۴ـ بعد روحی(Spiritual): درک فرد از زندگی و هدف و معنای زندگی را در بر می‌گیرد. ثابت شده است که بعد روحی، زیر مجموعه بعد روانی نبوده و یک دامنه مهم و مستقل محسوب می‌شود.
۵ـ علایم مربوط به بیماری یا تغییرات مربوط به درمان: در این راستا مواردی مانند درد، تهوع و استفراغ را می‌توان نام برد. این بعد بیشتردر ابزارهای اختصاصی مورد توجه واقع می‌شود(نجات، ۱۳۸۷: ۵۸).
برای تبیین مفهوم کیفیت زندگی مدلی توسط شفر و همکارانش در سال ۲۰۰۰ ارائه گردید. در این مدل بر سه قلمرو “اجتماع"، “محیط” و “اقتصاد"تاکید شده است. مزیت مدل مذکور این است که تقابل میان قلمروها صریحا معین شده و تصویری از مفاهیم “زیست پذیری"، “کیفیت زندگی” و “پایداری” در ارتباط متقابل با همدیگر بیان گردیده است.
نمودار(۲-۱): مدل مفهومی عوامل سهیم در کیفیت زندگی از دیدگاه اکولوژی انسانی
ماخذ: Van Kamp and et al, 2003: 11
همانطور که اشاره شد در نمودار فوق سه قلمرو اجتماع، محیط و اقتصاد به عنوان عناصر اصلی مفهوم کیفیت زندگی مطرح شده‌اند. هر کدام از این قلمروها دارای فاکتورها و متغیرهای مربوط به خود هستند. نمودار فوق رابطه متقابل سه قلمرو اشاره شده را با یکدیگر نشان می‌دهد که در نهایت ترکیب این سه عنصر در قالب سه فاکتور پایداری (اقتصاد)، دسترسی (اجتماع) و زیست پذیری (محیط) مفهوم کیفیت زندگی را تبیین می‌کند. به عبارت دیگر کیفیت زندگی مناسب در نمودار فوق در این سه فاکتور خلاصه شده است.
جدول (۲-۱) جنبه‌هایی را که در پژوهش‌های مختلف در زمینه کیفیت زندگی شهری، به عنوان جنبه‌های مختلف کیفیت زندگی شهری توسط پژوهشگران مختلف انجام شده است، نشان می‌دهد:
جدول (۲-۱): جنبه‌های مختلف کیفیت زندگی
| ردیف | منبع | جنبه‌های کیفیت زندگی بکار رفته در پژوهش |
| ۱ | Liu (1976) | ۱ـ اقتصاد. ۲ـ سیاست. ۳ـ محیط زیست. ۴ـ اجتماع. ۵ـ آموزش |
| ۲ | Boyer and S savageau (1981) | ۱ـ آب و هوا. ۲ـ مسکن. ۳ـ محیط زیست و بهداشت. ۴ـ جرم. ۵ـ حمل و نقل. ۶ـ آموزش. ۷ـ هنر. ۸ـ تفریح. ۹ـ اقتصاد |
| ۳ | Blomquist and et al (1988) Stover and Leven (1992) | ۱ـ نزولات جوی. ۲ـ تعداد روزهای گرم. ۳ـ تعداد روزهای سرد. ۴ـ رطوبت. ۵ـ سرعت باد. ۶ـ تابش آفتاب. ۷ـ ساحل. ۸ـ جرم. ۹ـ نسبت معلم به دانش آموز. ۱۰ـ تخلیه فاضلاب. ۱۱ـ مواد زائد. ۱۲ـ دامنه دید. |
| ۴ | Sufian (1993) | ۱ـ امنیت عمومی. ۲ـ هزینه خوراک. ۳ـ فضای زندگی. ۴ـ استاندارد مسکن. ۵ـ ارتباطات. ۶ـ آموزش. ۷ـ بهداشت عمومی. ۸ـ آرامش. ۹ـ جریان ترافیک. ۱۰ـ هوای پاک. |
| ۵ | Human Dev. Index (UNDP. 1994) | ۱ـ امید به زندگی. ۲ـ نرخ بی‌سوادی بزرگسالان. ۳ـ متوسط قدرت خرید. |
| ۶ | Protassenko (1997) | ۱ـ درآمد ماهانه هر شخص. ۲ـ توزیع درآمد. ۳ـ مخارج خوراک ماهانه |
| ۷ | Physical QOL Index (ICQO 1996) | ۱ـ مرگ و میر کودکان. ۲ـ امید به زندگی. ۳ـ نرخ بی‌سوادی در بزرگسالان. |
