بند چهارم:
کلمات قافیه: عاشقان، جان، فشان و …
حروف اصلی قافیه: ان
حرف روی: ن
حروف الحاقی: ندارد
ردیف: آخرکجاست
۴۰ - ســاقی دریــا کشـان آخــر کجــاسـت؟
سـاغــر کشـتی نشـان آخــر کجـاســت؟
شاهد: کو ساقــی دریاکشــان؟ کو ساغــر دریانشــان؟
کز عکس آن گوهرفشـان بینی صدف‌سـان صبـح را
(خاقانی، ۱۳۸۸: ۴۵۱)
معنی و مفهوم: آخر، ساقی باده خواران زیاده نوش و ساغری که به شکل و نشان کشتی داشت، کجا هستند؟
آرایه‌های ادبی: دریا با کشتی و ساقی با ساغر تناسب دارند.
۴۱ - کشــتی زرّیـــن در او دریـــای لعــــل
از حبــابــش بــادبــان آخـر کجـاسـت؟
معنی و مفهوم: آن جام همچون کشتی زرّین که شراب سرخ فام همچون لعل در آن بود و حباب‌های روی آن که چون بادبان کشتی نمایان بود، کجاست؟
آرایه‌های ادبی: کشتی زریّن استعاره از جام و دریای لعل استعاره از شراب است و حباب‌های روی شراب به بادبان کشتی مانند شده است. نوعی از عکس در بیت نهفته است. معمولاً کشتی در دریا جای می‌گیرد نه دریا در کشتی.
۴۲ - از مســام گـــاوِ ســیمین ، در صبـــوح
ارزنِ زرّیـــن روان، آخـــر کجــاســــت؟
واژگان: مسام: سوراخ‌های به غایت باریک که در تمامی جلد بدن آدمی و غیره زیر بن هر
مو می‌باشد و عرق و بخارات از آن دفع می‌شود.(غیاث) ارزن: گیاهی از تیره‌ی گندمیان. (معین)
معنی و مفهوم: کجاست آن جام نقره‌ای گاو مانندی که هنگام باده نوشی صبحگاهی، قطره‌های عرق روی دیواره‌ی آن، همچون دانه‌های ارزن طلایی بود؟
آرایه‌های ادبی:گاو سیمین استعاره از جام شراب است که آن را به شکل سرِ گاو می‌ساختند. عرق‌های روی جام به دانه‌های ارزن طلایی مانند شده است.
۴۳ - از پــی ســی طـفل را بـر یــک بســاط
آن ســه لعبت ز استـخوان، آخر کجاســـت؟
واژگان: سه لعبت: کنایه از سه طاس نرد که معمول قدما در بازی نرد بود. (فرهنگ لغات)
معنی و مفهوم: آن سه طاس بازی نرد، کجا هستند تا مانند عروسکی، مایه‌ی سرگرمی مهره‌های سی‌گانه‌ی نرد که به طفل می‌مانند، باشند.
آرایه‌های ادبی: سی طفل استعاره از سی مهره‌ی نرد و سه لعبت، استعاره از سه طاس نرد است. طفل و لعبت با هم تناسب دارند.
۴۴ - ایــن حـریفـان، جمــله مسـتان مـی‌انـد
مسـت عشـقی ز آن میـان، آخـر کجاســت؟
معنی و مفهوم: این همنشینان بزم، همگی مست شراب هستند، کجاست در این میانه کسی که مست عشق باشد؟
۴۵ - خـاک تشـنه اسـت و کریمـان زیــر خـاک
یــادگـار جـرعـه‌شــان آخـر کجـاســت؟
معنی و مفهوم: خاک تشنه‌ی جرعه‌ای از شراب است و بخشندگان بزرگوار همه زیر خاک خفته‌اند. آخر آن جرعه‌هایی که به یادگار روی زمین ریختند کجاست تا زمین را سیراب کند.
آرایه‌های ادبی: بیت به رسم جرعه افشانی بر خاک تلمیح دارد.
بیت تلمیح دارد به مصراع معروف « و للأرض من کأس الکرام نصیب» که گوینده‌ی آن مشخص نیست(خرمشاهی، ۱۳۷۵: صص ۸۹۷ـ۸۹۶)
۴۶ - از زکــوه جـــرعــه‌ی مســتان وقـــت
یــک زمیـن سـیراب جـان، آخر کجاسـت؟
معنی و مفهوم: کجاست زمینی که از جرعه افشانی مستان کنونی، مست و سیراب از شراب باشد؟ (رسم جرعه افشانی فراموش شده است) .
آرایه‌های ادبی: جان استعاره از شراب است. جرعه به زکاتی برای می تشبیه شده است.

۴۷ - بــربـط نـــالان چــــو طفــلان از زدن
در کــنار دایگــان آخـــر کـــجاســـت؟
معنی و مفهوم: کجاست بربط که با نواخته شدن آن و بلند شدن صدای ناله‌اش، به طفلی مانند بود که در کنار دایه‌ی خود، در حالی که او را کتک زده بودند، ناله می‌کرد.
آرایه‌های ادبی: بربط به طفلی تشبیه شده است که در کنار دایه‌ی خود، او را کتک زده‌اند و گریه و زاری می‌کند.
۴۸ - نــایِ چـون شـاه حبـش، در پیـش و پـس
ده غـلامـش پــاسـبان، آخــر کـجاســت؟
معنی و مفهوم: آن نای سیاه رنگ همچون پادشاه حبشه که ده انگشت نای زن، مانند ده غلام خدمت‌کار در پیش و پس آن قرار گرفته بود کجاست؟
آرایه‌های ادبی: نای در سیاهی رنگ به پادشاه حبشه مانند شده و ده انگشت نای زن به ده غلام خدمت کار او تشبیه شده است.
۴۹ - بــر ســـر رگ‌هـــای بــازوی رَبـــاب
نشـتر راحـت رســان آخــر کـجاســـت؟
معنی و مفهوم:کجاست آن زخمه‌ای که همانند نشتر حجامت، بر سیم‌های رباب می‌نواخت و به رباب آسایش و آرامش می‌داد.
آرایه‌های ادبی: رگ‌های بازوی رباب استعاره از تارهای سیم آن است و نشتر راحت رسان استعاره از زخمه‌ای است که با آن به تارهای رباب می‌زده‌اند.