رامین مهر، هادیزاده مقدم، احمدی در سال ۱۳۸۸ پژوهشی تحت عنوان “بررسی رابطه ادراک از عدالت سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی مورد مطالعه:( شرکت ملی پخش فراورده های نفتی ستاد تهران)” انجام داده اند. جامعه آماری این تحقیق شامل۱۱۶ نفر از کارکنان شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی(ستاد تهران) که دارای مدرک تحصیلی کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری بودند است. برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی از پرسشنامه ارگان و برای سنجش عدالت از پرسشنامه ساخته شده توسط محقق استفاده شده است. از این رو، ابتدا از طریق تکنیک تحلیل عاملی روایی ادراک از عدالت سازمانی مورد تأیید قرار گرفته، سپس رابطه میان ادراک از عدالت و رفتار شهروندی سازمانی از طریق تحلیل مسیرسنجیده شده است. نتیجه تحقیق نشان داد که رابطه بین ادراک از عدالت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی معنیدار است. از بین ابعاد عدالت، عدالت مراوده ای از همبستگی قوی تری نسبت به دو بعد دیگر برخوردار است و سه بعد عدالت سازمانی نیز با یکدیگر همبستگی دارند.
جمالی و همکاران در سال ۱۳۸۸ پژوهشی تحت عنوان ” رابطه بین عوامل شغلی و سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی اعضاء هیات علمی واحدهای منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی به منظور ارائه مدل مناسب ” انجام داده اند. متغیرهای مستقل تاثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی عبارتند از: رضایت شغلی، فرسودگی شغلی، تعهد سازمانی و جوسازمانی .جامعه آماری پژوهش کلیه اعضاء هیات علمی واحدهای منطقه یک دانشگاه آزاد اسلامی۸۸-۸۷ برابر با ۳۱۰۰ نفر میباشد که از این تعداد ۳۹۷ نفر به عنوان نمونه بودند که تعداد آنها در سال تحصیلی آماری از طریق شیوه نمونه گیری خوشهای انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از پنج پرسشنامه رفتار شهروند سازمانی، رضایت شغلی، فرسودگی شغلی، تعهد سازمانی و جو سازمانی استفاده گردید و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده از روشهای آماری T تک نمونه ای، ضریب همبستگی پیرسون، آلفای کرانباخ، رگرسیون چند متغیره و تحلیل مسیر استفاده شد و این نتایج حاصل شد: میزان بروز رفتار شهروندی سازمانی در بین اعضاء هیات علمی منطقه یک دانشگاه آزاداسلامی کمی بیشتر از حد متوسط میباشد. متغیرهای رضایت شغلی، تعهد سازمانی بر روی رفتار شهروند سازمانی تاثیر مثبت و فرسودگی شغلی و جو سازمانی تاثیر منفی دارند. از مؤلفه های رضایت شغلی، مؤلفه های ماهیت کار، رضایت از همکاران و رضایت از میزان حقوق و مزایا قدرت پیش بینی رفتار شهروندی سازمانی را در جهت مثبت دارند. از مؤلفه های سهگانه فرسودگی شغلی یعنی کاهش عملکرد فردی، زوال شخصیت و خستگی عاطفی هر سه قدرت پیشبینی رفتار شهروند سازمانی را در جهت معکوس دارند. از مؤلفه های سه گانه تعهد سازمانی،تنها مؤلفه تعهد هنجاری، قدرت پیشبینی رفتار شهروند سازمانی را در جهت مثبت دارد. از مؤلفه های پنج گانه جو سازمانی، تنها مؤلفه رفتار حمایتی مدیر، قدرت پیش بینی رفتار شهروند سازمانی را در جهت مثبت دارد. مدل نهایی این مطالعه به صورت زیر است.
شکل ۲-۸: مدل آماری جهت ارتقاء سطح رفتار شهروندی سازمانی(جمالی و همکاران،۱۳۸۸: ۹۹)
زارعی متین و همکاران در سال ۱۳۸۹ مدلی جامع جهت تعیین عوامل اثرگذار بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی ارائه دادند.جامعه آماری پژوهش شامل کلیه کارکنان شرکت ملی نفت ایران در سطح ستادی به تعداد ۲۵۰۰ نفر است و تعداد ۱۰۰ نفر به عنوان نمونه آماری طبق فرمول انتخاب شده است. در این پژوهش تأثیر پنج عامل عمده ، سبک رهبری مدیران ، ویژگیهای شخصیتی کارکنان، ساختار سازمانی، فرهنگ سازمانی و عوامل ارزشی فرهنگی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی بررسی شده است . برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی کارکنان از پرسشنامه اثر لیوا مارکوزی و کاترین زین از دانشگاه کالیفرنیا، برای سنجش ساختار سازمانی از پرسشنامه۲۴ سؤالی رابینز، جهت سنجش سبک رهبری از پرسشنامه بس و اولیو، برای سنجش فرهنگ سازمانی از پرسشنامه هافستد، برای سنجش ویژگیهای شخصیتی کارکنان از پرسشنامه گوسناو و برای سنجش عوامل ارزشی فرهنگی، از پرسشنامه اثر کول کویت استفاده شده است. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است . برای تعیین تأثیر عوامل پنجگانه بر توسعه رفتار شهروندی از آزمون من ویتنی و تعیین رابطه ابعاد رفتار شهروندی با ابعاد عوامل از ضریب همبستگی اسپیرمن و درنهایت برای رتبه بندی تأثیر عوامل پنج گانه بر بروز رفتار شهروندی سازمانی از تحلیل واریانس فریدمن و رگرسیون استفاده شده است.نتایج این پژوهش نشان میدهد، سبک رهبری تحول آفرین مدیران ، ویژگیهای شخصیتی کارکنان از جمله ثبات هیجانی ، برونگرایی ، تجربه پذیری ، سازگاری و وجدان کاری، ابعادی از فرهنگ سازمانی به زعم هافستد از قبیل فرایندگرایی، کارمندمداری ، سیستم باز و کنترل سخت و ابعاد ارتباطی و ساختاری سرمایه اجتماعی، عدالت مراودهای و عدالت اطلاعاتی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی تأثیرگذار هستند. در این پژوهش ساختار سازمانی بر توسعه رفتار شهروندی سازمانی مؤثر نبوده است.
بهلولی زیناب و همکاران در سال ۱۳۸۹ به بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر رفتار شهروندی سازمانی کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز پرداختند. متغیرهای مستقل تاثیرگذار بر رفتار شهروندی سازمانی عبارتند از: عدالت سازمانی، عدالت توزیعی، عدالت رویه ای، عدالت مراوده ای . جامعه آماری ۲۹۶ نفر از کارکنان(کارمندان و اعضا هیئت علمی) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز بودند که با روش نمونه گیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. برای سنجش عدالت سازمانی از پرسشنامه ساخته شده توسط نیهوف و مورمن و برای سنجش رفتار شهروندی سازمانی از پرسشنامه پودساکف، مکنزی، مورمن و فیتر استفاده شده است .روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چند متغیری(همزمان)مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهند که عدالت سازمانی با هر یک از ابعاد مختلف رفتار شهروندی سازمانی رابطه معنیداری دارد.
|
[سه شنبه 1401-09-29] [ 11:00:00 ق.ظ ]
|
