نبود اطلاعات کافی در دسترسی گردشگران نداشتن سایت اطلاع رسانی در مورد جاذبه‌های گردشگری منطقه
نبود امکانات کوهنوردی منسجم و مدیریت
عدم تبلیغات کافی در جهت معرفی جاذبه‌های گردشگری و اکوتوریسمی محدوده مورد مطالعه از طریق رسانه‌های گروهی مانند تلویزیون، روزنامه، فیلم و بروشور.
امکان خسارت گردشگران به درختان جنگلی و پوشش گیاهی برای تهیه آتش

خسارت به اکوسیستم‌های کوهستانی، با وسایل نقلیه
عدم پارکینگ برای کسانی که می‌خواهند از فضای دلپذیر آبشار و هوای لطیف کنار رودخانه استفاده نمایید.
فصل پنجم
بحث ، نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ بحث و نتیجه ­گیری
امروزه وجود پتانسیل‏های عظیم تاریخی و حتی طبیعی در ایران، این کشور را به یکی از جذاب‏ترین مناطق گردشگری دنیا بدل نموده است ولیکن با توجه به مشکلات موجود نظیر پندارهای غلط برخی گردشگران خارجی درباره ایران برخی مشکلات دست و پاگیر اداری در سیر ورود گردشگر و غیره باعث گردیده است تا از یکسو به این مشکلات بر کمیت و کیفیت صنعت گردشگری تأثیر سوء داشته باشد و از سوی دیگر امر گردشگری در کشور آن طور که شایسته است جدی تلقی نگردد. لذا به نظر می‏رسد جهت پیشرفت در این زمینه، به خصوص در بخش منابع طبیعی صنعت گردشگری ایران باید : «به شیوه‏ای منسجم، کنترل شده و پایدار بر مبنای برنامه‏ ریزی مؤثر، توسعه یافته و اداره گردد. به این ترتیب توریسم منافع قابل ملاحظه‏ی اقتصادی را بدون ایجاد مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی برای ایران در پی خواهد داشت و علاوه بر این، منافع توریسم برای استفاده آتی حفظ می‏گردد. »
در این میان جاذبه‏های طبیعی و اکوتوریستی ایران قادرند در کنار توانمندیهای میراث فرهنگی کمک شایانی به بهبود وضعیت توریسم ایران نمایند و با توجه به این که بررسی و شناخت جاذبه‏های گردشگری هر استان اهمیت زیادی دارند. لذا استان گیلان با توجه به داشتن محیطهای بکر و زیبا «دریا و کوه» می­توان پیش‏قدم توسعه و رونق صنعت توریسم در ایران باشد و با شناسایی مناطق مستعد به بررسی توانهای محیط طبیعی و ارائه راهکارهای مناسب جهت جلب و جذب گردشگری نماید.
حوضه امام­زاده ابراهیم یکی از زیرحوضه­های مهم رودخانه پسیخان می­باشد که در جنوب غربی شهرستان شفت واقع شده است. مساحتی را که این حوضه در بر می­گیرد. در حدود ۱۵۱/۱۶۸ کیلومتر مربع می­باشد. ارتفاع متوسط این محدوده مورد مطالعاتی در حدود ۷۶/۵۹۰ متر است.
بلندترین نقطه ارتفاعی آن ۲۴۰۳ متر و پست­ترین نقطه ارتفاعی آن ۵۰ متر می­باشد. طول شاخه اصلی رودخانه تا خروجی حوضه ۵/۳۰ کیلومتر می­باشد. این رودخانه از کوههای کرم­خانی، اسلار کلاچای، خرکش در جنوب حوضه سرچشمه گرفته و با جهت جنوب­غربی – شمال­شرقی بصورت طولی از دهستان چوبر گذشته و در بخش جلگه در حوالی روستای صیقل­کومه به رودخانه سیاهمزگی می­پیوندد. با توجه به شرایط جغرافیایی حاکم بر حوضه اقلیم مرطوب، وجود رودخانه­ها با منابع آب غنی، خاک حاصلخیز پوشش گیاهی مناسب مشاهده می­ شود.
از نظر زمین­ شناسی حوضه امام­زاده ابراهیم شفت از رسوبات دوران‌های پرکامبرین پالوزوئیک، مزوزوئیک و سنوزوئیک تشکیل یافته است. نهشته­های دوران پرکامبرین اکثراً دگرگونی بوده و بیشتر در حوالی کوهستان مشاهده می­ شود. تشکیلات دوران اول بیشتر از رسوبات پالئوزوئیک بالایی و سنگهای کربناته بوده که در سرشاخه ­های حوضه مشاهده می­ شود. رسوبات دوران دوم از سازنده­ شمشک یا ژوراسیک تشکیل شده است که در حاشیه رودخانه برونزد دارد و بیشترین گسترش را در داخل حوضه دارد.
رسوبات دوران چهارم و کواترنر در مسیر رودخانه چوبر از روستای چوبر تا خروجی حوضه به چشم می­خورد. این نهشته­ها حاصل فرسایش کوهها و انباشتگی رسوبات در پای دامنه ارتفاعات و حمل آنها توسط آبهای جاری و فصل می­باشد. عملکرد تکتونیک در حوزه آثاری از قبیل ظاهر شدن درز و شکاف‌های فراوان گسله شدن زمین‌ها، ایجاد تاقدیس‌ها و ناودیس‌های متعدد و تشکبل سنگ‌های دگرگونی بر جای گذاشته که در سیمای طبیعی حوضه و فرسایش بدان تأثیر فراوانی می­ گذارد.
امتداد عمومی گسل به صورت شرقی – غربی بوده و عمدتاً‌ جهت حرکت از شمال و جنوب می­باشد. سنگ‌های موجود در حوضه بر حسب جنسی خود نسبت به عوامل فرسایش حساسیت‌های متفاوتی را از خود نشان می­ دهند که بطور کلی چهار دسته از سنگ‌ها با فرسایش پذیری خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم در حوضه مشاهده می­شوند. پتانسیل لغزش و ریزش نیز از کم متوسط، نسبتاً زیاد تا خیلی زیاد نیز در حوضه قابل مشاهده است. از آنجائیکه نزدیک به ۶۰ درصد از سطح حوضه را سنگ‌هایی با فرسایش­پذیری بالا تا خیلی بالا تشکیل داده­اند لذا مشکل فرسایش به قوت خود باقی است و ضرورت پرداختن به کنترل فرسایش و حفاظت خاک ضروری به نظر می­رسد.
از نظر توپوگرافی حوضه امام­زاده ابراهیم شفت، از سه واحد توپوگرافی جلگه­ای و دشت، ناحیه
کوهپایه­ای و ناحیه کوهستانی تفکیک شده است. واحد کوهستانی از توپوگرافی سیار ناهموار و شیب زیاد و واحد کوهپایه­ای از شیب یکنواخت و واحد جلگه­ای و دشت از توپوگرافی همواری برخوردار است و رودخانه دارای پروفیل طول همواری می­باشد. توپوگرافی حوضه به همراه خصوصیات فیزیکی آن مثل شیب (متوسط شیب ۹/۳۱ درصد)، شکل حوضه، ارتفاع زیاد باعث شده حوضه در مقابل ریزش­های جوی بخصوص زمانیکه با شدت و یا مداومت همراه باشد. نسبتاً ضربه­پذیر نشان دهد. بویژه اگر پوشش گیاهی حوضه نیز مورد تخریب قرار گیرد. تخریب پوشش گیاهی می ­تواند موجب تشدید رواناب و ایجاد سیلاب در سطح حوضه گردد. با توجه به ضخامت کم تا متوسط حوضه و همچنین حساسیت­پذیری بیش از ۵۰ درصد از سنگ‌های حوضه نسبت به فرسایش این امر می ­تواند لطمات زیادی را بر حوضه وارد سازد. چنانکه افزایش سیلاب در سال ۱۳۷۷ مؤید این امر است. به طورکلی وضعیت توپوگرافی و جهت قرارگیری دامنه­های محدوده مورد مطالعه نقش قابل توجهی در شکل­ گیری و شبکه­آبهای سطحی حوضه و همچنین وضعیت هیدرولوژی حوضه بر عهده دارد. از نظر پوشش گیاهی این حوضه به دلیل برخورداری از آب و هوای مرطوب و کوهستانی خود سبب بوجود آمدن انواع رویشگاه‌های مرطوب با خاک حاصلخیز نیمه عمیق تا متوسط و تنوع وفور رستنی‌های گیاهی گردیده است. بطوریکه بیشترین سطح آن را جنگل‌های انبوه پوشانده است.
پوشش گیاهی اولاً مانع برخورد مستقیم قطرات باران با خاک می­گردند و ثانیاً‌ پوشش گیاهی با کند نمودن جریان آب‌های سطحی ناشی از بارش باران و نفوذ تدریجی آن با خاک، موجب غنی شدن سفره ­های آب زیرزمینی می­گردد و جریان پایه آب‌های جاری شده و آب مورد نیاز مصارف کشاورزی را افزایش می­دهد. علاوه بر آن از میزان رواناب می­کاهد و نقش بسیار با ارزشی در جلوگیری از وقوع سیلاب‌های مخرب ایفا می‎کند. در گذشته حوضه امام­زاده ابراهیم(ع) پوشیده از اراضی جنگلی بود اما به مرور زمان با افزایش جمعیت این اراضی رفع نیازهای روستائیان و در اثر دخالت نابجا و بی­رویه انسان جهت به دست آوردن چوب­آلات مورد نیاز منازل و تأمین سوخت و بهره­برداریهای دیگر بسیاری از اراضی جنگلی مورد تخریب قرار گرفته و تبدیل به مناطق مخروبه جنگلی و کو پوشش و اراضی مرتعی مشجر گردیده است که این امر می ­تواند موجبات تشدید سیلاب در حوضه را فراهم آورد.
خاکهای حوضه نیز عمدتاً در گروه هیدرولوژیکیB و C با پتانسیل تولید هرزآب متوسط تا زیاد ارزیابی و دسته­بندی می­شوند. با توجه به شیب و همچنین بارش نسبتاً‌خوب (۱۰۴۵ میلیمتر) پوشش گیاهی یک عامل مثبت در تثبیت خاک حوضه به حساب می ­آید و گرنه باران باعث جدائی ذرات خاک و روان­آب عامل انتقال آنها به نقاط پایین­دست می­گشت. در هر نقطه از حوضه که تخریب منابع طبیعی نظیر راهسازی، قطع درختان جهت مصارف سوخت و ساختمانی و صورت گرفته فرسایش و تخریب خاک مشاهده می­گردد. لذا حفظ پوشش گیاهی منطقه و جلوگیری از قطع و تخریب درختان جنگلی و کنترل فعالیت‌های عمرانی می­توانند در حفظ خاک‌های حوضه مؤثر باشند. از نظر آب و هوایی با توجه به موقعیت حوضه به لحاظ قرارگیری در عرضهای میانه وضعیت توپوگرافی، ورود توده­های مختلف و شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه و در نتیجه فراهم آمدن رطوبت کافی و عامل صعود مکانیسم وقوع بارش در منطقه آسان می­گردد و از روش نقشه همباران متوسط وزنی بارندگی سالانه و طبق آن بارش ماهانه حوضه برآورد گردید.
متوسط بارندگی حوضه ۱۵۸۴ میلیمتر می­باشد. از لحاظ بارندگی ماهانه شهریور ۲۳۴ میلیمتر بارندگی بیشترین و دی و فروردین ۸/۹۴ – ۳/۹۶ میلیمتر کمترین مقدار بارندگی را دارا می­باشند و بارش در تمام ماه های سال وجود دارد. از لحاظ فصلی بیشترین بارندگی به تبعیت از سایر نواحی خزری در فصل پاییز می­باشد. در این فصل که اختلاف دمایی و آب به حداکثر خود می­رسد بیشترین مقدار ریزش می­ کند.
با توجه به ویژگی‌های ذکر شده و قرار گرفتن حوضه در منطقه کوهستانی طبقه ­بندی اقلیمی با روش های مختلف انجام گرفت. مشخص شد که حوضه از آب و هوای مرطوب برخوردار می­باشد که متمایل به سردی دارد. اهم این شرایط باعث می­ شود که حوضه در ماههایی از سال به خصوص در ارتفاعات پوشیده از برف بوده و در ماههایی نیز از هوای مطبوع و خوبی برخوردار باشد.
این حوضه یکی از حوضه های کوهستانی استان گیلان بوده که بدلیل تغییر کاربری و تخریب پوشش گیاهی بخصوص در سرچشمه (شهرک امامزاده ابراهیم) اشکال ژئومورفولوژی متفاوتی از خود بجا گذاشته است که برخی از این اشکال ناشی از عملکرد انسان در این محدوده به دلیل فعالیتهای عمرانی بوده است. مهمترین اشکال ژئومورفولوژی بوجود آمده که افراد علاقمند زیادی از طبیعت گردان را بسوی خود جذب کرده و در این حوضه میتوان دید عبارتند از انواع دامنه ها، پرتگاههای رودخانه ای و تراسهای آبرفتی، لغزش، دره ها، میاناب، خط الراسهای فرعی و اصلی، اشکال مختلف فرسایش، مخروط افکنه و ریزش بیان نمود. علیرغم آن وجود صنایع دستی، مکانهای مذهبی، بازار فصلی امامزاده و و بازار روز چوبر خود می‎تواند برای برخی از گردشگران بسیار جذاب باشد. لذا لازم است مسئولین امر نسبت به برنامه ریزی در اطراف حوضه های آبریز مطالعات لازم را انجام داده و حریم رودخانه را رعایت نمایند. یکی از عملکردهای اعجاب انگیز ساکنان روستایی در کنار رودخانه امامزاده ابراهیم ساختن مغازه ها و تاسیسات در سرچشمه حوضه بوده که در جای خود بسیار مهم و دیدنی بوده و کمتر می توان همچنین تصوری پس از گذشتن از جنگلهای انبوه و راه های پر پیچ و خم داشت.
۵-۲ فرضیه‌های تحقیق
درحاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت کاربری های متعدد ژئوتوریسم وجود دارد.
فرآیندهای ژئومورفولوژیکی زمین همواره ناشی از نیروهای فیزیکی، ‌شیمیایی و یا بیولوژیکی هستند که در سطح زمین تغییراتی ایجاد می کنند. در نتیجه این فرایند تغییر شکلهای مختلفی را در سطح زمین به وجود می آورد. فرایندهای مورفولوژیکی در حقیقت نیروهای طبیعی هستند که می توانند در مواد و عناصر تشکیل دهنده ی سطح زمین تغییر شکل ایجاد نمایند. با توجه به یافته های تحقیق در این حوضه کاربری های ژئوتوریسمی متعددی یافت شده که می توان به انواع دامنه ها، پرتگاههای رودخانه ای و تراسهای آبرفتی، لغزش، دره ها، میاناب، خط الراسهای فرعی و اصلی، اشکال مختلف فرسایش، مخروط افکنه و ریزش و همچنین وجود خانه های چوبی در روی دامنه های کوهستانی و در سرچشمه رودخانه و بر روی خط الراس اصلی اشاره نمود بنابراین پاسخ فرضیه فوق مثبت بوده و در حاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت کاربری های متعدد ژئوتوریسم وجود دارد.
بنظر می رسد ازمیان اشکال گردشگری ژئوتوریسم در حوضه امامزاده ابراهیم نقش اشکال فرسایشی و تراسهای رودخانه‎ای بیشترمی باشد
با توجه به شرایط جغرافیایی حاکم بر حوضه امام زاده ابراهیم مطالعاتی که روی حوضه صورت گرفته دارای اقلیمی مرطوب بوده و وجود رودخانه‌ امامزاده ابراهیم با زیر شاخه های متعدد و منابع آبی غنی، خاک حاصلخیز، پوشش گیاهی دارای تنگناهایی چون موارد زیر می‌باشد. زهکش نامناسب آب‌های سطحی، سیل‌گیری سکونتگاه‌ها و معابر، قطع بی رویه درختان و از بین بردن مراتع جنگلی به دلیل نبودن تعادل دام و مرتعباعث شده که در این حوضه تغییرات متعدد کاربری صورت گرفته و بر اثر فعل و انفعالات ایجاد شده اشکال فرسایشی طبیعی و مصنوعی ناشی از عملکرد انسان صورت گیرد. در این اشکال فرسایشی بیشترین نقش را اشکال فرسایشی از جمله فرسایش کنار رودخانه ای داشته و همچنین سیلابی بودن رود خانه باعث شده تراسهای آبرفتی متعددی در حاشیه رودخانه صورت گیرد. بنابراین پاسخ فرضیه فوق مثبت بوده و ازمیان اشکال گردشگری ژئوتوریسم در حوضه امامزاده ابراهیم نقش اشکال فرسایشی و تراسهای رودخانه ای بیشترمی باشد.
۵-۳ پیشنهادات
سیاحت و گردشگری علاوه بر دارا بودن جنبه‌های فرهنگی در جهت انتقال و مبادله فرهنگ اقوام مختلف، امروزه به عنوان یکی از محورهای سودآوری اقتصادی، اجتماعی جوامع محسوب می‌شود.
از‌ آنجائیکه رونق امور سیر و سیاحت در گرو پویایی و تحرک فعالیت‌های عمرانی و تأسیسات زیر بنایی منطقه است باید در جهت افزایش کارآیی بیشتر بخش گردشگری، نسبت به انجام کارهای عمرانی و زیربنایی در منطقه توجه داشت. هر چه امکانات زیربنایی از جمله : راه، آب، برق، تلفن، گاز، پست و سایر تأسیسات و اماکن رفاهی و بهداشتی و درمانی در منطقه بیشتر باشد، به همان نسبت با توجه به جاذبه‌های طبیعی فراوان، می‌توان گردشگران و سیاحان زیادی را از سایر نقاط کشور جذب کرد. صنعت سیاحت گردشگری تا آنجا اهمیت دارد که بدانیم علاوه بر دارا بودن فواید فرهنگی اجتماعی، اقتصادی می‌تواند در جهت افزایش درآمد منطقه توأم با توزیع درآمد عادلانه، کمک به ساماندهی وضعیت اشتغال، سرعت گردش پول آشنایی و تفاهم بیشتر اقوام ساکن در نقاط مختلف کشورو منطقه و نیز تحکیم هر چه بیشتر و حدت ملی نقش مثبت و ارزنده‌ ایفا نماید.
شهرستان شفت در استان گیلان به عنوان بخشی از این پیکره پر جاذبه می‏تواند با دارا بودن قابلیت‏ها و توانمندیهای با ارزش به ویژه از نظر جاذبه‏های اکوتوریسمی و ژئوتوریسمی در سطوح منطقه‏ای، ملی و بین‏المللی مورد توجه قرار گیرد و با جذابیت‏های ویژه خود می‏تواند بنا به فصول سال زمینه‏های توریسم زمستانه و تابستانه را برای جهانگردان و ایرانگردان فراهم آورد به شرط آن که این جذابیت‏های بالقوه به فعلیت برسند.
حوضه امامزاده ابراهیم یکی از زیباترین مناطق طبیعی کشور در شهرستان شفت بوده و با وجود جاده ارتباطی که از مناطق جلگه ای و بعد از پشت سر گذاشتن جنگل های انبوه با گونه های درختی متفاوت در میان بند آرام آرام و با شیب نسبتاً کم خود را به ارتفاعات پوشیده از مرتع سلسله جبال البرز مرکزی رسانیده و پس از عبور از خط الرأس کوههای خرکش و غیره به خط الراس بین شفت و زنجان می رسد. زیبایی چشم انداز منحصر به فرد حوضه امامزاده ابراهیم در حدی است که نظر هر بیننده ای را در یک بار تردد به خود جلب کرده و یا وا می دارد. تا در اولین فرصت دوباره به این ناحیه سفر نمایند. بدین لحاظ تنها چشم‎انداز ظاهری جاده ارتباطی امامزاده ابراهیم قابل اهمیت نمی باشد زیرا زیبایی خارق العاده، پیچ و خم و سنگهای عظیم بستر و تلاطم آب رودخانه از هیبت و عظمت بالایی برخوردار است که خود به تنهایی قادر به جذب گردشگران فراوانی خواهد بود. دائمی بودن آب رودخانه امامزاده ابراهیم در طول سال باعث شده است که استفاده از آب این رودخانه همیشه برای افراد و کسانی که به این منطقه وارد می شوند مهیا باشد و دیدن رواناب این رودخانه که در لابلای سنگها این دره جریان دارد و درختان سر به فلک کشیده آن را احاطه کرده اند برای آرامش و تمدد اعصاب قابل توجه است حال با توجه به توان بالای منابع آب در ناحیه مورد تحقیق می توان در زمینه های زیر برنامه ریزی نمود:
- نظر به اینکه در بخش های مختلف رودخانه بدلیل سیلابی بودن سد های کوچک و بزرگ در حال احداث می باشد می توان از در منازق خاصی از رودخانه جهت پرورش ماهی و زمینه ماهیگیری گردشگری را فراهم آورد.
- با توجه به شرایط خاص جغرافیایی رودخانه امامزاده ابراهیم و چشم انداز خاص اطرافش می توان نسبت به برنامه ریزی جهت احداث مراکز تفریحی در مجاورت رودخانه اقدام نمود وهمچنین باتهیه تعدادی قایق برای افراد خاص به جهت تمرینات خاص قایق رانی در این منطقه برنامه ریزی نمود.
- استفاده از آب چشمه ها جهت آشامیدن ساکنین و تهیه آب معدنی برای مصرف در روستاهای همجوار و بازدید گردشگران علمی و دانشگاهی از بازار فصلی و زیارتگاههای متعدد و همچنین شرایط خاص آب و هوای ناحیه نیز می تواند در جذب گردشگر مؤثرمی باشد.
- وجود هوای سالم و بدون آلودگی محیط مناسب را در فصول گرم سال برای گردشگران فراهم می آورد.
- وجود مه صبحگاهی و بعدازظهر چشم انداز زیبایی به ناحیه می بخشد.
- ریزش بارانهای ریز و ملایم
- ابرهای خروشان و جوششی
فشار مناسب هوا جهت استفاده بیماران قلبی.
-تأسیس ایستگاههای هواشناسی و آشنا نمودن گردشگران با این قبیل از تأسیسات
با احداث امکانات زیر ساختی و رفاهی در حوالی آبشارهای موجود در منطقه، بکر و دست نخورده استفاده نموده واز زیباییهای آبشار وجریان آب آن بهره ببرند.
ییلاقا ت مختلف نیز یکی دیگر از مناطق اکوتوریستی و ژئوتوریسمی حوضه بوده که برای رفتن به انجاباید از جاده ای زیبا و پر پیچ و خم عبور کرد. جاده بر روی دامنه کوهستانی احداث شده است. سمت راست سه تیغ های سنگی رخنمون دارند و مناظر صخره ای و زیبا را به وجود آورده است. سمت چپ، به دره و چشمه انداز جنگلی سرسبز دارد. . در طی مسیر هیچ گونه علایم راهنمای گردشگری وجود ندارد و امکانات و تاسیسات برای گردشگران نیز وجود ندارد. همچنین مناطق ییلاقی به دلیل اعتدال آب و هوا بخصوص در فصل گرم سال، مورد توجه جلگه نشینان بوده است. خوش نشینان، دوست داران شکار، گروه‎های کوه نوردی، علاقه مندان به گیاهان دارویی، علاقه مندان به پیاده روی و دوست داران مناظر بکر و عکاسان و غیره گروه هایی هستند که در طول سال به این مناطق سفر می کنند و از نزدیک با آن زندگی می‎کنند.
بنابراین با توجه به پتانسیل های اکوتوریستی و ژئو توریستی در منطقه مورد مطالعه و معرفی آنها به کسانی که علاقمند به طبیعت گردی و ژئوتوریسم دارند می توان کمک شایانی به اقتصاد منطقه نمود. همچنین با سرمایه گذاری در بخشهای خصوصی و برنامه ریزی منسجم می توان تنگناههای گردشگری این شهرستان را برطرف نموده و آن را به عنوان یک قطب گردشگری یا طبیعت گردی معرفی نمود.
منابع و مآخذ
آر. یو. کوک و جی. سی. دورکمپ، ۱۳۷۷، ژئومورفولوژی و مدیریت محیط، ترجمه شاپورگودرزی نژاد، انتشارات دانشگاه تهران، جلد اول
احمدی، حسن، ۱۳۷۸، ژئومورفولوژی کاربردی، جلد ۱، انتشارات سمت
اخوان ، رضا وکرمی خرم آبادی، منا وسوسنی، جواد ، ۱۳۹۰، کاربرد دو روش کریجینگ و IDW در پهنه بندی تراکم و تاج پوشش جنگل های شاخه زاد بلوط (مطالعه موردی: منطقه کاکارضای خرم آباد لرستان)، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور مجله جنگل ایران زمستان; ۳(۴):۳۰۵-۳۱۶.
اداره کل و آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی درسال۱۳۷۲، نقشه کاربری و پوشش اراضی وزارت کشاورزی به مقیاس۱:۱۰۰۰۰۰ برگ ۵۸۶۴ انزلی
ارشامبول وهمکاران,ترجمه رجایی، عبدالمجید، ۱۳۷۹، اسناد و روش برای تفسیر نقشه ( جغرافیا – زمین شناسی)، انتشارات دانشگاه تبریز
برایان. جی. نپ، ترجمه خوشرفتار، رضا، ۱۳۸۳، اصول هیدرولوژی جغرافیایی، انتشارات دانشگاه آزاد واحد رشت،
تقیان، علیرضا، ۱۳۷۱، هیدرولوژی و ژئومورفولوژی حوضه رودخانه سولکان، دانشکده علوم انسانی و جغرافیای دانشگاه اصفهان

نمودار ۴-۵.درصد فراوانی زمینه فعالیت مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک صنعتی در بنگاه فعلی ۸۹
نمودار ۴-۶.درصد فراوانی میزان تحصیلات مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک صنعتی ۹۰
نمودار ۴-۷ توزیع فراوانی میزان هوش بازاریابی مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک صنعتی با منحنی نرمال ۹۱
نمودار ۴-۸. توزیع فراوانی میزان هوش هیجانی مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک با منحنی نرمال ۹۲
نمودار ۴-۹. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در امر بازاریابی با منحنی نرمال ۹۳
نمودار ۴-۱۰. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در تجزیه و تحلیل بازار با منحنی نرمال ۹۴
نمودار ۴-۱۱. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در انتخاب بازارهای هدف با منحنی نرمال ۹۵
نمودار ۴-۱۲. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در ترکیب عناصر بازاریابی با منحنی نرمال ۹۶
نمودار ۴-۱۳. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در تلاشهای بازاریابی با منحنی نرمال ۹۷
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل ۱-۱. مدل عملیاتی تحقیق ۱۲
شکل ۲-۱. مدل هوش هیجانی ۲۴

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱.مقدمه

یکی از منابع مهم در هر شرکتی، که بی شک یکی از مبناهای اصلی و اساسی توسعه است، همانا نیروی انسانی آن است که مجموعه‌ای از افراد با نیازهای بی شمار را در برمی گیرد. این افراد در صورت رفع نیازهایشان و داشتن انگیزه کافی، استعداد، توان و مهارت خود را در جهت خدمت به سازمان متبوع به کار خواهند گرفت. اگر افراد در شرکت‌ها به خوبی عمل نکنند آنگاه آن شرکت در رسیدن به اهداف و انجام وظایف و مسؤلیت‌های خطیر خود با مشکلات عدیده مواجه خواهد شد. از آنجایی که کارکنان واحد بازاریابی و فروش، نقش اساسی و بنیادی در ایجاد یک کار اثربخش در واحد سازمانی را بر عهده دارند. لذا تأمین نیازهای مادی و معنوی آنان و نیز ایجاد یک فضای مناسب هیجانی در محل کار که احتمالاً زمینه ساز توسعه اثربخش بودن بیش از پیش آنهاست، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به این نکته باید توجه داشت که هوش با داده و اطلاعات متفاوت است؛به این دلیل که هوش مستلزم انجام اشکالی از تجزیه وتحلیل است که هدفش مفهوم بخشیدن به داده‌ها و اطلاعاتی است که ممکن است، در هر سازمانی پنهان باشد(بسی^[۱]، ۲۰۰۸).
امروزه مفهوم هوش را به عنوان فرایندی که رقابت پذیری و فرایند برنامه ریزی استراتژیک را بهبود می‌بخشد، مورد توجه قرار می‌دهند(سایمان و همکاران^[۲]، ۲۰۰۸)
کاتلر معتقد است بازاریابی پدیده‌ای تصادفی نیست، بلکه نتیجه برنامه ریزی، طراحی و اجرایی بادقت است. فعالیت‌های بازاریابی در تمام صنایع به طور مستمر در حال بهبود است تا شانس موفقیت را افزایش دهند، اما دستیابی به تعالی بازاریابی سخت و دشوار است(کالتر و کلر^[۳]، ۲۰۰۶).
امروزه از ابزارهای متنوعی به منظور غلبه بر این دشواری استفاده می‌شود و از جمله جدیدترین این ابزارها مفهوم هوش بازاریابی است. در مقالات و کتب مختلف، هوش در سه حوزه مطرح میشود: هوش بازاریابی، هوش رقابتی و هوش کسب و کار(رایت^[۴]، ۲۰۰۶). به عقیده کاتلر هوش بازاریابی اطلاعات هر روزه درباره تغییرات در محیط بازاریابی است که به مدیران در آماده سازی و تطبیق برنامه‌های بازاریابی کمک می‌کند. در واقع، سیستم هوش بازاریابی مشخص میکند که چه نوع هوشی مورد نیاز است و آن را از محیط دریافت کرده، در اختیار سازمان قرار می‌دهد(کاتلر و کلر، ۲۰۰۶). هوش بازاریابی تنها تحقیقات بازار نیست، بلکه هوشی عملی است برای کمک به مدیران سازمان است.

از سویی دیگر، مانند تمام فعالیتها و مفاهیم مدیریتی، این فعالیت نیز باید توسط افرادی ماهر و متخصص در سازمان‌ها و شرکت‌ها انجام شود. افرادی که نه تنها باید دارای تخصص و مهارت‌های خاص بازاریابی باشند؛ بلکه باید دارای ویژگیهای فردی موثر برای اجرای موفقیت آمیز این سیستم نیز باشند. از جمله این ویژگی‌ها داشتن سایر ابعاد هوشی همچون هوش هیجانی می‌باشد. امروزه نظریه هوش هیجانی به تبع بالا رفتن ارزش ارتباطات انسانی، رشد بالایی داشته و یکی از مباحث پر طرفدار برای سازمان‌ها و شرکت‌های تجاری است. هوش هیجانی به عنوان یکی از مهمترین مهارت‌های انسانی نقش مهمی را در اثربخشی کارکنان ایفا می‌کند. امروزه روانشناسان علاوه بر توجهی که به تفاوت افراد از لحاظ هوش علمی دارند، هوش هیجانی را نیز به عنوان یک تفاوت عمده بین شخصیت‌های مختلف قلمداد می‌کنند به طوری که افراد مختلف ممکن است از لحاظ میزان بهره هوش هیجانی متفاوت از یکدیگر باشند و این تفاوت به شیوه‌های گوناگون در زندگی آنها نمود پیدا می‌کند. با توجه به فضای رقابت جهانی و تغییر و تحولاتی که با شتاب در جهان امروز رخ می‌دهد. شرکت‌ها برای حفظ بقا خود دست به اقداماتی می‌زنند یا شرایط را برای اثربخش کردن عملکرد واحد‌ها یا بخش‌های خود مهیا می‌سازند. شرکت ها، در جهان متحول و پیچیده امروز موفق خواهند بود که بتوانند هوش هیجانی کارکنان واحد خود را بالاخص واحد بازاریابی که جزء واحد‌های کلیدی هر شرکت هستند را افزایش داده و همچنین بتوانند بین واحد‌های اصلی یک هماهنگی و یکپارچگی ایجاد کنند. تا از آن طریق بتوانند به اهداف و رسالت‌های اصلی شرکت خود رسیده و اثربخشی واحد خود را افزایش دهند (بارتلت و گشال^[۵]، ۲۰۰۲).
۱-۲.بیان مسأله
با پیچیده‌تر شدن جهان امروز همه فرمول‌های نظری در حال تغییر یافتن است به گونه‌ای که اکثر برنامه ریزی‌های پیشین در حوزه‌های مختلف، امروزه فاقد کارآیی بوده و بی مصرف بودن آنها اثبات گردیده است. یکی از این حوزه‌ها حوزه‌ی کسب و کار و فعالیت اقتصادی است. با اندکی دقت این نتیجه به دست می‌آید که امروزه فعالیت‌های اقتصادی اساس زندگی انسانی و اجتماعی را تشکیل می‌دهد به گونه‌ای که حتی سایر ابعاد زندگی انسانی در حوزه فرهنگ، سیاست، حتی دین و هنر و … را نیز تحت الشعاع خود قرار داده است(رفیع پور، ۱۳۸۰).
امروزه موج سوم تغییرات در تجارت جهان آغاز شده است.تغییراتی که بدون شک هوش انسانی بسترساز آن می‌باشد. سازمان‌ها با تغییرات محیطی فراوانی مواجه اند. تغییرات آنقدر سریع رخ می‌دهند که اگر سازمان‌ها از پیش،خود را برای مواجهه با آنها آماده نکنند، بقای آنان در خطر خواهد انداخت. یکی از ابزارهای جدیدی که به سازمان‌ها کمک می‌کند در محیط پرتلاطم امروزی خود را به جایگاهی شایسته برسانند،استفاده از هوش انسان است. اما این مؤلفه از ابعاد مختلفی برخوردار بوده و هر بعد آن در جایی کاربرد دارد. چرا که هر ابزاری برای حل مسأله‌ای ساخته شده است. دو بعد از ابعاد هوشی انسان‌ها به جز هوش عمومی یا ضریب هوشی، هوش بازاریابی و هوش هیجانی است(اسومار^[۶]، ۱۹۹۸).
از آنجایی که در کشور ما هنوز درک صحیحی از این دو مفهوم؛ هوش بازاریابی و هوش هیجانی وجود ندارد، در بسیاری از کتب و یا محافل علمی کشور، هوش بازاریابی را مترادف با اطلاعات بازاریابی یا تحقیقات بازار و هوش هیجانی را مترادف با اطلاعات عمومی یا روابط عمومی می‌پندارند. تحقیقات متعدد نشانگر این واقعیت هستند که در امر بازاریابی و جذب مشتری افراد از هوش تخصصی بیشتری برخوردار باشند نتایج بهتری از کار خود می‌گیرند، چرا که به همانگونه که بازار دچار تحول و تغییر نسبت به قبل شده است، شیوه‌های برخورد با مشتری، تبلیغات کالا، جذب مشتری و حتی نگهداشت آن نیز متحول گردیده است. بنابراین در جهان اقتصادی امروز دیگر نمی توان با ترفندها و شیوه‌های پیشین اقدام به فعالیت اقتصادی نمود و هرچه فعالیت اقتصادی به سمت بازارهای بین المللی کشیده می‌شود، این امر از حساسیت و پیچیدگی بیشتری برخوردار می‌شود چرا که بازارهای بین المللی آکنده از شیوه‌های علمی برای امور اقتصادی و در معنای کلی فعالیت‌های اقتصادی می‌باشد
دو مؤلفه هوش بازاریابی و هوش هیجانی از مقوله هایی هستند که مدت زمان زیادی از عمر آنها و ورود آنها به ادبیات علمی نمی گذرد. از این دو مقوله تعاریف متعددی از سوی متخصصین ارائه گردیده است. اما تعریفی که کاتلر از هوش بازاریابی ارائه می‌دهد عبارت است از : اطلاعات هر روزه در مورد تغییرات در محیط بازاریابی که مدیران در آماده سازی و تطبیق برنامه‌های بازاریابی کمک می‌کند(پری پوراس و همکاران^[۷]، ۲۰۰۵). جف^[۸] به عنوان کسی بیشترین فعالیت را در این زمینه انجام داده است، هوش بازاریابی را جمع آوری اطلاعات از محیط بیرون و مجموعه فعالیتهای درون شرکت می‌داند(سانگ^[۹] و جف، ۲۰۰۹).
برای هوش هیجانی نیز که بیشتر در حوزه روانشناسی کاربرد دارد و از این حوزه وارد سایر شاخه‌های علمی گردیده است، تعاریف متعدد و گاهاً پیچیده‌ای ارائه گردیده است. از نظر سالووی و مایر که یک تعریف تجدید نظر شده و پیچیده تری را از هوش هیجانی ارائه نموده‌اند، چهار بعد برای این سازه در نظر گرفته شده است که شامل: احساس و ابراز هیجان، تسهیل تفکر توسط هیجانات، فهم و تحلیل هیجانها و در نهایت تنظیم بازبینی هیجانات است. بنابراین تعریف می‌توان کفایت های مرکزی در گیر در هوش هیجانی را شامل: ابراز هیجان در خود و دیگران، فهم این هیجانها و اداره هیجان ذکر نمود. گلمن هوش هیجانی را توانایی برای انگیختگی خود، پایداری در مواقع شکست، توانایی کنترل انگیزه‌های ناگهانی(تکانه‌ها) و تمایلات، به تاخیر انداختن و ارضاء تمایلات، توانایی نظم بخشیدن به حالتهای روحی و توانایی اصرار ورزیدن و امیدواری می‌داند.این نظریه اعتقاد دارد آنچه که می‌تواند پیش بینی کننده موفقیت فرد در آینده باشد توانایی هوش هیجانی است(سولومون^[۱۰]، ۲۰۰۹).
در این پژوهش متغیرهای مستقل تحقیق شامل دو متغیر میزان هوش بازاریابی و هوش هیجانی پاسخگویان می‌باشد. متغیر وابسته تحقیق نیز میزان توفیق بنگاه‌های اقتصادی در بازار در چهار بعد؛ تجزیه و تحلیل بازار، انتخاب بازارهای هدف، تهیه ترکیب عناصر بازاریابی، تلاش‌های بازاریابی می‌باشد.
تمامی متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق جنبه‌های مجهول این تحقیق بوده و نیز ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته با یکدیگر جزء جنبه‌های مجهول تحقیق می‌باشد.
در این تحقیق پژوهشگر در صدد است تا با مقایسه هوش هیجانی و هوش بازاریابی مدیران و مسئولان بنگاه‌های اقتصادی تولیدی دریابد که کدامیک از این دو نوع هوش تأثیر بیشتری در توفیق شرکت‌های تولیدی مورد مطالعه دارد. در واقع پژوهشگر از طریق مقایسه دو نوع هوش هیجانی و هوش بازاریابی به دنبال شناسایی عامل مهتر بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی در بازار اقتصادی می‌باشد و قصد آن دارد تا دریابد که آیا هوش هیجانی مدیران کمک بیشتری می‌تواند به بنگاه‌های اقتصادی در امر فعالیت‌های تولیدی بنماید یا هوش بازاریابی مدیران؟
سؤال اصلی این تحقیق آن است که آیا هوش بازاریابی و هوش هیجانی به گونه‌ای متفاوت بر توفیق شرکت‌های تولیدی در فعالیت‌های اقتصادی اثرگذارند؟ و چنانچه اثرگذارند، بر کدامیک از ابعاد مورد بررسی تأثیر بیشتر و یا کمتری دارند؟
۱-۳.اهمیت و ضرورت تحقیق
با توجه به تغییرات بنیادینی که در دهه های اخیر در صحنه فعالیتهای اقتصادی در جهان اتفاق افتاده و در راستای پدیدهی جهانی شدن، بنگاههای اقتصادی بیش از پیش نیازمند داشتن مبانی تئوریکی و علمی در زمینه انجام کارهای خود می‌باشند. انجام تحقیقاتی در حوزه علم مدیریت که یقیناً دارای تأثیرات بی‌بدیلی در توفیق مؤسسات مالی و تولیدی می‌باشد، می‌تواند حلّال بسیاری از مشکلات آنها در مواجهه با رقیبان قدرتمند و تولیدگران قوی در صحنه بین المللی باشد. بی شک تولیدکنندگان همواره به فکر یافتن بازارهای بیشتر و مشتریان دارای ثبوت بیشتری هستند. این تحقیق می‌تواند به بسیاری از سؤالات موجود در این زمینه پاسخ علمی و قاطع دهد. از سویی می‌توان گفت که منابع انسانی مهمترین سرمایه‌های کسب و کار هستند و اقدامات و سیاست‌های پرسنلی خوب و صحیح به علاوه توانایی مدیر در استفاده از توانایی‌ها و انرژی‌های فیزیکی و ذهنی افراد مهمترین عوامل موفقیت سازمان‌ها هستند. نیروی انسانی یکی از عوامل کلیدی در بهبود اثربخشی شرکت‌های مختلف می‌باشد. این نیروی انسانی است که تصمیم می‌گیرد چگونه از زمان، تجهیزات، مواد و … موجود در شرکت استفاده کند و چگونه نیازهای مشتری را مرتفع کند و از آن جایی که استفاده از کار تیمی و گروهی در سازمان‌ها در حال افزایش است، کارکنان دریافتند که برای اینکه بتوانند در کنار سایر اعضای تیم مشغول به کار شوند، باید خود را با محیط کاری جدید هماهنگ کنند. لذا مدیران جهت سوق دادن تیم‌های جدید به سمت کار گروهی مفیدتر و مؤثرتر در یک واحد یا مجموعه به دنبال نفراتی با هوش هیجانی بیشتر و مهارت‌های بالا در برقراری ارتباطات انسانی می‌باشند.
یکی از مشخصه های فعالیت اقتصادی، امروزه تأکید بر روی مطالعات علمی و توجه به جنبه های دقیق آن قبل از اجرای هر تغییری در محیطهای اقتصادی میباشد. با توجه به فاصلهی زیادی که هماکنون در کشور ایران و سایر کشورهای پیشرفته از حیث توجه به متغیرهای مختلف اثرگذار بر کار دیده میشود و هنوز در محیطهای شغلی بر دیدگاه های سنتی تأکید میگردد، نیاز به ایجاد تغییر و دگرگونی در این محیط‌ها به شدت مورد نیاز است. چنانچه به تجربیات سایر کشورها مراجعه شود، اثرات شگرف استفاده از علوم جدید و یافته‌های علمی در کسب و کار بر بهبود روند فعالیتهای کاری و اقتصادی به خوبی مشاهده می‌گردد. که البته ضعف موجود در کشور بیشتر به؛ فقدان منابع لازم علمی، ضرورت تغییر نگرش مدیران در سطوح کلان، میانی و خرد، در نظر گرفتن بودجه ایجاد تغییرات از سوی سازمانهای بالادست، تمایل کارکنان به این تغییرات و در نظر گرفتن جنبه ها یا(محدودیت‌های فرهنگی نیز بر این عامل اثرگذار بوده است.
با توجه به این موارد و نیز عدم انجام پژوهشهای علمی کارآمد و تأکید صرف در آنها به جنبه های علمی صرف نیاز به انجام یک پژوهش علمی کارآمد و کاربردی لازم میباشد علی الخصوص آنکه تاکنون در استان همدان با چنین دیدگاهی تحقیق خاصی صورت نگرفته است. از نتایج تحقیق حاضر تمامی بنگاه های اقتصادی اعم از پولی و بانکی، بنگاه های فعل در عرصه تولید، خدمات و حتی توزیعی و پخش استفاده کامل برند. مدیران مؤسسات اقتصادی با بهره گرفتن از دستاوردهای این تحقیق و ایجاد تغییرات علمی متناسب با موقعیت خود می‌توانند توفیقات خود را در امر فعالیت اقتصادی خود به صورت چشمگیری بهبود بخشند. نتایج این تحقیق دارای برد متوسط بوده و کاربران آن شامل تمامی مؤسسات خصوصی، دولتی و تعاونی می‌باشد. همچنین از نتایج علمی این تحقیق دانشجویان رشته‌های مهندسی صنایع، مدیریت دولتی، بازرگانی، منابع انسانی، تعلیم و تربیت، مدیریت آموزشی، جامعه‌شناسی، و … در حوزه‌های مختلف می‌توانند بهره‌برداری نمایند.
۱-۴.اهداف تحقیق
۱-۴-۱.هدف کلی پژوهش
مقایسه‌ی تأثیر هوش هیجانی و هوش بازاریابی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی در بازاریابی
(مطالعه موردی: شهرک صنعتی بوعلی همدان)
۱-۴-۲.اهداف جزئی پژوهش:
۱.تعیین میزان هوش هیجانی مدیران
۲.تعیین میزان هوش بازاریابی مدیران
۳.تعیین تأثیر هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی
۴.تعیین تأثیر هوش بازاریابی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی
۵.مقایسه تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی
۱-۵.فرضیه‌های تحقیق
۱-۵-۱.فرضیه اصلی:
میزان تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی در امر بازاریابی تفاوت دارد.
۱-۵-۲.فرضیه‌های فرعی

1. 1. میزان تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی از حیث تجزیه و تحلیل فرصت های بازار متفاوت است.

1. میزان تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی از حیث انتخاب بازارهای هدف متفاوت است.

در معیار لامبا عدم اطمینان به مفهوم احتمال مواجه شدن با کمبود نقدینگی و اجبار انجام اقدامات هزینه آور برای تامین مالی می باشد. هر چه شرکت دارای جریان های نقدی مطمئن تری باشد این احتمال کاهش می یابد.

هر چه حاصل جمع ذخیره نقدی اولیه و E(NCF) خالص بیشتر باشد عدد شاخص نیز بیشتر و احتمال مواجه شدن با کمبود نقدینگی کمتر می شود. (جهانخانی و پارسیان ، ۱۳۸۴):
۳٫۸٫۲٫ همبستگی شاخص های سنتی نقدینگی و شاخص های نوین نقدینگی
نتایج پژوهش محققین (خوش طینت و نمازی، ۱۳۸۳؛ برزیده، ۱۳۸۴؛ مهدوی و ازان آخاری ،۱۳۸۷) نشان می دهدکه هر چند شاخص­ های نوین نقدینگی، با شاخص­ های سنتی نقدینگی همبستگی نزدیکی دارند؛ ولی دارای تفاوت­هایی نیز هستند که می تواند در تصمیم ­گیری نقش مهمی ایفا کند. همچنین شاخص­ های نوین نقدینگی در ارزیابی عملکرد مالی شرکت­ها تصویر دقیق­تری نسبت به شاخص­ های سنتی نقدینگی به استفاده­کنندگان از اطلاعات مالی در جهت اخذ تصمیمات بهینه ارائه می­ دهند. افزون بر این، شاخص­ های نوین نقدینگی دارای محتوای اطلاعاتی متفاوت­تری در مقایسه با نسبت­های سنتی نقدینگی هستند و به گونه ­ای موثر می ­تواند راهنمای استفاده­کنندگان از این شاخص ­ها در اخذ تصمیم­های بهینه باشد.
بنابراین به نظر می­رسد استفاده­کنندگان صورتهای مالی در تجزیه و تحلیل قدرت نقدینگی شرکت صرفاً نباید به یک یا چند نسبت اکتفا کرده بلکه با توجه به اینکه هر کدام از نسبت­ها از یک جنبه خاص به وضعیت نقدینگی شرکت می ­پردازد، حتی المقدور تمامی آنها از جمله نسبتهای نوین محاسبه و در نتیجه ­گیری خود لحاظ نمایند.
سایر نسبت ها:
نسبت­های فعالیت (کارائی)
این نسبتها نشان می­ دهند که با چه سرعتی دارایی­ های مختلف به فروش یا پول نقد تبدیل می­شوند. به عبارت دیگر این نسبتها حاکی از توانایی مدیریت در بکارگیری دارایی­ ها در فعالیت نهایی شرکت (فروش محصول) می­باشد. این نسبت­ها مربوط به مقایسه میان حجم فروش و سرمایه ­گذاری در دارایی­ های مختلف مانند موجودی­ها، دارایی­ های ثابت، بدهکاران و غیره می­باشد.
نسبت گردش کالا: این نسبت نشان می­دهد در طی سال چند بار خریده­ایم و فروخته­ایم و یا تولید کرده­ایم و فروخته­ایم. هر چه این نسبت بیشتر باشد بیانگر فعالیت بیشتر واحد تجاری است. این نسبت از رابطه زیر محاسبه میشود:
و بهتر است از رابطه زیر استفاده شود:
متوسط دوره گردش موجودی کالا : این نسبت نشان می­دهد که بطور متوسط هر بار که مواد خریده­ایم، تولید کرده­ایم و فروخته­ایم چند روز طول کشیده است:
گردش دارایی­ ها: این نسبت؛ کارایی دارایی­ ها را نشان می­دهد.
زمانی که شرکت به ظرفیت تولیدی خود برسد؛ این نسبت حداکثر خواهد بود و در نتیجه هر چه این نسبت افزایش پیدا کند؛ بیانگر فعالیت بیشتر واحد تجاری است.
دوره وصول مطالبات: این نسبت بیانگر تعداد روزهائی است که به طور متوسط شرکت بدهی خود را وصول کرده است. این نسبت از رابطه زیر محاسبه می شود:
هر چه دوره وصول مطالبات افزایش یابد بیانگر ضعف در فعالیت است. دوره وصول مطالبات یک شرکت را می توان با “میانگین دوره وصول مطالبات” سایر شرکت­های آن صنعت مقایسه کرد.
گردش حسابهای دریافتنی: این نسبت نشان می­دهد در طی سال چند بار شرکت توانسته مطالبات خود را از مشتریان دریافت کند.
با بهره گرفتن از این نسبت می­توان دوره وصول مطالبات را نیز حساب کرد.
نسبتهای اهرمی (بازپرداخت بدهی های بلند مدت)
توانایی بازپرداخت بدهی عبارتست ازقدرت جوابگویی مؤسسه به بدهی­های بلندمدت خود، در سررسید آنها. تحلیل این تــوانایی بر ساختار بلندمدت مالی و عملیاتی مؤسسه تاکید دارد. میزان بدهی­های بلندمدت مؤسسه درساختارسرمایهآن نیز در این تحلیل مورد توجه قرار می­گیرد. در این بررسیها سودآوری مؤسسه نیز باید مورد دقت قرارگیرد، چرا که تا شرکتی سودآور نباشد قادر به بازپرداخت بدهیهای خود نخواهد بود. وقتی بدهی یک شرکت زیاد باشد مدیریت ناچارخواهد بود که برای تأمین منابعِ مالیِ اضافی به روش های دیگری و درصدد آن به صاحبان سرمایه (صدورسرمایه) متوسل شود و نیز تلاش نماید که سررسید بدهی­ها را تمدید کند که بدون شک هزینه تامین سرمایه در هریک از این حالات افزایش خواهد یافت. نسبتهای اهرمی شامل موارد زیر است:
نسبت بدهی: این نسبت جمع کل بدهی­ها را با جمع کل دارائی­ها مقایسه می­ کند. به عبارت دیگر درصد کل منابعی را که از طریق قرض گرفتن از طلبکاران تامین شده است نشان می­دهد. طلبکاران ترجیح می­ دهند که این نسبت کوچکتر باشد چون در صورت ورشکستگی شرکت ریسک کمتری را برای از دست دادن طلب خود تحمل خواهند کرد.
نسبت بدهی به ارزش ویژه: این نسبت شاخص مهمی از توانائی شرکت در بازپرداخت بدهی­های خود می­باشد. زیرا نسبت بالای بدهی در ساختار سرمایه شرکت ممکن است پرداخت بهره و حتی اصل بدهی­ها را دچار اشکال نماید.
نسبت پوشش هزینه بهره: این نسبت نشان می­دهد که سود قبل از بهره و مالیات شرکت چند بار می ­تواند هزینه بهره را پوشش دهد. در واقع این نسبت حاشیه ایمنی خاصی را، از نظر طلبکاران منعکس می­ کند و نشان می­دهد که شرکت چه مقدار کاهش در سود را می ­تواند تحمل کند و هنوز قادر به پرداخت هزینه بهره باشد.
نسبت های سودآوری
یکی از شاخص های مهم سلامت مالی شرکت و کارایی مدیریت آن توانایی شرکت درکسب سود قابل قبول ویا برگشتی راضی کننده روی سرمایه ­گذاری آن است. بدیهی است که سرمایه ­گذاران تمایلی به مشارکت در شرکتی که سودآوری و درآمدسازی ضعیفی دارد ازخود نشان نمی­دهند. چراکه سود­آوری اندک در قیمت سهام و توانایی بالقوه شرکت در پرداخت سودسهام تاثیرمنفی دارد. اعتباردهندگان نیز راضی به پرداخت وام به شرکتی که موقعیت ضعیفی از نظرسودآوری دارد نخواهند بود، چون احتمال این را می­ دهند که طلب آنها هرگز بازپرداخت نگردد. البته باید یادآوری شود کــه قدرمطلق سود اهمیت چندانی ندارد مگر اینکه این سود در قیاس با منبع ایجاد آن  (میزان سرمایه ­گذاری) مورد ارزیابی قرارگیرد. برخی از مهمترین شاخص­ های ارزیابی نتیجه عملکرد شرکت به شرح ذیل می­باشد:
حاشیه سود ناخالص: این نسبت نشان­دهنده درصد سودی است که پس از پرداخت قیمت تمام شده کالای فروخته شده عاید می­ شود. بدیهی است که هر چه این نسبت بالاتر باشد وضع مطلوبتری را نشان می­دهد. سود ناخالص عبارتست از تفاضل فروش خالص از قیمت تمام شده کالای فروخته شده.
حاشیه سود خالص: نسبت سود خالص به فروش خالص را حاشیه سود خالص می­نامند. این نسبت نشان­دهنده سودآوری حاصل از درآمد و یکی از شاخص­ های مهم عملکرد شرکت است. همچنین این نسبت معرف بازدهی و کارایی تولید و ساختار قیمت تمام شده و هزینه­ های شرکت است.
بازده سرمایه ­گذاری (برگشت سرمایه ­گذاری): این نسبت نشان می­دهد که شرکت روی سرمایه ­گذاری انجام شده در آن (کل دارائی­های شرکت) چند درصد سود (بازده) داشته است. دو نسبت مهم در این رابطه وجود دارد:
برگشت روی دارایی­ ها
برگشت روی حقوق صاحبان سهام
۹٫۲٫ارزیابی عملکرد
از سالها قبل ارزیابی عملکرد شرکت ها بخش عمده ای از مباحث حسابداری و مدیریت، اقتصاد و … را تشکیل داده است. اصولا عملکرد با هدف رابطه مستقیمی دارد. ارزیابی عملکرد؛ یعنی اندازه گیری این مطلب که شرکت تا چه میزان به اهداف تعیین شده در برنامه ریزی خود دست یافته است. نتیجه حاصل از ارزیابی عملکرد، خود هدف نیست؛ بلکه ابزاری برای پیش بینی برنامه های آتی و نیز بهبود نقاط قوت و برطرف کردن نقاط ضعف شرکت است. ارزیابی عملکرد شرکت بدون مدنظر قرار دادن ویژگیهای تجاری و شرایط حاکم بر بازار کالاها و خدمات آن است. در بحث ارزیابی عملکرد معمولا این سوال مطرح می­ شود که کدام یک از معیارهای ارزیابی عملکرد شرکت ها از اعتبار بیشتری برخوردار است. اصولا یک شاخص مطلق و ایده ال برای سنجش عملکرد شرکت ها وجود ندارد. ارزیابی عملکرد شرکت یک ضرورت است و برای انجام آن باید از معیارهای تا حد امکان پذیرفته شده ای استفاده شود که جنبه های متفاوت از لحاظ محدودیت در فعالیتها و امکان بهره مندی از امکانات را مورد توجه قرار می دهد. رشد و توسعه اقتصاد، افزایش شرکتهای سهامی و تفکیک مدیریت از مالکیت، امروزه مسائل نمایندگی را به یکی از مهمترین دغدغه‌های سرمایه‌گذاران مبدل ساخته است. مسائل نمایندگی از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که سرمایه‌گذاران معمولاً دارای تمایل و یا توانایی لازم جهت اداره امور شرکت نیستند، لذا این مسئولیت را به مدیران محول می‌کنند. چنانچه هر دو گروه مدیران و سرمایه‌گذاران به دنبال بیشینه کردن منافع شخصی خود باشند و در صورتی که اعمال نظارت بر عملکرد نماینده نیز مستلزم صرف هزینه باشد، این امر به طور ضمنی حاوی این پیام است که نماینده ممکن است همواره درصدد تامین منافع مالک و حداکثر کردن ثروت وی نباشد.از این رو انتخاب معیاری مناسب به‌منظور اطمینان از دستیابی شرکت به هدف نهایی خود که همانا بیشینه کردن ثروت مالکان است، از مهمترین راهکارهای پیش روی سهامداران برای ارزیابی عملکرد شرکت و به‌تبع آن تصمیم‌گیریهای صحیح اقتصادی است. (امیر اصلانی، ۱۳۸۴).
۱۰٫۲٫ رویکردهای موجود پیرامون معیارهای عملکرد
از دیـربـاز تاکنـون مطالعـات بسیاری بـرای دستیـابی بـه معیـاری منـاسب جهـت ارزیابـی عملـکـرد شـرکتـهـا و مدیران به‌منظور اطمینان یافتن از همسویی حـرکت شـرکـت با منـافـع سرمـایه‌گـذاران بالفعـل و مبنـایـی بـرای اتخـاذ تصمیمـات اقتصـادی سرمـایـه‌گـذاران بـالقـوه و اعتبـاردهنـدگـان صـورت پـذیرفتـه اسـت (آذربایجانی و همکاران، ۱۳۹۰).
نتیجه‌های به‌دست آمده از این مطالعات به ارائه چهار رویکرد در رابطه با معیارهای عملکرد به‌شرح زیر انجامیده است:
رویکرد حسابداری: در این رویکرد از ارقام مندرج در صورتهای مالی نظیر سود، سود هر سهم، جریانهای نقدی عملیاتی، بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام جهت ارزیابی عملکرد استفاده می‌شود (انصاری و کریمی، ۱۳۸۷).
رویکرد اقتصادی: بر اساس این رویکرد که در آن از مفاهیم اقتصادی استفاده می‌شود، عملکرد واحد تجاری با تأکید بر قدرت سوداوری داراییهای شرکت و با توجه به نرخ بازده و نرخ هزینه سرمایه به کار رفته ارزیابی می‌شود (انواری رستمی و همکاران، ۱۳۸۳). ارزش افزوده اقتصادی، ارزش افزوده اقتصادی تعدیل‌شده و ارزش افزوده بازار در این گروه جای دارند.
رویکرد تلفیقی: در این رویکرد ترکیبی از اطلاعات حسابداری و بازار برای ارزیابی عملکرد به‌کار می‌رود مانند نسبت کیو توبین (Tobin᾿s q) و نسبت قیمت به سود (P/E) (ملکیان و اصغری، ۱۳۸۵).
رویکرد مدیریت مالی: مطابق با این رویکرد، اغلب از تئوریهای مدیریت مالی نظیر الگوی قیمت­ گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM) و مفاهیم ریسک و بازده استفاده می‌شود. تاکید اصلی این رویکرد بر تعیین بازده اضافی هر سهم می‌باشد (انصاری و کریمی، ۱۳۸۷).
۱۱٫۲٫ معیارهای عملکرد حسابداری
معیارهای حسابداری ارزیابی عملکرد بر صورت سود و زیان و ترازنامه تاکید دارند؛ بدین معنی که یک جریان خروجی وجه نقد می‌تواند به‌عنوان هزینه در صورت سود و زیان و یا به‌عنوان یک دارایی سرمایه‌ای در ترازنامه منعکس شود که نتیجه آن ارائه صورت سود و زیان و ترازنامه متفاوت ناشی از به‌کارگیری رویه‌های مختلف است (گوینده، ۱۳۸۶). نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، بازده داراییهـا و سـود هر سـهم از جمله معیارهای عملکرد حسابداری به شمـار مـی‌روند که در ادامه به‌شرح هر یک پرداخته می‌شود.
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام
در بین معیارهای عملکرد حسابداری، بازده حقوق صاحبان سهام از پرطرفدارترین و پرکاربردترین معیارهای عملکرد حسابداری است. برخی محققان امکان تفکیک بازده حقوق صاحبان سهام به نسبتهای سودآوری، گردش دارایی و اهرم مالی به‌واسطه تحلیل دوپونت را دلایل شهرت این معیار در بین تحلیلگران، مدیران مالی و سهامداران بر شمرده‌اند. فرمول محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام و نسبتهای مستتر در آن به صورت زیر است (دِ ویت و دیو تویت^[۳۷]، ۲۰۰۷).
بازده حقوق صاحبان سهامROE:
سود خالص :NI
فروش :Sales

منابع

1. 1. ارسطو علی اصغر، زاهد نژاد شهلا، احمدی عذرا.(۱۳۹۰). مقایسه هشت هفته تمرین هوازی و یوگا بر شاخص هزینه فیزیولوژیک بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز. مجله علمی پزشکی، دوره ۱۰، شماره۲٫

1. 1. اسدی ذاکر مرضیه.عطاپور مهناز، بهار ۱۳۸۸، تاثیر ورزش بر میزان خستگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. مجله پرستاری و مامایی تبریز. شماره ۱۳؛ ۳۷- ۴۴٫

1. 1. افتخاری الهام، نیک بخت حجت الله، اعتمادی فر مسعود، ربیعی کتایون. بهار (۱۳۸۷). تأثیر تمرین استقامتی بر توان هوازی و کیفیت زندگی زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروز. فصلنامه المپیک. سال شانزدهم – شماره ۱(پیاپی۴۱) ،ص ۳۷ -۴۵٫

1. 1. امامی سید مصطفی، شجاع مرادی محمد حسین. بهار (۱۳۸۳). نورولوژی بالینی آمینوف. شبنم دانش با همکاری چراغ دانش، صفحه ۱۲۳-۱۲۵٫

1. 1. آذرنیا مهناز، خلیلی محمدعلی، رستمی پروین (۱۳۸۴). بررسی تاثیر بیماری مولتیپل اسکلروزیس (MS) براسپرماتوژنز و هورمون­های جنسی رت­های نر نژاد ویستار. نشریه علوم دانشگاه تهران. جلد ۵، شماره ۱و۲،. ۴۸۷-۴۹۶٫

1. 1. 1. آشنایی با معانی تعاریف بیماری­های قلبی- عروقی و دویدن برای قلب. (۱۳۹۰). نشریه نوین پزشکی، یادآوری، شماره ۵۱۰٫ ص ۱۰۸-۱۲۳.

   

1. 1. بقرآبادی وحدت، صادقی حیدر، پیری مقصود، سنکیان مجتبی, (۱۳۸۸)، تأثیر یک دوره تمرین هوازی بر میزان لپتین، فاکتور نکرو زدهنده تومور- آلفا و اینترلوکین - ۶ مردان چاق و لاغر، مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی سمنان- جلد ۱۱ ، شماره ۱(پیاپی ۳۳).

1. 1. پازکیان مرضیه، ذاکری مقدم معصومه، مهران عباس. (۱۳۸۷). مقایسه­ تاثیر ورزش­های هوازی و کششی توام با هوازی بر میزان خستگی بیماران مولتیپل اسکلروزیس مراجعه کننده بع انجمن MS شهر تهران در سال ۸۷-۱۳۸۶. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه علوم پزشکی تهران. دانشکده پرستاری و مامایی.

1. 1. پهلوان خدارحم، ریاحی عالم نادر، حریرچیان حسین، فیروزنیا کاووس، شکیبا مجید و همکاران. (۱۳۹۰). بررسی وسعت آسیب مغزی در بیماران MS عود کننده - بهبود یابنده بوسیله تصویربرداری کمی انتقال مغناطیسی. مجله فیزیک پزشکی ایران، دوره ۸، شماره ۳، پیاپی) ۳۲ (، ۲۱-۲۹٫

1. 1. حاج هاشمی ولی ال….، قفقازی تقی، احمدی امراله. (۱۳۸۳). بررسی سمیت تحت حاد داروئی طبیعی MS14 در موش صحرایی. دوماهنامه علمی- پژوهشی دانشور پزشکی، دانشگاه شاهد، ، سال ۱۱، شماره ۵۲، ۱۱-۱۴.

1. 1. حجازی احسان، امانی رضا، شرف الدین زاده ناصر. (۱۳۸۶). مقایسه ظرفیت تام آنتی اکسیدان سرمی و دریافت مواد غذایی اصلی حاوی آنتی اکسیدان در بیماران مبتلا به MSبا افراد سالم. فصلنامه علمی پژوهشی یافته - دانشگاه علوم پزشکی لرستان. دوره نهم، شماره ۳، ۵۷-۶۴٫

1. 1. حجازی احسان، امانی رضا، شرف الدین زاده ناصر، چراغیان بهمن. (۱۳۸۶). مقایسه دریافت مواد غذایی عمده حاوی ویتامی Dو سطح سرمی ۲۵ هیدروکسی D3 در بیماران مبتلا به MS با افراد سالم. مجله علوم تغذیه و صنایع غذایی ایران. سال دوم، شماره ۴ ،۵۹-۶۶٫

1. 1. حضرتی مریم، زحمتکشان نسرین، دژبخش طاهره، نیک سرشت علیرضا، ضیغمی بهرام. (۱۳۸۴). تاثیر فرایند نوتوانی بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس. مجله ارمغان دانش- دوره ۱۰- شماره ۳٫

1. 1. حقیقی امیرحسین، واله فاطمه، حامدی نیا محمد رضا، عسکری رویا. (۱۳۸۹). تأثیر تمرینات هوازی و مکمل ویتامین E بر پروتئین واکنشی C و عوامل خطرزای قلبی-عروقی در زنان یائسه. سال هجدهم – شماره ۲، (پیاپی ۵۰ )، ۶۱-۷۰٫

1. 1. دربندی آذر، رضایی شادی. (۱۳۸۶). بررسی شیوع نورالژی تریژمینال در بیماران Multiple Sclerosis مراجعه کننده به انجمن MS ایران در سال۱۳۸۴٫ مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ویژه نامه )تشخیص – پاتولوژی(، ۵۶۱-۵۶۷.

1. 1. رزمجو کیوان و نرگس خوانساری. (۱۳۸۷). اصول طب داخلی هاریسون ۲۰۰۸٫ بیماری­های مغز و اعصاب. موسسه انتشاراتی اندیشه رفیع، ۶۸-۸۷٫

1. 1. زارعی سید حسین، ابراهیمی حسین علی، شفیعی کاوه، خردمند علی. (۱۳۸۷). خستگی در بیماری اسکلروز متعدد چیست؟ فصلنامه علوم مغز و اعصاب ایران، سال هفتم، شماره ۲۴، ۳۳۶-۳۲۹٫

1. 1. سالاریفر مجتبی، کسائیان ابراهیم، کاظمی صالح داود، علیدوستی محمد، زینعلی علی، رئیسی دهکردی ماریا. (۱۳۸۷). مقایسه پیامدهای آنژیوپلاستی در بیماران دارای سابقه بای پس شریان کرونری و بیماران بدون سابقه بای پس شریان کرونری. مجله علمی سازمان نظام پزشکی جمهوری اسلامی ایران، دوره۲۶ ، شماره۳، ، ۳۳۶-۳۴۷٫

1. 1. سلطانی محمود، حجازی محمود، نور نعمت الهی صالحه. (۱۳۸۸). بررسی تاثیر یک دوره فعالیت هوازی در آب بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروز. مجله ی علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، سال پنجم، شماره ۴ پیاپی (۲۰)، ۲۶۷-۲۷۴.

1. 1. شاه بیگی سعید، نوریان عباس، صحرائیان محمدعلی، شایگان نژاد وحید، طباطبائی مژگان، احسن بهروز. (۱۳۸۷). داروی میتوکسانترون در بیماری مالتیپل اسکلروزیس (MS). فصلنامه علوم مغز و اعصاب. سال چهارم، شماره ۱۰، ۱-۱۰.

1. 1. قاسمی احسان، پورمومنی عباسعلی، چت ساز احمد، اعتمادی فر مسعود و همکاران. (۱۳۸۹). مقایسه تاثیر تمرین درمانی و بیوفیدبک روی بی­اختیاری ادرار بیماران مبتلا به MS. پژوهش در علوم توانبخشی، سال ۶، شماره ۲، ۱-۱۰٫

1. 1. کارگرفرد مهدی، اعتمادی­فر مسعود، اسفرجانی فهیمه، محرابی مریم، کردوانی لاله. (۱۳۸۹) . تغییرات در کیفیت زندگی و خستگی بیماران زن مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس پس از ۸ هفته ورزش در آب. مجله­ی اصول بهداشت روانی. سال ۱۲ (۳). ۷۳-۵۶۲٫

1. 1. کردی محمدرضا، انوشه لیلا، خداداده سارا، خسروی نیکو، سنگلجی بهرام. (۱۳۹۰). تاثیر یک دوره ترکیبی منتخب بر قدرت، تعادل و کیفیت زندگی بیماران مبتلا به MS. طب ورزشی، شماره ۵، ۵۱-۶۴٫

1. 1. محبی نوبندگانی، مرباغی اکرم، ملکزاده جانمحمد، نجفی دولت آباد شهلا. (۱۳۸۶). مطالعه تاثیرورزش پیاده روی بر میزان چربی­های سرم خون مددجویان مبتلا به هیپرکلسترولمی. فصلنامه دانشکده پرستاری، سال چهارم، شماره چهارم، ۱-۱۰٫

1. 1. مدنی حسین، مانوی­پور حسن، روزبیانی پرویز. (۱۳۸۶). بررسی رابطه سطح عزت نفس با میزان بکارگیری روش­های مقابله­ای و برنامه خود مراقبتی در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس (MS) تحت پوشش انجمن MS ایران در سال ۱۳۸۳. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام. دوره ۱۵، شماره ۴، ۱-۱۰٫

1. 1. مک آردل (۱۳۸۵)، ترجمه: خالدان اصغر، فیزیولوژی ورزشی (۱) انرژی و تغذیه، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها (سمت). تهران.

1. 1. ملکی مجید، اورعی سعید، عزیزی فریدون، حاتمی حسین، جانقربانی محسن. (۱۳۷۹). آترواسکلروز در اپیدمیولوژی و کنترل بیماری­های شایع در ایران. تهران. انتشارات. اشتیاق؛

1. 1. نایبی فر شیلا، افضل پور محمداسماعیل، ثاقب جو مرضیه، هدایتی مهدی. (۱۳۸۹). تاثیر تمرینات مقاومتی و هوازی بر مولکول محلول چسبان بین سلولی و نیمرخ لیپیدی سرم زنان دارای اضافه وزن. ورزش و علوم زیست حرکتی، سال دوم، شماره ۴، ۷۷-۸۷٫

1. 1. نبوی مسعود، پورفرزام شهریار، قاسمی حسن. (۱۳۸۵). اپیدمیولوژی، سیر بالینی و پیش آگهی مولتیپل اسکلروزیس در ۲۰۳ بیمار مراجعه کننده به کلینیک MS بیمارستان شهید مصطفی خمینی تهران در سال ۱۳۸۱٫ مجله دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی تهران، دوره ۶۴ ، شماره ۷،۹۰-۹۷٫

1. 1. یارائی رویا، غضنفری طوبی، ناصری محسن، فلاح نژاد سمیه، اقتدار دوست مرضیه. (۱۳۸۸). تاثیر فراورده MS14 بر پاسخ ایمنی هومورال در موش Balb/c. فصلنامه علمی- پژوهشی تحقیقات گیاهان داروئی و معطر ایران جلد ۲۵، شماره ۲، ۲۴۴-۲۵۲٫

1. 1. Adamopoulos S, Parissis J, Kroupis C, Georgiadis M, Karatzas D. Karavolias G, et al. (2001). Physical training reduces peripheral markers of inflammation in patients with chronic heart failure. Eur Heart J; 22: 791-7.

1. 1. Agiovlasitis S, Robert W, Fernhall B. (2010). Prediction of Oxygen Uptake during Level Treadmill Walking In People with Multiple Sclerosis. Journal compilation. 42: 650-655.

1. 1. Ahmadi A, Arastoo AA, Nikbakht M. (2010). The effects of a treadmill programme on balance, speed and endurance of walking, fatigue and quality of life in people with multiple sclerosis. International SportMed Journal.; 11(4): 97-389.

1. 1. Ahmadi A, Nikbakht M, Arastoo AA. (2010).The effects of a yoga intervention on balance, speed and endurance of walking, fatigue and quality of life in people with multiple sclerosis. Journal of Human Kinetics. January; 23:43-50.

1. 1. Andreasen AK, Stenager E, Dalgas U. (2011). The effect of exercise therapy on fatigue in multiple sclerosis. Multiple Sclerosis Journal; 17(9): 1041–۱۰۵۴٫

1. 1. Arastoo A. (1992). Biomechanical and physiological characterization of locomotor impairment. A thesis presented to the Bioengineering University of Strathclyde (Glasgow), UK; p. 97-111.

1. 1. Arastoo AA, Ahmadi A, Zahednejad Sh. (2011). The comparision of effect of 8 weeks aerobic and yoga training on physiological cost index in multiple sclerosis patients. Sci Med J; 10(2):153-162.

1. 1. Asano M, Dawes DJ, Arafah A, Moriello C, Mayo NE. (2009). What does a structured review of the effectiveness of exercise interventions for persons with multiple sclerosis tell us about the challenges of designing trials? Multiple Sclerosis; ۱۵: ۴۱۲–۴۲۱٫

1. 1. ASHTON F. (2004). The Multiple Factors of Multiple Sclerosis. Journal of Nutritional & Environmental Medicine; 14(4): 1–۱۱٫

1. 1. Atashzadeh F, Shiri H, Moshtaqe esheqi Z. (2003). Effect of Exercise Training on Activity of Daily Living in Women with Multiple Sclerosis in Iranian Multiple Sclerosis Society. Journal of Rafsenjan University of Medical Sciences; (3)9: 71–۱۶۴٫

1. 1. Azarbayjani M, Abedi B. (2012). Comparison of Aerobic, Resistance and Concurrent Exercise on Lipid Profiles and Adiponectin in Sedentary Men. Knowledge & Health; 7(1): 37-43.

1. 1. Azimian M. (1999). Pschological and Bodily in Multiple Sclerosis. Rehabilitation J; 3: 43-47.

1. 1. Bailey J. (2006). MS essentials for people living with MS. First edition. Multiple Sclerosis.

1. Barbara S. (2008). Exercise training in persons with multiple sclerosis. Us Neurological Disease. 17-20.

تعاریف
تاریخ شروع و طول مدت قرارداد
ارجاع به اسناد پشتیبانی و موافقتنامه ها
فرایند تمدید قرارداد
اشاره به پایان دوره و فرایند احتمالی ترک قرارداد توسط هر یک از طرفین
مقامات تعیین شده
امضا کنندگان.^[۲۶۰]

2. 2. انواع قرارداد خدماتی

زمانی که روابط خدماتی نسبتاً ساده است و درک روشنی از مسائل وجود دارد، موافقتنامه خدمات را می توان به سرعت منعقد کرد. ولی، آماده سازی و تکمیل موافقتنامه خدمات پیچیده تر به طور معمول نیاز به زمان و تلاش بیشتری دارد. انتخاب نوع صحیح و مناسب توافقنامه خدمات می تواند براساس عوامل مختلفی انجام پذیرد، از جمله؛ دامنه خدمات ارائه شده و یا توابع خدمت ارائه شده، پیچیدگی ارتباط طرفین و تعداد طرفین درگیر ،طول مدت رابطه و ارزیابی خطرات در این مدت ،سطح ریسک خدمات ارائه شده ،تجربه هر یک از طرفین و اجرای خدمات قابل مقایسه، تاثیرتغییر احتمالی عناصر سازمانی یا شرایط ارائه خدمات^[۲۶۱].آشنایی با انواع اسناد ولایه های خدماتی در انتخاب مناسب راهبردی است.
۲-۱٫انواع اسناد
سه سند کلی در بیان خدمات وجود دارد:
تفاهم نامه (MOU)^[262]– پارامترهای گسترده ای از ارتباط طرفین توافقنامه خدمات و عملکرد مقامات تصمیم گیری را تعریف می کند.
موافقتنامه ارشد (MA)^[263] - یک سند فراگیر از مجموعه ای از خدمات است که چگونگی مدیریت بسته نرم افزاری و جزئیات عملیاتی که برای همه مشترکین وجود دارد را، تنظیم می کند. موافقتنامه ارشد چارچوب فراگیری برای توافق نامه سطح خدمات چند لایه است که به طور معمول هر یک از خدمات ارائه شده توسط یک موافقتنامه ارشد به طور جداگانه تحت پوشش قرار می گیرد.

توافقنامه سطح خدماتSLA) )^[264] - پارامترهای عملیاتی و انتظارات عملکردی بین طرفین توافقنامه را ایجاد می کند و به طور معمول برای هر لایه از خدمات یا پروژه بر قرار می گردد. ارائه موافقتنامه سطح خدمات حتی در اساسی ترین شرایط ارائه خدمات پیشنهاد می شود.
این اسناد می تواند به تنهایی یا در ترکیب با هم استفاده شوند. انتخاب سندها و اتصال آنها به یکدیگر به پیچیدگی رابطه خدماتی بستگی دارد. به عنوان مثال برای ارائه خدمات به یک گروه گردشگر (به عنوان مشتری) و ترتیب اقامت در خارج از کشور و پشتیبانی گروه ،ایجاد یک یا چند SLA برای مواردی مانند ارتباطات، مسکن، فضای اداری و امنیت پرداخت، لازم است^[۲۶۵].
۲-۲٫تعداد لایه
از نظر وجود لایه های خدماتی نیز می توان توافقنامه خدمات را به سه زیر گروه تقسیم کرد:
توافقنامه خدمات ساده یا یک لایه^[۲۶۶]: توافقنامه خدمات ساده زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که شرایط ارائه خدمات غیر پیچیده است. به عنوان مثال، نقش ها و مسئولیتها روشن است و تعهدات به آسانی تعریف و شناسایی می شوند و از نظر درجه ریسک حداقل و یا بدون ریسک است. اگرتوافقنامه خدمات ساده ،عناصر خاصی از دامنه، حکومت، ترتیبات مالی و عملکرد را نشان دهد، می تواند از یک تا دو صفحه تفاهم نامه (mou) بین دو یا چند طرف تشکیل شود.(ضمیمه۱)
توافقنامه خدمات متوسط یا دو لایه^[۲۶۷]: در این نوع توافقنامه روابط خدماتی، مدیریت و تحویل نسبتاً پیچیده هستند و معمولاً توافقنامه خدمات از دو سند تشکیل می گردد. اولین سند- اغلب mou– روابط سازمانی از جمله حکومت و فرآیندهای مدیریت که ارائه خدمات را تنظیم می کنند، توصیف می کند. همچنین تعهدات طرفین را به آنها می شناساند و چشم انداز، مأموریت و رسالتی چارچوب رابطه خدماتی را مشخص می سازد. سند دوم، SLA است که جزئیات عملیاتی اراده خدمات را به وضوح ترسیم می کند و اطلاعاتی دقیقی در مورد دامنه و سطح خدمات ارائه می دهد. SLA مجموعه ای از انتظارات عملکردی دقیق از جمله خدمات و عملکردهای استاندارد را به عنوان مبنای ارزیابی فعالیتهای آینده نشان می دهد.
توافقنامه خدمات پیچیده یا سه لایه ^[۲۶۸]: بسته به پیچیدگی ارائه خدمات، طرفین ممکن است ترکیبی از مراحل برنامه ریزی را انتخاب کنند. معمولاً برای ارائه خدمات سه لایه در مراحل مختلف مذاکراتی صورت می پذیرد و اسناد و مدارکی در پایان هر مرحله به وجود می آید. برقراری خدمات جامع با هماهنگی مناسب از طریق قرارداد خدمات سه لایه ای امکان پذیر است که به طور معمول شامل یک MOU، یک یا چند  و یک یا چند  باشد. MOU معمولاً جنبه های گسترده ای از روابط خدماتی بین طرفین را بیان می کند. بخصوص انتظارات متقابل طرفین و رابطه حاکم طرفین چگونه. MA چگونگی مدیریت خدمات یا پروژه و پارامترهای عملیاتی فراگیری را که در طول مدت پروژه ها و خدمات رایج است را بیان می کند. در موافقتنامه خدمات سه لایه، SLA ها برای هر سری از خدمات؛ دامنه، ترتیبات مالی و انتظارات عملکردی و اجرای آنها ترسیم می شود.
قرارداد میزبانی وب از دسته قراردادهای خدماتی است که در آن چند سرویس یا خدمت ،ارائه می شود. به همین خاطر ممکن است یک موافقتنامه خدمات منعقد شود که چند خدمت را در بگیرد ویا چند موافقتنامه جداگانه تنظیم شود.
SIMPLE: ONE TIER
MOU
SLA
SLA
SLA
SLA
MA
MA
MOU
MEDIUM: TWO –TIER
SLA
MOU
SLA
COMPLEX: THREE- TIER
شکل ۱: نمونه هایی از انواع موافقتنامه خدمات^[۲۶۹]
گفتار دوم: مفاد قرارداد میزبانی وب
قراردادهای میزبانی را می توان براساس نوع سرور ،شخصیت طرفین قرارداد ،طول مدت قرارداد و نوع اسناد تنظیم شده طبقه بندی کرد.
قراداد میزبانی وب، براساس نوع سرور ارائه شده به قراردادهای میزبانی اشتراکی، سرور اختصاص یا Rent کولوکیشن یا نگهداری سرور و سرور مجازی یا vps تقسیم می شود. این عناوین برای ارائه خدمات و تقاضا در میان کاربران و شرکتهای میزبانی وب رایج است و در فصل اول به آنها پرداخته شد.
از آنجا که قراردادهای میزبانی وب به لحاظ ماهیت خدمت ارائه شده (ارائه وب سایت در دسترس کاربران) نوعاً قرارداد نسبتاً پیچیده ای به حساب می آید و اینکه این قرارداد، خدمات فرعی همچون کنترل پنل، خدمات نام دامنه، گواهینامه SSL، ایمیل، پشتیبانی، و حتی طراحی وب سایت و غیره را نیز ممکن است پوشش دهد، معمولاً در قالب دو یا چند سند تنظیم می شود، که یکی تفاهم نامه (MOU) است و دیگری قرارداد سطح خدمات SLA می باشد. چنانچه کاربر یک شخصیت عمومی یا خصوصی باشد و درجه اهمیت داده ها در سطح بالایی قرار گرفته باشد و شرکت میزبان ناچار به مذاکره شود، ممکن است اسناد بیشتری رد و بدل شود و قرارداد چند لایه باشد (به عنوان مثال در مورد تجارت الکترونیک از طریق وب سایت که حفاظت از اطلاعات حساب مشتریان حائز اهمیت است).
معمولا مفاد تفاهم نامه (MOU)میزبانی وب، شامل این موارد خواهد بود:
۱- مشخصات خدمات ارائه شده ( از جمله اطلاعات مربوط به فن آوری های خاص و یا اشاره به حداقل فن آوری های خاص ارائه شده)
۲- مشخصات منابع ( معمولاً ظرفیت ذخیره سازی، پهنای باند و قدرت پردازنده ها) در دسترس مشتری ،که چگونه این منابع ممکن است متفاوت باشد و عواقب ناشی از استفاده بیش از حد از منابع توسط مشتری.