تمامی شرکت ها باید برای اتخاذ تصمیم ها در مورد نام گذاری تجاری ، سرمش ها و خطوط راهنمای قاطعی داشته باشند. سرمشق ها به تصمیماتی که تاکنون بر مبنای ذهنیت هر مدیر اتخاذ شده اند ، عقلانیت و انسجام می بخشند و تبدیل به ابزاری برای توافق و تفویض اختیار می شوند. این امر ، آن گاه ضرورت بیشتری می باید که شرکت ، بین المللی باشد و محصولات بیشماری بفروشد. برای مثال ، جنرال الکتریک^[۱۳۵]برای کمک به مدیرانش در انتخاب یکی از چهار نوع سیاست های نام گذاری تجاری چنین سرمشقی را برای تصمیم گیری تدوین کرده است :

غول اقتصادی^[۱۳۶] : جی ای محصول یا شرکت را به عنوان یک نام تجاری منفرد نشانه گذاری می کند(جی ای سیلیکونز^[۱۳۷] ، جی ای کرافت انجینز^[۱۳۸] ، جی ای موتورز^[۱۳۹]). در این جا جی ای به عنوان یک نام تجاری چترگونه عمل می کند.
حمایتی : به وسیله آن ، جی ای در کنار نام یک محصول یا شرکت خاص قرار می گیرد (جی ای – ایکس)
صاحب سهم : به وسیله آن ، از جی ای به شکل مجزا نام برده می شود(ایکس ، عضو گروه ج ای)
محصول یا شرکت خودمختار : هیچ اشاره ای به جی ای نمی کند.
نمودار گردش کار تصمیم گیری از شش معیار تشکیل می شود که یک درخت تصمیم را شکل می دهد :
آیا جی ای شرکت را در کنترل دارد؟(بلی / خیر)
آیا جی ای تعهداتی در این شرکت دارد؟ (بلی/خیر)
آیا طبقه محصول دارای ارزش تصویری است؟(پویا/غیرپویا)
آیا در این صنعت انتظارات کیفی از جی ای وجود دارد؟(بلی/خیر)
ارزش ویژه هویت موجود چیست؟(ضعیف/قوی)
تأثیری که بر تصویر جی ای می گذارد چیست؟(زیاد/کم)
در زیر خلاصه از راهبردهای ذکر شده بیان گردیده است :
محصول – نام تجاری : تخصیص یک نام تجاری خاص به یک محصول منفرد و یکتا (مانند محصولات شرکت پروکتل اند گمبل)
خط – نام تجاری :: اختصاص یک برند خاص به دسته خاصی از محصولات شبیه به هم و یا مکمل هم (مانند شرکت خودروسازی رنو یا محصولات دو در ، چهار در ، دنده اتوماتیک یا معمولی و…)
دامنه – نام تجاری : اختصاص یک نام تجاری خاص با یک وعده یکسان به یک دسته از محصول که توانایی یکسانی دارند.
چتر – نام تجاری : یک نام تجاری از چندین محصول در بازارهای مختلف هر یک با ارتباطات و وعده ای مختص به خود (محصول نام ژنریک خود را حفظ می کند) .مانند کانن که دوربین ، دستگاه های فتوکپی و تجهیزات دفتری را تماما تحت یک نام عرضه می کند .
منبع – نام تجاری : شبیه به استراتژی چتر – نام تجاری با این تفاوت که محصولات مستقیما نام گذاری می شوند و دیگر تحت نام ژنریک قرار نمی گیرند . نام تجاری منبع مانند فرزندانی هستند که می توانند نام کوچک خود را داشته باشند ولی هنوز وابسته به روح خانواده هستند.
حمایت – نام تجاری : نام تجاری حامی محصولات کاملا متنوعی را که تحت نام های تجاری محصول ، نام های تجاری خط یا نام های تجاری دامنه گروه بندی شده اند ، تایید می کند . (نماد مشترک پونتیاک ، بیوک ، اولدزموبیل و شورولت در آمریکا دو حرف است : جی ام یا جنرال موتورز). در یک نام تجاری حامی ، محصولات از مسیرهای خاص خود تحت یک تضمین مشترک ساده تبعیت می کنند. [۲۴]

نمودار (۲-۱) : سطوح مختلف معماری برند کاپفرر
ب)تحقیقات فیلیپ کاتلر و گری آرمسترانگ
فیلیپ کاتلر^[۱۴۰] و گری آرمسترانگ^[۱۴۱] درکتاب اصول بازاریابی^[۱۴۲] به چهار دسته استراتژی برندینگ اشاره کرده مزایا و معایب هر کدام را بر می شمارند.هر شرکتی در تدوین استراتژی برای نام و نشان تجاری می تواند به یکی از چهار روش زیر عمل کند :
می تواند بر دامنه محصولاتی با نام و نشان تجاری معین بیفزاید(یعنی محصولاتی با شکل ها و اندازه های جدید که از مشتقات محصولات موجود در بازار می باشند ، عرضه کند)
بر دامنه نام و نشان تجاری بیفزاید(یعنی محصولاتی جدید با همین نام و نشان تجاری عرضه کند)
از نام هاو نشان های متعدد تجاری استفاده کند(یعنی برای یک دسته از محصولات از چند نام و نشان تجاری جدید استفاده نماید)
نام هاو نشان های تجاری جدید به کاربرد
گسترش خط محصول^[۱۴۳]:
منظور این است که شرکت اقلام دیگری از نوعی کالا با همان نام و نشان تجاری ، به شکل رنگ ، مزه ، محتوا یا بسته بندی جدید عرضه کند.مثلا شرکت دانون به تازگی چندین محصول جدید با همان نام و نشان تجاری عرضه کرد ، هفت نوع ماست با مزه های متفاوت ، ماست بدون چربی و ماست در اندازه های بزرگ و اقتصادی. امکان دارد شرکت به چند دلیل بر خط محصولات خود بیفزاید:
بخواهد برای مشتری تنوع ایجاد کند
متوجه خواست مشتری شده و بخواهد آن خواست را مرتفع سازد
به دلیل ظرفیت مازاد شرکت درصدد عرضه اقلام جدیدی برآید
بخواهد در صحنه رقابت از شرکت های رقیب عقب نماند
بخواهد فضای بیشتری را در قفسه ها فروشگاه های زنجیره ای اشغال کند
گسترش خط محصولات ریسک هایی نیز به همراه دارد . شاید گسترش بیش از حد نام تجاری باعث شود که نام مزبور معنی ویژه خود را از دست بدهد.در گذشته ، هنگامی که مشتری معینی تقاضای کوکاکولا می کرد ، می توانست به یک شیشه شش اُنسی دسترسی پیدا کند. امروزه شرکت فروشنده باید از مشتری بپرسد آیا خواهان نوشابه های سابق است یا نوشابه های جدید؟نوشابه عادی یا نوشابه رژیمی، با کافئین یا بدون کافئین؟شیشه ای یا قوطی فلزی؟ریسک دیگر این است که امکان دارد گسترش دادن محصولات باعث شود که کالای مورد بحث به تعداد کافی به فروش نرسد و هزینه های مربوط به تبلیغات را جبران ننماید.حتی ، هنگامی که این اقلام ، فروش خوبی داشته باشد ، امکان دارد این فروش موجب کم شدن فروش اقلام دیگر (از همین نوع محصولات )شود. زمانی گسترش دادن دامنه محصولات کارساز واقع می شود که بتواند بخشی از فروش شرکت رقیب را به خود تخصیص دهد و نه این که موجب کاهش فروش اقلام دیگری از همین کالا شود.
گسترش دادن نام و نشان تجاری^[۱۴۴] :
مقصود این است که برای محصولات جدید در گروه جدیدی از محصول از یک نام و نشان تجاری موفق استفاده و به عمل آید.مثلا شرکت هوندا برای محصولات مختلفی نظیر خودرو ، موتورسیکلت ، برف روب ،چمن زن ، موتور قایق و برف پیما از همین نام ونشان تجاری استفاده می کند.گسترش دادن نام ونشان تجاری باعث می شود که محصولی به سرعت دارای شهرت شود و مردم سریع تر آن را بپذیرند. هم چنین برای تبلیغات به هزینه های زیاد نیاز ندارد.(در مقایسه با محصولی که با نام و نشان جدید عرضه می شود).از سوی دیگر ، استراتژی مبتنی بر گسترش دادن نام و نشان تجاری می تواند ریسک هایی داشته باشد.امکان دارد گسترش دادن نام و نشان تجاری موجب مخدوش شدن تصویری شود که مصرف کنندگان از نام و نشان تجاری اصلی دارند.اگر محصولاتی با نام و نشان تجاری شکست بخورد ، باعث می گردد که نگرش مشتری به سایر محصولاتی که با همین نام و نشان تجاری عرضه می شود ، تغییر کند. فراتر این که امکان دارد نام و نشان تجاری برای محصولی جدید مناسب نباشد، اگرچه آن محصول دارای ساخت عالی باشد و نیاز مشتری را ارضاء نماید.از سوی دیگر امکان دارد کاربرد بیش از حد یک نام و نشان تجاری باعث شود که جایگاه خاص این پدیده در ذهن مصرف کننده از بین برود.
نام و نشان چندگانه تجاری :
اغلب ، شرکت ها ، یک دسته از محصولات را با نام ها و نشان های تجاری چندگانه به بازار عرضه می کنند .شرکت پروکتر اند گمبل چندین دسته از شوینده با نام ها و نشان های متفاوت به بازار عرضه می کند. تعدد نام و نشان تجاری برای شرکت تولید کننده این امکان را به وجود می آورد تا از فروشگاه ها بخواهد که فضای بیشتری را به این محصولات (در فقسه های خود) تخصیص دهند. یا شرکت با عرضه محصولاتی مشابه با نام ها و نشان های تجاری متعدد در صدد برآید که از محصولات خود در برابر محصولات رقیب دفاع کند. سرانجام امکان دارد شرکت ها نام هاو نشان های متفاوت بر کالاهای مشابهی بگذارند که به مناطق یا کشورهای مختلف عرضه می شوند و در این زمینه تفاوت فرهنگی و زبانی رعایت شود.
یکی از نقاط ضعف تعدد نام و نشان تجاری این است که هر محصولی با نام و نشان تجاری خاص تنها بخش کوچکی از سهم بازار را به خود اختصاص می دهد و شاید برخی از این اقلام چندان سودآور نباشند. در برخی موارد شرکت صلاح نمی داند که منابع خود را با چند نوع نام و نشان تجاری مرتبط سازد و تنها به تعداد انگشت شماری از نام ها و نشان های تجاری سودآور اکتفا کند.چنین شرکتی تعداد نام و نشان تجاری را کاهش می دهد وبرای عرضه محصولات با نام ها و نشان های تجاری جدید به روش دقیق تر عمل خواهد کرد.
نام ها و نشان های تجاری جدید :
این امکان دارد زمانی که شرکت محصولی جدید عرضه می کند ، هیچ یک از نام ها و نشان های تجاری کنونی درخور آن نباشند،از نامی جدید استفاده کند.برای مثال شرکت سیرز برای دسته های مختلفی از محصولات خود خانواده متفاوتی از نام های تجاری به کار می برد.یا امکان دارد یک شرکت بر این باور باشد که برخی از نام ها و نشان های تجاری قدرت و جذابیت خود را از دست داده اند و باید در اندیشه نام و نشان تجاری تازه بود. سرانجام امکان دارد شرکت از طریق خرد شرکت دیگر به نام و نشان تجاری جدید دست یابد.
درباره به کارگیری چند نام و نشان تجاری ، امکان دارد شرکتی که محصولاتی را با نام و نشان تجاری جدید عرضه کند ، نتواند منابع کافی در این راه صرف نماید و در برخی از صنایع ، مثل صنایع مربوط به محصولات بسته بندی شده و آماده ، مصرف کنندگان و فروشندگان با این مسئله رو به رو می شوند که با وجود این همه نام و نشان تجاری آن ها را در نوعی بحران قرار خواهد داد.

۳-۳روش تحقیق :
روش، اساس دانش است .روش ذات علم است و تولید دانش جز با احراز روش های درست ممکن نیست و اساسا روش تحقیق و نحوه انتخاب آن در هر پژوهش بسیار اهمیت دارد (خلیلی شورینی،۱۳۹۰) منظور از روش تحقیق شیوه جستجو و گردآوری اطلاعات لازم در خصوص موضوع تحقیق و نیز تدبیرورزی بر روی آن اطلاعات می باشد .روش تحقیق مجموعه ای از قواعد ،ابزارها و راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیت ها ،کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است.(خاکی ،۱۳۸۲) تحقیق براساس روش و ماهیت به روش های تاریخی ^[۱۲]، توصیفی^[۱۳]، تحقیق تداومی یا مقطعی^[۱۴] ، تحقیق همبستگی^[۱۵]،تحقیق علی یا پس از وقوع^[۱۶] ، تحقیق تجربی^[۱۷] ،تحقیق پیمایشی ^[۱۸]تقسیم می شود (احمدی و همکاران ،۱۳۹۲)

تحقیق از نظر شیوه جمع آوری اطلاعات ،توصیفی می باشد بنابراین توضیح مختصری راجع به این شیوه داده می شود:
تحقیق توصیفی:هدف پژوهشگر از انجام این نمونه از پژوهش ها ،توصیف عینی ،واقعی ،و منظم یک پدیده و رویداد می باشد .به سخن دیگر محقق تلاش دارد تا آن چه را هست دور از هرگونه استنتاج ذهنی گزارش دهد . (احمدی و همکاران ،۱۳۹۲)
در شکل (۳-۱) به فرایند کلی روش انجام تحقیق اشاره شده است :
موضوع و سوال اولیه تحقیق
مرور و مطالعه منابع کتابخانه ای و پژوهشی
بیان مسئله و شکل گیری سوالات تحقیق
شناسایی شاخص های موثر بر توان مالی تامین کنندگان در صنایع شوینده
غربال سازی شاخص ها توسط خبرگان
تعیین شدت تاثیرشاخص ها بر توان مالی
اولویت بندی تامین کنندگان
تعیین علت معلولی معیارها و رسم نمودارCRM برای معیارهای اصلی
نمودار (۳-۱) مروری بر سیر انجام پژوهش
۳-۴قلمرو تحقیق:
۳-۴-۱قلمرو مکانی:
جهت انجام این تحقیق ،شرکت پاک وش و تولی پرس به عنوان جامعه آماری . خبرگان و کارشناسان به عنوان واحد تحلیل آماری انتخاب گردیده است.
۳-۴-۲قلمرو زمانی تحقیق:
قلمرو زمانی تحقیق مقطع کنونی در نظر گرفته شده است.
۳-۴-۳قلمرو موضوعی تحقیق:
در این تحقیق عوامل موثر بر افزایش توان مالی با بهره گرفتن از روش کتابخانه ای شناسایی و با بهره گرفتن از روش دیمتل فازی ^[۱۹]ساختار و شدت اثر شاخص ها مشخص می شود و در نهایت با بهره گرفتن از تکنیک تصمیم گیری ویکورفازی^[۲۰] شاخصها اولویت بندی می گردد.
۳-۵روش گردآوری داده ها یا شیوه گردآوری داده ها :
در این پژوهش براساس نیاز از دو روش گردآوری اطلاعات استفاده شده است :
روش کتابخانه ای تخصصی: روش گردآوری اطلاعات در مورد پیشینه و ادبیات تحقیق از روش تحلیل محتوای مقالات ،پایان نامه ها و کتب موجود در کتابخانه وسایت علمی
روش میدانی: ابزارهای روش میدانی عبارت است از :مشاهده ،مصاحبه ،پرسش نامه ، نظرسنجی ،پیمایش ،تکنیک دلفی ،تحلیل محتوا ،طوفان مغزها و فن گروه اسمی (خلیلی شورینی ،۱۳۹۰) که در این تحقیق برای جمع آوری داده و اطلاعات مورد نیاز از تحلیل محتوا ، پرسشنامه و استفاده از نظرات خبرگان استفاده شده است .
۳-۶ابزارهای گردآوری اطلاعات:
منظور از ابزارهای گرد آوری اطلاعات ،ساختن ابزارهایی است که بتوانند اطلاعاتی را که شاخص های فرضیه یا سوال پژوهش ، تجویز کرده اند را جمع آوری یا تولید نمایند (جوانمرد ،۱۳۸۸)
با توجه به روش های گردآوری داده ابزارهای مورد استفاده در روش میدانی پرسشنامه به منظور پیمایش از خبرگان و در روش کتابخانه تخصصی استفاده از کتابهای علمی و تخصصی ،مقالات علمی داخلی و خارجی ،پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری و سایت های آکادمیک اینترنتی انتخاب گردیده است.
۳-۷جامعه و نمونه پژوهش:
یک جامعه آماری عبارت است از مجموعه ای از افراد یا واحد هایی که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند. (سرمد و همکاران ،۱۳۹۰)در پژوهش حاضر، جامعه آماری شرکت پاک وش از صنایع شوینده است و به جای تعریف نمونه آماری ،از روش نظر سنجی از جامعه خبرگان استفاده شده است و در پژوهش های تصمیم گیری چند معیاره و نظر سنجی از خبرگان ،آن چه مهم تر از تعداد خبرگان است سطح تخصصی آنها در موضوع مورد مطالعه است (،حمیدی و همکاران ۲۰۱۲)
۳-۸روش تجزیه و تحلیل داده ها :
در پژوهش حاضر ،به منظور شناسایی شرایط حاکم بر معیارهای اصلی و فرعی شناسایی شده و تعیین شدت تاثیر شاخص ها از روش دیمتل فازی و سپس به منظور رتبه بندی تامین کنندگان از روش ویکور فازی استفاده شده است .
از آنجایی که حل مسائل با دو روش ویکور فازی و دیمتل فازی نیازمند آگاهی و شناخت کافی پیرامون علم تصمیم گیری چند معیاره^[۲۱] و علم فازی^[۲۲] است ابتدا به تعریف و بحث پیرامون این موضوعات خواهیم پرداخت .
۳-۸-۱تعریف تصمیم گیری :
تصمیم گیری عبارت است از جستجوی راه حل های ممکن برای انتخاب بهترین راه حل جهت ارزیابی گزینه های موجود براساس معیارهای تعریف شده برای نیل به بهترین گزینه .به عبارت دیگر عبارت است از :انتخاب بهترین راه حل های ممکن موجود .( معمارزاده ،۱۳۹۰)
پیش بینی ،ارزیابی و مقایسه نتایج راه حل های موجود و انتخاب قطعی یک راه حل برای رسیدن به هدف مطلوب ،تصمیم گیری نامیده می شود.تصمیم گیری جوهر اصلی مدیریت است و عمل تصمیم گیری در واقع دشوارترین و در بعضی مواقع خطرناک ترین کار هر مدی می تواند تلقی شود. (عطایی ،۱۳۸۹)
در دنیای امروز ،اداره امور سازمانی نمی تواند صرفا بر نبوغ و قضاوت شخصی افراد متکی باشد ، بلکه تصمیم گیری ها باید بر پایه بررسی های علمی ،اطلاعات دقیق و به موقع و بر طبق اصول و روش های مشخصی صورت گیرد.تکنیک های تصمیم گیری و استفاده از فنون تصمیم گیری ،یکی از گزینه هایی است که می تواند نقش و تاثیر به سزایی را در این راستا ایفا کند(عطایی ،۱۳۸۹)
در این میان ،مدل های تصمیم گیری چند معیاره در دو دهه اخیر ،مورد توجه محققین در حوزه تصمیم گیری بوده اند و این تکنیک ها مسائل مربوط به تصمیم گیری را در قالب یک ماتریس تصمیم گیری فرموله می کنند و تحلیل های لازم را روی آنها انجام می دهند(میر فخرالدینی و همکاران ،۱۳۹۰)
۳-۸-۲تصمیم گیری چند معیاره گروهی:
در زندگی روزمره اغلب با مسائلی روبرو هستیم که در آنها چندین معیار برای تصمیم گیری وجود دارد و انسان با داشتن معیارها به بررسی ،مقایسه ،قضاوت و انتخاب می پردازد .اگر در تصمیم گیری تنها یک معیار را در نظر بگیریم کار قضاوت و اتخاب مشکل نخواهد بود اما دنیای پیچیده امروزی با تصمیم گیری چند معیاره توام می باشد و تصمیم گیری با معیارها و ضوابط متفاوتی روبه رو است که ممکن است مساعد کردن یکی باعث نامساعد شدن دیگری شود(شور باریکی ،۱۳۹۲).بسیاری از این تصمیم ها از طریق فرآیندهای تصمیم گیری در دنیای واقعی در محیطی اتخاذ می شود که در آن محیط اهداف، محدودیت ها و پیامد اقدامات ممکن ناشناخته است .بخش زیادی از این تصمیم ها در سازمان توسط گروهی از افراد اتخاذ می شود .فرایند تصمیم گیری گروهی به عنوان موقعیتی توصیف می شود که در آن :
الف:دو یا چند نفر در آن مشارکت دارند که اولویت های (سیستم های ارزشی)متفاوتی دارند اما به اطلاعات دسترسی یکسانی دارند .هر کدام از اعضای گروه با ادراک ، طرز نگرش ،انگیزه و شخصیت منحصر به فردشان توصیف می شوند.
ب:وجود یک مسئله مشترک را تشخیص می دهند.
ج:برای رسیدن به یک تصمیم جمعی و مشترک کوشش می کنند(گل سفیدی علوی،۱۳۹۱)
اولین کنفرانس بین المللی تحت عنوان “تصمیم گیری چند معیاره “در ۲۶ و ۲۷ اکتبر ۱۹۷۲در دانشگاه کارولینای جنوبی برگزار شد که در آن تصمیم گیری چند معیاره به عنوان یک سمبل میدان عملی مطرح شد
در سال ۱۹۸۹ تایپا^[۲۳] و مورتا^[۲۴] بکارگیری فاکتورهای اولویتی در مسائل برنامه ریزی چند معیاره را مطرح ساختند .در سال ۱۹۹۲ توسط کورهیئی، ینگ شی و پولانگ یو ،در تشریح و کاربرد تصمیم گیری چند معیاره مقالاتی ارائه شد.(شور باریکی،۱۳۹۲)
۳-۸-۳مدل های تصمیم گیری چند معیاره :
تکنیک MCDM^[25] ابزاری قدرتمند است ،که بطور گسترده در ارزیابی و رتبه بندی مسائلی با چندین معیار که معمولا پیچیده هستند بکار رفته است .به طور کلی این تکنیک ها قادرند مسئله را به طور شفاف و سیستماتیک ساختاردهی نماید با توجه به این خصوصیات این امکان برای تصمیم گیران وجود دارد تا به آسانی مسئله را مورد بررسی قرار داده ،مطابق نیازمندی های خود درجه بندی نمایند (دانش شکیب،۱۳۸۸)
معیار در تصمیم گیری ممکن است به دو صورت شاخص و یا هدف ارائه شودبر این اساس مسائل چند معیاره به دو دسته چند شاخصه (MADM) و چند هدفه (MODM) تقسیم می شود

ج) اقدامات اصلاحی - پس از مقایسه بین عملکرد و استانداردها ، اغلب به کمک ساز و کار بازخورد ، نقاط انحراف از استانداردها مشخص می شود.لذا پس از تشخیص نقاط انحرافی ، مدیر با اقدام اصلاحی ، شکاف به وجود آمده را کاهش می دهد.این کار تا هنگامی که عملکرد قابل قبولی حاصل نشده است ، ادامه می یابد.
د) شبکه ارتباطی - تعامل بین دریافت کننده اطلاعات ، ارزیابی کننده و اصلاح کننده اطلاعات حاصل از عملکرد ، در نظام شبکه ارتباطی امکان پذیر می شود. این شبکه ارتباطی تعیین کننده ساختار نظام اندازه گیری را تحت تأثیر قرار می دهد و به عبارت دیگر ساختار حاکم بر نظام های اندازه گیری ، از شبکه ارتباطات متاثر است.
۲-۱-۱۳ ) فرایند اندازه گیری عملکرد
هر فرآیندی شامل مجموعه ای از فعالیت ها و اقدامات با توالی و ترتیب خاص ، منطقی و هدف دار می باشد. در فرایند اندازه گیری عملکرد نیز هر مدل و الگویی که انتخاب شود ، رعایت نظم و توالی فعالیت های ذیل در آن ضروری می باشد (رحیمی،۱۳۸۵،ص ص۴۲-۴۱) :
تدوین شاخص ها و ابعاد و محور های مربوطه و تعیین واحد سنجش آن ها
تعیین وزن شاخص ها به لحاظ اهمیت آن ها و سقف امتیازات مربوطه
استاندارد گذاری و تعیین وضعیت مطلوب هر شاخص
سنجش و اندازه گیری از طریق مقایسه عملکرد واقعی پایان دوره ارزیابی با استاندارد مطلوب از قبل تعیین شده
استخراج و تحلیل نتایج
۲-۱-۱۳-۱ ) تدوین شاخص - شاخص ها مسیر حرکت شرکت ها را برای رسیدن به اهداف را مشخص می کنند. نگاه اول در تعیین شاخص ها متوجه چشم انداز^[۱۷۰] و ماموریت^[۱۷۱] و اهداف کلان^[۱۷۲] ، راهبردهای بلند مدت^[۱۷۳] و کوتاه مدت^[۱۷۴] و برنامه های عملیاتی و فعالیت های اصلی شرکت متمرکز می شود. به طور مثال ، اساسنامه و برنامه های عملیاتی و سهم بازار و هر هدفی که مد نظر شرکت می باشد ، ملاک قرار می گیرد. برای شرکت ها و گروه های صنعتی که چندین شرکت اقماری را تحت پوشش دارند می توان شاخص هایی را در ابعاد عمومی مشترک و در ابعاد اختصاصی هر یک از آن ها با توجه به وظایف و فعالیت و فن آوری و محصول و منابع و مسئولیتی که دارند ، تدوین نمود. شاخص های اندازه گیری عملکرد تدوین شده باید ویژگی یک نظام (SMART & D) را داشته باشند. این واژه از حروف اول کلمات زیر تشکیل یافته است (عفتی داریانی ، ۱۳۸۶، ص۱۲) :

Specific : به معنای مخصوص ، معین ، مشخص ، واضح ، قابل فهم و چالشی است. یعنی شاخص باید جامع ، مانع ، شفاف و ساده باشد به طوری که برداشت یکسانی از مفاهیم ایجاد نماید.
Measurable : به معنای قابل اندازه گیری بودن است . یعنی سنجش شاخص به سادگی مقدور باشد و علاوه بر کمی ، قابلیت تعریف عملکرد کیفی شاخص در قالب های متغیر کمی را نیز داشته باشد.
Achievable : به معنای قابل دستیابی است.
Realistic : به معناع واقع گرایانه است. یعنی شاخص باید با فعالیت ها ، ماموریت ها و خط مشی و راهبردهای واقعی شرکت و با حوزه های حساس و کلیدی عملکرد شرکت مرتبط باشد.
Time Frame : به معنای چهارچوب و محدوده زمانی است. یعنی شاخص باید دوره ی ارزیابی معین داشته باشد.
Data Base: به معنای بانک اطلاعاتی است. یعنی داده ها واطلاعات لازم مربوط به شاخص باید وجود داشته باشد.
هر شاخص عملکرد از یک عدد دارای واحد اندازه گیری تشکیل شده است. عدد، میزان اهمیت (مقدار) و واحد ، معنای آن عدد را به ما نشان می دهد و همواره به یک هدف متصل اند. شاخص ها می توانند توسط واحدهای یک بُعد ی مثل ساعت ، متر ، نانو، ثانیه، دلار وتعداد گزارشات نشان داده شوند. واحدهای اندازه گیری چند بُعد ی نیز می توانند مورد استفاده قرار گیرند. این ها شاخص هایی هستند که به صورت نسبت دو یا چند واحد پایه بیان می شوند. اکثر شاخص های عملکرد جزء یکی از شش گروه زیر قرار می گیرند (عفتی داریانی،۱۳۸۶، ص۱۳) :
اثربخشی^[۱۷۵] : میزان برآورده شدن نیازها توسط فرایند را نشان می دهد.
کارآیی^[۱۷۶] : میزان استفاده از منابع توسط هر یک از فرایند ها برای رسیدن به اهداف نهایی را نشان می دهد.
کیفیت^[۱۷۷] : درجه تطابق تولیدات و یا خدمات با انتظارات مشتری.
زمان سنج^[۱۷۸] : میزان درست انجام شدن و سر وقت بودن هر یک از عملیات را اندازه می گیرد.
بهره وری^[۱۷۹] : میزان افزایش ارزش افزوده هر فرایند را نشان می دهد که می تواند بر مبنای تقسیم بندی ارزش نیروی کار و منابع مصرف شده باشد.
امنیت^[۱۸۰] : میزان سلامتی سازمان یا شرکت و محیط کاری کارمندان را اندازه گیری می نماید.
همچنین باید در نظر داشت شاخص های عملکرد و اهمیت شان باید در راستای مقوله هایی نظیر ، نیاز مشتریان ، حصول توافق در تصمیم گیری ، قابل فهم بودن ، قابلیت استفاده وسیع ، تفسیر پذیری یکنواخت ، قابلیت انطباق با حسگرها (شاخص های فعلی)، توانمندی در تفسیر نتایج و اقتصادی بودن اجرایی قرار گیرند.
بنا به گفته آرمسترانگ^[۱۸۱] شاخص ها و سنجه های اندازه گیری عملکرد می توانند دارای سرفصل های کلی ذیل باشند(آرمسترانگ،۱۳۸۵،ص ص۶۳-۶۲) :
مالی - مانند درآمد ، ارزش صاحبان سهام ، ارزش افزوده ، نرخ های بازده ، هزینه ها.
خروجی- مانند واحدهای تولیدی یا پردازش شده ، ظرفیت پذیرش ، حساب های جدید.
اثرگذاری – دستیابی به یک استاندارد (کیفیت ، سطح خدمات و غیره).
تغییرات رفتار – در قبال مشتریان داخلی و خارجی مانند تکمیل کار ، پروژه ، سطح استقبال از خدمات ، نو آوری.
واکنش : مانند قضاوت دیگران ، همکاران ، مشتریان داخلی یا خارجی.
زمان – مانند سرعت پاسخگویی یا گردش کار ، دستاوردها در مقایسه با جدول زمان بندی ، میزان کار عقب افتاده ، زمان بازاریابی ، زمان های تحویل.
۲-۱-۱۳-۲ ) تعیین وزن شاخص ها و اهمیت آن ها - تعیین اهمیت هر کدام از ابعاد و محور شاخص ها سبب مشخص شدن شاخص هایی دارای بیشترین و کمترین اهمیت می گردد.برای تعیین ضرایب و اوزان شاخص ها روش هایی از جمله روش لیکرت^[۱۸۲] ، روش گروه غیر واقعی^[۱۸۳] ، روش بوردا^[۱۸۴] ، روش انتخاب نظریات کارشناسان^[۱۸۵] و روش تحلیل سلسله مراتبی^[۱۸۶] را می توان نام برد (رحیمی،۱۳۸۵، ص۴۳).
۲-۱-۱۳-۳ ) استاندارد گذاری و تعیین وضعیت عملکرد مطلوب شاخص ها - تعیین معیار عملکرد و مقدار تحقق شاخص به صورت کمی یا کیفی و نرخ رشد عملکرد در سال های گذشته به صورت میانگین متحرک برای دو یا چند دوره گذشته با در نظر گرفتن اهداف خاص تعیین شده برای آن دوره و پدیده های موثر در نحوه ی تحقق آن شاخص ، استخراج و معین می گردد. در تعیین وضعیت مطلوب عملکرد ، شاخص باید واقع گرایانه و غیر بلند پروازانه عمل کرده و توافق واحدهایی که وظیفه انجام و عمل به آن شاخص را بر عهده دارند جلب نمود.
۲-۱-۱۳-۴ ) سنجش و اندازه گیری نتایج - برای هر شاخص، عملکرد واقعی را با بهره گرفتن از مجموعه واقعیت های موجود، مشخص و با استاندارد عملکرد مطلوب مقایسه کرده و نسبت به وضعیت تحقق اهداف آن شاخص ، بررسی های لازم انجام می گردد.
۲-۲-۱۲-۵ ) استخراج نتایج - در نهایت تحلیل های لازم انجام شده و در صورت لزوم ، اقدامات اصلاحی جهت بهبود عملکرد در آن شاخص را معین می نمایند. یک نکته این که در نتایج عملکرد معمولاً رویکرد و دیدگاه حاکم در اندازه گیری عملکرد مورد توجه خاص قرار می گیرد به طور مثال اگر اندازه گیری عملکرد یک فرایند مورد توجه باشد، نتایج این ارزیابی منتهی به تعیین وضعیت مطلوب یا نامطلوب بودن عملکرد آن فرایند می گردد. اگر فرایند موجب افزایش ارزش افزوده برای شرکت شود ، عملکرد مطلوب در غیر این صورت علت منفی بودن عملکرد فرایند را باید بررسی نمود (رحیمی،۱۳۸۵، ص۴۳).
۲-۱-۱۴) معیارهای اندازه گیری عملکرد
مدیریت یک شرکت بدون اندازه گیری عملکرد مثل هدایت یک کشتی بدون ابزار ناوبری است. وظیفه کنترل در بین وظایف پنج گانه مدیران بیش از هر چیز نیازمند وجود سازوکاری برای اندازه گیری و ارزیابی عملکرد است. ارزیابی کلی عملکرد یک شرکت نه تنها نیاز به بررسی کارآیی فعالیت ها و فرآیندهای آن دارد بلکه مستلزم کنترل اثربخشی شرکت در رسیدن به اهداف بلند مدت و استراتژی های آن نیز می باشد برای ایجاد یک نظام اندازگیری عملکرد باید معیارهایی انتخاب شوند که به بهترین نحو بازتاب استراتژی های شرکت باشد. این معیارها می توانند عوامل کلیدی موفقیت حال یا آینده شرکت باشند که خود در برگفته از استراتژی های شرکت مربوطه می باشند. به طور نمونه می توان با اندازه گیری این معیارها و ارزیابی آن ها با مقادیر هدف و طراحی یک نظام پاداش بر مبنای آن می توان کارکنان را تشویق به پیاده سازی استراتژی در سطح شرکت نمود (نجمی و همکاران،۱۳۸۷، ص۱).
اندازه گیری عملکرد شرکت ها می تواند با معیارهای مختلفی صورت گیرد که یکی از آن ها استفاده از نظام مالی شرکت ها است. ضرورت تفسیر صورت های مالی به نحوی که نیاز استفاده کنندگان مختلف از آن ها را برآورده سازد به پیدایش و توسعه روش ها و فنونی انجامیده که روابط بین ارقام مندرج در صورت های مالی را تعیین و امکان مقایسه ، تعبیر و توجیه آن ها را فراهم کرده است. بنابراین در تجزیه و تحلیل مالی ، نتایج کوشش ها و تجارب گذشته که در صورت های مالی منعکس است ، مبنای بررسی وقایع و راهنمای اخذ تصمیم مدیران عالی نسبت به آینده شرکت قرار می گیرد. ارزیابی های مالی با بیان موقعیت کنونی شرکت در بین شرکت ها و در دنیای رقابتی ، شرکت ها را برای دستیابی به سطحی بالاتر از عملکرد ترغیب می کند و وسایل لازم برای دسترسی به اطلاعات مشابه در کل صنعت را فراهم می آورد. انتخاب یک شاخص اندازه گیری عملکرد مناسب و رسیدن به اهداف شرکت با بهره گرفتن از این شاخص موضوع بسیار اساسی در اندازه گیری عملکرد است. در عمل می توان گفت که معیارهای مالی سنجش عملکرد به دلیل کمی بودن ،‌عینی بودن و قابل لمس بودن نسبت به برخی از معیارهای غیر مالی ارجحیت دارند از جمله معیارهای مالی اندازه گیری عملکرد عبارتند از (رهنمای رودپشتی،۱۳۸۶، ص۱۶۲) :
نرخ بازده سرمایه گذاری^[۱۸۷]: یک معیار حسابداری است که از تقسیم سود عملیاتی بر سرمایه گذاری حاصل می شود و شامل همه عناصر سرمایه گذاری نظیر درآمد ، هزینه و سرمایه گذاری می باشد.
سود باقی مانده^[۱۸۸] : عبارتند از سود منهای بازده مورد انتظار سرمایه گذاری یعنی :
(سرمایه گذاری X نرخ بازده مورد انتظار) - سود عملیاتی = سود باقی مانده
نرخ بازده فروش^[۱۸۹]: به نسبت سود عملیاتی به درآمد ، بازده فروش می گویند. ROS یکی از اجزای ROI در تحلیل گری مالی به شیوه دوپونت^[۱۹۰] است.
ارزش افزوده اقتصادی^[۱۹۱] : نوعی خاص از محاسبه سود باقی مانده است که اخیراً مورد توجه قرار گرفته است.ارزش افزوده اقتصادی برابر است با سود عملیاتی پس از کسر مالیات ، منهای میانگبن وزنی هزینه سرمایه ضربدر کل دارایی ها منهای بدهی های جاری.
در استفاده از نسبت های مالی مسائل و مشکلات مهمی نیز وجود دارد که تحلیل گیر مالی می بایست نسبت به این مسائل شناخت کافی داشته باشد. از جمله این محدودیت ها عبارتند از (اسماعیل پور،۱۳۷۶، ص۳۶) :
اطلاعات صورت های مالی
مشکلات ناشی از داده های تاریخی
مشکلات ناشی از تعاریف مختلف از متغیرها

نام فرانسوی :
Savouree - Sarriette annuelle - Sarriette des Jardins - Sarriette
نام آلمانی :
Wurstkraut - Pfefferkraut – Gartenohnenkraut - Bohnenkraut
نام ایتالیایی :
Erba acciugaia - Cunilia - Santoreggia domestica - savoreggia
نام فارسی : مرزه
نام ترکی : مرزه
نام عربی : ندغ - صعتر البر- صعتر - سعتر (۸,۴).
۲-۲۰ ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهSatureja mutica L.
در یک پژوهش که توسط تکنیک GC/MS ،GC روی این گونه ی گیاهی که از مناطق آذربایجان و گیلان در ایران جمع آوری شده بود انجام شد بیش از ۳۲ نوع ماده شیمیایی مختلف از این گیاه گزارش شد که مواد اصلی تشکیل دهنده در آن شامل :
Thymol (% 62.6)‚‚P-cymene (% 9.4) ‚Carvacrol (% 6.6)‚ Methyl thymol (% 5.4)
β-caryophyllene (% 4.8) ‚terpinene(% 3.4)- γ
همچنین در صدهای دیگری از مواد که در گیاه حضور داشتند شامل موارد زیر می باشد : (۳۳).
شکل ۲- ۸: ترکیبات موجود در گیاه مرزه Mutica
۲-۲۱ خواص دارویی و درمانی Satureja L.
سر شاخه گلدار و به طور کلی قسمت های هوایی گیاه در سایه خشک می شود و معمولا در هنگام گل چیده می شود، معطر، اثر نیرو دهنده، تسهیل کننده عمل هضم، مقوی معده، مدر، باد شکن و بطور خفیف قابض (به علت داشتن تانن)، ضد نزله، رفع اسهال و ضد کرم دارد (۵).
مرزه از نظر دارویی شباهت زیادی به انواع آویشن دارد و در رفع ضعف و حالت چنگ زدگی معده می تواند استفاده شود بعلاوه آن را در سوء هضم ها، زردی، حالت بحرانی، آسم، تخمیرات روده و نفخ بکار می برند.
محلول های آن به صورت غرغره جهت رفع افتادگی زبان کوچک و احتقان و پرخونی لوزه ها مصرف دارد.
همچنین لوسیون آن را در استعمال خارج بر روی اولسرهای دیر علاج اثر می دهند.
از حمام جوشانده آن در رفع دردهای رماتیسمی، دردهای عصبی و همچنین تقویت جسمانی کودکان کم بنیه و یا مبتلا به نرمی استخوان بکار می برند.
بر طبق بررسی های Schultzik، مرزه اثر قاطع در رفع اسهال های حاد و مزمن دارد.
دم کرده یک درصد آن که معادل ۱۲۶% کارواکرول است در رفع اسهال های عفونی سبک و همچنین گاستروانتریت های حاد و التهاب کولون اثر معالج نشان می دهد (۴).
همچنین تخم مرزه بعنوان برطرف کننده دردهای عضلانی و رماتیسم مصرف سنتی دارد.
از چای، عصاره و اسانس گیاه بعنوان آرام بخش، ضد درد و ضد اسپاسم (گرفتگی عضلانی) استفاده می شود (۷,۱).
این گیاه معطر و بادشکن است و برگ ها و گل های آن بعنوان محرک مصرف می شود (۲۷).
همچنین این گیاه میتواند به صورت دهان شویه در التهاب گلو بکار رود (۲,۳۸).
بطور کلی مهمترین اثرات درمانی گزارش شده از مرزه عبارت است از :
ضد آرتریت، ضد باکتری، ضد سرطان، ضد ترشح ادرار، ضد ویروس، ضد التهاب، ضد کرم، ضد اکسیدان، ضد عفونی کننده، ضد قارچ، خلط آور، معرق، هضم کننده غذا، ادرار آور، مسهل، مسکن، مقوی معده و غیره است (۷).
۲-۲۲ اهمیت مرزه در کشاورزی و غذایی و صنعتی
مرزه یکی از گیاهان تیره ی نعناع است و در کشور ما ایران بعنوان سبزی خوردنی بسیار متداول است. این گیاه در اکثر مزارع سبزی نقاط مختلف کشور در سطح بالایی کاشته می شود و در فصل های بهار و تابستان در اکثر بازارهای سبزی شهرها و روستاها همراه با ریحان به فروش می رسد .
از ترکیبات ویژه ای که در این گیاه است می توان به عنوان چاشنی استفاده کرد و برگ ها و سر شاخه های جوان آن قسمت های خوراکی آن هستند که بصورت تازه و خام، پخته و یا خشک شده بعنوان ادویه و طعم دهنده در برخی از غذاهای ایرانی مورد استفاده قرار می گیرند.
ترکیبات مرزه دارای خواص دارویی نیز هستند و دارای تانن، مواد چربی، قندهای مختلف، اسانس ، الیاف سلولزی و غیره می باشند که اشتها آور بوده و در هضم غذا کمک می کنند.
اسانس مرزه حدود یک در هزار است و همچنین دارای کارواکرول، سیمن و غیره است بعلاوه دارای مقداری ترپن و نوعی فنل می باشد .
از نظر اقتصادی مرزه مانند دیگر گیاهان تیره نعناع مانند ریحان و غیره دارای اهمیت است و مقدار مصرف آن در نقاط مختلف کشور متغیر می باشد.
از آلفا پینن بعنوان ترکیبات واسطه مهمی در ساخت ترکیبات آروماتیک سنتتیک و طعم دهنده استفاده می شود.
بتا پینن بعنوان یک واسطه مهم در ساخت ترکیبات آروماتیک سنتتیک و ترکیبات روغنی معطر بکار میرود. در تهیه ی کامفر، حلال ها، حشره کش ها، پایه عطر ها، pineoil مصنوعی و پلاستی سایزرها بکار میرود (۸,۲۲,۵۳).
بر طبق مطالعات انجام شده آلفا پینن دارای خاصیت ضد باکتری بر روی موتان های استرپتوکوکوس می باشد.
پاراسیمن بعنوان ضد درد موضعی به میزان ۳۰% به صورت پماد و جهت رفع دردهای رماتیسمی استفاده می شود، شکل دارویی موجود در تجارت Dolcymene می باشد.
پاراسیمن از جمله ترکیبات دارای اثرات ضد میکروبی می باشد.
کارواکرول نیز دارای اثرات ضد میکروبی است (۴۶,۵۴,۵۵,۷۳).
تاریخچه تحقیق :
در سال ١٩٩٩ آقای Abad و همکارانش از عصاره های آبی واتانولی هفت گونه ی گیاهی بولیویایی برای سنجش اثرات آنتی وایرال آنها بر روی ۳ ویروس HSV1 و VSV و پولیو ویروس نوع یک استفاده کردند که یکی از آن هفت گونه مرزه بولیویایی بود. آنها برای ویروس HSV1از رده سلولی VERO استفاده کردند. آثار سایتو پاتوژنسیتی ویروس پس از ۴٨ ساعت گزارش شد. فعالیت آنتی وایرال فقط در عصاره های آبی مشاهده شد. از عصاره های تست شده ٣ نوع از آنها خاصیت آنتی وایرال را بر ضد ویروس HSV1 از خودشان نشان دادند که یکی از آنها گیاه مرزه بود(۱۴).

در سال ۲۰۰۸، Loizzo و همکاران در یک آنالیز فیتوشیمیایی از فعالیت های ضدویروسی اسانس چند گونه از گیاهان لبنانی بر علیه ویروس SARS و HSV1 استفاده کردند که یکی از گیاهان مرزه بود در این مطالعه از تکنیک گاز کروماتوگرافی استفاده و عملکرد آنتی وایرال عصاره ها پس از ۷۲ ساعت گزارش شد عصاره گیاه تاثیری ۵۰ درصدی در جلوگیری از رشد ویروس از خود نشان داد(۵۰).
در سال ۲۰۰۹،Orhan و همکارانش از چندین گونه گیاهی و از جمله مرزه استفاده کردند تا اثرات آنتی وایرال آنها را برویرس HSVI و پاراآنفولانزا تیپ۳ بررسی کنند برای این منطور از رده ی سلولی Vero استفاده کردند که نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد گیاه مرزه اثرات ضد ویروسی مناسبی بر علیه هر دو ویروس نام برده از خود نشان داده است(۳۰) .
در سال ۲۰۱۲، Saab و همکاران از عصاره اتانولی ۸ گونه گیاه در مقابل ویروس هرپس سیمپلکس تیپ یک استفاده کردند که اکثر آنها از خانواده نعنائیان و یک گونه از آنها مرزهTymbra بود. در این آزمایش از قسمت های هوایی و گل ها و برگهای گیاهان استفاده شد. رده سلولی Vero و روش سنجش سایتوتوکسیسیتی MTT بود. که از بین گیاهان مورد آزمایش، گیاه مرزه Tymbra فعالیت بازدارندگی قابل قبول و بیشتری را از خود نشان داد(۶۹)
فصل سوم
مواد و روش ها
۳-۱ وسایل و دستگاه های عمومی مورد نیاز برای آزمایشگاه کشت سلول:

1. میکروسکوپ اینورت

متغیر عملکرد توانمندسازی:
این متغیر می تواند عددی بین ۰ تا ۲۰ باشد. حداقل این عدد برای کارکنان دانشگاه کاشان صفر امتیاز و حداکثر ۳۰ امتیاز بوده است. میانگین امتیاز عملکرد کارکنان دانشگاه کاشان ۷۳۵/۱۰ می باشد. میزان چولگی داده ها (۰.۰۵۳-) حاکی از چولگی اندک به چپ بوده و میزان کشیدگی داده ها (۰.۴۰۷) حاکی از بلندتر بودن اندک داده ها نسبت به توزیع نرمال می باشد. در مجموع توزیع این متغیر تا حدی غیرنرمال بوده و داده ها متمایل به مقادیر مرکز امتیاز های عملکرد بوده و از این حیث چندان مطلوب نمی باشد. به دیگر سخن، امتیاز میانگین کارکنان ۱۰.۷۳۵ از ۲۰ امتیاز در این محور، در حدود نیمی از سطح مطلوب می باشد. (این موضوع را می توان در نمودار زیر مشاهده کرد.)

نمودار ۴-۸
متغیر عملکرد کارکنان در رضایت ارباب رجوع:
این متغیر می تواند عددی بین ۰ تا ۲۰ باشد. حداقل این عدد برای کارکنان دانشگاه کاشان ۳ امتیاز و حداکثر ۲۰ امتیاز بوده است. میانگین امتیاز عملکرد کارکنان دانشگاه کاشان ۷۵/۱۸ می باشد. میزان چولگی داده ها (۲.۴۸۸-) حاکی از چولگی بسیار زیاد به چپ بوده و میزان کشیدگی داده ها (۷.۴۲۴) حاکی از بلندتر بودن بسیار داده ها نسبت به توزیع نرمال می باشد. در مجموع توزیع این متغیر غیرنرمال بوده و داده ها متمایل به مقادیر بالایی امتیاز های عملکرد بوده و از این حیث مطلوب می باشد. البته به نظر می رسد این نظام ارزیابی عملکرد متمایل به بزرگ نمایی عملکرد کارکنان دارد در این محور داشته و کمتر می توان این رضایت را در این سطح متوقع بود ( این موضوع را می توان در نمودار زیر مشاهده کرد.)
نمودار ۴-۹

۴-۳-۲تحلیل توصیفی متغیر آموزش کارکنان

همچنین نتایج توصیفی متغیر کل ساعات آموزش فرد به همراه ساعات آموزش در چهار موضوع عمومی، تخصصی، فرهنگی اجتماعی، و مدیریتی در دو جدول زیر آمده است. در ادامه به اختصار به تفسیر نتایج به تفکیک هر یک پرداخته می شود.
جدول ۴-۷: نتایج توصیفی مربوط به شاخصهای مرکزی و پراکندگی متغیر عملکرد کارکنان