انسان با یادگیری دقیق و درست هنجار ها و قواعد ترافیکی آنها را درونی می سازد و پس از تکرار آن، رفتار های درست به صورت عادت در فرد شکل می گیرد. بر اساس نتایج به دست آمده هرچه اجتماعی شدن بهتر صورت پذیرد افراد، هنجارهای ترافیکی را بصورت کامل آموزش ببینند، آن هنجارهای ترافیکی را بهتر درونی کرده و از مقررات قوانین راهنمایی و رانندگی سرپیچی نمی کنند در نتیجه میزان انضباط ترافیکی افراد آن جامعه ارتقاء می یابد.
امروز روند روبه رشد استفاده از خودرو و گسترش عبور و مرور ترافیک الزاماً طیف وسیعی از جامعه را در بر می گیرد و ضرورتاً احترام و التزام به حقوق دیگران و حقوق شهروندی از سوی تمامی آحاد مردم و دولت مردان را می طلبد.
فرهنگ غنی ایرانی که مزین به تربیت دین شده است در تمامی قرون و اعصار زندگی به دلیل ارزش های الهی به همراه روحیه اخلاقی ایرانیان همواره در تمامی جنبه های فردی و اجتماعی سرآمد ملل و جوامع بوده است، تسری این فرهنگ در اکثر رانندگان، عابران و تمامی سازمانهای ذی ربط در امر عبور و مرور می تواند موجب رشد و ارتقای مقوله ترافیک در کشور شود.(عبدالرحمانی،۱۳۸۸: ۱۱)
مطالعه بر روی رفتارهای انسانی و یافتن روش های اصلاح آن از جمله عوامل موثر در بهبود عملکرد آنها در جامعه و از جمله کاهش تعداد تصادفات وسایل نقلیه موتوری می باشد. ایجاد و نهادینه نمودن اصطلاحات رفتاری مربوط به چگونگی تردد در سطح معابر و استفاده از وسایل نقلیه از طرق مختلف قابل تحصیل بوده و می تواند توسط نهادهای متفاوت جهت جابجایی ایمن ـ آسان ـ سریع و کم هزینه کالا و مسافر ارائه گردد. جامع ترین حکم در این رابطه « آموزش » می باشد و می تواند به مفهوم ایجاد آموزش ، ترویج ، نهادینه نمودن اصول بنیادین در رفتار انسانی در ترافیک از بدو تولد و در محیط خانواده ، مدرسه ، دانشگاه ومحیط کار بوده و از طریق رسانه ها ـ سازمانها ـ ارگانهای مسئول و … به روش های مستقیم ، کنفرانس ـ سمینار … صورت گیرد.(همان، ۱۳و۱۴)
کارشناسان بر این باورند که انسان به عنوان یکی از عوامل موثر در ترافیک، نقش مهمی در بروز عوامل زیان بار ناشی از رانندگی داشته است و اصلاح رفتارهای وی درعرصه های ترافیکی می تواند در بهبود امرموثر باشد، لذا آموزش صحیح افراد و ارتقای آگاهی های آنان به مقررات و چگونگی استفاده بهینه ازوسیله نقلیه و راه و به ویژه ارائه این گونه آموزش ها به ویژه برای کوکان کسب هوشیاری و آشنایی آنان باقوانین عبور و مرور بسیار موثر است و در کاهش ضایعات وحوادث رانندگی می تواند نقش عمده ای داشته باشد.آموزش و پرورش و مراکز آموزشی به لحاظ نقش مهم ، آموزشی و تربیتی خود در قبال آینده سازان این مرز وبوم دارای سهم عظیمی در تحولات فرهنگی و اجتماعی می باشند و از آنجا که برنامه های گوناگون آموزشی و تربیتی آنان سراسر کشور را پوشش قرار داده ، طبعاً نفوذ تعالیم وآموزش های آن به درون خانواده نیز انکارناپذیر است. (رحمانی،۱۳۸۶: ۱۳)
با توجه به اینکه کودکان در طی مراحل مختلف رشد و نمو خود ، صاحب توانایی های حسی ، حرکتی و شناختی لازم برای ادامه زندگی در سالهای آتی خواهند شد، لیکن نقش آموزش در جهت کسب مهارتهای زندگی و اصلاح رفتار افراد و فرهنگ سازی بر کسی پوشیده نیست ، بر همین اساس آموزشهایی که در مقوله ترافیک در مهدهای کودک و مدارس به دانش آموزان صورت می گیرد ، نیازمند بررسی از حیث میزان تأثیر گذاری به درک کودکان از محیط پیرامون و تغییر یا اصلاح رفتارهای غیر قابل پیش بینی در عرصه ترافیک است .باید دانست کودکان چه جنبه هایی از آموزش ترافیک را می فهمند و در چه جنبه هایی دارای نقص و دیرکرد در دریافت آموزشها هستند .باید دریافت چه میزان از آموزشهای داده شده به کودکان به رفتار ترافیکی و عملکرد صحیح آنان در محیط واقعی زندگی اثرگذار بوده و آنان را در جهت یادگیری راهکارهای پیشگیری از بروز خطرات احتمالی آشنا خواهد کرد.(رحمانی،۱۳۸۶: ۵)
در این راستا پلیس راهنمایی و رانندگی با همکاری وزارت آموزش و پرورش طرح همیاران پلیس را در مدارس ابتدایی و راهنمایی به اجراء گذاشته و با آموزش قوانین و مقررات به دانش آموزان در مدارس،شهرک های ترافیکی ،تهیه کارت و نشان ویژه ، اجرای طرح های فوق برنامه،پخش تیزرهای تبلیغاتی از طریق صدا وسیما پرداخته تا بتواند گامی موثر در جهت ارتقاء فرهنگ ترافیک در جامعه برداشته باشد.بنابراین تأثیر آموزش و فرهنگ سازی در مهارت های زندگی دانش آموزی در فرایند قوانین راهنمایی و رانندگی از نیازهای مبرم جامعه است و براساس حدیث ( العلم فی الصغر کالنفشُ فی الحجر ) می توان الگوهای رفتاری را با مسئولیت پذیری دانش آموزان نهادینه نموده و از هزینه های گزاف خسارت های مادی و معنوی ناشی از تصادفات پیشگیری نمود و شاهد درونی شدن انضباط ترافیکی و ایمنی در کشور باشیم.
با توجه به اهمیت آموزش و بررسی راهکارهای ارتقاء و کارآیی عملکرد همیاران پلیس به منظور ارتقای فرهنگ ترافیک و کاهش تصادفات رانندگی، محقق می کوشد تا با مطالعه میدانی و بررسی تأثیرآموزش مقررات راهنمایی و رانندگی بر کارآیی همیاران پلیس،که یکی ازطرح های موفق در رشد فرهنگ ترافیک در کشور است، عوامل موثر بر اجرای این طرح و کارآیی همیاران پلیس مقطع دبستان و دوره اول متوسطه را شناسایی نماید تا نسبت به تقویت آن در برنامه های آتی فرهنگ سازی و ارتقاء ایمنی ترافیک و کاهش تصادفات و تلفات انسانی گامی برداشته باشد.
۱-۴- اهدف:(کلی وجزئی)
۱-۴-۱- هدف کلی:
بررسی میزان تأثیرآموزش مقررات راهنمایی و رانندگی برکارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان.
۱-۴-۲- اهداف جزئی:
۱- بررسی میزان تأثیر محتوای آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی دوره ابتدایی بر کارآیی همیاران پلیس.
۲- بررسی میزان تأثیر محتوای آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی دوره اول متوسطه برکارآیی پلیس یاران نوجوان.
۳- بررسی میزان تأثیر آموزش عملی مقررات راهنمایی و رانندگی بر کارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان.
۴- بررسی میزان تأثیر آموزش نظری مقررات راهنمایی ورانندگی بر کارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان.
۵- بررسی میزان تأثیر زمان آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی بر کارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان.
۶- بررسی میزان تأثیر مکان آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی بر کارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان.
۱-۵- سؤال های تحقیق(اصلی، فرعی):
۱-۵-۱- سؤال اصلی:
تأثیر آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی بر کارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان چگونه است؟
۱-۵-۲- سؤال های فرعی:
۱- محتوای آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی دوره ابتدایی بر کارآیی همیاران پلیس چقدرتآثیر دارد؟
۲- محتوای آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی دوره اول متوسطه برکارآیی پلیس یاران نوجوان چقدرتآثیر دارد؟
۳- آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی بصورت نظری برکارآیی همیاران پلیس وپلیس یاران نوجوان چقدرتآثیر دارد؟
۴- آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی بصورت عملی برکارآیی همیاران پلیس وپلیس یاران نوجوان چقدرتآثیر دارد؟
۵- زمان آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی بر کارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان چقدرتآثیر می گذارد؟
۶- مکان آموزش مقررات راهنمایی ورانندگی بر کارآیی همیاران پلیس و پلیس یاران نوجوان چقدرتآثیر می گذارد؟
۱-۶- فرضیه ها
چون محقق بصورت اکتشافی بدنبال شناسائی و توصیف میزان تأثیر آموزش مقررات راهنمایی و رانندگی برکارآئی و رفتار همیاران پلیس است نیازی به فرضیه یا فرضیاتی نبود که اثبات یا رد شوند بنابراین این تحقیق فاقد فرضیه است.
۱-۷- واژگان کلیدی:
۱-۷-۱- همیار پلیس(دستورالعمل اعطاء نشان همیارپلیس،۱۳۸۶،پلیس راهنمایی ورانندگی ناجا)
تعریف نظری: به دانش آموزی اطلاق می شود که پس از کسب آموزش های لازم وظیفه دارد در صورت مشاهده تخلف حادثه ساز راننده وسیله نقلیه ای که سرنشین آن می باشد را از مورد تخلف آگاه سازد و در صورت لزوم گزارش نماید.
تعریف عملیاتی: کلیه دانش آموزان مقطع ابتدایی که در طرح همیار پلیس شرکت داده شده اند و دارای درجه همیار یکم، دوم و سوم پلیس هستند.
۱-۷-۲- پلیس یار نوجوان(دستورالعمل اعطاء نشان همیارپلیس،۱۳۸۶،پلیس راهنمایی ورانندگی ناجا)
تعریف نظری:به دانش آموزی اطلاق می شود که پس از کسب اموزش های لازم وظیفه دارد در صورت مشاهده تخلف حادثه ساز راننده وسیله نقلیه ای که سرنشین آن می باشد را از مورد تخلف آگاه سازد و در صورت لزوم گزارش نماید.
تعریف عملیاتی: کلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی که در طرح همیار پلیس شرکت داده شده اند وبه آنان پلیس یاران نوجوان می گویند.
۱-۷-۳- آموزش
تعریف نظری: هرگونه فعالیت یا تدبیر از پیش طرح ریزی شده ای گفته می شود که هدف ازآن ایجاد یادگیری در مخاطبین است.( سیف ، ۱۳۷۰: ۱۴)
آموزش فعالیتی است هدف دار و از پیش تعیین شده که هدف آن فراهم نمودن فرصتها و موقعیتهایی است که امر یادگیری را تسریع می نماید.( شعبانی ،۱۳۸۷: ۵۶)
تعریف عملیاتی:به تمامی اقدامات،تدابیر و فعالیتهایی گفته می شود که قبل از تدریس،حین تدریس و بعد از تدریس برای هریک از همیاران پلیس جهت تسهیل در یادگیری آنان صورت میگیرد.
۱-۷-۴- مقررات راهنمایی و رانندگی
شامل قوانین و قواعدی است که توسط مراجع ذیصلاح در زمینه ترافیک در کشور تدوین و ابلاغ می گردد (رحمانی،۱۳۸۶: ۱۱).
۱-۷-۵- کارآیی[۲]
الف- تعریف نظری:
۱-۷-۱-۳- آگاهی
تعریف مفهومی: میزان آگاهی افراد در مورد گرد و غبار می باشد.
تعریف عملیاتی: به منظور سنجش سطح آگاهی سرپرستان خانوارها در خصوص موضوع مورد مطالعه از ۱۴ گویه با گزینه های درست و نادرست، استفاده گردید.
۲-۷-۱-۳- نگرش
تعریف مفهومی: ارزیابی کلی افراد در مورد مطلوب بودن یا مطلوب نبودن یک موضوع یا رفتار خاص می باشد. تعریف عملیاتی: به منظور شناسایی نگرش سرپرستان خانوارها، در خصوص موضوع مورد مطالعه از ۱۵ گویه استفاده گردید، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت هفت گانه از کاملا مخالفم تا کاملاً موافقم مورد سنجش قرار گرفتند.
۳-۷-۱-۳- هنجارذهنی
تعریف مفهومی: به برداشت فرد از نظرات افراد مهم برای انجام یا عدم انجام رفتار اشاره دارد. به عبارت دیگر، هنجار ذهنی، ادراکات مربوط به نظرات اجتماع برای انجام یا عدم انجام رفتار توسط فرد می باشد.
تعریف عملیاتی: به منظور شناسایی هجارذهنی سرپرست خانوارها، در خصوص موضوع مورد مطالعه از شش گویه استفاده گردید، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت هفت گانه کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم مورد سنجش قرار گرفتند.
۴- ۷-۱-۳- نیت رفتاری
تعریف مفهومی: نیت یا قصد به هدف خاص یک فاعل یا عامل در انجام یک عمل یا یک سری اعمال اطلاق میشود.
تعریف عملیاتی: به منظور شناسایی نیت سرپرست خانوارها در خصوص موضوع مورد مطالعه از پنج گویه استفاده گردید، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت هفت گانه کاملا مخالفم تا کاملاً موافقم مورد سنجش قرار گرفتند.
۵-۷-۱-۳- حساسیت درک شده
تعریف مفهومی: درک و اعتقاد به اینکه در معرض خطر بیماری هستند.
تعریف عملیاتی: به منظور تبیین میزان حساسیت درک شده توسط سرپرست خانوارها در خصوص موضوع مورد مطالعه از پنج گویه استفاده گردید، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت پنج گانه از بسیار کم تا بسیار زیاد مورد سنجش قرار گرفتند.
۶-۷-۱-۳- شدت درک شده
تعریف مفهومی: درک و اعتقاد به اینکه مشکل، جدی است و این مشکل بهداشتی میتواند منجر به مرگ یا سایر نتایج جدی برای او شود.
تعریف عملیاتی: به منظور تبیین شدت درک شده توسط سرپرست خانوارها در خصوص موضوع مورد مطالعه از هفت گویه استفاده گردید، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت پنج گانه از بسیار کم تا بسیار زیاد موافقم مورد سنجش قرار گرفتند.
۷-۷-۱-۳- موانع درک شده
تعریف مفهومی: موانع فیزیکی، روانی یا مالی و غیره که در مقابل شخص، به منظور اتخاذ رفتار بهداشتی قرار میگیرد.
تعریف عملیاتی: به منظور تبیین موانع درک شده توسط سرپرستان خانوارها از هفت گویه استفاده شد، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت پنج گانه از بسیار کم تا بسیار زیاد مورد سنجش قرار گرفتند.
۸-۷-۱-۳- منافع درک شده
تعریف مفهومی: باور فرد در رفتار یا رعایت توصیههایی است که فواید یا تاثیری در پیشگیری از بیماری یا کاهش شدت و عوارض آن دارد.
تعریف عملیاتی: به منظور تبیین منافع درک شده توسط سرپرست خانوارها از چهارگویه استفاده شد، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت پنج گانه از بسیار کم تا بسیار زیاد مورد سنجش قرار گرفتند.
۹-۷-۱-۳- خودکارآمدی
تعریف مفهومی: قضاوت فرد را در مورد تواناییهایش در مورد انجام یک عمل مشخص می گویند.
تعریف عملیاتی: به منظور تبیین خود کارآمدی توسط سرپرستان خانوارها از شش گویه استفاده شد، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت پنج گانه از بسیار کم تا بسیار زیاد مورد سنجش قرار گرفتند.
۱۰-۷-۱-۳- راهنمای عمل
تعریف مفهومی: شامل پیامهای بهداشتی، ارتباطات جمعی و افراد مورد قبول فرد نظیر پزشکان، رهبران سیاسی و مذهبی و نیز وسایل ارتباط جمعی مورد اعتماد که بر اقدام به رفتار، در افراد گروه هدف، تاثیرگذار است.
تعریف عملیاتی: به منظور شناسایی راههای مقابله و کسب آگاهی در توانمندسازی خانوارهای شهری و روستایی در مواجهه با گردوغبار، از هشت گویه استفاده شد، که با بهره گرفتن از طیف لیکرت پنج گانه از بسیار کم تا بسیار زیاد مورد سنجش قرار گرفتند.
۸-۱-۳- سؤال های پژوهش
سؤال های پژوهش عبارتند از:
آیا بین سطح آگاهی خانوارهای شهری و روستایی در خصوص رفتارهای مقابلهای با گرد و غبار تفاوت آماری معنا داری وجود دارد؟
آیا بین خانوارهای شهری و روستایی از نظر سازههای مدل رفتار برنامه ریزی شده تفاوت آماری معناداری وجود دارد؟
آیا بین خانوارهای شهری و روستایی از نظر سازههای مدل اعتقاد بهداشتی تفاوت آماری معناداری وجود دارد؟
تا چه حد سازههای مدل رفتار برنامه ریزی شده نیت رفتاری خانوارهای شهری و روستایی در خصوص مقابله با گرد و غبار را تبیین می کنند؟
تا چه حد سازه های مدل اعتقاد بهداشتی نیت رفتاری خانوارهای شهری و روستایی در خصوص مقابله با گرد و غبار را تبیین می کنند؟
۹-۱-۳- روش های توصیف و تجزیه و تحلیل داده ها
در ابتدا داده های به دست آمده از پرسشنامه، کد گذاری و با بهره گرفتن از نرم افزار SpssV20 مورد توصیف تجزیه و تحلیل قرار گرفتند و از آمار توصیفی و آمار استنباطی به شرح زیر استفاده گردید.
۱-۹-۱-۳- آمار توصیفی
در بخش آمار توصیفی ازجداول فراوانی، درصد فراوانی، فراوانی تجمعی، میانگین، بیشینه و کمینه و انحراف معیار، ضریب تغییرات برای توصیف داده ها استفاده شده است.
۲-۹-۱-۳- آمار استنباطی
در بخش آمار استنباطی از آزمونهای همبستگی، مقایسه میانگین و تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی استفاده قرار شده است.
۱۰-۱-۳- معرفی منطقه مورد مطالعه
استان خوزستان با مساحتی حدود ۶۴۲۳۶ کیلومتر مربع، بین چهل و هفت درجه و چهل و یک دقیقه تا پنجاه درجه و سی و نه دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و بیست و نه درجه و پنجاه و هشت دقیقه تا سی و سه درجه و چهار دقیقه عرض شمالی از خط استوا، در جنوب غربی ایران واقع شده است. این استان از شمال غربی با استان ایلام، از شمال با لرستان، از شمال شرقی و شرق با استانهای چهار محال بختیاری و کهگلویه و بویراحمد، از جنوب با خلیج فارس و از غرب با کشور عراق هم مرز است( عطایی و همکاران، ۱۳۸۹).
شکل شماره ۲۱: مکان استان خوزستان
اقتباس از عطایی و احمدی(۱۳۸۹)
۱-۱۰-۱-۳-موقعیت جغرافیایی منطقه بهبهان
شهرستان بهبهان در جنوب شرقی خوزستان و هم مرز با استان های کهگیلویه و بویراحمد و بوشهر قرار دارد و با ۳۷۱۵ کیلومتر مربع مساحت دهمین شهرستان از نظر وسعت در استان خوزستان است. از شمال و شمال شرقی به رشته کوههای کهگیلویه و بویراحمد و شهرستان دهدشت و از مشرق و جنوب شرقی به شهرستان گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد و از جنوب به بندر دیلم در استان بوشهر و از شمال غربی به شهرستان رامهرمز محدود می شود. شهرستان امیدیه و شهر بندری ماهشهر هم در مغرب و جنوب غربی آن واقع شده است.
طول جغرافیایی آن ۵۰ درجه و ۱۴ دقیقه طول شرقی و۳۰ درجه و ۳۶ دقیقه عرض شمالی و ارتفاع آن را ۳۱۳ متر از سطح دریا میباشد. حداکثر دمای آن به ۵۰ درجه در ماههای تیر و مرداد و حداقل آن به صفر درجه در آذر و دی ماه میرسد. فاصلهی بهبهان تا مرکز استان نیز۲۰۰ کیلومتر است.
مدیریت روابط
توانایی کنترل، بسط، انفصال از حالت های هیجانی بسته به قضاوت های اطلاعاتی فرد
فصل دوم
ادبیات تحقیق
بخش اول: هوش عاطفی
۲-۱- مقدمه
برخی از حوزه های حرفه ای روان شناسی بیش از حوزه های دیگر مورد توجه و اقبال عمومی واقع گردیده اند. از جمله ی آنها حوزه ی هوش عاطفی۱ را می توان نام برد. در سالهای گذشته هوش عاطفی عنوان بسیاری از کتاب ها و مجلات پر فروش و مقاله های روزنامه های مشهور و پر خواننده در خارج از کشور را به خود اختصاص داده و در مورد آن پژوهش های علمی گوناگونی صورت پذیرفته است. درباره ی دلایل این علاقه و جلب توجه، تبیین های گوناگونی به عمل آمده است.
یکی از اساسی ترین مسائل زندگی مدرن امروزی، حل مسائل و مشکلات انسانی است تا فنی، و از این به بعد ما مجبوریم که مشکلات انسانی را بسیار بیشتر از مشکلات فنی مورد توجه قرار دهیم. هوش عاطفی مدعی است که می تواند حداقل برخی از مشکلات زندگی بشر امروزی را که در اصطلاح ((تعارف بین آن چه هست که انسان احساس می کند و آن چه که به آن فکر می کند)) حل و فصل نماید.
۱- در متون فارسی برای واژه Emotion معادل عاطفه و هیجان آمده است. در این پژوهشEmotional را عاطفی وEmotional Intelligence را هوش عاطفی ترجمه کردیم .
مورفی۱(۲۰۰۲) نشان داد که هوش های چند گانه ای برای موفقیت مدیران مورد نیاز است. این تحقیق ضمن بیان این نکته که هوش بر ساخته ای چند بعدی است و شامل انواع مختلفی می باشد در واقع هوش های چند گانه ای را برای رهبری معرفی کرده است . تقسیم بندی آنها عبارت است از :
-
- هوش شفاهی/ منطقی که با تست های (IQ) قابل سنجش است (هوش تحلیلی).
-
- هوش عاطفی که در ده سال گذشته به عنوان مهمترین عامل موفقیت مدیران مطرح بوده است و با تست های(QE) سنجیده می شود .
-
- هوش فرهنگی۲ که نشان دهنده توانایی افراد در مواجهه مؤثر با جنبه های فرهنگی محیط می باشند و با تست های (QC) قابل سنجش است ( الون و هایگینز، ۲۰۰۵).
مفهوم هوش عاطفی دربر گیرنده این فرضیه است که(( بسیاری از افراد که از تحصیلات عالی برخوردار نمی باشند، ولی از هوش عاطفی بالایی برخوردارند، زندگی شاد و موفقیت آمیزی را تجربه می نمایند)). یکی دیگر از دلایلی که هوش عاطفی مورد توجه قرار گرفته، این است که این سازه، مفهوم کلاسیک و سنتی هوش و روش های ارزیابی آنها را زیر سؤال برده و در مورد سودمندی آنها اشکال های جدی مطرح ساخته است. در نهایت بسیاری از نویسندگان راجع به توانایی های بالقوه هوش عاطفی و اثرات آن بر زندگی عاطفی و روزمره ی انسان قلم فرسایی نموده اند که به هر حال این بحث ها سبب گردیده، این باور قدیمی که ماهیت انسان را در تعارض مداوم بین قلب و مغز می داند، به چالش کشیده شود و در مورد درستی آن شک و ابهام به وجود آید.
علاوه بر این سبب گردیده تا مردم به این باور برسند که هوش عاطفی می تواند سبب افزایش میزان سلامتی، رفاه و آسایش عمومی، ثروت، موفقیت، عشق و شادی گردد. در مورد این ادعاها، لازم است تا ارزیابی های دقیق و علمی صورت بگیرد تا درستی و نادرستی آن ها مشخص گردد(مرادی،۱۳۸۴).
۲-۲- عاطفه۳ :
در فرهنگ های لغت تعاریف گوناگون و متناقضی از عواطف وجود دارد.ریشه واژه عاطفه، کلمه لاتین (Moter) است به معنای ((حرکت و جنبش)) و تمایل به حرکت و عمل را در هر یک از احساسات و عواطف آدمی نشان می دهد . عاطفه به احساس و افکار همراه آن به حالات روان شناسی بیولوژیک و محدوده ای از تکانه ها بر می گردد .
در فرهنگ لغت آکسفورد معنای لغوی عاطفه چنین آمده است (( هر تحریک در ذهن، احساس و حالت ذهنی قدرتمند یا تهیج شده، عاطفه نامیده می شود.))
نظریه های متعددی در زمینه عاطفه مطرح است، که هر یک با تاکید و توجه بیشتر به یکی از مؤلفه ها، آن را تعریف کرده و مورد بررسی قرار داده است. همچنین تعداد عواطف شناخته شده با در
نظر گرفتن ترکیبات گوناگون، تحولات و اختلافات جزئی میان آنها، به صد نوع می رسد، عنوان برخی از گروه های اصلی از این قرار است: ((خشم، ترس، شادمانی، عشق، شگفتی، نفرت، شرم))(گولمن،۱۹۹۵).
۱- MoroPhi
۲- Cultural Intelligence
۳- Emotion
تعریف دیگری که از عواطف در فرهنگ لغت راندوم هاووس (۱۹۷۵،۲۷۰) آمده، عاطفه را نوعی حالت احساسی یا هیجانی می داند که خود آگاه و ارادی است و طی آن حالت هایی چون شادی، غم، غصه، ترس، تنفر و … تجربه می شوند و با حالت هایی چون شناخت یا انگیزش و اراده تفاوت دارند (سیاروچی۱ و همکاران ۱۳۸۳).
تعدادی از نظریه پردازان، چندین هیجان مشابه را در مجموعه ای واحد جای می دهند، اما جملگی آنان بر این مطلب اتفاق نظر ندارند. عنوان برخی از این خانواده های اصلی و برخی از اعضای آنها از این قرار است:
- خشم : تهاجم، هتک حرمت، تنفر، غضب، اوقات تلخی، غیظ، آزردگی، پرخاش، خصومت، اذیت، تند مزاجی، دشمنی و شاید در بدترین حالت تنفر و خشونت آسیب شناختی.
- اندوه : غصه، تاثر، دلتنگی، عبوسی، مالیخولیا، دلسوزی به حال خود، احساس تنهایی، دلشکستگی، ناامیدی و در سطح آسیب شناختی، افسردگی شدید.
ترس : اضطراب، بیم، ناآرامی، دلواپسی، بهت، نگرانی، توهم، ملاحظه کاری، تردید، زود رنجی، ترسیدن، ترس ناگهانی(شوک)، وحشت، و از نظر آسیب شناسی روانی هراس(فوبی) و وحشت زدگی.
شادمانی: شادی، لذت، آسودگی، خرسندی، سعادت، شوق، تفریح، احساس غرور، لذت جسمانی، به هیجان آمدن، وجد، خوشنودی، رضایت، شنگولی، بالهوسی،از خود بیخود شدن و در نهایت شیدایی.
عشق: پذیرش، رفاقت، اعتماد، مهربانی، هم ریشگی، صمیمیت، پرستش، شیفتگی، مبهوت شدن.
شگفتی: جا خوردن،حیرت، بهت، تعجب.
نفرت: تحقیر، اهانت، خوار شمردن، اکراه، بیزاری، بی رغیتی.
شرم: احساس گناه، دستپاچگی، حسرت، احساس پشیمانی، احساس پستی، افسوس، دلشکستگی و توبه (گولمن،۱۳۸۷).
۲-۳- هوش
۲-۳-۱- تعریف هوش
هوش توانایی یادگیری و کاربرد مهارت های لازم برای سازگاری با نیازهای فرهنگ و محیط است(یاسایی، ۱۳۸۴).
هوش یعنی تفکر منطقی، فعالیت هدفمند و برخورد کارا با محیط(براهنی و همکاران، ۱۳۸۳).
۲-۳-۲- نظریه سه وجهی استرنبرگ
بر طبق نظریه سهوجهی استرنبرگ، هوش دارای سه شکل است: تحلیلی، ابتکاری و عملی.
هوش تحلیلی شامل توانایی تحلیل، قضاوت، ارزشیابی، مقایسه کردن امور انتزاعی(ذهنی) میشود. هوش ابتکاری شامل توانایی خلاقیت، طراحی، نوآوری و تخیل میشود و هوش عملی بر توانایی استفاده، کاربرد، عمل کردن و در عمل بهکار گرفتن تکیه دارد. استرنبرگ، همچنین در تحقیقات خود به این نتیجه رسید که هوش بر سه گونه است:
۱- هوش کلامی: در این نوع هوش، فرد مطالب را به سرعت میخواند و میفهمد و در سخنگویی، واژگان بیشتر و دقیقتری بهکار میبرد.
۲- هوش کاربردی: بدین معنا که فرد هوشمند همواره موقعیتها را خوب بررسی میکند و مسائل را به نحو مطلوب و موفقیتآمیز حل میکند.
۳- هوش اجتماعی: مردم را آنگونه که هستند میپذیرد، پیش از سخن گفتن میاندیشد و رفتار و کردارش همواره با سنجیدگی و ژرفنگری همراه است (امیدیان، ۱۳۸۵)
۱-Ciarrichi
۲-۳-۳- نظریه هوش چندگانه گاردنر
در این قسمت به هشت نوع هوش مختلفی که گاردنر تعریف کرده است اشاره می شود.
۱-هوش تصویری – فضایی:( قدرت تشخیص تصویری و فضایی ). کسانی که هوش تصویری-فضایی بالایی دارند در تجسّم چیزها قوی هستند. این افراد معمولاً جهتیابی خوبی دارند و با نقشهها، نمودارها، عکسها و تصاویر ویدیویی مشکلی ندارند. این افراد از خواندن و نوشتن ، تفسیر عکس، گراف و نمودار ، رسم، نقاشی و هنرهای تجسمی و درست کردن پازل لذت می برند. اینها می توانند معمار، مهندس و هنرمند خوبی شوند.
۲ - هوش کلامی – زبانی: کسانی که هوش کلامی- زبانی بالایی دارند به خوبی میتوانند از کلمات، به هنگام نوشتن و حرف زدن، استفاده کنند. این افراد غالباً در نوشتن داستان، به خاطر سپردن اطلاعات ، استفاده از شوخطبعی به هنگام بیان داستانها ، توضیح دادن مسائل در مباحثه یا صحبتهای متقاعد کننده مهارت دارند و ازخواندن و نوشتن لذت می برند.
۳- هوش منطقی – ریاضی : کسانی که هوش منطقی- ریاضی بالایی دارند در استدلال، شناسایی الگوها و تحلیل منطقی مسائل قوی هستند. این افراد به تفکر درباره مفهوم اعداد، روابط والگوها ، انجام آزمایشهای علمی، انجام محاسبات پیچیده و تفکر درباره ایدههای انتزاعی علاقهمندند.
۴- هوش اندامی- جنبشی: (تحرک فیزیکی، کنترل حرکات) کسانی که هوش اندامی- جنبشی بالایی دارند در حرکتهای بدنی، انجام عملیات و کنترل فیزیکی قوی هستند. این افراد در هماهنگ سازی چشم و دست مهارت دارند و افراد چالاک وتردستی هستند. مهارت در ورزش و رقص ، لذت بردن از ساختن چیزها با دست ، هماهنگی فیزیکی عالی و به خاطر سپردن چیزها از طریق انجام دادن آنها، به جای گوش کردن یا دیدن از دیگر ویژگیهای این افراد است.
۵- هوش موسیقیایی: کسانی که هوش موسیقیایی بالایی دارند در فکر کردن به الگوها، ریتمها و صداها قوی هستند. این افراد از موسیقی لذت میبرند و معمولاً در نواختن سازهای موسیقی و آهنگسازی مهارت دارند. لذت بردن از آوارخوانی و نواختن سازهای موسیقی، تشخیص آسان الگوها و نتهای موسیقی و درک عمیق از ساختار، ریتم و نتهای موسیقی از دیگر ویژگیهای این افراد است.
۶- هوش میان فردی : کسانی که هوش میان فردی بالایی دارند در تعامل با دیگران و درک آنها قوی هستند.این افراد در سنجش هیجانات، انگیزهها، تمایلات و منظور کسانی که دور و برشان هستند مهارت دارند.از دیگر خصوصیات این افراد می توان به مهارت در برقراری ارتباط کلامی، مهارت در ارتباط غیرکلامی ، نگاه کردن به موقعیتها از زوایای مختلف ، ایجاد روابط مثبت با دیگران ، مهارت در فرو نشاندن اختلافات در داخل گروهها اشاره کرد.
۷- هوش درون فردی : (درون نگری و خودآزمایی) ، کسانی که هوش درون فردی بالایی دارند، آگاهی خوبی از وضعیت هیجانی، احساسات و انگیزههای خود دارند. این افراد از خودآزمایی، تخیل روزانه، کند و کاو کردن روابط خود با دیگران و برآورد توانائیهای فردی خود لذت میبرند.چنین افرادی در تحلیل نقاط قوت و ضعف خود، خودآگاهی و داشتن درک روشن از ریشه انگیزهها و احساسات خود مهارت دارند.
۸- هوش طبیعتگرا : هوش طبیعتگرا آخرین نوع هوشی است که گاردنر درنظریه خود به هفت نوع قبلی افزوده و با مقاومت و مخالفت بیشتری نسبت به بقیه روبرو گردیده است. به گفته گاردنر، کسانی که دارای هوش طبیعتگرای بالایی هستند، سازگاری بیشتری با طبیعت دارند و معمولاً به پرورش، کشف محیط و یادگیری درباره موجودات علاقهمندند. این افراد به سرعت از جزئیترین تغییرات در محیطشان آگاه میشوند. این افراد علاقهمند به موضوعاتی از قبیل گیاهشناسی، زیستشناسی ،
جانورشناسی ، باغبانی، کشف طبیعت، پیادهروی و چادر زدن در طبیعت هستند(گاردنر۱، ۱۹۹۹).
سوزان مورفی۲ (۲۰۰۲) معتقد است که هوش مفهومی چند بعدی است . بعبارتی دیگر چند نوع هوش داریم و برای رهبری کارامد و مؤثر همه ابعاد هوش ضروری است. این هوش های چند گانه عبارتند از:
۰۸/.
۸
۲۴۱
۹۵/۷
۳۰-۶۰
۴/۸
۳۴
۸/۵۷
۳۸/۰
۰۱/.
۶
۱۳۷
۰۰/۸
۳-۲- تهیه ضایعات آلی و سوپرجاذب ها
۳-۲-۱- کمپوست زباله شهری
میزان زباله تولیدی شهر رشت روزانه ۵۰۰ تا ۶۰۰ تن میباشد و حدود ۵۰ درصد آن به تنها کارخانه تولید کمپوست گیلان در شهر رشت منتقل می شود. این کارخانه روزانه ۴۰ تن کمپوست زباله شهری تولید نموده که به مصارف گوناگونی میرسد. بهنظر میرسد اختلاط کمپوست با خاک علاوه بر افزایش حاصلخیزی، سبب افزایش مدت نگهداری رطوبت در خاک نیز بشود.
۳-۲-۲- ضایعات فرآوری زیتون
زیتونکاری و توسعه باغهای زیتون در گیلان سبب به وجود آمدن صنایع تبدیلی نیز گردیده است. به طوری که هم اکنون هشت کارخانه روغنکشی در شهرستان رودبار فعال بوده که روغن زیتون بخش کوچکی از محصول اصلی کارخانه های روغن کشی را تشکیل میدهد و قسمت عمده آن تفاله و پساب است که معمولا در ایران دور ریخته میشوند. میانگین تولید ۳ سال این کارخانهها ۵/۱۴۸۴ تن تفاله زیتون میباشد. بخشی از این ضایعات پس از فرآوری مجدد به مصرف تغذیه دام رسانده می شود. در نظر است با اضافه کردن ضایعات به خاک قابلیت آن برای نگهداری آب در خاک بررسی شود.
۳-۲-۳- کاه و کلش برنج
استان گیلان دارای ۲۳۰۰۰۰ هکتار شالیزار میباشد که از این مزارع، سالانه ۴/۱ هزار تن کاه و کلش و۲۱۰ هزار تن سبوس به دست می آید و تنها مقدار بسیار کمی از کاه وکلش به مصرف خوراک دام میرسد و بخش اعظم آن بوسیله کشاورزان در سطح مزارع سوزانده می شود. سوزاندن کاه و کلش در سطح مزرعه علاوه بر از بین بردن ماده آلی در سطح خاک باعث آلودگیهای شدید هوا نیز گردیده است به طوری که هم اکنون یکی از مشکلات اساسی مردم و مسئولین ذیربط در فصل برداشت برنج، مسئله سوزاندن کاه و کلش و دود ناشی از آن است که مشکلات تنفسی حادی را برای شهروندان به دنبال داشتهاست. حتی در مهر سال ۱۳۹۰ بنا به اعلام مقامات محلی تعداد ۱۱ نفر از ساکنین رشت بدلیل استنشاق دود سمی کاه و کلش روانه بیمارستان شده اند. اضافه کردن کاه و کلش برنج به خاک درصورت داشتن نتیجه مثبت یقیناً سبب استفاده مطلوبتر و کاهش آثار زیانبار آن خواهد شد.
۳-۳-طرح آزمایش
آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با ۲۶ تیمار و دو فاکتور بستر کاشت (فاکتور a) و دور آبیاری (فاکتور b) در ۳ تکرار با ۷۸ پلات صورت پذیرفت.
۳-۴-اعمال تیمارها
اختلاط خاک با ضایعات آلی کشاورزی و سوپرجاذبها طبق تیمارهای جدول ۳-۳ انجام شد.
جدول ۳-۳- مشخصات تیمارهای خاک
تیمار | مشخصات |
a1b1 | ۱۰۰ درصد خاک + دور آبیاری ۵ روز (شاهد) |
a2b1 | تیمار سوپرجاذب به میزان ۵ گرم در کیلوگرم خاک + دور آبیاری ۵ روز |
۲-۳ روش کار
برای انجام این مطالعه در مجموع ۷ قلاده سگ بالغ سالم از نژاد مخلوط (۵ قلاده سگ نر در گروه های درمانی و ۲ قلاده در گروه کنترل ) به صورت تصادفی انتخاب شدند. دو هفته قبل از شروع درمان سگها تحت درمان ضدانگلی قرار خواهند گرفت و با غذای معمول در دسترس شامل اسکلت مرغ و …….. تغذیه شدند. محل نگهداری سگها بصورت قفسهای انفرادی خواهد بود و نور آن توسط زمان سنج بصورت ۱۲ ساعت روشنایی و ۱۲ ساعت تاریکی تنظیم شد. بعد از دو هفته، ایمپلنتهای ملاتونین (regulin,18mg) توسط اپلیکاتور آن در زیر پوست گردن سگها در گروه های درمانی کاشته شد و در گروه کنترل از دارونما استفاده شد. پایش اثر ملاتونین در سگهای نر با اسپرم گیری جهت ارزیابی کیفیت منی و اولتراسونوگرافی بیضه جهت ارزیابی قطر بیضه و نمای اولتراسوند بیضه ها انجام شد
طی انجام تحقیق، هر هفته وزن سگ ها ثبت گردید و هر ۷ روز، ۵ میلی لیتر خون گیری از ورید وداج اخذ شد و در مدت دو ساعت، سرم آن با بهره گرفتن از سانتریفیوژ با دور ۳۰۰۰ به مدت ده دقیقه جداسازی و در ۲۰- درجه سانتیگراد تا زمان اندازه گیری آنزیمها و هورمونها نگهداری شد. مقادیر BUN، کراتینین، ALT و ALP برای ارزیابی تاثیر احتمالی ملاتونین بر کبد و کلیه و همینطور غلظت تستسترون سرم اندازه گیری شد.
۳-۳ آنالیز آماری
جهت آنالیز آماری داده های بدست آمده از نرم افزار آماری MedCalc 12 و روش های آماری Repeatedmeasure ANOVA و T-test استفاده شد در مواردی که روش های پارامتریک به دلیل تلف شدن سگها و کاهش تعداد تکرار در هرگروه کمتر از ۵ قلاده، نامناسب بود از روش های ناپارامتریک جایگزین شامل Mann-whiney test و Kruskal-wallis test استفاده شد.
فصل چهارم: نتایج
میانگین حداکثر مقدار تستسترون ۲٫۴۹۳۶±۱٫۱۱۵۱۷ نانوگرم/میلی لیتر و حداقل مقدار آن ۰٫۵۷۴۶۷±۰٫۳۳۱۷۸ نانوگرم/میلی لیتر در گروه تحت درمان بود و مقدار آن از ابتدا تا انتهای دوره مطالعه رو به کاهش بود ولی از لحاظ آماری معنی دار نبود (۰۵/۰<P). این مقادیر در گروه کنترل به ترتیب ۰٫۹۷۴±۰٫۰۰ و ۰٫۳۲۶±۰٫۰۰ نانوگرم/میلی لیتر بود و روند تغییرات خاصی نداشت. تفاوت غلظت آن بین دو گروه تفاوت معنی داری نداشت. داده های بدست آمده در جدول ۱-۴ و تغییرات آنها در طول مطالعه در نمودار ۱-۴ آورده شده است.
روند تغییرات قطر بیضه ها در هر دو گروه و تفاوت میانگین اندازه بیضه ها در هفته های مختلف و بین گروه درمان و شاهد از لحاظ آماری معنی دار نبود و در حقیقت تفاوتی در اندازه بیضه ها در مدت ۹ هفته پس از کاشتن ایمپلنتها مشاهده نشد. حداقل و حداکثر قطر بیضه راست در گروه درمان به ترتیب ۱٫۵۳۵±۰٫۲۴۵۲۷ و ۲٫۳۱۶۶۷±۰٫۵۳۳۱۱ و در گروه شاهد به ترتیب ۱٫۴۶±۰٫۵۲ و ۱٫۸۰۵±۰٫۰۲۵ سانتیمتر بود. حداقل و حداکثر قطر بیضه چپ در گروه درمان به ترتیب ۱٫۶۳۲۵±۰٫۲۰۳۶۵ و ۲٫۲۱۶۶۷±۰٫۵۰۸۵۴ و در گروه شاهد به ترتیب ۱٫۲±۰٫۱۸ و ۲٫۱۸±۰٫۰۴ سانتیمتر بود. داده های بدست آمده مربوط به بیضه راست در جدول ۲-۴ و تغییرات آنها در طول مطالعه در نمودار ۲-۴ و برای بیضه چپ در جدول ۳-۴ و نمودار ۲-۴ آورده شده است.
در مورد آنزیم های کبدی با وجود در معرض قرار گفتن با ایمپلنت ۱۸ میلی گرمی برای مدت ۹ هفته، غلظت این آنزیم ها و روند تغییرات آنها در طول این مدت و تفاوت غلظت آنها بین دو گروه شاهد و درمان از لحاظ آماری تفاوتی نداشت و عملا به دلیل آهسته رهش بودن هورمون در طول این مدت، عملکرد کید تحت تاثیر قرار نگرفته بود. میانگین حداکثر و حداقل غلظت آنزیمهای مورد ارزیابی در گروه تحت درمان و شاهد به ترتیب برای ALP، ۳۵٫۶۶۶۷±۱۱٫۴۶۴۹ و ۲۰٫۴±۲٫۶۳۸۱۸ و ۴۵٫۵±۶٫۵ و ۱۴±۰٫۰۰ و برای آنزیم ALT به ترتیب ۱۱۹٫۵±۷٫۲۱۶۸۸ و ۶۲٫۶۶۶۷±۱۶٫۷۵۶۴ و ۱۲۳±۱۶ و ۶۳±۰٫۰۰ بود. داده های بدست آمده مربوط به آنزیم ALP در جدول ۴-۴ و تغییرات آنها در طول مطالعه در نمودار ۳-۴ و برای آنزیم در جدول ۵-۴ و نمودار ۴-۴ آورده شده است.
در مورد غلظت BUN و کراتینین هم روند تغییرات در طول مطالعه و تفاوت میانگین غلظت آنها بین دو گروه درمان و شاهد تفاوت معنی داری نداشت و مقادیر حداکثر و حداقل BUN در گروه درمان به ترتیب ۲۹٫۸۴۶۷±۰٫۵۶۹۲۲ و ۲۲٫۵۸۶±۱٫۲۷۳۸۳ و در گروه شاهد به ترتیب ۳۱٫۲۵۵±۱٫۳۲۵ و ۲۲٫۰۴±۰٫۰۰ بود. در مورد غلظت کراتینین هم حداکثر و حداقل مقدار در گروه درمان ۱٫۲۳±۰٫۰۸۹۶۳ و ۰٫۶۹±۰٫۰۶۹۲۸ و در گروه شاهد به ترتیب ۱٫۱۷±۰٫۰۵ و ۰٫۶۶±۰٫۰۰ بود. داده های بدست آمده مربوط به BUN در جدول ۶-۴ و تغییرات آنها در طول مطالعه در نمودار ۵-۴ و برای کراتینین در جدول ۷-۴ و نمودار ۶-۴ آورده شده است.
جدول ۱-۴ داده های غلظت هورمون تستسترون در گروه درمان و شاهد پس از کارگذاری ایمپلنت ملاتونین | |||||||||
Dog | W1 | W2 | W3 | W4 | W5 | W6 | W7 | W8 | W9 |
T1 | ۱٫۴۴۷ | ۰٫۵۹۸ | ۰٫۶۹۱ | ۰٫۶۵۸ | |||||
T2 | ۰٫۷۳۱ | ۱٫۲ | ۱٫۴۷ | ۱٫۲۸ | ۰٫۸۱ | ۰٫۹۰۴ | ۱٫۱۷ | ۰٫۸۶ | ۱٫۱۲ |