رفاه مادی

• • درآمد

• • دسترسی به مسکن مناسب

توسعه رفاه فردی

• • آموزش و پرورش

• • دسترسی به اطلاعات

رفاه اجتماعی

• • خانواده

• • اوقات فراغت

• • زندگی اجتماعی

کیفیت زندگی
ماخذ : Pukeliene and Starkauskiene , 2011,153
محققان حوزه کیفیت زندگی با چهار مسئله روبه رو هستند، ابتدا با چه روشی به اندازه گیری کیفیت زندگی در افراد بپردازند، دوم اینکه کدام ابعاد وجودی انسان در اندازه گیری مورد استفاده قرار بگیرد، سوم چگونه اندازه گیری برای افراد و گروه ­های مختلف صورت بگیرد و چهارم چگونه نتایجی ارائه شود تا اجازه مقایسه میان افراد و گروه­ ها را بدهد(Rahman & et al,2011,p147).

عومل متأثر از محیط خارجی
(هزینه مایحتاج عمومی، سیستم سالم، امنیت اجتماعی و …. )
کیفیت زندگی
عومل متأثر از محیط داخلی
(خانواده، سلامتی، تحصیلات و … )
شکل ۲-۲ . عوامل مؤثر بر کیفیت زندگی
منبع:Pukeliene and Starkauskiene, 2011,p153
کیفیت زندگی در ابعاد کالبدی ، اقتصادی ، اجتماعی و محیطی قابل سنجش و نتایج آن قابل بیان می باشد ، با بررسی شاخص های مذکور می توان کیفیت زندگی دزر جوامع مختلف و انسان های متفاوت سنجید .
۲- ۲- روش شناسی تحقیق
برای انتخاب یک روش تحقیق در مطالعات باید به سه نکته اساسی توجه کرد که عبارتند از اهداف ، ماهیت وامکانات . با توجه به اهداف کاربردی در نظر گرفته شده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده شده است که جهت ارزیابی وضع موجود از روش توصیفی و جهت تجزیه و تحلیل از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است، بنابراین روش تحقیق از نوع کاربردی بر مبنای روش (توصیفی- تحلیل) است.
بدین ترتیب چهارچوب نظری و مفهومی تحقیق و ویژگی­های جغرافیایی و جمعیتی قلمرو تحقیق به روش اسنادی و تعیین تاثیر اجرای طرح هادی بر کیفیت زندگی از طریق روش میدانی بدست آمده است. جامعه آماری این پژوهش، روستاییان بخش مرکزی شهرستان رشت می­باشدکه در چهار طبقه روستاهای کوچک، متوسط، بزرگ و روستا - شهر انتخاب شده ­اند. حجم نمونه با بهره گرفتن از جدول استاندارد مورگان تعداد ۳۸۷ نفر از روستاییان تعیین شده که به شیوه نمونه گیری تصادفی - سهمیه­ای در سطح محدوده مورد مطالعه توزیع و تکمیل شده است. در این تحقیق از پرسشنامه و مصاحبه جهت جمع آوری اطلاعات میدانی استفاده شده است . برای اندازه گیری متغیرهای تحقیق از طیف لیکرت استفاده شده است . این طیف از پنج قسمت مساوی از گرایش اصلاً تا خیلی زیاد تشکیل شده است . لازم به ذکر است متغیر وابسته تحقیق حاضر بهبود کیفیت زندگی روستاییان درابعاد : محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی و متغیر مستقل آن اجرا شدن و نشدن طرح هادی روستایی می­باشد
پس از سنجش روایی و پایایی پرسشنامه ها مطمئن شده ایم . پس از جمع آوری اطلاعات به سازماندهی آنها در نرم افزار SPSS پرداخته ایم .در این پژوهش به منظو تجزیه و تحلیل داده ­ها از آزمون­های آماری شامل: آزمون­های t، همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون ، آزمون مان ویتنی استفاده شده است. همچنین برای تهیه و ترسیم جداول و نمودار از نرم­افزار Excel و برای ترسیم نقشه­ها از نرم افزارArc GIS استفاده شده است.
۲-۳- تکنیک های تحقیق
تحلیل اطلاعات و داده پردازی در این پژوهش با بهره گرفتن از نرم افزار (spss) انجام گرفته شده است و به منظور بررسی تاثیر اجرای طرح هادی بر کیفیت زندگی مردم روستاهای مورد مطالعه، روش وتکنیکهای به کار گرفته شده در این پژوهش عبارت اند از : آزمون­های t، همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون ، آزمون مان ویتنی .
فصل سوم :
ویژگیهای جغرافیایی محدوده مورد مطالعه
۳-۱- ویژگیهای طبیعی
۳-۱-۱- موقعیت جغرافیایی
شهرستان رشت ، در مرکز جلگه گیلان ، بین ۳۷ درجه و ۳۰ ثانیه تا ۳۷ درجه و ۲۷ دقیقه و ۲۰ ثانیه عرض شمالی ، ۴۹ درجه و ۲۷ دقیقه و ۴۲ ثانیه تا ۴۹ درجه و ۵۵ دقیقه و ۱۸ ثانیه طول شرقی قرار گرفته است . این شهرستان با مساحت ۱۲۵۶ کیلومتر مربع از شمال به دریای خزر ، از شرق به آستانه اشرفیه ، لاهیجان و سیاهکل ، از جنوب به رودبار و از غرب به انزلی ، صومعه سرا و شفت محدود است . این شهرستان از ۶ شهر ، ۶ بخش ، ۱۸ دهستان و ۲۹۴ روستا تشکیل شده است . شهرهای آن عبارتند از رشت ، سنگر ، کوچصفهان ، لشت نشاء ، خشکبیجار و خمام ، بخشها و دهستانهای آن به ترتیب عبارتند از بخش خشکبیجار (دهستان حاجی بکنده و نوشر خشکبیجار) ، بخش خمام (دهستانهای چوکام ، چاپارخانه و کته سر خمام) ، بخش سنگر (دهستانهای اسلام آباد ، سراوان و سنگر )، بخش کوچصفهان (دهستانهای بلسبنه ، کنارسر و لولمان) ، بخش لشت نشاء (دهستانهای جیرهنده ، لشت نشاء ، علی آباد ، زیباکنار و گفشه لشت نشاء ) و بخش مرکزی (دهستانهای پسیخان ، پیربازار ، حومه و لاکان) (اصلاح عربانی ، ۱۳۸۷ ، ص ۴۷۹) .
بخش مرکزی شهرستان رشت در جنوب شهرستان واقع شده است . از نظر موقعیت ریاضی در ۳۷ درجه و ۲ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۲۲ دقیقه عرض شمالی و ۴۹ درجه و ۲۹ دقیقه تا ۴۹ درجه و ۴۱ طول شرقی واقع شده است . از نظر موقعیت نسبی بخش مرکزی شهرستان رشت از شمال به بخش مرکزی بندر انزلی ، از شمال و شمال شرق به بخش خمام ، از شرق به بخش کوچصفهان و سنگر ، از شمال و شمال غرب به بخش تولم صومعه سرا ، از غرب به بخش مرکزی شهرستان شفت ، از جنوب به بخش مرکزی رودبار ، از جنوب شرقی به بخش سنگر محدود می گردد . این بخش دارای ۴ دهستان با نامهای پسیخان ، پیربازار ، حومه و لاکان می باشد که با مساحت ۵۳/۴۴۷ کیلومتر مربع در سال ۱۳۹۰ دارای ۵۶۲۸۴ نفر جمعیت و ۱۶۹۰۴ خانوار بوده است .
شکل ۳-۱- جایگاه محدوده مورد مطالعه در تقسیمات کشوری
۳-۱-۲- زمین شناسی
آنچه که می توان در مورد زمین شناسی استان گیلان به ویژه بخش مرکزی شهرستان رشت بیان کرد پیدایش آن در دوران چهارم است . ارتفاعات موجود در سطح زمین از ۷۰۰ هزار سال پیش که تاریخ بیشترین گسترش یخچال در سطح زمین وجود داشته و تقریباً وضع کنونی خود را از آن تاریخ باز یافته است . این دوران با تکامل و گسترش بسیار زیاد حیات جانوری توام می باشند . در طول دوران چهارم قدیم و جدید پسروی آب به صورت مرحله ای انجام می شده است ( اصلاح عربانی ، ۱۳۷۴ ، ص ۹۱) . همانطور که در نقشه ذیل قابل مشاهده است ویژگیهای زمین شناسی این محدوده به این قرارند : در دهستان پسیخان بیشتر نهشته های دریایی ، در دهستان لاکان نهشته های دریایی ، نهشته های کوهپایه ای و آبرفتی ، سنگ آهک دانه ریز ، در دهستان حومه و پیربازار نیز شیل های خاکستری تا سیاه با آثار دو کفه ای ها و آمونیت ها قابل مشاهده می باشند .
شکل ۳-۲ : وضعیت زمین شناسی بخش مرکزی شهرستان رشت
۳-۱-۳ – توپوگرافی
قلمرو جغرافیایی استان گیلان شامل دو بخش آبی و خشکی می باشد . بخش اول آن شامل دریای خزر ، مردابها ، تالابها و حوضه های آبریز می شود و بخش دوم آن که قلمرو خشکیهای استان را در برمی گیرد که شامل سواحل و جلگه ها ، کوهپایه ها و کوهستانها است (طاهری ، ۱۳۷۵، ۱۰۰ و ۹۹) .
از نظر توپوگرافی بخش مرکزی شهرستان رشت در مجموع دارای تیپ جلگه ای می باشد و ارتفاعات چندانی در آن مشاهده نمی گردد . از مجموع ۲۹۶ آبادی شهرستان رشت ، ۲۶۰ آبادی در تیپ جلگه ای ، ۲۰ آبادی در تیپ جنگلی ، ۷ آبادی در تیپ کوهستانی جنگلی ،۶ آبادی در تیپ جلگه ای کوهستانی و ۳ آبادی کوهستانی واقع شده اند . بررسی سرشماری عمومی نفوس و مسکن شهرستان رشت که در سال ۱۳۹۰توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان گیلان منتشر شده است نشان می دهد که بیشتر روستایی های محدوده مورد مطالعه در تیپ جلگه ای قرار گرفته اند و بقیه روستاها در کوهپایه و کوهستان واقع شده اند البته روستاهای مورد مطالعه این پژوهش که در بخش مرکزی شهرستان رشت قرار دارند در جلگه استقرار یافته اند .