضایی و مأمورین و ضابطین قضایی در نظر بگیرند. از سویی دیگر نحوه اجرایی این بازرسیها را مشخص کنند.
در پاره ای موارد این بازرسیها برای کشف ادله مجرمانه نیست و برای کسب اطلاعات راجع به وضعیت جسمی و سلامت روحی و روانی افراد خاصی انجام می گیرد. هنگامیکه قصد استخدام متقاضیان استخدام در سازمان یا وزراتخانه ای خاص مطرح باشد. این مؤسسات چنین معایناتی را تجویز می کنند. درست است در مواردی، متقاضی استخدام علی الظاهر با انجام بازرسی داخل بدن خود موافقت می کند، اما در باطن، با این عمل مخالف است و چاره ای جزء این ندارد. چه متقاضی راضی و چه ناراضی به این کار باشد این اقدام نقض حریم جسمانی فرد است.
مهم ترین تفتیشهای داخلی بدن عبارتند از: آزمایش خون، معاینه داخلی و جراحی برای کشف یک موضوع و شستشوی معده که ذیلاً بطور اختصار به آنها می پردازیم.
۱ـ۳ـ آزمایش خون
متداول ترین نوع ورود به حریم خصوصی جسمانی افراد که گاهی بدون مجوز قضایی نیز مجاز دانسته می شود، توقیف افراد و انجام آزمایش خون برای احراز وجود الکل یا مواد مخدر در بدن آنهاست. آزمایش خون از دیگر تفتیشهای جسمانی، سالم تر، قابل اعتماد تر و کمتر تجاوزکارانه تر است. ولی در عین حال اگر بدون ضابطه باشد تجاوز به حریم خصوصی جسمانی است.
۲ـ۳ـ معاینه داخلی و جراحی
گاهی اوقات مأمورین برای کشف دلیل مبادرت به جستجو در داخل بدن مظنون و منافذ و مخرجهای وی می نمایند. و یا عمل جراحی را برای خارج کردن شی از بدن مظنون را از مقامات قضایی درخواست می کنند.
این روشها در قیاس با سایر روش های تفتیش، غیرمعقول و خطرناک تر است. زیرا این اعمال بر خلاف کرامت انسانی بوده و حرمت و تمامیت افراد و حریم خصوصی آنها را زیر سؤال می برد و موجب تحقیر آنان می شود.
۳ـ۳ـ شستشوی معده
اگر فرد مظنون دلیل جرمی را بلعیده باشد، ممکن است با شستشوی معده وی یا استفراغ اجباری وی به دلیل، دسترسی پیدا کرد. برای مثال؛ هر گاه مظنون یا متهم یک بسته هروئین را بلعیده باشد. پلیس درصدد است تا با شستشوی معده وی به بسته هروئین برسد. اما این عمل توهین به تمامیت افراد و نادیده گرفتن حریم خصوصی قلمداد می گردد. بطور یقین، اکثر افراد که در معرض چنین عملی قرار می گیرند با این فعل مخالفند و این کار را برخلاف شأن انسانی می دانند. به کرّات شنیده ایم که مأموران مبارزه با مواد مخدر، برای کشف مواد مخدر از بدن مظنونین، موادی را به آنها خورانیده اند تا در صورت وجود مواد مخدر در معده آنان از منافذ خروجی آنها خارج شود. همچنین ممکن است دارویی به مظنونین تزریق یا خورانده شود تا آنها استفراغ اجباری نمایند. این قبیل اعمال نقض حریم جسمانی انسان می باشد.
۴ـ۳ـ بیومتریکس
بیومتریکس عبارتست از تشخیص هویت فرد از طریق مشخصات جسمانی و اوصاف روانی یا رفتاری وی. بیومتریکس متضمن مقایسه خصوصیات منحصر به فرد شخص که قبلاً از او به ثبت رسیده با یک نمونه جدید ارائه شده توسط آن فرد است.
رایج ترین اشکال تشخیص هویت از طریق مختصات جسمانی عبارتند از: انگشت نگاری، تصویر برداری از شبکیه چشم، دست نگاری، صدانگاری و تصاویر دیجیتالی که بصورت الکترونیکی ذخیره می شوند.
اصولاً تمامی کشورهای جهان به یکی از این روشها برای احراز هویت افراد در اماکن مخصوص، استفاده می نمایند. برای مثال؛ سیستم قضایی ایران برای احراز سوء سابقه کیفری از روش انگشت نگاری استفاده می کند و مظنونین جهت انگشت نگاری به اداره تشخیص هویت معرفی می شوند. و نیز هر شخصی که نیاز به گواهی عدم سوء پیشینه داشته باشد، اداره مذکور وی را مورد انگشت نگاری قرار می دهد. بعد از حادثه یازده سپتامبر، امریکا در فرودگاههای خود برای مسافرین از روش انگشت نگاری الکترونیکی استفاده می کند و برای بعضی از اتباع کشورها مقررات سختگیرانه تری پیش بینی کرده است. این اقدامات، باعث اعتراض اتباع ممالکی شد که قصد مسافرت به آن کشور را داشتند و این اعمال را توهین به خود میدانستند. در واقع این اعمال چون ورود به حریم خصوصی افراد است و حرمت و کرامت انسانی را مخدوش می کند قبیح می باشد.
ماحصل این بحث، اینکه چون خداوند انسان را موجودی آزاد و واجد کرامت و عقل و شعور آفریده است هیچ یک از افراد بشر نمی تواند به هر دلیل باعث خدشه وارد کردن به آن شود و با انجام چنین آزمایشات و اعمالی چون توقیف و تفتیش، حریم خصوصی افراد را محدود یا نقض نماید.
البته لازم به ذکر است که اگر دلایل قوی بر توجه اتهام به فردی باشد و مظنون، فعل یا ترک فعلی را مرتکب شده یا اعمال مسئولیت زا انجام داده باشد برای حفظ حریم خصوصی دیگران و متضررین باید در محدوده مقررات قانونی با وی برخورد شود و مسلم است اینگونه اشخاص در جامعه بسیار نادرند.
گفتار دوم ـ مواد نقض حریم منزل و خلوت افراد
پس از جسم افراد، مهم ترین عرصه ای که خصوصی تلقی می شود منزل یا محل سکونت افراد است. در حال حاضر حریم منزل از پراهمیّت ترین مقوله های حریم خصوصی است. منظور از «منزل» هر مکانی است که شخص آنرا بعنوان مأمن و خلوت و محل استراحت و انجام امور شخصی و خانوادگی خود برگزیده است. خانه ها، چادرها، اتاقهای هتلها و مهمانپذیریها، خوابگاههای دانشجویی، اتاقهای کشتیها و بیمارستانها از مصادیق منزل می باشند.
هر انسانی نیازمند این است که در برخی زمانها و مکانها از انظار و دید دیگران در امان باشد و شخصاً با اعضاء خانواده خود خلوت کند و به امور شخصی از قبیل خوابیدن، مطالعه، مسائل عشقی، موسیقی، عبادت و غیره بپردازد. حال برای جلوگیری از تعرض مأموران دولت و دیگر اشخاص در جهت حمایت از این حریم خصوصی باید تمهیدات و تدابیر ویژه ای در نظر گرفته شود.
در حقوق اسلام، از حریم منازل حمایت زیادی صورت گرفته است. ^[۷۷] در حقوق کشورهای دیگر، از منزل بصورت ویژه حمایت شده است و همینطور در حقوق کشور ما ، حمایتهای خاصی از منزل وجود دارد. علاوه بر منزل، اشخاص ممکن است در اماکن عمومی یا اماکن خصوصی دیگری غیر از منزل، خلوت کنند و اگر این خلوت مخالف با قوانین نباشد، حریم خلوت او نباید نقض شود. البته عدم ورود به حریم منزل و خلوت افراد، مطلق نبوده و انعطاف پذیر است و گاهی ضرورت ایجاب می کند تا همین منزل و خلوتگاه که مکانی امن و حریم خصوصی تلقی می شود، مورد بازرسی قرار گیرد. اما سؤال مهم آن است که در چه اوضاع و احوالی می توان حریم منزل را نقض کرد و با توسل به چه تدابیر و ساز و کارهایی می توان سوء استفاده مقامات پلیس از اختیاراتشان را به حداقل رساند.
الف ـ انواع ورود
بعضی از علمای این رشته حقوق، برای ورود به منزل و خلوتگاه افراد، انواعی قائل شده اند. این دانشمندان ورود را به ورود فیزیکی و ورود غیرفیزیکی تقسیم کرده اند در زیر به تعریف و مسائل آنها می پردازیم.
۱ـ ورود فیزیکی به منزل و خلوت
اگر شخص در منزل و یا محل کار خود و یا هر محل دیگری که خلوتگاه محسوب شود، باشد و دیگران بدون رضایت آنان و بدون جواز قانونی بر آن خلوتگاه یا منزل وارد شوند، این عمل، نقض حریم منزل و خلوتگاه و تنهایی به شمار می رود. ممکن است فردی که در خلوتگاه بسر می برد مالک آن مکان نباشد، زیرا هنگامیکه بحث از حریم خصوصی مطرح می شود، هر شخص مستحق برخورداری از حریم خصوصی در اتاق یا مکانی است که قانوناً خلوت کرده است. برای مثال؛ مالکی که یک باب اتاق منزل خود را به شخصی اجاره داده است نمی تواند هر وقت بخواهد به آن اتاق بدون اجازه مستأجر وارد شود. درست است که مالک اتاق محسوب می شود ولی قانوناً مستأجر حق استفاده و انتفاع از آن را در مدت اجاره دارد و حریم و منزل شخصی او می باشد.
مصادیق ورود فیزیکی به خلوت دیگران بسیار است اما برای مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد.
وارد شدن به محل خلوت به قصد بازرسی یا جاسازی یک میکروفون، وصل کردن یک وسیله شنود الکترونیکی به بیرون باجه تلفن عمومی، قرار دادن یک دوربین مخفی در اتومبیل برای ضبط اعمال کسانیکه در خودرو هستند.
۲ـ ورود غیرفیزیکی به منزل و خلوت
گاهی ورود به منزل و خلوتگاه دیگران بصورت فیزیکی نیست، بلکه بصورت غیرفیزیکی می باشد. یعنی در این قبیل موارد، شخص وارد منزل و خلوت دیگری نمی شود، بلکه بطور پنهانی و مخفی امور خصوصی آنها را خواه با بهره گرفتن از وسایل سمعی و بصری و خواه بطور طبیعی و با بهره گرفتن از حواس خودش پیگیری می نماید.

مزیت میکرواستخراج مایع – مایع پخشی این است که غلظت زیاد به تعادل رسیدن سریع، در نتیجه زمان استخراج کوتاه است. در اصل این یک توسعه اصلی در روش میکرواستخراج مایع – مایع پخشی است.
کار با این روش آسان است
زمان استخراج سریع می­باشد.
ارزان قیمت است.
بازیابی این روش بالا است.
فاکتورهای غنی­سازی بالا می­باشد.
جدول­۴ مقایسه­ سرعت استخراج آنالیت از نمونه­ها برای سه روش میکرواستخراج مایع- مایع پخشی با میکرواستخراج با فاز جامد و میکرواستخراج با فاز مایع را نشان می­دهد که زمان استخراج مربوط به میکرواستخراج مایع- مایع پخشی نسبت به سایر روش­ها بسیار کمتر می­باشد.

۲-۴- مشتق‌سازی ایزوپرنالین

مشتق سازی فرآیندی است که توسط آن یک ترکیب از لحاظ شیمیایی تغییر می‌کند و ترکیب جدیدی تولید می‌کند که دارای ویژگی‌هایی است که بیشتر تابع روش تجزیه ای ویژه می‌باشد. بعضی از نمونه‌های تجزیه شده توسط GC نیازمند مشتق سازی می‌باشند تا آنها را برای تجزیه و تحلیل مناسب سازد. ترکیباتی که از نظر پایداری ضعیف و از ثبات حرارتی ضعیفی برخوردار هستند یا اینکه می‌توانند در تزریق کننده جذب شوند نواحی اوج غیرقابل تولید، بلندی‌ها و شکل‌ها را نمایش می‌دهند.
حذف کردن مرحله مشتق‌سازی به منظور صرفه‌جویی در زمان نه تنها می‌تواند هزینه‌بردار باشد بلکه باعث می‌شود نتایج غیرمعتبر و نادرستی حاصل شود. یک روند مناسب مشتق‌سازی، مبتنی بر ترکیبات شیمیایی می‌تواند به صورت برجسته‌ای جداسازی‌های شیمیایی‌تان را بهبود بخشد.
ایزوپرنالین دارای سه گروه فنلی در حلقه‌ی بنزنی خود می‌باشد. این امر سبب می‌شود در حضور انیدرید استیک تشکیل استر داده و در نتیجه قطبیت و به طبعیت از آن، نقطه‌ی جوش آنالیت کاهش پیدا کند. انیدرید استیک یکی از رایج‌ترین مشتق‌سازهای فنل‌ها می‌باشد، که در گستره وسیعی به کار رفته است. این واکنشگر ضمن واکنش استیلاسیون، فنل‌ها را به استر تبدیل می‌کند. در این پژوهش جداسازی و اندازه‌گیری این ترکیب دارویی در نمونه‌ی ادرار به روش میکرو استخراج مایع- مایع پخشی و کروماتوگرافی گازی انجام می‌گیرد [۴۵].

شکل ۲-۵ واکنش استیلاسیون تبدیل فنل‌ها به استر

همان گونه که اشاره شد، هدف از این کار تحقیقاتی اندازه‌گیری ایزوپرنالین در آب با بهره گرفتن از دستگاه کروماتوگرافی گازی است و به این منظور استخراج این ترکیب از نمونه‌های آبی تکنیک میکرو استخراج مایع- مایع پخشی (DLLME) در نظر گرفته شد.
در انجام این تحقیق از استون (حلال پخش کننده)، کلروبنزن (حلال استخراج کننده) و انیدرید استیک (واکنشگر مشتق‌ساز) استفاده گردید.

فصل سوم

روش اجرای تحقیق

در این کار تحقیقاتی، روش میکرو استخراج مایع- مایع پخشی و مشتق‌سازی همزمان، برای استخراج ایزوپرنالین از نمونه‌های آبی مورد استفاده قرار گرفت. ایزوپرنالین پس از استخراج به وسیله کروماتوگرافی گازی با آشکارساز یونیزاسیون شعله‌ای (FID)، جداسازی و اندازه‌گیری شد. اثر پارامترهای مختلف از قبیل نوع و حجم فازهای استخراج‌کننده و پخش‌کننده، حجم مشتق‌ساز، اثر نمک، زمان استخراج و مشتق‌سازی و اثر درصد کربنات پتاسیم برروی کارآیی استخراج و مشتق‌سازی بررسی شده و شرایط بهینه انتخاب گردید.

۳-۱- مواد شیمیایی و تجهیزات

۳-۱-۱-مواد شیمیایی و معرف‌ها

مواد و ترکیبات مورد استفاده در این پژوهش به شرح زیر می‌باشند:
- گاز هلیم با درجه خلوص ۹۹۹۹/۹۹% به عنوان گاز حامل و نیتروژن با درجه خلوص ۹۹۹۹/۹۹% به عنوان گاز کمکی از شرکت Air Product انگلیس تهیه شده است.
- ایروپرنالین و اپی‌نفرین از شرکت سیگما آلدریچ (Sigma-Aldrich) خریداری شده‌اند.
- محلول مادر استاندارد ایزوپرنالین ۱۰۰۰ میلی‌گرم برلیتر در داخل متانول خالص تهیه شد و محلول‌های کاری، از محلول مادر با رقیق کردن به‌وسیله متانول تهیه گردید.
- اپی‌نفرین استاندارد داخلی، به این منظور ابتدا محلول مادر ۱۰۰۰ میلی‌گرم بر لیتر از استاندارد داخلی در متانول تهیه شد و سپس از این محلول، محلول ۱ میلی‌گرم بر لیتر در متانول تهیه و استفاده شد.
- استونیتریل، انیدرید استیک، کلروبنزن، استون با خلوص بسیار بالا، کربنات پتاسیم و سایر ترکیبات شیمیایی نیز از شرکت مرک تهیه گردیده‌اند.

جدول ۳-۱ برخی از ویژگیهای ایزوپرنالین و استاندارد داخلی مورد استفاده

۳٫ میزان خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان چقدر است؟
فرضیه های پژوهش
فرضیه اصلی: بین هوش اجتماعی با رفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
فرضیه ویژه ۱٫ بین هوش اجتماعی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۱٫ بین مؤلفه مهارتهای اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۲٫ بین مؤلفه آگاهیهای اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد .
۳٫ بین مؤلفه پردازش اطلاعات هوش اجتماعی کارکنان و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد .
فرضیه ویژه ۲. بین هوش اجتماعی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۱٫ بین مؤلفه مهارتهای اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۲٫ بین مؤلفه آگاهی اجتماعی هوش اجتماعی کارکنان و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
۳٫ بین مؤلفه پردازش اطلاعات هوش اجتماعی کارکنان و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا همدان رابطه وجود دارد.
فرضیه ویژه ۳. بین میزان هوش اجتماعی، رفتار شهروندی سازمانی و خلاقیت سازمانی کارکنان دانشکده‌های دانشگاه بوعلی‌سینا تفاوت وجود دارد.
فرضیه ویژه ۴. مؤلفه های هوش اجتماعی توان پیش بینی رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا را دارند.
فرضیه ویژه ۵٫ مؤلفه های هوش اجتماعی توان پیش بینی خلاقیت سازمانی کارکنان دانشگاه بوعلی سینا را دارند.
تعاریف مفهومی و عملیاتی اصطلاحات تحقیق
سازه ها و متغیرها را میتوان به دو صورت مفهومی و عملیاتی تعریف کرد؛ تعریف مفهومی و تعریف عملیاتی. تعریف مفهومی به تعریف یک واژه توسط واژه های دیگر اشاره دارد. به عبارت دیگر در این گونه تعریف از واژه های انتزاعی و ملاکهای فرضی استفاده میشود. در این نوع تعریف به شناسایی ماهیت یک پدیده اشاره کرده و نقش مهمی را در فرایند تدوین فرضیه ها ایفا میکند (سرمد، بازرگان و حجازی، ۱۳۸۸: ۴۰).
الف: هوش اجتماعی
- تعریف مفهومی: والنیوس، پوناماکی و ریمپلا ^[۱۸] (۲۰۰۷) هوش اجتماعی را درک بهتر از روابط بین انسانها، احساسها، افکار و رفتارها تعریف کرده اند.
- تعریف عملیاتی: در این پژوهش هوش اجتماعی عبارت است از نمرهای که شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به سؤالات پرسشنامه هوش اجتماعی سیلورا^[۱۹] ، مارتین یوسن^[۲۰] داهل^[۲۱] (۲۰۰۱) به دست می آورند.
- تعریف مفهومی مؤلفه پردازش اطلاعات: پردازش اطلاعات اجتماعی یعنی توانایی برای درک و فهم و پیش بینی رفتار و احساسات دیگران (سبحانی نژاد و یوزباشی، ۱۳۸۷: ۲۱).

- تعریف عملیاتی مؤلفه پردازش اطلاعات: در این پژوهش پردازش اطلاعات عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسش های : ۱-۲-۳-۴-۵-۶-۷ پرسشنامه هوش اجتماعی سیلورا، مارتین یوسن داهل به دست می آورند.
- تعریف مفهومی مؤلفه مهارتهای اجتماعی: به توانایی مهارت در مدیریت روابط و ساختن شبکه های حمایتی و داشتن روابط مثبت با افراد تعریف میشود (دوبرین^[۲۲]، ۱۳۸۷: ۸۸).
- تعریف عملیاتی مؤلفه مهارتهای اجتماعی: در این پژوهش مهارت هوش اجتماعی عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۸-۹-۱۰-۱۱-۱۲-۱۳-۱۴ پرسشنامه هوش اجتماعی سیلورا، مارتین یوسن داهل بدست می آورند.
- تعریف مفهومی مؤلفه آگاهیهای اجتماعی: آگاهی اجتماعی یعنی درک مناسب از نگرانیها و احساسات سایرین در فعالیتهای اجتماعی (سبحانی نژاد و یوزباشی، ۱۳۸۷: ۲۲).
- تعریف عملیاتی مؤلفه آگاهیهای اجتماعی: در این پژوهش آگاهی اجتماعی عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۱۵-۱۶-۱۷-۱۸-۱۹-۲۰-۲۱ پرسشنامه هوش اجتماعی سیلورا، مارتین یوسن داهل بدست می آورند.
ب) رفتار شهروندی سازمانی
- تعریف مفهومی: رفتار شهروندی سازمانی، رفتاری فردی و داوطلبانه است که مستقیماً به وسیله نظام رسمی پاداش در سازمان طراحی نشده اما با این وجود باعث ارتقای اثربخشی و کارآیی عملکرد سازمان می شود( کوهان و کول^[۲۳]، ۲۰۰۴: ۱۲۰)
- تعریف عملیاتی: در این پژوهش رفتار شهروندی سازمانی عبارت است از نمرهای که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به سؤالات پرسشنامه رفتار شهروندی سازمانی ارگان و کانوسکی (۱۹۹۶) به دست می آورند.
- تعریف مفهومی مؤلفه جوانمردی: این رفتار اشاره به شکیبایی در مقابل موقعیت های نامطلوب،بدون اعتراض و گلایه مندی اطلاق دارد (کاسترو^[۲۴]، ۲۰۰۴: ۹).
- تعریف عملیاتی مؤلفه جوانمردی: در این پژوهش مؤلفه جوانمردی عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۷-۸-۹-۱۰ رفتار شهروندی سازمانی ارگان بدست می آورند.
- تعریف مفهومی مؤلفه نوع دوستی: به رفتارهایی مفید و سود بخش از قبیل ایجاد صمیمیت، همدلی و میان همکاران اشاره دارد (همان منبع).
- تعریف عملیاتی مؤلفه نوع دوستی: در این پژوهش مؤلفه نوع دوستی عبارت از نمرهای است که هر یک ازشرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۱-۲-۳ رفتار شهروندی سازمانی ارگان بدست میآورند.
- تعریف مفهومی مؤلفه وجدان کاری: اشاره به رفتارهایی از قبیل وقت شناسی، پیروی از مقررات و حفظ موقعیت های برتر در محل کار دارد (همان منبع: ۹).
- تعریف عملیاتی مؤلفه وجدان کاری: در این پژوهش مؤلفه وجدان کاری عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۴-۵-۶ رفتار شهروندی سازمانی ارگان بدست می آورند.
- تعریف مفهومی مؤلفه رفتار مدنی: شامل رفتارهایی از قبیل: حضور در فعالیت های فوق برنامه و اضافی آن هم در زمانی که این حضور لازم نباشد، حمایت از تغییرات توسط مدیران اشاره دارد (همان منبع).
تعریف عملیاتی مؤلفه رفتار مدنی: در این پژوهش مؤلفه رفتار مدنی عبارت از نمرهای است که هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۱۱-۱۲-۱۳ رفتار شهروندی سازمانی ارگان بدست خواهد آورد.
تعریف مفهومی مؤلفه ادب و ملاحظه: این بعد اشاره به نحوه رفتار افراد (با احترام و تکریم) با دیگران و همکاران دارد (همان منبع: ۹).
تعریف عملیاتی مؤلفه ادب و ملاحظه: در این پژوهش مؤلفه ادب و ملاحظه عبارت از نمرهای است که هر یک ازشرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به پرسشهای ۱۴-۱۵ رفتار شهروندی سازمانی ارگان بدست میآورند.
ج) خلاقیت سازمانی؛
تعریف مفهومی خلاقیت سازمانی: عبارت است از فرایند تولید ایده های نوین سازمانی و یافتن راه های جدید حل مسائل سازمان است (گلستان هاشمی، ۱۳۸۰)
تعریف عملیاتی خلاقیت سازمانی: در این پژوهش خلاقیت سازمانی عبارت است از نمرهای هر یک از شرکت کنندگان در پژوهش از پاسخ به سؤالات پرسشنامه خلاقیت سازمانی رندسیپ (۱۹۷۹) به دست می آورند.
فصل دوم
مبانی نظری و پیشینه پژوهش

همان‌گونه که در شکل (۲-۸) نشان داده‌شده است، به دلیل اینکه واکنش فوق یک واکنش تعادلی است، مقدار تبدیل مرکاپتان‌ها به مرکاپتایدهای‌سدیم با افزایش غلظت سود، افزایش می‌یابد. با تغییر غلظت سود از صفر تا ۷۵/۲ مول بر لیتر، افزایش درصد تبدیل مرکاپتان‌ها به مرکاپتایدهای‌سدیم چشمگیر می‌باشد، اما پس‌ازآن با افزایش غلظت سود، تغییر درصد تبدیل واکنش چندان قابل‌توجه نمی‌باشد.

غلظت مرکاپتان: ۹۱۵/۰ مول بر لیتر
نسبت حجمی سود به هیدروکربن: ۱/۱
سرعت همزمان: rpm 1000
دما: ۲۳ درجه سانتی‌گراد
شکل ۲-۸- تأثیر غلظت سود بر واکنش پروپیل‌مرکاپتان و سود
۲-۵-۴- مقدار سود مصرفی موردنیاز
سود به‌عنوان ماده اولیه مورداستفاده در شیرین‌سازی گاز مایع و جداسازی مرکاپتان‌ها، دارای منابع بسیار محدودی است. مقدار سود مهم‌ترین عامل کنترل‌کننده اقتصاد فرایند مرکاپتان‌زدایی با سود می‌باشد [۲۳].
طبق مطالعات انجام‌شده مقدار سود مصرفی موردنیاز برای مرکاپتان‌زدایی از گاز مایع به مقدار اولیه مرکاپتان در گاز مایع، مقدار جداسازی مدنظر و غلظت اولیه سود بستگی دارد.

اطلاعات و آزمایشات انجام‌شده به همراه تست‌های انجام‌شده در واحدهای مرکاپتان‌زدایی از گاز مایع با سود، نشان داده‌اند که مقدار اشباع محلول سود توسط مرکاپتان‌ها مهم‌ترین معیار برای تشخیص بازده مرکاپتان‌زدایی آن محلول می‌باشد. مقدار اشباع (که به‌صورت مول S⁼ به ازاء هر مول سود بیان می‌شود) به مقدار اولیه مرکاپتان موجود در گاز مایع بستگی نداشته و به غلظت محلول سود بستگی دارد به‌طوری‌که قابلیت اشباع محلول سود از مرکاپتان‌ها با افزایش غلظت اولیه سود کاهش می‌یابد. بنابراین همان‌گونه که در شکل (۲-۹) نشان داده‌شده است، برای یک محلول سود با غلظت مشخص و ثابت و مقدار معینی مرکاپتان‌زدایی، مقدار اشباع مشخص و ثابت است [۲۳].

Breakthrough of treated product with respect to mercaptan content : ?
averaging of treated product with respect to mercaptan content : Δ
شکل ۲-۹- قابلیت اشباع سود توسط مرکاپتان‌ها (Y^’_۲, Y₂)، به‌عنوان یک عامل محدودکننده، برحسب غلظت محلول سود
بر اساس طراحی‌های آماری و تحلیل نتایج آزمایشگاهی مطالعات رگرسیونی زیر به‌دست‌آمده‌اند. درواقع این معادلات بر اساس داده‌های واحدهای عملیاتی شیرین‌سازی به‌دست‌آمده‌اند که نتایج آزمایشگاهی را نیز به‌دقت توصیف می‌کنند.
Y₂ = ۰/۳۵ − ۰/ ۰۰۸ X₁
مقدار اشباع محلول سود به‌طور متوسط (مول S⁼ بر مول سود) :Y₂
Y^’_۲ = ۰/ ۶۲۴ − ۰/ ۰۱۶ X₁
مقدار اشباع محلول سود برای break thraush (مول S⁼ بر مول سود) :Y^’_۲
در کلیه اندازه‌گیری‌ها مقدار نهایی مرکاپتان در محصول ۰۱۴/۰- ۰۱۳/۰ درصد وزنی بوده است. به‌عبارت‌دیگر مقدار اتیل‌مرکاپتان در جزء شیرین شده نرمال هگزان در خلال فرایند ۰۰۲/۰±۰۲/۰ درصد بوده است. ماتریس طراحی مربوط به واحدهای فرآیندی به همراه نتایج آزمایشگاهی، در جدول (۲-۸) نشان داده‌شده است. به‌منظور محاسبه ضرایب معادلات رگرسیونی و خطای مربوط از داده‌های جدول (۲-۱۱) استفاده‌شده است.
جدول ۲-۸- ماتریس طراحی و نتایج آزمایشگاهی

۱-۶ سؤال تحقیق
پرسش اصلی این تحقیق این است که
«چه عواملی (تحت کنترل) بر سودآوری عملکرد مالی مدیریت شعب بانک نمونه تأثیر دارد؟»
۱-۷ متغیرهای تحقیق
متغیر وابسته: در این تحقیق متغیر وابسته ROA^[5] (بازده داراییها) است.
متغیر مستقل: مدیریت تسهیلات، حجم سپرده‌ها، مدیریت نقدینگی، مدیریت هزینه، ریسک اعتباری و تعادل بین منابع و مصارف به مدیریت شعب
۱-۸ فرضیه های تحقیق
بین حجم سپرده‌ها و سودآوری مدیریت شعب رابطه معنی داری وجود دارد.
بین مدیریت تسهیلات و سودآوری مدیریت شعب رابطه معنی‌داری وجود دارد.
بین مدیریت نقدینگی و سودآوری مدیریت شعب رابطه معنی داری وجود دارد.
بین ریسک اعتباری و سودآوری مدیریت شعب رابطه معنی داری وجود دارد.
بین مدیریت هزینه و سودآوری مدیریت شعب رابطه معنی داری وجود دارد.
رعایت تعادل بین منابع و مصارف مدیریت شعب و سودآوری رابطه معنی داری وجود دارد.
۱-۹ روش تحقیق
تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نوع تحقیق توصیفی- همبستگی می باشد. برای مقاصد تجزیه و تحلیل‌های لازم برای آزمون فرضیه‌های این تحقیق، از روش تجزیه و تحلیل رگرسیون چند متغیره استفاده می‌گردد. برای محاسبه متغیرهای وابسته و مستقل تحقیق از اطلاعات و صورتهای مالی بانک‌ها محاسبه می گردد. داده ها و اطلاعات تحقیق عموماً از صورتهای مالی قابل کسب می باشد. بعد از جمع‌ آوری داده ها در نرم افزار اکسل طبقه‌بندی و تجزیه و تحلیل اولیه صورت خواهد گرفت و بعد از آماده شدن داده ها برای تجزیه و تحلیل آماری از نرم‌افزار SPSS 20 استفاده می شود. روش های آماری مورد استفاده برای تحقیق آزمون فرضیه‌ها، آزمون دوربین واتسون، آماره کولموگروف- اسمیرنف(K-S)، آزمون فیشر، همبستگی پیرسون، تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون می باشد.

۱-۱۰ جامعه آماری و روش نمونه گیری
شرط لازم برای انجام هر تحقیقی وجود اطلاعات در دسترس می باشد. در این مطالعه تمام مدیریت شعب استانهای بانک نمونه که متشکل از ۳۳ مدیریت شعب می باشد، برای سالهای ۱۳۸۷-۱۳۹۱ مورد بررسی قرار می گیرد.
که برای کاهش تورش و نتیجه نااُریب بودن در داده‌ها از فرمول کوکران در نمونه گیری استفاده شده است که در مجموع از ۳۱ مدیریت شعب بانک نمونه استفاده شده است؛ در تحلیل آماری به دلیل پرت بودن یکی از استان‌ها، آن داده حذف گردید در نهایت از ۳۰ مدیریت شعب جهت نمونه گیری استفاده شده است.
۱-۱۱ قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی: بررسی و میزان تاثیر اهم عوامل مالی موثر تحت کنترل مدیریت(مدیریت تسهیلات، حجم سپرده‌ها، مدیریت دارایی، مدیریت نقدینگی، مدیریت هزینه، ریسک اعتباری و تعادل بین منابع و مصارف) بر سودآوری (بازده داراییها) مدیریت شعب (سرپرستی شعب استان‌های کشور) یکی از بانک‌های کشور
قلمرو زمانی: این پژوهش بر اساس داده‌های جمع آوری شده از صورتهای مالی پایان سال هر یک از مدیریت شعب بانک نمونه در بین سالهای ۱۳۹۱-۱۳۸۷ به اجرا درآمده است.
قلمرو مکانی: این پژوهش ۳۰ مدیریت شعب بانک نمونه را مورد مطالعه و بررسی قرار داده است.
۱-۱۲ روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات
برای محاسبات مربوط به متغیر های تحقیق حاضر که روش گردآوری آنها به صورت کتابخانه و مصاحبه می باشد که از اطلاعات و صورتهای مالی بانک نمونه استفاده شده است. بنابراین در این تحقیق روش گردآوری داده‌ها کتابخانه‌ای است.
۱-۱۳ استفاده کنندگان از نتایج تحقیق
عمده ترین بهره برداران نتایج این تحقیق عبارتند از :
استفاده بانک نمونه از نتایج بدست آمده در این مطالعه
استفاده سایر بانک‌های کشور در جهت ارزیابی عملکرد مالی استانها
کلیه دانشجویان و محققین در حوزه های حسابداری، مالی و بانکداری
۱-۱۴ تعریف عملیاتی مفاهیم و واژه های کلیدی تحقیق
سودآوری^[۶]: توان شرکت یا موسسه در ایجاد درآمد کافی به گونه ای که پس از پرداخت هزینه‌های جاری، مبلغی اضافی به نام سود برای شرکت باقی بماند (رستمی،۱۳۹۰، ص۴۵).
عملکرد مالی^[۷]: حاصل سیستم اطلاعات حسابداری، گزارشهای مالی است که سود گزارش شده در آنها از اهمیت زیادی برای استفاده کنندگان برخوردار است. سرمایه گذاران با اتکا به سود حسابداری، عملکرد شرکت را ارزیابی کرده و پیش بینی های خود را بر آن اساس انجام می دهند(مهدوی، حسینی، ۱۳۸۷، ص۳).
بانک: موسسه‌ای خدماتی که به جمع آوری یا تجهیز سپرده های مردم و تخصیص منابع و مصرف بهینه آن در جهت سیاست‌های کلی اقتصاد کشور با ابزارهای پولی و اعتباری اقدام و همچنین موجبات تسهیل در پرداخت‌ها و انجام سایر خدمات بانکی را در چارچوب قوانین و مقررات فراهم می‌سازد(جمشیدی، ۱۳۷۹، ص۴).
تسهیلات اعطایی: وظیفه اصلی بانک‌ها واسطه‌گری وجوه است، به این معنی که از یک‌سو وجوه را از سپرده‌گذاران دریافت کرده و از سوی دیگر، این وجوه را در قالب تسهیلات به متقاضیان پرداخت می‌کنند. دارندگان وجوه مازاد، با سپرده‏گذاری در بانک عملاً وجوه خویش را به بانک قرض داده و نرخ سود معینی دریافت می‏کنند. متقاضیان تسهیلات نیز در ازای پرداخت سود معینی از بانک‌ها قرض می‏گیرند. طبیعی است که مابه‏التفاوت بهره پرداختی به سپرده‏گذاران و سود دریافتی از گیرندگان تسهیلات، سود بانک را تشکیل می‏دهد(یزدانی و دهنوی،۱۳۸۴).
۱-۱۵ساختار تحقیق
این تحقیق از ۵ فصل تشکیل شده است:
فصل اول – کلیات تحقیق
فصل دوم – ادبیات، مبانی نظری و پیشینه تحقیق
فصل سوم – روش شناسی تحقیق
فصل چهارم – تجزیه و تحلیل داده‌ها
فصل پنجم – خلاصه، نتیجه گیری و پیشنهادهای تحقیق
۱-۱۶خلاصه فصل
حوزه فعالیت بانک‌ها در سه بخش تجهیز منابع، تخصیص منابع و ارائه خدمات می باشد لذا شناسایی و بررسی سودآوری عملکرد مالی در اجرای هریک از وظایف می تواند طیفی از نقاط قوت و ضعف موجود در بانک‌ها را ارائه می کند. عوامل تعیین کننده سودآوری بانک‌ها به دو گروه عوامل داخلی قابل کنترل مدیریت و عوامل بیرونی فراتر از مدیریت بانک تفکیک شده است(باقری، ۱۳۸۵، ص۱).
در این تحقیق به اهم عوامل مالی قابل کنترل مدیریت که بر سودآوری بانک‌ها نقش دارند، پرداخته خواهد شد. مورد مطالعه این تحقیق ۳۰ مدیریت شعب بانک نمونه بوده که برای سالهای ۱۳۹۱- ۱۳۸۷ مورد آزمون قرار گرفته است. در این تحقیق ارتباط و میزان تاثیر گذاری شش عامل(حجم سپرده، مدیریت تسهیلات، نقدینگی، ریسک اعتباری، مدیریت هزینه، تعادل بین منابع و مصارف) را بر سودآوری که با بازده داراییها(ROA) نشان داده شده با روش های آماری آزمون فرضیه‌ها، آزمون دوربین واتسون، آماره کولموگروف- اسمیرنف(K-S)، آزمون فیشر، همبستگی پیرسون، تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون از طریق نرم افزار SPSS 20 مورد بررسی قرار می‌دهیم.
فصل دوم
ادبیات،
مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه
افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، از مهمترین اهداف مدیران سازمان‌ها و موسسات اقتصادی محسوب می شود. در حقیقت، تلاش آنها بر آن است که به مطالعه اطلاعات و آمار و ارقام موجود در صورتهای مالی (که با صرف انرژی و هزینه فراوان به دست می‌آیند)، شمایی از عملکرد سازمان خویش به دست آورند و بتوانند با بررسی وضعیت حاضر و در نظر گرفتن اهداف استراتژیک و بلندمدت سازمان و همچنین با آگاهی از نقاط قوت و ضعف خویش و اتخاذ راهبردهای شایسته، موجبات بهینه سازی فعالیت‌ها و بهره‌جویی قابل قبول از سرمایه‎‌گذاری‌های انجام شده را فراهم آورند(رستمی، ۱۳۹۰، ص۴۳).
در هر بازار که بانک‌های متعددی در آن فعالیت می کنند، ممکن است بعضی از بانک‌ها سریع‌تر به این اهداف دست یابند. یک بانک باید برای رقابت کارآتر، خدمات بانکی را با هزینه پایین ارائه دهد. اگر بانک نتواند در مورد کنترل هزینه و کیفیت خدمات رقابت نماید، بعید است که بتواند برای مدت طولانی در یک محیط رقابتی به بقای خود ادامه دهد. بنابراین، شناخت عملکرد یک بانک از طریق مقایسه با عملکرد بازار در طی دوره‎های متوالی، از بررسی مجدد گزارش‌های مالی مفیدتر است(جی.بارلتروپ، مک نافتن، ۱۳۸۰، ص۲).
برای درک بهتر موضوع این فصل به دو بخش مبانی نظری تحقیق و پیشینه‌ تحقیق تقسیم بندی شده است که در بخش اول به مبانی نظری تحقیق می‌پردازیم و در بخش دوم به پیشینه‌ تحقیق پرداخته می شود
بخش اول