یک فیش حقوقی کنونی یا مربوط به گذشته را ببینید؛
در برنامه ­های مزایا شامل طرحهای مزایای منعطف، مراقبتهای بهداشتی، مهد کودک و غذا خوری ثبت نام کنید؛
درباره انواع گزینه­ های مزایا تحقیق کنید (مثلاً، سایت می ­تواند با انواع فروشندگان مختلف نرم افزارهای خدمات پزشکی پیوند برقرار کند و به کارکنان فرصت بدهد هزینه­ها و خدمات طرحها را مقایسه کنند و مدارک تخصصی پزشکان مرتبط با طرح را بررسی کنند)؛
وقتی برای انواع مزایا حق انتخاب وجود دارد، آنچه را که می­پسندید برگزینید (طرحهای کافه تریا)؛

در دوره­ های آموزشی ثبت نام کنید؛
آگهی­های شغلی درون سازمانی مبتنی بر معیارهای گزینشی را ببینید که طبق شرایط فرد درج شده است (برای مثال، چه شغلهایی موجود است که با این معیارها تطبیق می­ کند)؛
فهرست وقت­ها، از جمله ثبت وقت­های مرخصی؛
فعالیت­های فردی مرتبط با رشد و بهسازی را بازنگری و طراحی کنید؛
در برنامه ­های بازخورددهی (ارزیابی) ۳۶۰ درجه شرکت کنید؛
اطلاعات بومی شده را درباره سطح فردی یا شغلی دریافت کنید. (مثلاً، ممکن است در سطح فردی، سیستم­های جریانی کار مسیر کارهای نوشتاری ] یعنی کار با کاغذ و دفتر[ را بطور خودکار به سمت فرد حرکت بدهد و در سطح شغلی هم ممکن است سیستم، کارهای نوشتاری مشابه را به سرگروهها تحویل بدهد)؛
فرم­ها یا پرسشنامه ­های مربوط به نظر خواهی از کارکنان را تکمیل کنید؛
ضرورت­ها و شرایط مهارتی شغل­ها را ببینید و آنها را با وضعیت مهارتی هر فرد مقایسه کنید؛
سوابق و برنامه ­های ارزیابی عملکرد فردی را ببینید؛
سفارش خدمات داده و فرآورده ­های شرکت یا سایر جاها را خریداری کنید؛
در دوره­ های آموزشی ایی شرکت کنید که از راه وب برگزار می­ شود؛
با سایر سایت ها پیوند برقرار کنید (برای مثال، برخی از شرکت­ها به کارکنان خود اجازه می­ دهند صفحه خانگی مربوط به سلف سرویس خود را با اطلاعات سایر سایت­ها به طور اختصاصی مرتبط کنند، مثلاً با قرار دادن تیکر برای سهام یا پورتفوی خودشان در این صحنه)؛
برای شناسایی نیازهای آموزشی یا بهسازی خود در آزمونهای تشخیصی شرکت کنید؛
گزارشهای هزینه را ارائه و پیگیری کنید
گرایش به سلف سرویس کارکنان تحت تاثیر عوامل متعددی قرار دارد که از جمله آنان، امکان­ صرفه­جویی چشمگیر در هزینه­ها از راه ارائه این خدمات است (Hal Gueutal, Dianna L. Stone (2005) ، ترجمه صائبی،۱۳۸۸؛ ۲۲۱).
تکنولوژی، نقش مهمی در گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات مرتبط با کار ایفا می­ کند. بدین منظور از برنامه ­های کامپیوتری برای دسته­بندی مشاغل بر مبنای پروفایل­های مشابه و مشاغل موجود استفاده می­ شود (Cronin et al., 2006)
۲-۸-۱-۲) بدست آوردن منابع انسانی، جذب، کارمندیابی، گزینش و حفظ و نگهداری الکترونیکی
فرایند کسب منابع انسانی شامل جذب، کارمندیابی، گزینش و نیز حفظ و نگهداری می­باشد. یکی از پرکاربردترین پروفایل­های مدیریت منابع انسانی الکترونیک، کارمندیابی آنلاین یا کارمندیابی اینترنتی می­باشد.
کارمندیابی فرآیندی است که در آن افرادی که توانایی بالقوه برای عضویت در سازمان و انجام وظایف محوله را دارند، شناسایی می­شوند و زمینه جذب آنها برای سازمان فراهم می­ شود روش های سنتی کارمندیابی با ظهور اینترنت متحول شده است. طی سالهای اخیر اینترنت تحولی شگرف در کارمندیابی منابع انسانی و راههایی که سازمانها وظیفه کارمندیابی را انجام می­ دهند، ایجاد نموده است. طبق گفته گنتل و کپسر موضوع کارمندیابی آنلاین در اواسط دهه ۸۰ مطرح شد در حالیکه کاربرد فراگیر چنین مفهومی در اواسط دهه ۹۰ در مجلات مختلف منابع انسانی اشاره شده است. برای تسهیل فرایند کارمندیابی بسیاری از سازمانها به استفاده از سیستم­های منابع انسانی الکترونیکی مانند سایت­های کاریابی مبتنی بر وب، پروتال­ها و کیوسک­ها و غیره برای جلب بیشتر متقاضیان کار روی آوردند. براساس تحقیقی که در این زمینه انجام شده است بین ۷۰% تا ۹۰% سازمانهای بزرگ ازسیستم­های کارمندیابی الکترونیکی استفاده می­ کنند و پیش بینی می­ شود که بیش از ۹۵ درصد از سازمانها در آینده نزدیک، استفاده از این سیستم­ها را در برنامه سازمانی خود قرار دهند (نظری ، ۱۳۹۱).
لیونس و هریس(۲۰۰۳) کارمندیابی الکترونیک را به این صورت تعریف می­ کنند: هرگونه روشی برای جذب متقاضیان شغلی برای ارائه درخواست شغل که بر اینترنت متکی باشد. (Lievens and Harris, 2003) هوگلار(۱۹۹۸) ایده مشابهی را به این صورت تعریف کرد که کارفرمایان می­توانند به صورت الکترونیکی، فرصت­های استخدامی خود را تبلیغ کنند، رزومه متقاضیان استخدام را گردآوری و بررسی نمایند و با بهره گرفتن از قدرت اینترنت، مناسبترین افراد را برای مشاغل مورد نظر خود انتخاب کنند .(Epstein et al., 2003)
کارمندیابی الکترونیک دارای مزایایی به قرار زیر می باشد :
- بزرگترین مزیت کارمند یابی الکترونیک این است که افراد به طور سریع و آسان می توانند به فرصت های شغلی گسترده­ای در طول ۲۴ ساعت دسترسی داشته باشند ، در حالی که وظایف شغلی فعلی خود را می­توانند انجام دهند (Feldman et al. 2002)
- اینترنت این امکان را به وجود می ­آورد تا متقاضیان را در گروه ­های مختلفی طبقه ­بندی کنیم. ( برای مثال زبان : اسیایی ، انگلیسی و…) (Stimpson, 2004)
- کارمند­یابی آنلاین به سازمان­ها این اجازه را می­دهد تا برای برای مشاغل مورد نیاز خود در سازمان هم به صورت جهانی و هم به صورت محلی آگهی دهند (Smith et al 2004)
- امروزه سازمان­ها توانایی آن را دارند که پست­های خالی خود را فورا مشخص نموده و از طریق اینترنت رزومه متقاضیان را در عرض چند ساعت مورد بررسی قرار دهند( Pollitt, 2004).
- مزیت دیگر کاهش در هزینه­هاست. با رسانه ­ها می­توان نظر تعداد زیادی از متقاضیان را در زمان کوتاه نسبت به دیگر انواع اگهی­ها جلب کرد ( (Bussler & Davis, 2002.
- کارفرمایانی که به دنبال یک شخص مناسب برای یک پست سازمانی هستند ، در هر هفته به طور متوسط می­توانند شش یا هفت ساعت را به این منظور صرف کنند که این انعطاف پذیری جذابیت اینترنت را به عنوان یک وسیله در این حوزه افزایش می­دهد (Smith et al 2004).
اما کارمند­یابی الکترونیک دارای معایبی هم می­باشد که ما به برخی از آنها در ادامه اشاره می­کنیم :
- همانطور که تعداد زیاد متقاضیان در کارمندیابی الکترونیک یک مزیت به حساب می ­آید ، می ­تواند به عنوان یک عیب محسوب شود ، چون زمانی که متقاضیان بیش از حد باشند ، بررسی رزومه­ها وقت­گیر بود و منجر به افزایش هزینه­ های اداری کارمندیابی می­ شود(Carlson et al., 2002).
- یکی از معایب کارمندیابی الکترونیک، عدم مخاطب قرار گرفتن کسانی که از اینترنت استفاده نمی­کنند، می­باشد. اگر چه امروزه استفاده از اینترنت بسیار فراگیر هست اما هنوز عده زیادی از آن استفاده نمی­کنند. بنابر این کارفرمایان این موضوع را به یاد داشته باشند که اگرچه اینترنت حوزه فراگیری دارد اما گروهی از افراد که هنوز به عنوان اقلیت شمرده نمی­شوند، وجود دارند که تحت پوشش قرار نمی­گیرند. مسئله دیگر این است که مدیران اجرایی هنوز ترجیح می­ دهند که با آنها تماس گرفته شود و به کاری دعوت شوند(Mooney, 2002).
- یکی دیگر از معایب کارمندیابی الکترونیک، مربوط به تعداد زیادی از رزومه­هاست. با توجه به سادگی ارسال احوال نامه­ ها توسط داوطلبان، معمولاً سازمانها با تعداد بیشماری از آنها مواجه می­شوند که احتمالاً بسیاری از آنها شرایط لازم را ندارند. بررسی این تعداد وقت زیادی از کارکنان واحد منابع انسانی را خواهد گرفت Rosita Othman,and Nadianatra, 2007)) .
در تحقیقی که در پنجاه شرکتی که از کارمندیابی الکترونیک استفاده می­کردند ، انجام شد ، به این نتیجه رسیدند که چهار علت برای استفاده از این روش در سازمان­ها وجود دارد که عبارتند از :
بهبود تصور مردم از سازمان ؛
کاهش هزینه­ های کارمند ­یابی ؛
کاهش فعالیت­های اداری کارمند یابی ؛
کاهش زمان کارمند­ یابی .
هم چنین در این بررسی چهار محدودیت برای استفاده از از کارمند­ یابی الکترونیک ذکر شد :
محدودیت فرهنگی در مورد استفاده از کارمند یابی الکترونیک ؛
فقدان دانش کارمند یابی الکترونیک در بین کارکنان واحد منابع انسانی ؛
تعهد مدیران ارشد ؛
عدم استفاده از اینترنت توسط همه افراد (Kerrin & Kettley ,2003)
علاوه بر این مطالب، از مدیریت منابع انسانی الکترونیک به عنوان ابزاری برای نظام حفظ و نگهداری منابع انسانی، مطمئن شدن از دسترسی کارمندان به اطلاعات و توانایی های سلف سرویس استفاده می­ شود.
۳-۸-۱-۲) مدیریت عملکرد الکترونیکی
تکنولوژی تاثیر قابل توجهی بر بار اداری مدیریت عملکرد داشته است. استفاده از تکنولوژی در واحدهای منابع انسانی به منظور ساده­سازی نظام­های این حوزه رایج است . کابرد­های تکنولوژی معمولی استفاده از اینترنت و اینترانت­های شرکت برای حمایت از مدیریت عملکرد و نیز استفاده از طرف ثلث به منظور کمک به کارهای اداری روزمره می­باشد . در گروه­بندی استفاده از اینترنت و اینترانت­های شرکتی برای کارکرد مدیریت عملکرد ، سازمان­ها ممکن است فرم­های ارزیابی آنلاین ، تجزیه و تحلیل بازخورد ۳۶۰ درجه یا دیگر روش­ها را به کار گیرند و یا برنامه ­های دیگر انطباقی را به منظور کمک به مدیران در جهت درک نظام­های مدیریت عملکرد ایجاد کنند ؛ در نهایت، اینترنت یا اینترنت ممکن است برای ایجادکارت­های امتیازی انفرادی به کار گرفته شوند(Evans, 2001).
از مدیریت منابع انسانی الکترونیک هم چنین می­توان در ارزیابی عملکرد ( جایی که تمامی فرایند به شکل اتوماتیک از طریق اینترنت انجام می­ شود ) استفاده کرد . یک نظام ارزیابی عملکرد آنلاین منجر به به خط­مشی و فرایند­های استاندارد شده­ای می­ شود که دارای معیار­های مشخصی برای سمت­های مورد نظر در سازمان می­باشد. یک نظام ارزیابی عملکرد آنلاین به این معناست که بیشتر کاری که قبلا توسط کارمند و مدیر انجام می­شد ، حذف شده و به صورت اتوماتیک انجام می­پذیرد . تمامی اطلاعات به صورت مستقیم توسط واحد منابع انسانی در شکل­های الکترونیکی جمع­آوری می­ شود . این کار منجر به صرفه­جویی در زمان می­ شود. ابزار­های سلف سرویس به کارمندان این اجازه را می­دهد تا عملکرد شخصی خود را بر مبنای نتایج ارزیابی عملکرد مدیریت کنند (Zampetti & Adamson,2001).

در این فصل به مباحثی چون روش تحقیق، جامعه و نمونه مورد مطالعه، نحوه جمع آوری اطلاعات و مدل مورد استفاده در این پژوهش پرداخته می‏شود. همان گونه که مطرح شد. روش جمع آوری اطلاعات در این پژوهش، مطابق با پژوهش‌های مشابه، استفاده از اسناد و مدارک (صورت‌های مالی شرکت‏ها) می‌باشد و با توجه به انتشار رسمی این صورت‌ها توسط شرکت‌های مذبور در مجامع رسمی که در سال مالی اعلام شده توسط آن‏ها برگزار می‌شود، فرض بر صحت این اطلاعات گذاشته شده و از آن‏ها به عنوان ورودی‌های مدل استفاده شده است. همچنین قابل ذکر است که در انتخاب نمونه از بین شرکت‌ها، بزرگ‌ترین مشکل دسترسی به اطلاعات مالی آن‏ها بود که در بخش نمونه گیری در این فصل به این موضوع اشاره خواهد شد.
از آنجایی که مدل مورد استفاده در این پژوهش تا قبل از این تنها برای سنجش کارایی و رتبه بندی واحدهای تصمیم گیری مورد استفاده قرار گرفته‏‏است، به کارگیری آن برای پیش بینی ورشکستگی و یا سالم بودن شرکت‌ها می‌تواند یک روش جدید در این زمینه باشد و دایره استفاده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها برای پیش بینی ورشکستگی را بیشتر کند.

در انتهای این فصل، نحوه اجرای مدل، قدم به قدم تشریح خواهد شد و نتایج آن در فصول چهارم و پنجم ارائه می‏شود.
۳-۱-روش تحقیق
این پژوهش از نوع تحقیقات کمی است، که با بهره گرفتن از روش استقرایی و بررسی میدانی در نظر دارد توان مدل برنامه ریزی خطی تحلیل پوششی داده‌ها برای پیش بینی ورشکستگی شرکت‏های تولیدی بورس اوراق بهادار تهران را بررسی نماید. و در این بین از روش آنالیز اجزای اصلی برای کاهش ابعاد ورودی‌های مدل تحلیل پوششی داده‌ها جهت رسیدن به جواب بهتر استفاده می‌شود.
توضیحات مبنی بر نحوه ساخت و اجرای مدل در انتهای همین فصل و در بخش روش انجام پژوهش، تشریح خواهد شد.
۳-۲- جامعه آماری
جامعه آماری در این پژوهش، شرکت‏های تولیدی بورس اوراق بهادار تهران می‌باشند. درواقع اگر شرکت‏های موجود در بورس را به دو دسته کلی تولیدی، و بازرگانی و مالی تقسیم نماییم، در اینجا فقط از شرکت‏های تولیدی که خود نیز به سه دسته تقسیم شده‌اند (و در ادامه توضیح داده خواهد شد) نمونه گیری انجام شده است.
۳-۳- نمونه‌گیری
در این پژوهش شرکت‏های تولیدی بورس اوراق بهادار تهران، خود به سه دسته تقسیم شده‌اند: شرکت‏های صنایع غذایی و دارویی، شرکت‏های صنایع فلزی و خودرو و ماشین آلات و شرکت‏های صنایع شیمیایی و پتروشیمی.
لیست شرکت‏های درمانده (شرکت‏هایی که با توجه به قانون ۱۴۱ تجارت در مرحله انحلال و مرز ورشکستگی قرار گرفته‌اند) و در کنار آن لیستی از شرکت‏های سالم که از نظر اندازه (میزان دارایی) در سال وقوع با شرکت‏های ورشکسته برابر بودند در فاصله سال‌های ۱۳۷۹ تا ۱۳۸۹ تهیه شد و بعد با توجه به میزان دسترسی به اطلاعات کامل مالی این شرکت‏ها (که نیاز اصلی این پژوهش می‌باشند) تعداد ۵۲ شرکت انتخاب شدند (۲۱ شرکت در گروه اول، ۱۸ شرکت در گروه دوم و ۱۳ شرکت در گروه سوم).
گفتنی است در این بازه زمانی، بازده بورس اوراق بهادار نوسانات زیادی داشت، که یکی از علل آن، ورشکستگی برخی از شرکت‏ها بود (خردمند،۱۳۸۶).
در واقع در مورد این ۵۲ شرکت، دسترسی کامل به اطلاعات مالی مورد نیاز (که در ادامه بیان خواهند شد) وجود داشت که به همین دلیل به عنوان نمونه مورد استفاده قرار گرفتند.
لیست این شرکت‏ها به همراه اطلاعاتشان در پیوست ۱ قرار داده شده است.
۳-۴- گرداوری داده‌ها
روش جمع آوری داده‌ها در این پژوهش، روش اسناد و مدارک می‌باشد. برای دسترسی به اطلاعات مالی لازم، نیاز به صورت‌های مالی سالانه شرکت‏ها می‌باشد که این صورت‌ها از طریق سایت اینترنتی مدیریت پژوهشی توسعه و مطالعات اسلامی بورس اوراق بهادار تهران و کتابخانه بورس اوراق بهادار تهران جمع آوری شد.
برای محاسبه سود و زیان یک شرکت یک دوره خاص انتخاب می‏شود که در پایان آن هیئت مدیره موظف به گزارش دادن عملکرد خود در طی آن دوره می‏باشد، که به آن سال مالی گفته می‏شود (فراهانی فرد و صبری، ۱۳۸۶). قابل ذکر است که صورت‌های مالی گرداوری شده، مربوط به مجامع سالیانه شرکت‏ها می‏باشد که در سال مالی هر شرکت برگزار می‏گردد.
۳-۵- متغیرهای تحقیق
متغیرهای مستقل در این پژوهش نسبت‌های مالی می‌باشند که برای دسته بندی شرکت‏ها در دو گروه ورشکسته و سالم مورد استفاده قرار گرفته‌اند. در واقع می‌توان گفت خود امتیاز کارایی بدست آمده از مدل تحلیل پوششی داده‌ها نیز یک متغیر مستقل است و در نهایت تعلق یک شرکت به گروه شرکت‏های سالم یا ورشکسته که تابعی از امتیاز کارایی است، یک متغیر وابسته محسوب می‌گردد.
۳-۶- روش انجام پژوهش و مدل مورد استفاده
همان طور در فصل۲ بیان شد، در تحقیقات گذشته خارجی و داخلی، برای پیش بینی ورشکستگی از طریق مدل DEA، همه شرکت‏ها در یک گروه قرار گرفته و مورد تحلیل قرار می‏گرفتند. با توجه به ماهیت DEA که باید تمام اعضای مجموعه (DMUها) دارای ماهیت یکسان باشند، این موضوع یکی از ضعف‌های تحقیقات قبلی است. به همین جهت در این پژوهش، شرکت‏های تولیدی بورس اوراق بهادار به عنوان جامعه آماری انتخاب می‌شوند و خود آن‏ها هم در سه دسته: شرکت‏های صنایع غذایی و دارویی، شرکت‏های صنایع فلزی و خودرو و ماشین آلات و بالاخره شرکت‏های صنایع شیمیایی و پتروشیمی قرار داده می‌شوند، که این عمل باعث بالا رفتن دقت تحلیل و تعمیم پذیری بالاتر آن می‌گردد. مبنای این دسته بندی سیستم تولیدی و ریسک‌ها مشابه، برای هر دسته است. به عنوان مثال شرکت‏های صنایع غذایی و دارویی که در یک دسته قرار داده شده‌اند، هردو دارای سیستم تولید پیوسته هستند و از لحاظ انبار مواد اولیه (مواد فاسد شدنی) و توزیع و حمل‌ونقل محصولات مشابه هم هستند و در نتیجه دارای ریسک‌های مالی و غیر مالی مشابه هستند. دسته دوم هم به لحاظ ماده اولیه اصلی (فلزات ) و سیستم تولید، انبار و توزیع مشابه هم هستند؛ دسته سوم هم شامل شرکت‏هایی است که در گروه اول و دوم قرار نمی‏گیرند و شامل کارخانجات صنایع شیمیایی و پتروشیمی می‏شوند که وابستگی به صنایع فلزات ندارند و بیشتر آن‏ها دارای سیستم تولید پیوسته می‌باشند و به طور تجربی ثابت شده به لحاظ ریسک‌های مالی تابعی از شرایط اقتصادی و قیمت نفت می‏باشند. البته دسته بندیهای مختلفی در کتاب‌ها و سایت‌های مختلف از شرکت‏های موجود در بورس صورت گرفته‏است؛ که این دسته ‏بندی کلی از شرکت‏های تولیدی، تنها یکی از انواع طبقه بندی‌ها می‏باشد. برای هر دسته ابتدا ورودی‌ها و خروجی‌ها را از منابع موجود یعنی صورت‌های مالی شرکت‏ها (صورتحساب سود و زیان و ترازنامه) استخراج کرده. ورودی‌ها شامل: هزینه‌های عملیاتی، بدهی‌های جاری و هزینه مالی و خروجی‌ها شامل سود خالص، سود عملیاتی و دارایی‌های جاری می‏باشند. . ورودی‌ها و خروجی‌ها با توجه به تحقیقات گذشته و منابع در دسترس انتخاب شده‏اند.
سپس نسبت هر کدام از خروجی‌ها به ورودی‌ها را به طور جداگانه برای هر شرکت بدست آورده (که در نهایت ۹ نسبت مالی بدست می‏آید) ، که با توجه به ماهیت افزایشی این نسبت‌ها (با توجه به اینکه خروجی‌ها در صورت قرار گرفته‏اند، هرچه کسر بزرگ‌تر باشد، مطلوبیت بیشتری ایجاد می‏کند) ، این نسبت‌ها، نوعی خروجی محسوب می‌شود، بنابراین مدل DEA مورد استفاده در این پژوهش ورودی ندارد و به همین دلیل، ورودی همه واحدهای تصمیم گیری (DMU) را یک قرار می‌دهیم (درواقع هر عدد ثابت دیگری نیز قرار داده شود، تغییری در نتیجه حاصل نمی‏شود) ( خزایی، ایزدبخش، ۱۳۸۸).
با توجه به فرمول تجربی( مهرگان، ۱۳۸۷) :
(خروجی*ورودی)*۳ < واحدهای مورد ارزیابی
نیاز به کم کردن ابعاد مسئله و کاهش هدفمند خروجی‌ها داریم( در غیر این صورت تعداد زیادی از واحدها روی مرز کارایی قرار گرفته و کاراییشان به طور کاذب یک می‌شود، که باعث پایین آمدن کیفیت مدل می‌شود)، بنابراین از تکنیکی برای کم بعد کردن مسئله استفاده نماییم و تعداد خروجی‌ها را برای هر دسته کاهش می‌دهیم. بهترین تکنیک برای این امر PCA (آنالیز اجزای اصلی) می‏باشد( خزایی، ایزدبخش، ۱۳۸۸).
خروجی مدل PCA را برای مدل DEA استفاده می‌کنیم.
به دلیل ماهیت ورودی‌ها و خروجی‌ها نوع مدل DEA مورد استفاده در این پژوهش باید BCC خروجی محور باشد. (به این دلیل که تغییر در ورودی‌ها باعث تغییر در خروجی‌ها به همان نسبت نمی‌شود و بازده به مقیاس متغیر است، پس مدل BCC مدل مناسب‌تری می‌باشد. و با توجه به اینکه که در این پژوهش، ورودی‌های DEA ثابت می‏باشد و در نتیجه، هدف، حداکثر شدن خروجی برای افزایش کارایی است، باید از مدل خروجی محور استفاده شود)
جدول۱-۳- انواع مدل‌های پایه تحلیل پوششی داده‌ها

مدل آمادگی خریدار

شناختی

آگاهی
اطلاعات

عاطفی

دوست داشتن
رجحان
مجاب شدن

رفتاری

خرید

شکل ۲-۳: مدل آمادگی خریدار (کاتلر، ۱۳۸۹)
آگاهی: اگر اکثریت مخاطبین هدف از موضوع بی­اطلاع باشند، وظیفه برقرار­کننده ارتباط ایجاد آگاهی است. شاید در این­جا فقط شناخت نام کافی باشد. این منظور با پیام­های ساده­ای که در آن نام کالا مرتب تکرار می­ شود، تامین می­ شود. اما ایجاد آگاهی هم، زمان می­خواهد.
اطلاعات: مخاطبین هدف ممکن است از وجود شرکت یا محصول تولیدی آن خبر داشته باشند اما چیز بیشتری در این مورد ندانند.
دوست داشتن: اگر اعضای هدف از وجود کالا مطلع باشند، احساس ایشان راجع به آن چگونه است؟ اگر مخاطبین نظر چندان مساعدی نسبت به سازمان نداشته باشند، برقرارکننده ارتباط باید اول به دلیل آن پی ببرد و آنگاه نسبت به تهیه یک برنامه ارتباطی برای جایگزین کردن احساسات مثبت و مساعد اقدام کند.

رجحان: مخاطبین هدف ممکن است کالا را دوست داشته­باشند اما نه آنقدر که آن را نسبت به انواع مشابه ترجیح دهند. در چنین مواقعی برقرارکننده ارتباط باید بکوشد تا در مصرف ­کننده رجحان انتخاب ایجاد کند. برقرارکننده ارتباط درباره کیفیت، فایده، عملکرد و دیگر ویژگی­های کالا تبلیغ خواهد کرد. او می ­تواند با اندازه ­گیری مجدد رجحان، در مخاطبین هدف پس از اجرای برنامه ارتباطی، موفقیت این برنامه را مورد بررسی قرار دهد.
مجاب شدن: مخاطبین هدف ممکن است کالای خاصی را ترجیح دهند اما درباره خرید آن متقاعد نشده باشند. وظیفه برقرارکننده ارتباط مجاب کردن مشتریان علاقه­مند است به این که آن سازمان بهترین انتخاب آنهاست.
خرید: سرانجام اینکه شاید بعضی از اعضای مخاطبین هدف درباره خوب بودن سازمان یقین حاصل کرده باشند، اما برای خرید اقدام نمی­کنند. شاید آنها انتظار دریافت اطلاعات بیشتری را می­کشند یا بعدا با برنامه دست به اقدام خواهند زد. برقرارکننده ارتباط باید این مصرف­ کنندگان را به سوی اقدام نهایی راهنمایی کند. این اقدامات شامل عرضه کالا در سطح قیمت پایین و اعطای تخفیف است یا این فرصت در اختیار مصرف­ کنندگان گذاشته شود تا کالا را در سطح محدودی بیازمایند (۳۲).
مدل رفتار خرید نیکوزیا
مدل نیکوزیا^[۴۲] بر ارتباط بین شرکت و مصرف ­کننده بالقوه­اش تمرکز دارد. بطور کلی شرکت از طریق پیام­های بازاریابی و تبلیغات با مصرف­ کنندگان، و در مقابل مصرف­ کنندگان نیز با پاسخ­های خریدشان با شرکت ارتباط برقرار می­ کنند. بنابراین مدل نیکوزیا در طرح، یک الگوی تعاملی است. شرکت کوشش می­ کند تا مصرف­ کنندگان را تحت تاثیر قرار دهد و مصرف­ کنندگان نیز به نوبه خود با عمل یا عکس­العمل خود بر شرکت اثر می­گذارند (۵۹).
مدل نیکوزیا در کاملترین حالت، یک نمودار کامپیوتری مفصل از فرایند تصمیم ­گیری مصرف­ کنندگان را ارائه می­ کند. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است، این مدل به ۴ حوزه اصلی تقسیم می­ شود:

• فاصله بین منبع پیام و عکس­العمل مصرف ­کننده

• جستجو و ارزیابی

• عمل خرید

• بازخورد

حوزه یک؛ نگرش مصرف­ کنندگان براساس پیام­های شرکت: اولین حوزه مدل نیکوزیا به دو زیرمجموعه تقسیم می­ شود. اولین حوزه فرعی شامل جنبه­ های محیطی و بازاریابی عبارتند از: ویژگی کالا، رقابت، ویژگی رسانه­های گروهی مرتبط، شیوه درخواست کالا و ویژگی­هایی مانند شخصیت و تجربه افراد که واسطه ادراکات پیام­های ترفیع هستند.
شرکت شامل فعالیت­های بازاریابی که نگرش مصرف­ کنندگان را تحت تاثیر قرار می­دهد، می­باشد.
حوزه شماره یک؛ خروجی: آن نگرشی است که مصرف ­کننده پس از دریافت و تفسیر پیام نسبت به کالا پیدا می­ کند.
حوزه دو؛ جستجو و ارزیابی: دومین حوزه مدل نیکوزیا در ارتباط با جستجوی اطلاعات مرتبط ارزیابی عملکرد شرکت در مقایسه با دیگر شرکت­ها است. خروجی این حوزه ایجاد انگیزه برای خرید کالای شرکت می­باشد. ارزیابی ممکن است به رد کردن کالای شرکت منجر شود ولی با وجود این مدل جواب مثبت را برای این ارزیابی در نظر می­گیرد.
حوزه سوم؛ عمل خرید کالا: در سومین حوزه، انگیزه مصرف­ کنندگان در قبال عملکرد و کالای شرکت به خرید آن کالا از یکی از خرده­فروشان منجر می­ شود.
حوزه چهارم؛ بازخورد: مرحله نهایی شامل دو نوع بازخورد مهم از فرایند خرید کالاها است:
نوع اول مربوط به شرکت است که به شکل داده ­های فروش ظاهر می­ شود و نوع دوم مربوط به مصرف ­کننده است که به شکل تجربه (رضایت یا عدم رضایت) تجلی می­ کند. تجربه­ای که مصرف ­کننده از کالا به دست می ­آورد بر خرید حالا و نگرش به آن کالا و نیز، پیش­فرض­های وی نسبت به پیامدهای آن شرکت در آینده تاثیر می­ گذارد (۶۰).
حوزه ۱: از منبع پیام تا شکل­ گیری نگرش مصرف ­کننده
نگرش
پیام
جستجو و ارزیابی
حوزه ۲: جستجو و ارزیابی
هدف-وسیله ارتباطات
(حوزه قبل از عمل)
تجربه
انگیزش

حوزه ۴: بازخورد
مصرف ذخیره
تصمیم
حوزه ۳: عمل خرید
رفتار خرید

۷/۴

۳۴۰

علائم زیرگونه­ی نظم / تقارن

۶/۲

۲/۶

۳۴۰

علائم زیرگونه­ی احتکار

۱/۴

۱/۴

۳۴۰

علائم زیرگونه­ی وسواس فکری

مندرجات جدول ۲-۴ نشان می دهد که متغیرهای احتکار و نظم/تقارن در نمونه ی مورد مطالعه نسبت به دیگر متغیرها به ترتیب دارای بیشترین میزان میانگین و انحراف معیار و همچنین متغیرهای نظم/تقارن و شستشو/آلودگی به ترتیب دارای کمترین میزان میانگین و انحراف معیار می باشند.

۳-۴ یافته های استنباطی

در پژوهش حاضر برای تجزیه و تحلیل فرضیه ها و بررسی روابط بین متغیرها از روش مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شده است. در ذیل ابتدا مدل های اندازه گیری ابعاد شخصیت و زیرگونه­های وسواسی توضیح داده می شود، سپس شاخص های برازندگی مدل ساختاری پژوهش حاضر مورد بحث قرار می گیرد، و نهایتاً براساس مدل ساختاری، فرضیه های پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند.

یافته ها

مدل اندازه گیری : تحلیل عاملی تاییدی

مدل اندازه گیری مدل چهار عاملی زیرگونه­های اختلال وسواسی-جبری: تحلیل عامل تاییدی در مورد چهار زیرگونه­های اختلال وسواس-جبری اجرا شد. مدل ارزیابی شده شامل چهار متغیر مکنون (۱) شستشو/آلودگی (۲) احتکار (۳) افکار وسواسی (۴) نظم/تقارن بود.
تحلیل عاملی تاییدی صورت گرفته از روایی تمییزی مدل چهار عاملی زیرگونه­های وسواسی- جبری (آلودگی/شستشو، احتکار، افکار وسواسی و نظم/ تقارن) حمایت می کند. هرکدام از متغیر های مکنون آلودگی/شستشو، احتکار، افکار وسواسی، و نظم/ تقارن با سه شاخص (نشانگر) اندازه گیری شدند. بارهای عاملی (برآوردهای استاندارد^[۲۵۴]) متغیرهای اندازه ­گیری برای عامل مکنون آلودگی/شستشو بین ۵۵/۰ تا ۶۴/۰، برای عامل مکنون احتکار بین ۵۰/۰ تا ۶۱/۰، برای عامل مکنون افکار وسواسی بین ۶۸/۰ تا ۸۱/۰، برای عامل مکنون نظم/ تقارن ۵۰/۰ تا ۶۴/۰، می باشد. بار عاملی همه ی نشانگرهای متغیرهای مکنون در سطح ۰۱/۰ معنادار می باشد. این امر نشان دهنده ی روایی همگرای نشانگرها و روایی مدل چهار عاملی زیرگونه­های اختلال وسواسی جبری می باشد. با توجه به شاخص های ارزیابی برازندگی مدل اندازه گیری (نگاه کنید به جدول ۳-۴)، می توان گفت مدل چهار عاملی زیرگونه­های اختلال وسواسی-جبری از برازش خوبی برخوردار است.

جدول ۳-۴ : شاخص های برازندگی مدل اندازه گیری مدل ۴ عاملی زیرگونه­های اختلال وسواسی-جبری

شاخص ها

X²

Df

CFI

NNFI ‌

RMSEA

GFI

IFI

مدل ۴ عاملی

۹۲/۱۲۳

۴۸

۹۲/۰

۹۱/۰

۰۵/۰

۹۵/۰

۹۲/۰

تقابل در مبادلات دائمی کالا و خدمات بین افراد و گروه‌ها در هر تشکل ساده ای از یک جامعه دیده می‌شود و این جامعه را ازیک‌طرف در تولید هنجارهای مشترک، هویت مشترک، اعتماد و اطمینان و از طرف دیگر روابط اقتصادی قوی با یکدیگر متحد می‌سازد (رنانی، ۱۳۹۰:۳۰۸).
ازآنجاکه تداوم کنش مبادله کسب و کار و فعالیت‌های اقتصادی را می‌سازد علاوه بر عوامل متاثر بر شکل‌گیری مبادله باید به عوامل اثرگذار بر تداوم کنش مبادله نیز پرداخته شود. با توجه به آنچه تا کنون عنوان شده است می‌توان پی برد که کنش ها به‌طور همزمان اتفاق نمی افتند بلکه کنشی در پاسخ به کنشی دیگر و در ادامه آن رخ می‌دهد. این فاصله زمانی دارای اهمیت بسیار است زیرا در همین فاصله زمانی است که انتظاری در کنشگر اول بوجود می‌آید و بر این اساس در کنشگر مقابل احساس تعهد و الزام به پاسخ مناسب به کنشگر اول بوجود می‌آید. کنشگر اول بر مبنای اینکه در آینده از طرف مقابل پاسخ مناسبی در یافت می‌کند به آن شخص اعتماد کرده است و اعتماد او همانند برگه اعتباری در دست او است و کنشگر مقابل از آنجایی که خود را قابل اعتماد در نظر گرفته است خود را در مقابل کنشگر اول متعهد می بیند.
پس چنانچه فضای سازمان از طرف کنشگران قابل اعتماد در نظر گرفته شود و کنشگران مقابل به تعهد خود پایبند باشند مبادله دوام پیدا می‌کند. درواقع می‌توان عنوان کرد که شبکه‌های مشارکت مدنی تجسم همکاری های موفقیت آمیز گذشته هستند که می‌توانند همچون الگویی فرهنگی برای همکاری های آتی عمل کنند.

حمایت اعضاء از یکدیگر با اعتماد به اینکه در آینده پاسخی مستحق از طرف مقابل دریافت خواهد کرد، ذخیره اجتماعی را برای هر عضو بوجود می‌آورد که انباشت آن در فرد، در شبکه ها(میان افراد) و در جامعه(میان شبکه ها) سرمایه اجتماعی را تشکیل می‌دهد.
به روشنی در میابیم که سرمایه اجتماعی در اصل توانایی گسترش کنش ها است و یا به عبارت دیگر سرمایه اجتماعی، کنش را از حالت ایستا درآورده و تبدیل به جریان می‌کند. سرمایه اجتماعی خود حاصل شرکت در یک کنش مشارکت آمیز و مبتنی بر اعتماد است و جریان آزاد اطلاعات را درون یک گروه، سازمان یا جامعه تسهیل می‌کند، بدون آنکه خود یک کنش باشد (همان، ۳۱۱).
در شکل زیر برآیند مطالب عنوان شده ترسیم شده است. همان‌طور که مشاهده می کنید ارزش‌های درونی افراد چنانچه در مسیر درست جریان اطلاعات قرار گیرند و بهینه یابی شوند، کنشی را به همراه خواهند داشت که در سازمان با بهره گرفتن از اعتماد و پاسخ مناسب می‌توان به آن ارزش‌های درونی جهت دهی کرد و جریانی را ساخت که دیگر تبدیل به هنجار شده و خود می‌تواند شکل‌دهنده دیگر ارزش‌های درونی باشد. و همه این امکانات در فضای سرمایه اجتماعی رخ می‌دهد.
شکل ۱ : فضای سرمایه اجتماعی
۲-۶- شاخص های سرمایه اجتماعی
از زمان شروع تبیین مفهوم سرمایه اجتماعی تا کنون شاخص های متعدد و متفاوتی برای اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی در نظر گرفته‌شده است که مرور بر کارهای انجام‌شده در این بخش می‌تواند در شناسایی این شاخص ها و به کارگیری آن‌ ها در کارهای تجربی مؤثر باشد.
۲-۶-۱- شاخص های در نظر گرفته‌شده در پیمایش های انجام‌شده
در این بخش به دنبال آن هستیم که با مروری بر کارهای انجام‌شده در سنجش سرمایه اجتماعی و بررسی مؤلفه‌های درنظرگرفته‌شده در آن پژوهش ها، مؤلفه‌هایی را که دارای بیشترین تکرار در این پژوهش ها هستند به‌عنوان مؤلفه‌های تحقیق حاضر انتخاب کنیم. اهم پژوهش های انجام‌شده جهت سنجش سرمایه اجتماعی عبارت‌اند از:
◄ پاتنام
پاتنام برای سنجش سرمایه اجتماعی از سه شاخص آگاهی، مشارکت و نهادهای مدنی استفاده می‌کند و درکتاب بولینگ از یک شاخص ترکیبی با ۱۴ مؤلفه به تفکیک فعالیت‌های انجمن رسمی و غیر رسمی و سطوح اعتماد استفاده نموده است.
◄ اینگلهارت
اینگهارت در پیمایش ارزش‌های جهانی از شاخص های اعتماد و عضویت در انجمن ها و میزان فعالیت در این انجمن ها برای سنجش سرمایه اجتماعی استفاده نموده است.
◄ فوکویاما
به نظر فوکویاما سرمایه اجتماعی به دلیل بعد کیفیتی که دارد سنجش آن مشکل است. به نظر او به‌جای سنجش و اندازه‌گیری سرمایه اجتماعی به‌عنوان یک ارزش مثبت، می‌توان نبود سرمایه اجتماعی را از طریق وجود الزامات اجتماعی از قبیل میزان جرم و جنایت، فروپاشی خانواده، مصرف مواد مخدر، طرح دعاوی و دادخواهی، خودکشی، فرار از پرداخت مالیات و موارد مشابه را به روش‌های مرسوم اندازه‌گیری کرد. فرض بر این است که چون سرمایه اجتماعی وجود هنجارهای مبتنی بر تشریک مساعی را منعکس می‌کند، انحرافات اجتماعی نیز بالفعل بازتاب نبود سرمایه اجتماعی خواهد بود.
◄ بولن و اونیکس
بولن و اونیکس (۱۹۹۹) یک سنجه عملی را برای بخش سرمایه اجتماعی در سازمان‌های محلی استرالیا مطرح نموده اند. آن‌ ها سرمایه اجتماعی را در قالب یک عامل و هشت شاخص که سازنده این عامل هستند مورد شناسایی قرارداده اند. شاخص های موردنظر آن‌ ها عبارت‌اند از:
۱- مشارکت در اجتماع محلی
۲- فعالیت درزمینه اجتماعی
۳- احساس اعتماد و امنیت
۴- پیوند های همسایگی
۵- پیوند با خانواده و دوستان
۶- ظرفیت پذیرش تفاوت ها
۷- بها دادن به زندگی
۸- پیوند های کاری
◄ جان سادارسکی
جان سادارسکی (۱۹۹۹) با تحلیلی که بر روی داده‌های طرح پیمایش ارزش‌های جهانی در کلمبیا انجام داده است برای عامل سرمایه اجتماعی هشت مؤلفه زیر را شناسایی نموده است.
۱- اعتماد نهادی
۲- مشارکت مدنی
۳- بده بستان
۴- روابط افقی
۵- سلسله مراتب
۶- نظارت اجتماعی
۷- جمهوری خواهی مدنی
۸- مشارکت سیاسی
◄ گروتر
گروتر (۲۰۰۱) شاخص های مربوط به سرمایه اجتماعی را در قالب مؤلفه‌های جامعه مدنی و سیاسی، وفاق اجتماعی، پیوستگی های افقی و جنبه های قانونی و اداری دسته‌بندی کرده است.
◄ استون و هیوز
استون و هیوز به بررسی سرمایه اجتماعی در قالب شبکه‌های اعتماد و روابط متقابل و ویژگی‌های شبکه پرداخته‌اند.
◄ نارایان و کاسیدی
نارایان و کاسیدی (۲۰۰۱) ابعاد سرمایه اجتماعی را موارد زیر در نظر گرفته اند.
۱- ویژگی‌های گروه
۲- هنجارهای تعمیم یافته
۳- دیگرخواهی
۴- احساس سرزندگی روزمره
۵- پیوندهای همسایگی
۶- فعالیت داوطلبانه
۷- اعتماد
◄ گروه کندی
دسته‌بندی دیگری از سرمایه اجتماعی که توسط گروه کندی دانشگاه هاروارد انجام‌شده است عبارت است از:
۱- اعتماد
۲- مشارکت سیاسی