توانی: هنگامی که انجام یک نقش توان انجام نقش دیگر را سلب کند.
توان
تعارض نقش
ابهام نقش
تداخل مشغولیت دو نقش
انتظار برای گرم بودن
باز بودن و صداقت در خانه
رفتار
رفتاری: الزامات رفتاری در یک نقش رفتار بر اساس الزامات نقش دیگر را دشوار سازد.
رفتار
انتظار پنهان کاری
رعایت مسائل امنیتی عینیت در کار
عامل جلوگیری کننده از انجام وظایف
برجستگی نقش
جدول شماره ۱-۲٫ مدل نظری ناسازگاری فشارهای نقش خانواده-کار، گرین هوس و بیوتل (۱۹۸۵)؛ (برگرفته از؛ لیگ سو، ۲۰۰۹؛ صفحه ۲۳۲)
در مدل نظری گرین هوس و بیوتل، سه حیطه بروز تعارض (زمان-توان-رفتار)، بخوبی نشان داده شده است. به طور مثال ساعات کار طولانی و یا نوبتکاری (شیفت کاری) در حیطه شغلی و الزام به نگـهداری از کودک خـردسال و علاوه بر آن شاغل بودن همسر، در حیطه خانواده، از نظر زمانی محدودیتهایی را برای فرد کارکن ایجاد میکند و این فشار ناشی از محدود بودن زمان، زمینهای برای ایجاد تعارض و عدم هماهنگی و سازگاری میان دو نقش وی در خانه و در محل کار بوجود میآورد. تعارض مبتنی بر زمان، رایجترین نوع تعارض به شمار میرود که مبتنی بر نظریه کمبود است. این نظریه بیان میکند که میزان انرژی انسان ثابت و محدود است و نقشهای چندگانه به طور اجتناب ناپذیری زمان و انرژی لازم برای برآوردن همه نیازهای نقش را کاهش میدهد، بنابراین فشار و تعارض کار-خانواده رخ خواهد داد (مارکز[۵۶]،۱۹۷۷).
در نهایت با در نظر گرفتن سه زمینه ساز ناسازگاری نقشها و همچنین در دو جهت تداخل مسائل کار در خانواده و تداخل مسائل خانواده در کار، شش شکل مختلف از تعارض کار-خانواده بدست میآید:
- تداخل کار در خانواده مبتنی بر زمان: بازتاب دهندهی حالتی است که در آن خواسته های شغلی مانع نیاز کارکنان به صرف وقت در امور منزل و خانوادهشان میشود.
- تداخل کار در خانواده مبتنی بر توان فرسایی: مشخص کننده این است که عوامل فشارزای شغلی، منجر به تحلیل رفتن سطوحی از توان فرد شده که نشاط و انرژی کارکن، حتی هنگامیکه در خانه به سر میبرد را مختل میکند.
- تداخل کار در خانواده مبتنی بر رفتار: مشخص کننده آن است که رفتارهایی که در محل کار اعمال آنها انتظار میرود، اگر در محیط خانواده فرد نیز ابراز و وضع شوند ایجاد مشکل مینمایند.