۲-۴ رده بندی در واپاشی بتایی
۲-۴-۱ برهم کنش ضعیف مدل غیر نسبیتی بدون اسپینی
با جایگذاری مقدارهای ثابت ، ، و در معادله (۲-۶۶) نتیجه زیر حاصل می شود
(۲-۶۹)
برای یک سیستم نوکلئونی بدون اسپینی غیر نسبیتی (تقریب مرتبه صفرم ) با بر هم کنش نقطه ای با هامیلتونی به فرم زیر را فرض می کنیم:
(۲-۷۰)
که عملگر نوترون را به پروتون تبدیل می کند. تابع موج هسته ای برای هسته را با و هسته دختر با نمایش می دهیم. بنابراین فرایندی را ملاحظه می کنیم که نوترون با مختصات به پروتون با مختصات تبدیل می شود. عنصر ماتریس کاهش یافته (که فاکتور کولنی تابع موج الکترون را در نظر نگرفته ایم ) به فرم زیر است:
(۲-۷۱)
انتگرال گیری روی تمام مختصات نوکلئونی است. مختصات نوکلئون دیگر بدون تغییر باقی مانده است، و() و)(به فرم زیر است:
(۲-۷۲)
(۲-۷۳)
عنصر ماتریس بالا به فرم زیر در می آید:
(۲-۷۴)
که زیرنویس مشخص کننده نوترون یا پروتون است. با جایگذاری
موج های تخت الکترون و آنتی نوترینوی خارج شده نتیجه می شود:
(۲-۷۵)
در اکثر فرایندهای واپاشی بتایی کم انرژی، طول موج های الکترون و آنتی نوترینو در مقایسه با شعاع هسته ای نوعی کوچک است یعنی۱ و می توان بسط سری انجام داد:
(۲-۷۶)
جمله اول یعنی یک نوترون به یک پروتون تبدیل شده است و در صورتی که پاریته های تابع های موج تک ذره ای مادر و دختر یکسان باشند وجود دارد. درجمله دوم به علت فاکتور،تابع های موج باید پاریته مخالف داشته باشند. بنابراین قانون گزینش پاریته ظاهر می شود.
با بسط موج تخت بر حسب هماهنگ کروی:
(۲-۷۷)
که ومشخص کننده متغییرهای زاویه ای هستند به عناصر ماتریس خاص از نوع زیر می رسیم:
(۲-۷۸)
تابع های موج توصیف کننده حرکت تک ذره ای در پتانسیل میانگین برای هسته مادر و دختر به قسمت های شعاعی و قسمت های زاویه ای تقسیم می شود (قسمت اسپینی در حال حاضر نادیده گرفته شده است) چنانکه:
(۲-۷۹)
این عمل عنصر ماتریس را به صورت حاصلضرب یک قسمت شعاعی خالص در یک قسمت زاویه ای در می آورد یعنی:
(۲-۸۰)
بنابراین قسمت اول با استفاده ازتئوری EckartWigner- [7] فورا، منجر به جمع تکانه زاویه ای می شود، چنانکه که مشخص کننده تکانه زاویه ای حمل شده توسط جفت است. با ترکیب تمام نتایج بالا ،سرانجام بدست می آید:
(۲-۸۱)
برای حالت اولیه و وحالت های نهایی و، قانون گزینش مولفه خاصی از را در فرایند واپاشی وارد می کند:
(۲-۸۲)
۲-۴-۲ معرفی اسپین ذاتی
نوکلئون ها و همچنین الکترون و آنتی نوترینو منتشر شده فرمیون هستند بنابراین بایستی درجه آزادی اسپین نیز به حساب آورده می شود . بنابراین در عملگر بر هم کنش ضعیف عبارتی که تغییر در جهت گیری اسپین ذاتی بین نوترون و پروتون را ایجاد می کند باید حضور داشته باشد.
در عناصر ماتریسی عبارت هایی شبیه
(۲-۸۳)
ظاهر می شوندکه انتگرال گیری روی مختصات هسته ای و جمع روی جهت گیری ممکنه اسپین ذاتی است. قانون گزینش متناظر به فرم زیر است:
(۲-۸۴)
که ، تکانه زاویه ای حمل شده توسط اسپین مداری (ذاتی) است. چون است عنصر ماتریسی کل می تواند به فرم زیر باشد:
(۲-۸۵)
۲-۴-۳ گذارهای فرمی و گاموف-تلر
قدرت واپاشی بتایی برای فرآیندهای با ۱ و ۰ متفاوت است. اگر ۰ باشد گذار فرمی با قدرت است و اگر ۱ باشد گذار گاموف-تلر با قدرت است و عناصر ماتریسی برای گذارهای فرمی وگاموف-تلر به صورت زیر توصیف می شوند :
(۲-۸۶)
و نسبت قدرت جفتیدگی ۰۰۴/۰±۲۵۹/۱- است. وابستگی زیاد مقدار به عنصر ماتریسی منجر به دسته بندی میزان های گذار واپاشی بتایی معلوم گوناگون بر حسب مقدارهای می شود. برای گذار فرمی خالص (۰ ،۰)با محدودیت تکانه زاویه ای، ۰ و بدون تغییر پاریته،۱است و برای گذار گاموف-تلر خالص (۰ ،۱ ) با تغییر تکانه زاویه ای ۱ و بدون تغییر پاریته ،۳ است. نتایج اخیر توسط جمع روی جهت گیری اسپین و با بهره گرفتن از ویژه بردار اسپین بدست آمده است.
۲-۴-۴ فرایند تسخیر الکترونی
اگر اختلاف انرژی بین هسته مادر و هسته دختر کمتر از باشد. به جای واپاشی ، الکترون ها از حالت مقید اتمی توسط یک پروتون در هسته تسخیر می شوند و یک نوترون تشکیل می شود و یک آنتی نوترینو منتشر می شود. مقدار Q با در نظر گرفتن اختلاف های کوچک انرژی بستگی الکترون برابر است با:
(۲-۸۷)
تسخیر الکترون منجر به ایجاد حفره در قوی ترین حالت اتمی مقید می شود و فرایند ثانویه از قبیل انتشار اشعه های و الکترون های اوژه مشاهده خواهد شد. هنگامی که الکترون های اوژه از طریق تبدیل داخلی اشعه منتشر می شوند، انرژی جنبشی الکترون توسط رابطه زیر داده می شود:
(۲-۸۸)
از آنجایی که در تسخیر الکترون یک ذره ( نوترینو) منتشر می شود، چگالی حالتهای نهایی به فرم زیر می باشد:
الگوریتم مبتنی بر انتشار برچسب برای تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های پویا
همانطور که در فصل قبل اشاره شد، به دلیل مشکلاتی که زمینه کار روی تشکل های پویا وجود دارد، تاکنون کار جدی در این زمینه صورت نگرفته است. در این قسمت، الگوریتمی را پیشنهاد میکنیم که بر اساس روش انتشار برچسب عمل کرده و میتواند در تحلیل شبکه های پویا از آن استفاده کرد. نتایجی که در آزمایش های انجام شده به دست آمده اند، کارایی این الگوریتم را نشان میدهند.
الگوریتم
یکی از ایده هایی که میتوان از آن برای تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های پویا استفاده کرد، این است که شبکه های پویا را به صورت یک سری از شبکه های ایستا در طول زمان تصور کنیم. سپس برای هر یک از این شبکه های ایستا از یکی از الگوریتم های موجود استفاده نماییم. مشکل اصلی این روش این است که به هر کدام از شبکه ها به صورت مستقل و نه پیوسته با یکدیگر نگاه میشود. این امر سبب میشود که برای تحلیل شبکه در هر برش زمانی، کار از ابتدا و بدون هیچ اطلاعات اولیه ای آغاز شود. واضح است که این مسئله باعث هدر رفتن اطلاعات بدست آمده در برش قبلی، کاهش دقت نتایج، افزایش زمان اجرا و عدم بهره گیری از مفهوم و ماهیت شبکه های پویا میشود.
الگوریتم پیشنهادی، از مفهوم شبکه های پویا برای بهبود کارایی خود استفاده میکند. به این صورت که برش های زمانی مختلف از یک شبکه پویا، از یکدیگر مستقل نبوده و در واقع شبکه ای که در برش زمانی t+1 مشاهده میشود، به مقدار قابل توجهی به شبکه در زمان t وابسته است. این مسئله با مشاهدات دنیای واقعی نیز تطابق دارد. به عنوان مثال، در یک شبکه اجتماعی، کاربرانی که در حال حاضر با یکدیگر در ارتباط هستند، با احتمال بالایی ارتباط خود را تا ماه بعد نیز حفظ میکنند و اتفاقاتی که در طول زمان در کل ساختار شبکه اتفاق میافتد، معمولا سبب تغییرات چشمگیر یکباره در آن نمیشود.
ایده کلی الگوریتم پیشنهادی به این صورت است که از اطلاعات بدست آمده از تحلیل شبکه در گذشته، برای بهبود تحلیل در زمان حال استفاده شود.
الگوریتم ۳ : الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص تشکل های همپوشان در شبکه های پویا
فرایند اصلی الگوریتم پیشنهادی به صورت زیر است:
-
- ابتدا، در اولین برش زمانی از شبکه، از یکی از الگوریتم های تشخیص تشکل های همپوشان که به آنها اشاره شده (به عنوان مثال SLPA) استفاده کرده و تشکل های موجود را شناسایی میکنیم. سپس، تشکل های تعیین شده برای هر گره را به همراه برش زمانی آن در یک حافظه نگهداری میکنیم.
-
برای برش زمانی بعدی، به حافظه مراجعه کرده و برای هر گره، از اطلاعات موجود در آن به عنوان دانش تولید شده در گذشته استفاده میکنیم. استراتژی های مختلفی را میتوان برای استخراج این دانش مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال میتوان از جدیدترین اطلاعات و یا پرتکرارترین آنها استفاده کرد و یا از یک میانگین وزنی با تاثیر زمان ثبت اطلاعات بهره گرفت. در صورتی که اطلاعاتی برای یک گره موجود نباشد، از روش تعیین شده در الگوریتم تشخیص، برای برخورد با آن استفاده میکنیم.
-
- در هنگام بکارگیری اطلاعات نیز میتوان با توجه به الگوریتم تشخیص تشکل ها، از سیاست های مختلفی برای نحوه استفاده و تعیین میزان تاثیر اطلاعات گذشته بر تحلیل فعلی استفاده کرد. هر چه میزان این تاثیر بیشتر باشد، نتایج الگوریتم به اطلاعات گذشته وابسته تر خواهد شد.
-
- همچنین میتوان از مکانیزم های مختلفی برای کنترل اندازه حافظه و پاکسازی آن استفاده کرد. برای نمونه میتوان اطلاعاتی را که قدیمیتر هستند و یا فراوانی کمتری دارند و یا مربوط به گره های حذف شده از شبکه هستند از حافظه پاک کرد. حتی میتوان تحت یک استراتژی مشخص، به عنوان مثال در انتهای یک دوره زمانی، تمام اطلاعات حافظه را پاک کرده و کار را دوباره از ابتدا شروع کرد.
-
- پس از تحلیل شبکه در هر برش زمانی، تشکل های تعیین شده برای هر گره را به همراه برش زمانی آن در یک حافظه نگهداری میکنیم. سپس این مرحله را تکرار میکنیم.
-
فصل چهارم
فصل چهارم: آزمایش ها و نتایج
مقدمه
به طور کلی، بررسی کارایی هر الگوریتم پیشنهادی برای تشخیص تشکل ها در شبکه ها، با توجه به این که در اکثر موارد، ساختار تشکل واقعی در دسترس نیست، کار دشواری است. در این فصل به ارائه نتایج حاصل از عملکرد الگوریتم های پیشنهادی بر روی مجموعه داده های آزمایشی میپردازیم و هر کدام از آنها را با روش پایه خود مقایسه میکنیم. برای این کار، از مجوعه داده های مصنوعی LFR استفاده کرده ایم. علت استفاده از این مجموعه داده، امکان تولید شبکه های مختلف در اندازه ها و ساختارهای متنوع، بررسی دقیق تر نتایج بر اساس معیار NMI، به دلیل دسترسی به تشکل های واقعی شبکه و معتبر بودن این مجموعه داده در مجامع علمی مطرح در این حوزه است. لازم به ذکر است که روش های پیشنهادی، با زبان C# و بر روی سیستمی با مشخصات پردازنده Intel® Core™ i7 CPU 1.73 GHzو حافظه ۴ GB RAM پیاده سازی و اجرا شده اند.
بهبود کارایی روش انتشار برچسب در شبکه های ایستا
برای مطالعه عملکرد روش پیشنهادی، ما آن را با روش تشخیص مشابهی که از پیش پردازش هوشمند برای مقداردهی اولیه به حافظه گره ها استفاده نمیکند مقایسه کرده ایم. به عنوان الگوریتم پایه از یک روش مبتنی بر SLPA برای تشخیص تشکل های همپوشان استفاده کرده ایم. این روش از تکنیک انتشار برچسب استفاده میکند و از بازدهی خوبی در مقایسه با دیگر الگوریتم های این حوزه برخوردار است.
پیاده سازی روش پایه
برای پیاده سازی الگوریتم پایه ما از روشی مبتنی بر الگوریتم SLPA استفاده کرده ایم. همانطور که در فصل قبل عنوان شد، SLPA یک الگوریتم تکراری است و شامل سه مرحله اصلی میباشد: مقداردهی اولیه، حلقه تکرار و پردازش نهایی. هر گره دارای حافظه ای است که برچسب هایی را که از سایر گره ها دریافت کرده است در آن نگهداری میکند. در هنگام شروع، حافظه تمام گره ها با برچسب خود آنها (شناسه هر گره) مقداردهی میشود. در مرحله تکرار، هر گره به صورت مداوم برچسبی را که در حافظه اش فراوانی بیشتری دارد انتشار میدهد و همچنین حافظه اش را بر اساس اطلاعاتی که از همسایه هایش دریافت کرده بروز رسانی میکند. پس از چندین تکرار، تشکل های هر گره با استخراج برچسب هایی که بیشترین فراوانی را در حافظه آن دارند تعیین میشود. در انتها نیز تشکل های لانه ای[۹۸] حذف شده و تشکل های نهایی مشخص میگردند.
در پیاده سازی ما، حافظه هر گره با برچسب آن مقداردهی میشود. ترتیب گره ها به صورت تصادفی مشخص شده و هر گره برچسب جدیدی که بیشترین نرخ را در میان برچسب های پیشنهادی از همسایه هایش دارد به حافظه اش اضافه میکند. این فرایند برایبه تعداد T1 بار برای تمام شبکه ادامه مییابد. در انتها نیز حافظه هر گره بررسی شده و برچسب هایی که احتمال حضور آنها از r1 کمتر باشند از حافظه حذف میشوند. پس از حذف تشکل های لانه ای و اطمینان از پیوستگی تشکل های باقیمانده، آنها به عنوان نتایج نهایی ارائه میشوند.
پیاده سازی روش پیشنهادی
در پیاده سازی انجام شده، ابتدا به تعداد c مورد زیر شبکه با اندازه s از شبکه اصلی تهیه میشود. برای انتخاب هر زیر شبکه، ابتدا یک گره به صورت تصادفی انتخاب شده و سپس با بهره گرفتن از روش انتخاب اول- سطح[۹۹]، گره های مجاور آن به زیر شبکه اضافه شده تا جایی که اندازه آن بیش از حداکثر اندازه تعیین شده نشود.
سپس برای هر زیر شبکه با بهره گرفتن از روش SLPA، تشکل ها تشخیص داده میشوند. به این صورت که ابتدا حافظه هر گره با برچسب خود آن مقداردهی شده و در یک فرایند تکراری، ابتدا ترتیب گره ها به صورت تصادفی مشخص شده و سپس برای هر گره، برچسب جدیدی که بیشترین پیشنهاد را از سوی همسایه های آن دارد به حافظه اضافه میشود. پس از T2 بار تکرار، حافظه هر گره بررسی شده و برچسب هایی که احتمال حضور کمتر از r2 دارند از آن حذف میشوند. برچسب های باقیمانده به عنوان مقادیر اولیه برای حافظه گره های انتخاب شده در تشخیص تشکل ها برای شبکه اصلی مورد استفاده قرار میگیرند.
پس از پایان تشخیص تشکل ها در تمام زیر شبکه ها، حافظه گره هایی که اطلاعات برای آنها استخراج شده است با برچسب های استخراج شده با وزن w و گره هایی که اطلاعاتی برای آنها در دسترس نیست با برچسب خودشان مقداردهی میشوند. سپس از روش پایه برای تشخیص تشکل ها استفاده میشود.
مجموعه داده ها
برای مقایسه عملکرد الگوریتم پایه و الگوریتم پیشنهادی، ما از مجموعه داده های LFR که در فصل دو اشاره شد و در این حوزه کاملا شناخته شده هستند استفاده کرده ایم. ابزار LFR این امکان را فراهم میآورد که بتوانیم شبکه هایی در اندازه ها، ساختارها و درجه های مختلف همپوشانی تولید کنیم. در آزمایش های انجام شده ما از شبکه هایی با ۵۰۰۰ گره استفاده کرده ایم. میانگین درجه گره برای این شبکه ها، ۱۰ در نظر گرفته شد که مقداری معمول در مقالات مختلف است. توزیع درجه شبکه ها و اندازه تشکل ها از توزیع قانون توانی[۱۰۰] با توان های به ترتیب ۲ و ۱ پیروی میکنند. حداکثر درجه هر گره نیز ۵۰ در نظر گرفته شده است. اندازه تشکل ها نیز بین ۲۰ تا ۱۰۰ گره متغیر است. همچنین پارامتر ترکیبی نیز در دو حالت ۰.۱ و ۰.۳ مقداردهی شده است که میزان مورد انتظار تعداد یال هایی را که یک گره را به تشکل های دیگر متصل میکند، مشخص می کند. همچنین On که نشانگر تعداد گره های همپوشان است در این آزمایش ها ۱۰% (معادل با ۵۰۰ گره همپوشان) تعیین شده است. پارامتر Om نیز که نشانگر تعداد تشکل های هر گره همپوشان میباشد، در آزمایش های انجام شده، متفاوت در نظر گرفته شده است.
معیار ارزیابی
معیار ارزیابی مورد استفاده در این آزمایش ها NMI است که در فصل دو به آن اشاره شد. خروجی این معیار در بازه ۰ تا ۱ تعریف میشود و هرچه به ۱ نزدیک تر باشد، نتایج بهتری را نشان میدهد.
نتایج آزمایش ها
نتایج اجرای دو الگوریتم پایه و پیشنهادی به صورت زیر است. نمودارهای ارائه شده برای حالات مختلف آزمایش به ازای میانگین ۱۰۰ اجرا با انحراف معیار ۰.۰۱ ارائه شده است.
نمودار ۷: نتایج معیار NMI برای هر تکرار T1 در تشخیص تشکل های شبکه اصلی، با مقادیر: Om=2 و µ=۰.۱.
r1=0.05، c=100، s=50، T2=10، r2=0.4 و w=1.
نمودار ۸: نتایج معیار NMI برای هر تکرار T1 در تشخیص تشکل های شبکه اصلی، با مقادیر: Om=4 و µ=۰.۳.
r1=0.01، c=100، s=50، T2=10، r2=0.4 و w=1.
نمودار ۹: نتایج معیار NMI برای هر تکرار T1 در تشخیص تشکل های شبکه اصلی، با مقادیر: Om=2 و µ=۰.۱.
r1=0.05، s=50، T2=10، r2=0.4 و w=1.
نمودار ۱۰: نتایج معیار NMI برای هر تکرار T1 در تشخیص تشکل های شبکه اصلی، با مقادیر: Om=2 و µ=۰.۱.
r1=0.05، c=100، T2=10، r2=0.4 و w=1.
نمودار ۱۱: نتایج معیار NMI برای هر تکرار T1 در تشخیص تشکل های شبکه اصلی، با مقادیر: Om=2 و µ=۰.۱.
r1=0.05، c=100، s=50، T2=10 و w=1.
تحلیل نتایج
همانطور که در نمودارهای ۷ و ۸ مشاهده میشود، در دو شبکه LFR با مقادیر مختلف µ و Om که در مورد اول هر گره همپوشان متعلق به دو تشکل و در دومی در چهار تشکل میباشد، الگوریتم پیشنهادی در هر مرحله از تکرار، به وضوح از الگوریتم پایه نتایج بهتری را ارائه داده است.
با بررسی آیات قرآن مجید و روایات استنباط می شود که:
۱ – احکام دنیوی ارتداد در هیچ یک از آیات بیان نشده و تنها سخن از وعید عذاب در آخرت می باشد؛ لذا احکام ارتداد که در فقه اسلام مطرح است به روایات پیامبر اکرم(ص) و ائمه(ع) استناد گردیده است.
۲ – ارتداد در صدر اسلام با انگیزه های اقتصادی یا سیاسی و تعصبات قبیله ای بوده نه فکری.
۳ – هیچ تیغی بر دروازه خروج از اسلام وجود ندارد و افراد نالایق و گمراه، به مصداق آیه «لا اِکراهَ فِی الدّینِ»(بقره، ۲۵۶) می توانند آزادانه از دروازه اسلام خارج شوند ؛ چرا که عقیده به دین باید قلبی باشد و قلب با اکراه جمع نمی شود لذا چنانچه اکراه فعلیت یابد ایمان قلبی از فعلیت خارج می شود.از طرفی روان آدمی به گونه ای است که به هر آنچه منع و محدود شود متمایل تر می شود همانگونه که امام علی (ع) می فرماید:«اَلإنسانُ حَریصٌ عَلی مُنِعَ.»
۴ – از دیدگاه اسلام، انسان فطرتاً آزاد خلق شده و آزادی از حقوق اولیه ی ملت هاست.تفکر و عقیده قلبی نیاز به مجوز نداشته و قابل منع نمی باشد.امام خمینی(ره) می فرماید:«مگر آزادی اعطا شدنی است؟خود این کلمه جرم است.کلمه این که اعطا کردیم آزادی را، این جرم است.آزادی مال مردم هست خدا آزادی داده به مردم، اسلام آزادی داده… اعطا کردیم چه غلطی است؟!»
۵ – کسانی که صرفاً به دلیل بروز شبهه و بدون عناد و از روی عدم درک حقیقت به انکار چه چیزی می پردازند مشمول مجازات ارتداد نخواهند بود ؛ لذا مرتد مجازات جحود و انکار عالمانه خود از حقیقت را می بیند.
اصولاً همه مکاتب الهی بویژه اسلام نه تنها با آزادی عقیده موافق است بلکه برای رهایی بشر از قید و بند هایی که روح و جسم آدمی را در گرو خود گرفته پا به عرصه ی حیات اجتماعی بشر گذارده اند ؛ اما در عین حال با خصوصیتی که ادیان دارند همیشه نوعی الزام، تقیید، باید و نباید را برای بشر توصیه می کنند، آزادی مطلق معنا ندارد.اسلام آزادی عقیده را پذیرفته و اصولاً عقیده و ایمانی که از روی انتخاب، فکر و اندیشه نباشد بلکه ناشی از تأثیر محیط و یا تقلید از دیگران باشد را نمی پذیرد و همگان را در انتخاب دین دعوت نموده به هر حال در نظر اسلام، انسان از نظر تکلیف شخصی بین خود و پروردگار اولاً حق ندارد بدون دین، مسلک و مرام زندگی کند بلکه باید حیات فردی و اجتماعی خود را در چارچوب ادیان الهی قرار دهد.دوم به نظر می رسد مسأله ارتداد در بین گروهی از اندیشمندان مسلمان چه شیعه و چه سنی دچار نوعی افراط و تفریط گردیده زیرا گروهی هر گونه تغییر و تبدّل در عقاید اسلامی را موجب ارتداد دانسته به حدی که حتی شک و تردید و یا انکار قلبی اصلی از اصول اسلامی یا فرعی از فروع ضروری آن را از مصادیق ارتداد دانسته اند و از طرفی بعضی دیگر راه تفریط را پیموده و اصولاً مجازات مرتد در اسلام را بطور کلی منکر شده و یا حداقل قتل مرتد را منکر شده اند و بعضی حتی قتل مرتد را حرام دانسته اند.به نظر می رسد هر دو گروه نسبت به آیات و روایاتی که پیرامون موضوع ارتداد و مرتد وارد گردیده کم لطفی نموده اند ؛زیرا مطلق شک یا انکار و حتی مطلق خروج از دین، ارتداد نیست بلکه خروجی که همراه با انگیزه های شیطانی و به قصد اهانت و تضعیف مسلمین باشد ارتداد محسوب می گردد.از طرف دیگر مجازات و حتی اعدام مرتد از مسلمات فقه شیعه و سنی است که به سادگی نمی توان از آن گذشت.مضافاً بر اینکه اگر در اسلام مجازاتی برای مرتد وضع نشده بود . اسلام از این جهت مورد سؤال و اشکال بود که چگونه دست خیانت کاران، توطئه گران، تضعیف کنندگان و شبهه افکنان در اسلام را باز گذاشته و به آنها اجازه داده با خیال راحت به اسلام و مسلمین تاخته و مقدسات مسلمین را به استهزاء گرفته و اسلام هیچ حکمی در این زمینه نداشته باشد و به تبع هیچ کس حق نداشته باشد با آنها برخورد کند.بنابراین در عین حالی که مرتد فقهی تنها کسی است که با علم و آگاهی، حقانیت اسلام را درک کرده و به آن اقرار نموده ولی به قصد صدمه زدن به آن یا تضعیف جامعه اسلامی و ارزش های آن از اسلام خارج شود و به وسیله گفتار یا اعمال ناشایست خود آن را اظهار می کند اما با این وجود اعتقاد راسخ داریم که مجازات مرتد نیز یکی از احکام حکمت آمیز و لازم اسلام است که جلوی خیانت و توطئه تجاوز کاران به ساحت مقدّس اسلام را می گیرد.زیرا خنثی کردن توطئه کسانی مانند سلمان رشدی مرتد جز از راه مجازات سخت مرتدین امکان پذیر نیست.بدین ترتیب در یک نگاه دقیق و عمیق به مسأله آزادی عقیده در اسلام و همچنین مسأله ارتداد نه تنها بین آن دو تنافی و نا سازگاری مشاهده نمی شود بلکه مکمل یک دیگر هستند.بدین طریق اسلام با حکمت و دور اندیشی خود هم راه را برای آزادی فکر، اندیشه و عقیده هموار نموده و هم راه سوء استفاده های احتمالی را به شدّت مسدود نموده است .
والحمد الله رب العالمین
پیشنهادها :
۱ – فرد مسلمان آزاد است عقیده ای باطل اختیار کند.حق انتشار آن را چنانچه منجر به بروز اختلال در نظم اجتماعی حاکم بر جامعه شود و بر مناسبات اجتماعی آسیب رساند، ندارد.امروزه همگام با پیشرفت نظام قانون گذاری اسلامی بهتر است ضمن تفصیلی که از مسأله آزادی اعتقادی ارائه می شود، در مواردی که ابراز اعتقاد از حیطه خاص خود خارج شده و نظم اجتماع را دچار اختلال نموده است، آن را در قلمرو جرم سیاسی قرار داده و ضمانت اجرایی کیفری خاص برای آن در نظر گرفته شود.
۲ – در اینکه حکم ارتداد حد است یا تعزیر، بین فقها اختلاف است لذا اگر تعزیر باشد امکان تعدیل آن توسط حاکم اسلامی میسر است و در این صورت عنصر شرایط و مقتضیات زمان و مکان نقش مهمی در آن ایفا خواهد نمود.
۳ – با توجه به اهمیت موضوع ارتداد در شریعت مقدس اسلام و گسترش اقسام دعاوی با موضوع ارتداد در محاکم و جرم نبودن این مقوله بعلت سهو قانون گذار شایسته است تا مراجع قانونگذاری در این مورد تدابیری بیاندیشند و با وضع مقررات و قوانین راجع به ارتداد، علاوه بر جرم دانستن آن، ابعاد مختلف این پدیده سیاسی و اعتقادی را مشخص کنند و ضمن بر شمردن شرایط تحقق آن، مجازات شخص مرتد در قانون پیش بینی شود تا محاکم دادگستری در مواجه با اتهام ارتداد به راحتی تصمیم گیری نمایند.
فهرست منابع و مآخذ:
الف: کتاب ها
۱ – فارسی:
۱ - آقامیری، سیده طاهره، نمای شخصیت در فرهنگنامه ایمان و کفر در قرآن،چاپ اول، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه،زمستان ۱۳۸۳
۲- آیتی، حمید، آزادی عقیده و بیان به همراه دو نوشته حقوقی دیگر، چاپ اول، تهران،انتشارات فردوسی، سال ۱۳۷۳
۳ – اسماعیلی، ذبیح الله، آن سوی سراب، چاپ اول، تهران، نشر معارف، سال ۱۳۸۱
۴ – امامی، محمد جعفر، چراغ ایزد؛ بررسی فشرده ای از سخنرانی هاشم آقاجری در خانه معلمان همدان، چاپ اول، تهران، انتشارات پرتو ولایت، ۱۳۸۳
۵ – بازگیر، یدالله،منتخب آراء قطعیت یافته دادگاه ها در امور جزائی، جلد دوم، چاپ اول، تهران، انتشارات دانش نگار، سال ۱۳۷۹
۶ – باقری، علی، نقش فرهنگ در تحول دولت و دین مسلمانان، چاپ اول، تهران، مرکز نشر بین الملل، ۱۳۸۴
۷ – توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، چاپ دوم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین، سال ۱۳۷۹
۸ – جعفریان،رسول، تاریخ سیاسی اسلام، جلد اول، چاپ اول، تهران، وزارت ارشاد، سال ۱۳۷۱
۹ – جعفری لنگرودی، محمد جعفر، ترمینولوژی حقوق، چاپ پنجم، تهران، بنیاد راستاد، سال ۱۳۶۳
۱۰ – جوادی آملی، عبدالله، فلسفه حقوق بشر در اسلام، چاپ اول، قم، مرکز نشر اسرا، سال ۱۳۵۷
۱۱ – حاجی زاده، پوریا، آقاجری، چاپ اول، تهران، انتشارات جامه دران، سال ۱۳۸۲
۱۲ – دستغیب شیرازی، سید عبدالحسین، گناهان کبیره، جلد دوم، چاپ ششم، تهران، انتشارات جهان، سال ۱۳۶۰
۱۳ – شیخیان ثابت، علی، مروری بر زندگانی پیامبر(ص) و امامان (ع)، چاپ اول، تهران، اداره آموزشهای عقیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، ۱۳۷۸
۱۴ – صرامی، سیف الله، احکام مرتد از دیدگاه اسلام و حقوق بشر، چاپ اول، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری، ۱۳۷۶
۱۵ – طباطبائی مؤتمنی، منوچهر، آزادی های عمومی و حقوق بشر، چاپ اول، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، ۱۳۷۰
۱۶- غزالی، محمد، حقوق بشر، ترجمه باقر موسوی، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی، سال ۱۳۴۶
۱۷ – غلامی دهقی، علی، جنگ های ارتداد و بحران جانشینی پیامبر(ص)، چاپ اول، قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)،۱۳۸۱
۱۸ – قربانی، زین العابدین، اسلام و حقوق بشر، چاپ اول،تهران، کتابخانه صدر، سال ۱۳۴۹
۱۹ – مصباح یزدی، محمد تقی، آموزش عقاید، جلد اول، چاپ سوم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، ۱۳۷۸ هـ.ش
۲۰ – مطهری، مرتضی، جهاد، قم، انتشارات صدرا، بی تا
۲۱ – معین، محمد، فرهنگ معین(فارسی)، جلد سوم، چاپ اول، تهران، انتشارات زرین، ۱۳۸۲
۲۲ – مهر پور، حسین، دیدگاه های جدید در مسائل حقوقی، چاپ اول، تهران، مؤسسه اطلاعات، سال ۱۳۷۲
۲ – عربی:
۲۳ – قرآن کریم
۲۴ – نهج البلاغه
۲۵ – ابن اثیر شیبانی، ابوالحسن، الکامل فی التاریخ، جلد دوم، بیروت، دار صادر،سال ۱۴۰۲ ه.ق
۲۶ - ابن اثیر شیبانی، ابوالحسن،النهایه فی غریب الحدیث و الاثر، جلد سوم، قم، اتتشارات اسماعیلیان، ۱۳۶۲
۲۷– ابن سعد زهری، محمد، الطبقات الکبری، جلد چهارم، بیروت، بی تا
۲۸– امین، احمد، فجر الاسلام، بیروت، دار الکتاب العربی، سال ۱۹۷۵
۲۹ - حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، جلد یازدهم، تهران، اسلامیه ، ۱۴۰۱ ه.ق
۳۰ – حلبی، ابوالصلاح، الکافی فی الفقه، اصفهان، مکتبه امیر المؤمنین(ع)، سال ۱۴۰۳ ه .ق
۳۱ – حلی، علامه، ارشاد الاذهان در سلسله الینابیع، به کوشش علی اصغر مروارید، جلد سی و یکم، بیروت، مؤسسه فقه الشیعه، ۱۴۱۳-۱۹۹۳
۳۲- حمیری، ابن هشام، السیره النبویه، جلد اول ، قم، انتشارات ایران، ۱۳۶۳
۳۳- خمینی، الامام سید روح الله، تحریر الوسیله، جلد دوم ، قم، بی تا
۳۴- خویی، سید ابوالقاسم، التنقیح فی شرح العروه الوثقی، جلد سوم، قم، آل بیت(ع)، بی تا
۵/۴
۵/۷
۰/۹
۰/۱۵
نکات:
۱- اگر عرض خیابان محلی یا جمعکننده بیشتر از ۱۱ متر است، از معیار خیابان شریانی استفاده شود.
۲- کامیون کم، یعنی کمتر از ۱۰ کامیون یا اتوبوس در ساعت
۳- شعاع از لبه داخلی مسیر عبور اندازهگیری میشود.
ضابطههایی برای تعیین نیاز یک تقاطع با کنترل توقف در دو جهت به قوس ساده و لچکی در راه اصلی ارائه شدهاند. این ضابطهها براساس ارزیابی هزینههای عملکردی و تصادفات ناشی از حرکات گردش به راست و هزینه احداث پهلوگاه گردش به راست تعیین شدهاند. هزینههای عملکردی شامل هزینه تأخیر و سوخت کاربران راه است.
کاربرد: ضابطههای بند قبل بهمنظور تعیین کفایت شعاع گردش به راست در تقاطعها مورد استفاده قرار میگیرند. بهمنظور استفاده از این ضابطهها اطلاعات زیر موردنیاز خواهد بود:
۱- حجم تردد وسایلنقلیه سنگین در ساعت اوج یک روز عادی
۲- طبقهبندی راه اصلی و راه فرعی
۳- شعاع گردش به راست در راه اصلی و فرعی، که از لبه خط عبور اندازهگیری میشود.
در اولین گام، مهندس باید تعیین نماید که برای تقاطع موردنظر یک قوس ساده کافی است یا این که باید قوس پیچیدهتری طرح نماید. بهطور کلی قوس ساده برای رویکردهای کمسرعت در تقاطعهای شهری مناسب است و در غیر اینصورت باید استفاده از قوس ساده بههمراه لچکی یا قوس سه مرکزی را مورد توجه قرار داد.
اگر قوس ساده بههمراه لچکی یا قوس سه مرکزی برای طرح تقاطع مناسب باشد، اطلاعات زیر بهمنظور استفاده از ضابطههای بند قبل موردنیاز خواهد بود:
۱- حجم حرکات گردشی راه اصلی در ساعت اوج یک روز عادی
۲- سرعت ۸۵ درصد در راه اصلی (یا سرعت مجاز نصب شده بر روی تابلو) (شاهی و نادران، ۱۳۸۴).
انتخاب نوع تقاطع
انتخاب طرح یک تقاطع بهعوامل متعددی وابسته است. مهمترین آنها عبارتند از:
ایمنی ترافیک،
نوع و عملکرد راههای منتهی به آن،
تعداد شاخههای تقاطع،
حجم و نوع ترافیک،
سرعت طرح و سرعت عملکردی،
تعیین اولویتها،
وضعیت عوارض زمین موجود،
فضای موجود،
وضعیت کاربری زمینهای اطراف،
سرویسدهی به جمعیت ساکنین اطراف،
ملاحظات شبکهای (انسجام در طراحی)،
مسایل زیست محیطی،
هزینه.
اهمیت نسبی این عوامل با توجه بهشرایط مختلف متفاوت است که باید مورد ارزیابی قرار گیرند. راه حل های ممکن را میتوان از نقطه نظر عملکردی مورد مطالعه قرار داده و مناسبترین آنها را با توجه به اهمیت عوامل انتخاب نمود. در مسیرها و ناحیههای مربوطه باید انسجام و هماهنگی لازم برای تقویت تجربه رانندگان، بهبود انتظارات و درنتیجه افزایش ایمنی تأمین گردد(نوری امیری و قربانی، ۱۳۸۴).
ایمنی در تقاطعها
تقاطعهای با حقتقدم وسیلهنقلیه دست راستی در مقابل تقاطعهای با علایم ثابت حقتقدم
تجربیات بیانگر آن است که تغییر تقاطعهای با حقتقدم وسیلهنقلیه دست راستی به تقاطعهای دارای علایم ثابت حقتقدم باعث افزایش تصادفات در راههای با احجام ترافیک بالا میشود. مخصوصاً اگر راه باریک بوده یا در مسیر عبوری از روستای کوچکی باشد.
تقاطعهای دارای علایم حقتقدم در مقابل تقاطعهای چراغدار
در مطالعه قبل و بعد توسط شهرداری پاریس بیانگر آن است که در چهار راههای مجهز به چراغ راهنمایی در مقایسه با چهار راههای مشابه دارای علایم ترافیکی، تصادفات کمتر بوده است.
در همین حال یک مطالعه صورت گرفته در آلمان (فریث و هارت ۱۹۹۶) اطلاعات محتاطانهتری در اختیار قرار داده است:
تبدیل سه راه مجهز به علایم ترافیکی ثابت به تقاطعهای چراغدار باعث بهبود قابل توجه ایمنی نخواهد شد،
تبدیل چهارراه مجهز به علایم ثابت به تقاطعهای چراغدار بهطور قابل توجه و مؤثر باعث کاهش تعداد و شدت تصادفات خواهد شد،
تبدیل چهارراه با حقتقدم وسیلهنقلیه دست راستی به تقاطعهای چراغدار بهطور قابل توجه و مؤثر باعث کاهش تصادفات میگردد، اما شدت تصادفات را کاهش نخواهد داد.
بهنظر میرسد که اینگونه تفاوتها، ناشی از تفاوتهای موجود در ترکیب یا شکل سه راهها و چهار راهها و تفاوتهای موجود در سرعت وسایلنقلیه در تقاطعهای با حقتقدم وسیلهنقلیه دست راستی یا دارای علایم ثابت میباشد. علاوه بر آن، در حجم ترافیک نیز اختلافهایی دیده میشود. بیشترین بهبود وضعیتها مربوط به خیابانهای فرعی با ترافیک نسبتاً سنگین بوده است(نوری امیری و قربانی، ۱۳۸۴).
تقاطع چراغدار
الف) تصادف با عابرین پیاده
معمولاً بین ۶۰ تا ۷۰ درصد تصادفات جرحی عابرین پیاده در تقاطعهای چراغدار و حدود ۹۰ درصد از کشتهشدگان در این شرایط، مربوط به برخورد وسایلنقلیه عبوری با عابرین پیادهای که قصد عبور از تقاطع را داشتهاند، میباشد. معمولاً در اینگونه از تصادفات عمدتاً وسیلهنقلیه در حین ورود به تقاطع قرار دارد تا خروج از آن و عابر پیاده شروع به عبور از عرضراه نموده است. در ۸۰ درصد موارد، چراغ راهنمایی برای وسایلنقلیه و زرد بودن آن برای عابرین پیاده و یا بالعکس میباشد.
به موضوع تصادف و زیر گرفتن عابرین کهنسال توسط وسایلنقلیه باید توجه ویژهای نمود. زیرا حدود ۸ درصد از تصادفات عابرین در تقاطعها مربوط به این قشر میباشد که معمولاً از سهم جمعیتی آنها نسبت به کل جمعیت (حدود ۱۳ درصد) کمتر میباشد ولی درصد کشتهشدن آنها در این نوع از تصادفات بیشتر و حدود ۲۴ درصد میباشد. اکثر اینگونه تصادفات در شرایط ذیل اتفاق میافتد.
۴ – اتخاذ برنامه های بلندمدت برای توسعه پایانه ها و پارکینگهای غیرخیابانی
۵ – تحقیق درمورد عوامل تاثیرگذاری بر روی سیستمهای حمل ونقل و رفتار استفاده کنندگان از این سیستمها.
۶ – ارزیابی اثرات محیطی برتغییرات سیستمهای حمل ونقل مفروض.
■ مطالعه برخی از مشخصات ترافیک و تعاریف
◄ فاصله عبور:
فاصله زمانی یا مکانی وسایل نقلیه متوالی از یکدیگردر یک مسیر،فاصله عبور نامیده می شود.فاصله عبور از جمله عوامل اساسی و مهم در نشان دادن خصوصیات جریان ترافیک در یک مسیرمی باشد.چون اندازه گیری فاصله عبور زمانی آسانتر از فاصله عبورمکانی بوده و کابرد آن درمسایل ترافیک نیز بیش از فاصله عبورمکانی است، در اکثرموارد منظور از فاصله عبودر، همان فاصله عبور زمانی می باشد. بااندازه گیری فاصله عبور وسایل نقلیه در یک مسیر و در یک فاصله زمانی معین، مشاهده می گردد که فاصله عبور وسایل نقلیه متوالی از مقطع مشخصی از جاده، دارای تفاوتهایی می باشد. مقدار این تفاوت ها به وضعیت مسیر و ترافیک عبوری آن بستگی دارد.
اگر ترافیک نسبتا سبک باشد، طوری که وسایل نقلیه بتوانند به راحتی از یکدیگرسبقت بگیرند، فاصله عبورزمانی را می تواند از حدود صفر تامدت زمان نسبتا طولانی متغییر باشد، درصورتی که درجاده هایی که دارای ترافیک سنگین بوده و سبقت گرفتن در آنها مشکل می باشد، بندرت فواصل عبور نسبتا بزرگ و یا برابر صفرمشاهده می گردد. فاصله عبور را می توان درحالات مختلفی اندازه گیری نمود، مثلا فاصله عبور وسایل نقلیه ای که دریک خط از مسیر درحال حرکت هستند ویا فاصله عبور وسایل نقلیه ای که دریک جهت از مسیر درحال حرکت هستند و مواردی از این قبیل.در شرایطی که تردد وسایل نقلیه نسبتا محدود و ترافیک دارای تراکم کمی باشد، بااستفاده ازیک کرونومتر و با ثبت نمنودن زمان های عبور وسایل نقلیه، می توان به سهولت فاصله عبور وسایل نقلیه را اندازه گیری نمود. هنگامی که وضعیت ترافیک به صورتی باشد که رانندگان وسایل نقلیه بتوانند بدون مزاحمت و تداخل سایر وسایل نقلیه حرکت نمایند، توزیع فاصله عبور به صورت اتفاقی خواهد بود.دراین حالت توزیع فاصله عبور رامطابق توزیع پواسون در نظر می گیرند.
◄ فاکتور ظرفیت
ظرفیت عبارت است از حداکثر تعداد وسایل نقلیه ای که درمدت زمان معینی درمقطع خاصی از معبر، تحت شرایطی کنترلی ترافیک (باکیفیتی قابل قبول)می توانند از یکی از خطوط یاتمام عرض معبرعبور نمایند. ظرفیت یک مسیر به عوامل متعددی از قبیل طرح هندسی، نوع روسازی، خصوصیات رانندگان، عوامل جوی و وضعیت ترافیک بستگی دارد، ولی در شرایط معمولی ظرفیت برای یک باند یا یک خط عبور تقریبا برابر با ۲۴۰۰ وسیله نقلیه درهر ساعت (VPHPL2400( می باشد. در این ظرفیت معمولا فاصله عبورزمانی برابربا ۵/۱ ثانیه خواهدبود. ظرفیت در شرایط معمولی برای مسیرهای مختلف طبق جدول ۲-۲ می باشد.
برای تعیین ظرفیت ماکزیمم در نظر گرفتن دو نکته ضروری می باشد:
۱ – همه شرایط لازم برای در نظر گرفتن ظرفیت ماکزیمم ممکن است در همه موارد وجود نداشته باشد، لذا ظرفیت ماکزیمم بای تحت شرایط موجود تعیین گردد.
۲ – هنگامی که تسهیلاتی تحت تحت ظرفیت ماکزیمم طراحی و تدارک دیده می شود، سطح سرویس ارائه شده به استفاده کنندگان پایین ونامناسب خواهد بود، لذا وظیفه اصلی برنامه ریز حمل و نقل در این زمینه، تعیین ظرفیتی است که در آن سطح سرویس ارائه شده به استفاده کنندگان تعریف شده و قابل قبول باشد.
تعیین خطوط مسیر | ظرفیت دو شرایط نرمال برحسب وسیله نقلیه درساعت(vph) |
- مسیر دارای دو خط یا تعداد خطوط بیشتر در یک جهت - مسیر دارای ۲ خط در دو جهت - مسیر دارای ۳ خط در دو جهت - مسیریک خط در یک جهت (شروع حرکت از حالت توقف) |
۲۰۰۰ وسیله نقلیه برای هر خط از مسیر ۲۰۰۰ وسیله نقلیه برای هر دو جهت ۴۰۰۰ وسیله نقلیه برای هر دو جهت ۱۵۰۰ وسیله نقلیه برای آن خط |
جدول ۲-۲ – مقادیر ظرفیت برای چندین نوع از انواع مختلف مسیرها
در اینجا لازم به ذکر است که برای مشخص نمودن سطح سرویس یک مسیردر حالت کلی، دو پارامتر سرعت سفر و نسبت حجم ترافیک موجود به ظرفیت مسیر (v/c) راکه از جمله پارامترهای تعیین کننده و قابل اندازه گیری می باشند، در نظر می گیرند.البته عوامل موثردیگری هم که بر روی سطح سرویس تاثیرگذار می باشند، وجود دارند ولی در نظرگرفتن همه عوامل موجود معمولا کار دشواری می باشد، به همین جهت در مطالعات مربوط به اندازه گیری سطح سرویس، تعیین دو پارامتر مذکور کافی خواهد بود.با داشتن نسبت (v/c) و با بهره گرفتن از جداول متعددی که در کتابهای مهندسی ترافیک وجود دارد، به آسانی می توان کیفیت سرویس ارائه شده یا سطح سرویس را برای مسیر مورد نظر تعیین نمود.جدول ۳-۲ نمونه ای از جداول مذکور می باشد که برای سرعت طرح ۷۰ مایل در ساعت و مسیر بزرگراهی تهیه گردیده است.
سطح سرویس | متوسط سرعت سفر (مایل در ساعت) |
نسبت حجم ترافیک به ظرفیت(V/C) | کیفیت تردد وسایل نقلیه |
A B C D E F |
>=60 |