Sasaki, M., Suzuki, A., Drezner, Z., 1999. On the selection of hub airports for an airline hub-and-spoke system. Comput Oper Res 26, 1411–۱۴۲۲٫
Sender, J., Clausen, U., 2013. Heuristics for solving a capacitated multiple allocation hub location problem with application in German wagonload traffic. Electronic Notes in Discrete Mathematics 41, 13–۲۰٫
Shaw, SL., 1993 .Hub structures of major US passenger airline. J Transport Geography 1(1), 47–۵۸٫
Silva, M. R., Cunha, C. B., 2009. New simple and efficient heuristics for the uncapacitated single allocation hub location problem. Computers and Operations Research, 36, 3152–۳۱۶۵
Sim, T., Lowe, T.J., Thomas, B.W., 2009. The stochastic p-hub center problem with service-level constraints. Computers & Operations Research 36 (12), 3166–۳۱۷۷٫
Skorin-Kapov, D., Skorin-Kapov, J., 1994. On tabu search for the location of interacting hub facilities. European Journal of Operational Research 73, 502–۵۰۹٫
Skorin-Kapov, D., Skorin-Kapov, J., O’Kelly, M., 1996. Tight linear programming relaxations of uncapacitated p-hub median problems. European Journal of Operational Research 94, 582–۵۹۳٫
Smith, K., Krishnamoorthy, M., Palaniswami, M., 1996. Neural versus traditional approaches to the location of interacting hub facilities. Location Science 4 (3), 155–۱۷۱٫
Snyder, L., 2006. Facility location under uncertainty: a review. IIE Transactions 38 (7), 537–۵۵۴٫
Sohn, J., Park, S., 1997. A linear program for the two-hub location problem. European Journal of Operational Research 100 (3), 617–۶۲۲٫
Sohn, J., Park, S., 1998. Efficient Solution procedure and reduced size formulations for p-hub location problems. European Journal of Operational Research 108, 118–۱۲۶٫
Sohn, J., Park, S., 2000. The single allocation problem in the interacting three-hub network. Networks 35 (1), 17–۲۵٫
Stanimirovic, Z., 2008. An efficient genetic algorithm for the uncapacitated multiple allocation p-hub median problem. Control & Cybernetics, 3 (24), 669-692.
Stanimirovic, Z., 2010. A Genetic Algorithm Approach for the Capacitated Single Allocation P-Hub Median Problem. Computing and Informatics, 29, 117–۱۳۲٫
Tan, P.Z., Kara, B.Y., 2007. A hub covering model for cargo delivery systems. Networks 49 (1), 28–۳۹٫
Toh, R.S., Higgins, R.C., 1985. The impact of hub and spoke network centralization and route monopoly on domestic airline profitability. Transportation Journal, 24, 16–۲۷٫
Topcuoglu, H., Corut, F., Ermis, M., Yilmaz, G., 2005. Solving the uncapacitated hub location problem using genetic algorithms. Computers & OR 32 (4), 967–۹۸۴٫
Vladimirou, H., Zenios, S.A., 1997. Stochastic linear programs with restricted recourse, Eur. J. Oper. Res. 101(1), 177-192.
Wagner, B., 2004b. Model formulations for hub covering problems. Working paper, Institute of Operations Research, Darmstadt University of Technology, Hochschulstrasse 1, 64289 Darmstadt, Germany.
Yaman, H., Kara, B.Y., Tansel, B.C., 2007. The latest arrival hub location problem for cargo delivery systems with stopovers. Transport Res B 41, 906–۹۱۹٫
Yang, T.H., 2009. Stochastic air freight hub location and flight routes planning. Applied Mathematical Modelling 33 (12), 4424–۴۴۳۰٫
Yin, Y., Madanat, S.M., Lu, X., 2009. Robust improvements schemes for road networks under demand uncertainty, Eur. J. Oper. Res. 198, 470-479.
Yu, C.S., Li., H., 2000. A robust optimization model for stochastic logistic problems, Int. J. Prod. Econ. 64, 385-397.
Zanjirani Farahani, R., Hekmatfar, RM., Boloori Arabani, A., Nikbakhsh, E., 2013. Hub location problems: a review of models, classification, techniques and application. Comput. Ind. Eng. 64 (4), 1096–۱۱۰۹٫
پیوست الف :کد نوشته‌شده در نرم‌افزار GAMS برای حالت قطعی (CSAHLP)

$Title CSAHLP
$onsymxref
$onsymlist
*execseed = gday(jnow)*gminute(jnow)*gsecond(jnow)*gmillisec(jnow);
Sets
n ‘Set of flows and distances between the cities’ /1*37/
;
alias(n,i);
alias(n,k);
alias(n,l);
;
$OnEmpty
Scalars
Chi ‘Collection cost per unit of flow and unit of distance’ /1/
Delta ‘Distribution cost per unit of flow and unit of distance’ /1/
Alpha ‘Transfer cost per unit of flow and per unit of distance between hubs’ /0.4/
;
$include IAD parameters
Parameters
f(k) ‘Fixed set-up cost for installing a hub at node n’
O(i) ‘Total flow originated at node i’
D(i) ‘Total flow destined to node i’
C(k) ‘Capacity of each node’
;
O(i) = sum(k, w(i,k;((
D(i) = sum(k, w(k,i;((

۱-۴ چارچوب نظری:
لازم به توضیح است که فعالیتهای مخاطره آمیز در کارآفرینی مستقل وفردی به معنای راه اندازی و سازماندهی یک سازمان جدید یا تأ سیس یک شرکت بوده و فعالیت مخاطره آمیز درمفهوم کارآفرینی شرکتی به معنای توسعه ی فعالیتی جدید در چارچوب یک سازمان موجود است. علاوه براین ، کارآفرینی سازمانی معادل واژه لاتین Intrapreneurship است که درآن یک فرد آغازگر فعالیتهای مخاطره آمیز درسازمان است . ازطرف دیگر ، لازمه ی کارآفرینی شرکتی ^[۱۴] آن است که کل سازمان وکارکنان آن دارای روحیه ی کارآفرینی شوند (احمدپور، ۱۳۸۳، ص ۱۳۶-۱۳۷ ) .

درواقع،این باور وجود دارد که اعمال کارآفرینی در یک سازمان موجود ، طیف وسیع وگسترده ای است (هینونن و کورویلا ؛ ۲۰۰۳) ^[۱۵] که نیل به درجات متعالی آن امری بسیار خطیرقدم گذاری و حرکت مثبت به سوی مدارج بالای این طیف ، موجب اثرگذاری مستقیم برعملکرد سازمان و بهبود محسوس آن می شود ( هورنسبای و همکاران ، ۱۹۹۳ ) ^[۱۶] .
در این تحقیق، جهت گیری کارآفرینی نهایتاً روی رشد کارکنان و رشد شرکت اثرگذار خواهد بود . متغیر مستقل این پژوهش جهت گیری کارآفرینی و متغیر وابسته این پژوهش رشد شرکتهای کوچک می باشد که شامل رشد کارکنان و رشد شرکت است .
نمودار ۱-۱ مدل تحقیق : ارائه شده توسط گولرو گوربوز و ساینم ایکول^[۱۷] (۲۰۰۹)
۱-۵ فرضیات :
۱- جهت گیری کارآفرینی روی رشد فروش شرکتهای کوچک تأثیر قابل ملاحظه ای دارد.
۲-جهت گیری کارآفرینی روی رشد کارکنان شرکتهای کوچک تأثیر قابل ملاحظه ای دارد.
۳-به نظر می رسد میان عمر شرکتهای کوچک و رشد فروش آنها تفاوت معناداری وجود دارد.
۴-به نظر می رسد میان عمر شرکتهای کوچک و رشد کارکنان آنها تفاوت معناداری وجود دارد.
۱-۶ اهداف تحقیق:
۱-۶-۱ هدف اصلی:
هدف اصلی این تحقیق تعیین تأثیر جهت گیری کارآفرینی روی رشد شرکتهای کوچک ( رشد فروش و رشد کارکنان) و نیز شناسایی ساختاری است که باعث تقویت و ارتقای کارآفرینی سازمانی و اقتصادی در شرکتهای کوچک شود .
۱-۶-۲ اهداف فرعی :

• • تأثیر جهت گیری کارآفرینی روی رشد فروش شرکتهای کوچک

• • تأثیر جهت گیری کارآفرینی روی رشد کارکنان شرکتهای کوچک

• • شناخت رابطه میان عمر شرکتهای کوچک و رشد فروش آنها

• • شناخت رابطه میان عمر شرکتهای کوچک و رشد کارکنان آنها

۱-۷ قلمرو تحقیق :
۱-۷-۱ قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی پژوهش حاضر شامل اندازه گیری گرایش به کارآفرینی در شرکت درچارچوب کارآفرینی شرکتی ، اندازه گیری عملکرد و رشد شرکتها و کارکنان آنها و عمر این شرکتها و سنجش همبستگی میان این مولفه ها است.
۱-۷-۲ مکانی
قلمرو مکانی این تحقیق شرکت های کوچک در شهر گلپایگان است .
۱-۷-۳ زمانی
از نظر زمانی این تحقیق از اسفند ماه ۱۳۹۱ آغاز و تا شهریور ۱۳۹۲ به طول انجامیده است.
۱-۸ تعاریف مفهومی :
۱-۸-۱ جهت گیری کارآفرینی:
فرآیندی است که در آن افراد گرایش به این دارند که یا در خود ویا در داخل سازمان به دنبال فرصت بدون توجه به منابع دارای کنترل آن هستند.این تعریف کارآفرینی بر رفتار فرصت طلبانه تآکید دارد و از نظر کارآفرینی به عنوان یک رویکرد مدیریت مطرح می شود ( جاریلو ؛ ۱۹۹۰؛ص۲۳ )^[۱۸].
۱-۸-۲ مدیریت کارآفرینی :
مجموعه ای از نطریه ها،فنون و روش های هدایت اثربخش فعالیتهای کارآفرینی می باشد.عمدتاً در مدیریت کارآفرینی فرض بر این است که شرکت های کارآفرین از فرصتها و منابع استفاده بهینه نمایند. ( براون و همکاران؛ ۲۰۰۱؛ص۱۰۶ )^[۱۹] .
۱-۸-۳ رشد شرکت:
رشد شرکت توسط دو عامل:فروش و رشد اشتغال کارکنان شرکت اندازه گیری می شود.از لحاظ اندازه گیری رشد، شاخص رشد بیشتر بر گردش مالی فروش و اشتغال تمرکز دارد.رشد فروش به عنوان شاخص اصلی رشد در نظر گرفته می شود،زیرا بدون افزایش در فروش،شرکت قادر به استخدام کارمندان جدید نمی باشد. (براون و همکاران ؛۲۰۰۱؛ص۹۰) .
۱-۹تعاریف عملیاتی:
۱-۹-۱جهت گیری کارآفرینی:
پیش فعالی(پیشتازی)شرکت،ریسک پذیری،نوآوری،استفاده از فرصتها،پیش قدم شدن در یک بازار رقابتی،خلق ایده های نو و محصولات جدید،به کارگیری افراد خلاق می باشد.
۱-۹-۲مدیریت کارآفرینی:
گرایش استراتژیک(نظارت و ارزیابی بر تهدیدهاو فرصتها) ،استفاده از منابع،بهره بردن از فرصتها،ساختار مدیریت شرکت،فلسفه پاداش در شرکت،گرایش به رشد و پیشرفت در شرکت و فرهنگ کارآفرینانه، تغییرات برای تامین خواسته های مشتری .
۱-۹-۳رشد شرکت:
رشد فروش شرکت،رشد اشتغال کارکنان،رقابت در بازار،پیشرفت کارکنان،رشد مالی شرکت، افزایش فروش و سودآوری بیشتر باعث بهبود عملکرد شرکت خواهد شد.
فصل دوم
ادبیات تحقیق
۲-۱ مقدمه :
مفهوم (( کارآفرینی سازمانی )) احتمالاً برای اولین بار در کشور سوئد به کار گرفته شد ( ویلام ^[۲۰] ، ۲۰۰۲ ، ۲ ) .
در این دهه همراستا با ناکارآمدی فرآیندهای اداری و دیوان سالاری در شرکتها ، فعالیت کارآفرینانه مورد توجه مدیران ارشد شرکتها قرار گرفت و درصدد برآمدند تا چنین فعالیتهایی را در ساختار اداری شرکتها تزریق نمایند ( استیونسون و گامپرت ، ۱۹۸۵ ، ۸۹ )^[۲۱] .
در جهان امروز تفکر نوآوری و کارآفرینی و استفاده از آن در سازمانها امری اجتناب ناپذیر است. همانگونه که تولد و مرگ سازمانها به بینش ، بصیرت و توانایی موسسین بستگی دارد ، رشد و بقای آن نیز به عواملی مانند توانایی ، خلاقیت و نوآوری منابع انسانی آنها بستگی دارد. اگر سازمانها نتوانند به تغییرات پاسخ دهند و یا در مقابل تغییرات حالت انفعالی به خود بگیرند از قافله عقب می مانند. به عبارت دیگر شرکتها یا باید به نوآوری و کارآفرینی بپردازند یا محکوم به فنا هستند. بنابراین باید فعالیتهای کارآفرینانه را در شرکتهای کوچک ترویج داد تا به فنا گرفتار نگردند. ( هادی زاده ، ۱۳۸۴ ، ۱۳ و ۱۵ ) .
به طور کلی در تعاریفی که از کارآفرینی ارائه شده است، تفاوتهای مغایر و متناقضی به چشم می خورد. اما بر این نکته اتفاق نظر هست که اصطلاح کارآفرینی دست کم بخشی از کارکرد تصمیم گیری را در جهت هدایت عملیاتی سازمان دربر می گیرد. وجود این تفاوتها نشان دهنده ی گستردگی و اهمیت موضوع است که می تواند از زوایای مختلف مورد بررسی قرار گیرد و از سوی دیگر نشان دهنده ی پویایی موضوع است که زمینه ی ارائه ی مدلها ، تئوریها و نظرات متفاوتی را فراهم می کند. در این فصل به توضیح و تفسیر هریک از متغیرهای کلیدی کارآفرینی همچون ریسک پذیری ، نوآوری و پیش فعالی ( پیشتازی ) می پردازیم تا درک معقولی از ادبیات مذکور بدست آید و در ادامه نیز به تاریخچه ی آنها می پردازیم.
۲-۲ کارآفرینی سازمانی :
تعاریف متعدد کارآفرینی سازمانی که در مقالات و کتب مختلف و از دیدگاه صاحب نظران متعدد ارائه شده است، به طور قابل توجهی به هم شباهت دارند. مکنزی و دیکامبو (۱۹۸۶ ) معتقدند که فعالیت کارآفرینانه سازمانی می تواند شامل توسعه ی یک محصول جدید تا ایجاد یک فرایند اثربخش باشد. جنینگ و یانگ^[۲۲] (۱۹۹۰) کارآفرینی سازمانی را به عنوان فرایند توسعه ی محصولات یا بازارهای جدید تعریف می کنند. کوراتکو^[۲۳] و هورنسبای ^[۲۴] (۱۹۹۰ ) کارآفرینی سازمانی را به عنوان ایجاد کسب و کارهای جدید در درون چارچوب شرکتهای مادر توصیف می کنند. آریلا ^[۲۵] معتقد است که کارآفرینی سازمانی دارای سه بعد است که عبارتند از نوآوری ، توسعه ی محصولات ، خدمات یا فرآیندهای جدید و ریسک پذیری . از مجموع این تعاریف می توان نتیجه گرفت که کارآفرینی سازمانی عبارت است از : فرآیندی که فعالیتهای سازمانی را به سمت نوآوری ، ریسک پذیری و پیشتازی ( پیش فعالی ) سوق می دهد و می توان گفت که گرایش به کارآفرینی سازمانی در برگیرنده ی همین سه مولفه می باشد. در معنای کلی ، کارآفرینی سازمانی به معنای کارآفرینی در درون سازمان موجود است. به عبارت دیگر نوعی کارآفرینی است که در سازمانها و شرکتها و توسط واحدها و اعضای سازمان برای توسعه کسب و کار شرکت یا سازمان انجام می شود. علت رواج این مفهوم را می توان در نیاز سازمانها به هماهنگی با تغییرات محیط اجتماعی و اقتصادی دانست. این مفهوم شامل نیت ها و رفتارهای یک شرکت یا سازمان ( مانند ریسک پذیری ، نوآوری و پیشتازی ) جهت عزیمت از یک شرایط سنتی به حالتی بهتر می شود ( آنتونیک و پرودان ، ۲۰۰۱ ، ص ۴۹۵ و ۵۲۷ ) .
۲-۳ اهمیت و ضرورت کارآفرینی در سازمان و شرکتها :

امروز آموختن علوم تجربی همچون سوادآموزی و حساب کردن امری اساسی و ضروری است که با زندگی روزمره ما در ارتباط است و با پیشرفت تکنولوژی اهمیت آن بیشتر شده است.
به عبارت دیگر آموزش علوم بیشتر به آموزش راه یادگیری می پردازد که آگاهی از آن برای هر کودکی لازم است، چرا که او در دنیایی زندگی می کند که سریعاً در حال تغییر است و وی باید قادر باشد خود را دایم با آن تغییرات هماهنگ سازد. گفته اند که در ۲۰ سال دیگر سرعت رشد اطلاعات آنقدر سریع است که درکمتر از ۷۵ روز میزان اطلاعات و دانش بشر دوبرابر می شود و بنابراین آنچه مهم است یادگیری شیوه کسب اطلاعات به مثابه یک بسته دانشی. به این دلیل فراگیری علوم تجربی دو جنبه مثبت دارد. هم فرایند است و هم فراورده.(کتاب معلم چهارم دبستان ،۱۳۸۱ ،ص ۴ )

فرایند علوم:
روش یافتن اطلاعات، آزمایش نظریات و توضیح و تفسیر آنهاست.” از دو گلدان کاملاً مشابه، یک گلدان را در جای کم نور و دیگری را در جای پر نور می گذارم به اندازه هم آب می دهم با ببینم آیا واقعاً میزان تابش نور بر رشد گیاه اثر دارد؟”
فراورده علوم:
نیز آراء و عقایدی است که می تواند در تجارب آتی به کار گرفته شود. این که می گوییم” می تواند” به این معنی است که آموزش علوم فقط زمانی فواید بالا را دارد که مراحل صحیح و مناسب خود را طی کند و گرنه هیچ تضمینی برای دستیابی به آنها نیست. و چون این دو، یعنی فرایند علوم و فراوده علوم شدیداً به یکدیگر وابسته اند، بسط و پرورش آنها نیز باید همراه هم تحقق پذیرد. این موضوع در انتخاب انواع فعالیتهای آموزشی دانش آموزان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مثلاً آموزش مفهوم” گرما باعث افزایش حجم مواد می شود” یک( فرایند علوم)، طی شود تا آموزش به واقع اتفاق افتد. قبل از توجه به این مورد، به دو نکته مهم دیگر که بر اهمیت آموزش علوم تأکید دارد می پردازیم. اول این که چه ما علوم را به کودکان آموزش دهیم چه ندهیم، آنان، خود، از اولین سالهای کودکیشان، عقاید و نظریاتی درباره دنیای اطراف خود کسب می کنند. اگر این عقاید بر اساس مشاهدات اتفاقی و حوادث تحقیق نشده و قبول شنیده ها باشد احتمالاً غیر علمی و گذر است و از این گونه تصورات در اطراف کودکان زیاد است و به هر حال کودکان آنها را کسب می کنند. مثلاً بسیاری معتقدند” اگر در کتری ببندید، آب در دمای کمتری می جوشد” یا” جریان الکتریسته زمانی که سیم ها تاب نخورده بیشتر است” و بسیاری تصورات غلط دیگر که بر تصورات کودکان در مورد تجاربشان اثر می گذارد. مسئله دیگر این که اگر کودکان به خود گذاشته شوند با تصوراتشان عقایدی خلق می کنند که بیشتر غیر علمی اند: مثلاً” برای به حرکت درآوردن اجسام نیرو لازم است حال آن که برای متوقف ساختن آنها نیرویی لازم نیست". (کتاب معلم چهارم دبستان ،۱۳۸۱ ،ص ۴ )
از آنجا که این عقاید را می شود آزمایش کرد، وظیفه علوم این است که به کودکان اولاً علاقه مندی و ثانیاً مهارت کافی برای انجام این آزمایش داده شود. انجام آزمایش ها نه تنها باعث اصلاح عقاید آنها می شودف بلکه به آنان می آموزد که در علوم تجربی نسبت به آنچه ” حقیقت” نامیده می شود شک کنند مگر آن که صحت آن از طریق آزمایش تجربه کنند. از این طریق به راحتی می توان فرایند” فرضیه سازی” را برای آنان توضیح داد و به این ترتیب آنها در می یابند که گاه عقاید و نظریاتی وجود دارد که صحت آنها از طریق آزمایش قابل اثبات نیست ولی تا زمانی که در عمل رد نشوند و با آزمایش ها و تجارب سازگارند، مفیدند.
فراگیری این آموزش در اوایل دوران کودکی از دو نظر اهمیت دارد، یکی آن که کودکان در می یابند که عقایدی صحیح است که مستدل باشد و دوم این که احتمال پذیرش نظریات غیر مستدلی که با مفاهیم علمی در تضاد مستقیم است کم می شود. آنچه مهم است این است که بررسیهای متعدد نشان داده که هر چه طول مدت زمانی که فرد عقیده غلطی را کسب کرده زیادتر باشد امکان تغییر آن مشکل تر است.
در عمل دیده ایم فرایند تغییر نظر دانش آموزان دبیرستانی هنگامی که نظر غیر علمی را پذیرفته اند بسیار مشکل تر از این فرایند در دانش آموز ابتدایی است. بزرگسالان در مقابل تغییر عقیده مقاومت می کنند و این خود مانعی بزرگ در آموزش علوم به دانش آموزان بزرگسالان است، به این دلیل اگر آموزش علوم در دوره دبستان مسیر منطقی خود را طی کند، مانع پیدایش بحران در دوره دبیرستان خواهد شد. هنگامی که دانش آموز دبستانی یاد می گیرند که پذیرش این نظریه که” بستن در قابلمه آبی که روی شعله است باعث می شود آب در دمای کمتری بجوشد” باید با آزمایش کردن همراه باشد، و زمانی که آزمایش این نظریه را رد کرد او به سادگی قبول می کند که باید انعطاف پذیر باشد و اشتباهات را بپذیرد.
به این دلیل این دانش آموز در دوره دبیرستان در دروس علوم تجربی نظریات غیر علمی خود را ساده تر کنار بگذارد. (کتاب معلم چهارم دبستان ،۱۳۸۱ ،ص ۵ )
هدفهای آموزش علوم در دوره ابتدایی سه حیطه زیر را شامل می شود:

1. 1. کسب دانستنی های ضروری

1. 1. کسب مهارتهای ضروری

۳- کسب نگرشهای ضروری .(همان منبع،ص ۶ )
۲-۳- پیشینه مطالعاتی
۲-۳-۱ بررسی تحقیقات انجام شده در ایران:
الف )در حوزه تحلیل محتوای ویلیام رومی
در ارتباط با محتوای کتب درسی دوره ابتدایی، تحقیقی تحت عنوان بررسی میزان دشواری واژه های متداول جهت انتقال مفاهیم علمی کتاب علوم تجربی چهارم دبستان، توسط آقای منصور حیدر فر به عنوان پایان نامه فوق لیسانس در سال ۱۳۶۹ در دانشگاه تربیت معلم تهران صورت گرفته است. یافته های مهم این تحقیق عبارتند از:
۱- واژه های به کار رفته در کتاب علوم تجربی پایه چهارم از توان علمی و سطح درک و فهم آنها بیشتر می باشد.
۲- پنجاه درصد دانش آموزان حتی  محتوای کتاب علوم را نفهمیده اند زیرا نمره بسیار ضعیفی در آزمون به دست آورده اند. بدین ترتیب هر سال باید نیمی از دانش آموزان مردود شوند اما چون نظام آموزشی و ارزشیابی تحصیلی، متکی بر حافظه است از این رو این گروه از دانش آموزان نیز امکان ارتقاء به کلاس بالاتر راه می دهد.
۳- افرادی که والدینشان از تحصیلات بیشتری برخورداند، نمرات بیشتری در آزمون به دست آورده ند و مطالعه غیر درسی در افزایش خزانه لفات دانش آموزان مؤثر بوده است(حیدر فر، ۱۳۶۹).
همان طور که ملاحظه می شود این تحقیق نشان می دهد که مفاهیم واژه های به کار رفته در کتاب فراتر از قوه فهم دانش آموزان است و این شبهه را به وجود آورد که عدم توانایی دانش آموزان فقط به واژه ها و مفاهیم را بسته است یا نحوه ارائه محتوا نیز شکل درست و فعال ارائه شده است؟ بنابراین برای روشن شدن این مطلب بررسی نحوه ارائه محتوا و مفاهیم نیز ضرورت می یابد.( حیدر فر، ۱۳۶۹).
نتایج پژوهش قاسم نصراللهی گیل در سال تحصیلی ۷۳-۷۲ تحت عنوان ” تجزیه و تحلیل کمی بخش جغرافیای کتب تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم دبستان و کتب جغرافیای دوره راهنمایی به روش ویلیام رومی ” به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه علامه نشان می دهد که :
۱- میزان درگیری دانش آموز با متن بخش جغرافیای کتب تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم و کتاب جغرافیای پایه سوم راهنمایی ، میزان درگیری دانش آموز با متن هر یک ار فصول این پایه صفر است . میزان درگیری دانش آموز با شکل و نمودار هر یک از فصول ،کمتر از حداقل مطلوب ( ۴/۰ ) یا صفر است .
میزان درگیری دانش آموز با پرسش فصول ۱ ، ۲ ، ۵ ، و ۷ بین دو حد مطلوب ( ۴/ ۰ و ۵/۱ ) و سایر فصول پایین تر از حداقل مطلوب ( ۴/۰ ) است . شکل و نمودار و پرسش بخش جغرافیای کتب و تعلیمات اجتماعی پایه های چهارم و پنجم دبستان و شکل و نمودار کتاب جغرافیای اول راهنمایی ، شاخص درگیری دانش آموز با محتوا ، بالاتر از حداقل مطلوب ( ۴/۰ ) هستند در نتیجه شیوه تالیف آنها فعال است و مطلوب بوده است . میزان درگیری دانش آموز با متن ، شکل و نمودار و پرسش از بخش جغرافیای کتب تعلیمات اجتماعی دبستان به کتب جغرافیای دوره راهنمایی تغییر معنی دار کرده است . به عبارت دیگر میزان درگیری دانش آموز با متن ، شکل و نمودار و پرسش کاهش یافته است .
نتایج پژوهش اعظم یعقوبیان در سال تحصیلی ۱۳۷۷ تحت عنوان ” بررسی محتوای کتاب جغرافیای دوره پیش دانشگاهی بر اساس تکنیک ویلیام رومی ” به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه علامه نشان می دهد که :

1. 1. شاخص درگیری محاسبه شده در زمینه متن کتاب جغرافیای دوره پیش دانشگاهی در سال تحصیلی ۷۷ بسیار نازل و غیر قابل قبول می باشد . ( شاخص برابر ، ۰۱۵/۰ است ) بنابراین متن کتاب نمی تواند منجر به ایجاد درگیری فعال گردد .

1. 1. شاخص درگیری دانش آموزان با پرسشهای کتاب در حد مطلوب است .( شاخص برابر با ۶۲/۰ است)

لذا پرسشها می تواند باعث مشارکت دانش آموزان در امر یادگیری و در نهایت ایجاد یادگیری فعال در آنان گردند .

1. 1. با توجه به آنکه شاخص محاسبه شده در رابطه با درگیری دانش آموزان با اشکال کتاب ،کمتر از حد مطلوب ویلیام رومی است ، لذا پرسشها نمی تواند باعث مشارکت دانش آموزان در امر یادگیری و در نهایت ایجاد یادگیری فعال در آنان گردند .

1. 1. با توجه به آنکه شاخص محاسبه شده در رابطه با درگیری دانش آموزان با اشکال کتاب ،کمتر از حد مطلوب ویلیام رومی می باشد ( شاخص برابر با ۰۵/۰ است ) ، لذا می توان نتیجه گرفت که اشکال کتاب نمی تواند سبب یادگیری فعال در دانش آموزان گردند . بنابراین می توان گفت از میان سه مقوله متن ، پرسش و اشکال کتاب مورد نظر ، تنها پرسشها می توانند منجر به یادگیری فعال دانش آموزان گردند .

نتایج پژوهش جوادی پور ،محمد در سال ۱۳۷۴ ،تحت عنوان “بررسی نحوه تالیف کتابهای تعلیمات اجتماعی دوره راهنمایی تحصیلی بر اساس تکنیک ویلیام رومی در نظام آموزش و پرورش” به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه نشان می دهد که :

1. 1. شاخص درگیری دانش آموزان تا متن در کتابهای تعلیمات اجتماعی در سال اول ۲۹/۰ در سال دوم ۱۳/۰ و سال سوم ۰۹/۰ می باشد . بدین وسیله مشاهده می شود که شاخص درگیری در هر سه کتاب ب اساس تکنیک ویلیام رومی پایین تر از حد مطلوب بوده و متون تالیف شده به روش غیر فعال می باشند .

1. 1. شاخص درگیری دانش آموزان با پرسش در کتابهای تعلیمات اجتماعی سال اول ۰۸/۱ و سال دوم ۴۸/۰ و سال سوم ۲۵/۰ می باشد . نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص درگیری در کتابهای سال اول و دوم بالاتر از حد مطلوب قار دارد در حالی که در کتاب سال پایین تر از حد مطلوب می باشد .

1. 1. شاخص درگیری دانش آموزان با اشکال در کتابهای تعلیمات اجتماعی در سال اول ۱ ،در سال دوم صفر و در سال سوم ۲۵/۰ می باشد . نتایج تحقیق نشان می دهد که شاخص درگیری اشکال تنها در سال اول در حد مطلوب و در کتابهای سال دوم و سوم پایین تر از حد مطلوب قرار دارد.

نتایج پژوهش سعید صداقت در سال ۷۵-۱۳۷۴ تحت عنوان “ارزشیابی شیوه تالیف محتوای کتابهای علوم تجربی پایه اول و دوم ابتدایی با بهره گرفتن از روش ویلیام رومی “به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد در دانشگاه تربیت معلم نشان می دهد که :

1. 1. پرسشهای کتاب علوم تجربی پایه اول و دوم ابتدایی به صورت عیرفعال ارائه شده اند.

1. 1. تصاویر کتاب علوم تجربی پایه اول ابتدایی به صورت عیرفعال ارائه شده اند.

1. 1. تصاویر کتاب علوم تجربی پایه دوم ابتدایی به صورت فعال ارائه شده اند.

1. 1. متن کتاب علوم تجربی پایه اول و دوم ابتدایی به صورت فعال ارائه شده اند.

نتایج پژوهش کوروش فتحی واجارگاه در سال ۱۳۷۲ تحت عنوان ” ارزشیابی شیوه ارائه محتوای کتب علوم تجربی دوره ابتدایی سال ۷۲-۷۱ بااستفاده از روش ویلیام رومی “به عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت معلم نشان می دهد که :
شیوه تالیف کتب علوم پایه های دوم و سوم و چهارم و پنجم ابتدایی نامطلوب اما پرسش اکثر فصول در حد مطلوب می باشد،و شاخص درگیری دانش آموز باتصاویر و اشکال اکثر فصول این کتب به استثنای پایه پنجم(چهار فصل کمتر از ۴/۰ و چهار فصل در حد مطلوب می باشد )نا مطلوب است .
نتایج پژوهش سید منصور مرعشی تحت عنوان ” ارزشیابی شیوه ارائه محتوای کتاب شیمی ۲ بااستفاده از روش ویلیام رومی “در نشریه آموزش شیمی نشان می دهد که :

۴-۹- ^[67]
Signavio در سال ۲۰۰۹، در آلمان و آمریکا تأسیس شد. در این نرم­افزار تمام مدل­ها با توجه به استانداردها و ماژول­های طراحی تعریف می­شوند. این ابزار به کارشناسان مدل­سازی توانایی آزمایش و مقایسه­ مدل­ها را برای بهینه­سازی طراحی گردش کار می­دهد. زبان مدل سازی BPMN 2.0 ، UML می­باشد. مستندسازی فرایند، تجزیه­وتحلیل، شبیه­سازی، طراحی فرایند، همکاری فرایند، بهینه­سازی فرایند، ویرایش گرافیکی نمودار، سیستم پیشنهاد­دهی اتوماتیک به سیستم برای عناصر نمودار، ورودی­های نمودار که عبارتند از XPDL، BPMN 2.0 XML، SGX، مخزن فرایند مرکزی، ساختار پوشه­بندی، سلسله مراتب فرآیندها، مدل­سازی خصوصی، از بین بردن عملیات زائد، مدیریت مرکزی، مدیریت ورژن، مقایسه­ نسخه­ها­ی قدیمی و جدید، جستجو برای تمام مدل­های فرایند، ایجاد ارتباط با اسناد خارجی از دیگر ویژگی­های این نرم افزار می­باشد. همچنین:

یکپارچگی سیستم
این نرم­افزار قابلیت ادغام با نرم­افزارهایCRM و ERP را دارا می­باشد.
گزارش­دهی فرایند
مستند­سازی فرآیندها و قابلیت گزارش­گیری (PDF, Word )
گزارش با بهره گرفتن از قابلیت ­های Excel
قابلیت Quick Model برای همه کاربران مدل­سازی
ایجاد صفحات گسترده به کمک BPMN 2.0 درمدل فرایند
قابلیت خودآموز بودن نرم­افزار
اصلاح نمودارهای موجود
قراردادهای مدل­سازی
پیکره­بندی زیر­ساخت­های مدل­سازی
ساختار فرآیندها
جانمایی سازمان
مستندات فرآیندها
تعریف مستندات
طراحی انعطاف­پذیر مستندات فرایند با توجه به محتوا
محاسبه هزینه فرایند
برآورد زمان و هزینه نسبت به مدل­های فرایند
اعتبار­سنجی
گزارش­گیری از هزینه­ های فرایند و مصرف منابع در اکسل
بررسی ساختار زیرفرآیندها
پشتیبانی از چند زبان
استفاده از مدل در چندین زبان (انگلیسی، اسپانیایی، آلمانی(
استفاده از زبان­های مختلف در پورتال­ها
مدیریت و تنظیمات امنیتی
مدیریت گروه ­های کاربری
دستورالعمل­های رمزنگاری
محدود کردن استفاده ازIP تعریف شده و اعتبار اضافی برای کاربران
فرایند شبیه­سازی کامل
شبیه­سازی دستی با بهره گرفتن از ویژگی­های هزینه و زمان
شبیه­سازی خودکار
استفاده از منحنی توزیع و نرخ ورود
در دسترس بودن و تخصیص منابع
بررسی نتایج شبیه­سازی
مقایسه بین اجرای شبیه­سازی­های مختلف
تصویب گردش کار
گردش کار سفارش شده برای فرآیندها
همکاری بین ذی­نفعان فرایند­های مختلف
نظارت بر مراحل مختلف فرایند
با همکاری پورتالSignavio فرآیندهای ویرایش شده، در اختیار تمامی کارکنان قرار می­گیرد و به تأیید آن­ها می­رسد. همکاران نه­تنها می­توانند در مورد جزئیات فرایند اطلاع­رسانی کنند، بلکه می­توانند از ایده­های یکدیگر جهت بهبودی فرایند بهره ببرند. پورتال می ­تواند به­راحتی در اینترانت به اشتراک گذاشته شود. هر یک از مدل­ها را می­توان، در هر زمان به­روزرسانی کرد، بدون این که لازم باشد به طور مستقیم بر روی وب منتشر شود. پس از تصویب این تغییرات، آخرین نسخه از نمودار فرایند در دسترس همه قرار گرفته می­ شود. هر کاربر که عضو مجموعه شده باشد به دنبال این به­­روزرسانی، ایمیلی جهت اطلاع دریافت می­ کند.
۴-۱۰- AccuProcess^[68]
AccuProcess ، راه حلی برای مدل­سازی شرکت­ها و سازمان­ها در ابعاد مختلف فراهم می­ کند. مدل­ساز محصول AccuProcess توسط تحلیل­گران کسب­وکار و مدیران مورد استفاده قرار می­گیرد، چراکه یک طراح بصری و آسان برای فرآیندهای کسب­وکار است و شبیه­سازی، مستند سازی و تجزیه­وتحلیل فرآیندهای کسب­و کار را بر عهده دارد. زبان استاندارد مورد استفاده در این نرم­افزارBPMN می­باشد. این ابزار توسط مدیران و مشاوران سازمان، برای کمک به درک و بهبود فرآیندها مورد استفاده قرار می­گیرد. این ابزار، راهی ایده آل برای تبدیل وضع موجود به وضع مطلوب در مدیریت فرایند کسب­وکار و مهندسی مجدد کسب­وکار می­باشد.
سه دلیل اصلی که کاربران AccuProcess این محصول را انتخاب می­ کنند عبارتند از:

Ga-Al-As برای به دست آوردن نتایج کلینیکی مطلوب در درمان ها و برنامه های مختلف استفاده شده اند ولی هنوز استفاده از لیزر کم توان به صورت گسترده توسط جامعه پزشکان و دندانپزشکان پذیرفته نشده است شاید مهم ترین علت این عدم پذیرش ، عدم آگاهی پزشکان درباره اثرات LLLT در سطح سلولی و مولکولی باشد (۸) .

تکثیر فیبروبلاست ها همراه با رژنراسیون پریودنتال یک نتیجه ایده آل درمانی است زیرا باعث حذف پاکت و بازسازی انساج پریودونشیوم می شود ترمیم سریع لثه نیز از اهداف مهم متخصصین پریو است. ترمیم بافت همبند آسیب دیده پس از جراحی های پریودنتال با تشکیل بافت جوانه ای آغاز می شود و فیبروبلاست ها در در بافت جوانه ای تکثیر پیدا می کنند و کلاژن و سایر بسترهای خارج سلولی را تولید می کنند (۹) در لثه نیز فیبروبلاست ها از اجزا اصلی جهت ترمیم بافت هم بند لثه محسوب می شوند . فیبروبلاست های لثه در طی مراحل ترمیم ، ماتریکس خارج سلولی بافت هم بندی لثه را ترشح می کنند و منشا تشکیل الیاف کلاژنی و رمدلینگ سریع و گسترده آن ها می باشند (۱۰) .
این مطالعه با هدف بررسی تاثیر لیزر کم توان Ga-Al-As بر تکثیر و عملکرد فیبروبلاست های پریودونشیوم انسان ( رده سلولی HFG3-P153) در محیط invitro انجام می شود .
فصل دوم
کلیات و مروری بر متون

بافت های نگه دارنده ی دندان :

دندان توسط دستگاه پشتیبان اختصاصی شده ای که شامل استخوان آلوئولار, پریودنتال لیگامنت و سمان است به استخوان آرواره متصل شده همه ی اینها توسط لثه محافظت می گردند .
پریودنتال لیگامنت :
پریودنتال لیگامنت بافت همبند به شدت اختصاصی است که mm2/0 عرض دارد و بین دندان و استخوان آلوئول قرار می گیرد.عملکرد اصلی آن متصل کردن دندان به استخوان فک است که این عمل دندان را قادر می سازد تا در مقابل فشارهای ناشی از جویدن مقاومت کند .این نیاز با ایجاد توده هایی از دسته های رشته های کلا‍‍‍‍‍‍ژن که فضای بین دندان و استخوان را طی می کنند و ماتریکس ‍ژل مانند برطرف می گردد. هر دسته از رشته های کلاژن به طنابی بهم تابیده شبیه است که هر رشته به تنهایی می تواند به طور مداوم تغییر شکل پیدا کند بدون آنکه تمام دسته ساختمان و عمل خود را از دست بدهد بدین طریق دسته های رشته های کلاژن می توانند با فشارهایی که روی آنها وارد می شود تطابق حاصل کنند .
مخاط دهان :
حفره ی دهان توسط غشایی مخاطی پوشیده می گردد .این غشا از دو لایه تشکیل شده اند که عبارتند از یک لایه اپی تلیالی ویک لایه بافت همبند به نام آستر مخاط .این غشا جهت کاری که باید انجام دهد به طور خاصی تطابق یافته است .اگرچه وظیفه اصلی مخاط پوشاندن و محافظت است ولی به عنوان بافتی متحرک که حرکت آزادانه ی لبها و گونه ها را امکان پذیر می سازد عمل می نماید در بعضی از نقاط هم این غشا به عنوان یک عضو چشایی عمل می کند .
مخاط دهان توسط دندانها سوراخ شده است واین صفت آناتومیکی , تاثیر زیادی در شروع بیماری های پریودنتال دارد. در بدن دندان ها تنها ساختمانهایی هستند که اپی تلیوم را سوراخ می کنند.در حالی که ضمائم اپیدرمی مثل مو وناخن زوائد اپی تلیالی هستند و اپیتلیوم را سوراخ نمی کنند و همواره لایه های اپی تلیوم در آن نواحی به صورت ممتد و پیوسته است.این سوراخ شدگی مشخص می کند که باید اتصالی بین لثه ودندان برقرار گردد.
لثه :
قسمتی از مخاط که بلافاصله دندان روئیده شده را احاطه نماید لثه نام دارد .
لثه عملا” از دو بخش تشکیل شده است :
قسمتی که به طرف حفره ی دهان است جزء مخاط جونده است.
قسمتی که به طرف دندان است.این قسمت که بخشی از پریودنشیوم را نیز تشکیل می دهد در اتصال لثه به دندان شرکت دارد.
تشخیص بین این دو قسمت با کشیدن خطی از راس زائده آلوئول تا ستیغ لثه میسر است.به این ترتیب اتصال مخاط دهان و دندان به قدر کافی محکم نیست .آنتی ژنها براحتی می توانند از میان آن گذشته و در نسج لثه ایجاد التهاب کنند.
پریودنشیوم :
پریودنشیوم مجموعه بافت هایی است که وظیفه پشتیبانی و حمایت از دندان را بر عهده دارند و شامل سمنتوم ,لیگامان دور دندانی(PDL) , استخوان پوشاننده ی آلوئول (Socket) و آن بخش از لثه که رو به رو به دندان است می باشد .
شکل گیری اتصال لثه ای- دندانی :
آن قسمت از لثه که رو به دندان است نیز قسمتی از پریودنشیوم را تشکیل می دهد. برای درک تکامل D.G.j (Dento Gingival Junction) لازم است بافت هایی را که دندان را قبل از حرکات رویشی اش می پوشانند، توصیف کنیم. در این هنگام تاج دندان توسط یک لایه دوقسمتی از سلول های اپی تلیال پوشانده می شود. سلول هایی که در تماس با مینا قرار دارند، آملوبلاست ها می باشند که پس از انجام وظیفه خود همی دسموزوم هایی را به وجود می آورند و یک غشای پایه ترشح می کنند و محکم به سطح مینا می چسبند. لایه خارجی تشکیل شده است از سلول هایی که مسطح ترند بقایای لایه های عضو دندانی می باشند. این دو لایه سلول با هم اپی تلیوم دندانی کاهش یافته خوانده می شوند و از اپی تلیوم دهانی پشتیبانی می کنند. هنگامی که رویش دندان آغاز می گردد این بافت همبند از بین می رود. در مورد ارتباط بین بافت همبند و اپی تلیوم بحث شده و تشکیل اتصال دندانی لثه ای یک مثال دیگری از این ارتباط است .در پاسخ به تغییرات قهقرایی که در بافت همبند صورت می گیرد .سلول های اپی تلیال مینایی کاهش یافته و اپی تلیوم دهان به روش خاصی همانند اپی تلیومی که توسط یک بافت همبند آسیب دیده پشتیبانی می شود دژنره می شوند .
همانطور که سلول های اپی تلیالی تکثیر یافته و مهاجرت می کنند فضاهای بین سلولی این فضاها عریض تر می گردد در نتیجه سلول های لایه خارجی اپی تلیوم دندانی کاهش یافته و سلول های بازال اپی تلیوم دهان پرولیفراسیون نموده و به سمت بافت همبندی که در حال دژنره شدن است, مهاجرت می نمایند و سرانجام به هم پیوسته و توده ای از سلول های اپی تلیال را بر روی دندانی که در حال رویش است , ایجاد می نمایند. مرگ سلول ها در قسمت میانی این توده اپی تلیالی منجر به تشکیل کانالی می شود که دندان بدون خونریزی می روید (در دهان ظاهر می شود) .
از این توده اپی تلیوم که بعنوان توده ی اپی تلیومی سر آستین مانند Epithelial cuff نیز شناخته می شود بعلاوه باقیمانده ی اپی تلیوم دندانی کاهش یافته , جزء اپی تلیالی از اتصال دندانی لثه ای بوجود می آید که با بافت همبند سست و ضعیفی در رابطه است. این یک مشاهده ی بسیار مهم است . زیرا نشان می دهد بافت همبند , مورفولوژی اپی تلیوم دندانی لثه ای (Dento Gingival Epithelium)D.G.E را تعیین می کند. بنابراین سلول های اپی تلیوم سر آستین شکل پرولیفره شده و مهاجرت می کنند و توسط فضاهای بین سلولی عریض شده از هم جدا می شوند .
آنتی ژن های حفره ی دهان به محض اینکه نوک کاسپ نمایان شود از میان این فضاهای بین سلولی عریض عبور کرده و یک پاسخ التهابی حاد را در بافت همبند پشتیبان اپی تلیوم آغاز می نماید .
تظاهرات کلینیکی این پاسخ آماسی , نیش زدن دندان(Teething) نامیده می شود. تکامل بعدی اپی تلیوم شکاف دار D.G.J بر روی ناحیه معین بافت همبند ملتهب بوقوع می پیوندد .هنگامی که نوک کاسپ دندانی که در حال رویش است.به حفره ی دهان راه می یابد , گروهی از سلول های اپی تلیوم دهان از روی اپی تلیوم دندانی کاهش یافته شروع به مهاجرت در جهت نوک ریشه می کنند . در این هنگام اتصال اپی تلیوم لثه به دندان , از طریق آملوبلاست های کاهش یافته و همی دسموزوم های آنها و غشاء بازالی که مجاور سظح مینا قرار دارد , حاصل می گردد .چنین اتصالی یک اتصلال اپی تلیالی اولیه است (شکل ۲-۱).بتدریج آملوبلاست های کاهش یافته از بین رفته و دیگر قدرت تقسیم به دست نمی آورند, این سلول ها تمامی مورفولوژی خود را تعویض نموده و به سلول های اپی تلیال متفلس تغییر شکل می دهند . اتصال خود را به سطح مینا حفظ می نمایند .سلول های لایه خارجی اپی تلیوم کاهش یافته نیز به سلول های اپی تلیال سنگفرشی تغییر پیدا می کنند.
اما این سلول ها توانائی خود را برای تقسیم حفظ می نمایند . در نتیجه آن تقسیم سلولی مستمر نهایتا” آملوبلاست های تغییر شکل یافته , با سلول های دختری تازه تشکیل شده اپی تلیوم مینایی کاهش یافته جایگزین می شوند .
شکل۲-۱ میکروگراف نوری از اتصال کامل شده
رشد بیش از اندازه سلول های اپی تلیال از stratify cuff سلول های اپی تلیوم دندانی تغییر شکل یافته را از منبع تغذیه شان جدا کرده ودر نتیجه سلول های اپی تلیوم تغییر شکل یافته دژنره می شوند و در نتیجه این دژنراسیون شیار لثه ای را ایجاد می نمایند.
بنابراین کمی پس از آنکه دندان رویش پیدا نمود , اپی تلیوم D.G.j ویژگی های خاصی پیدا می کند . ممکن است آخرین تغییر شکل اپی تلیوم دندانی کاهش یافته به اپی تلیوم مطبق سنگفرشی تا ۴-۳ سال پس از رویش دندان انجام شود , بلافاصله پس از آنکه تمام اپی تلیوم کاهش یافته به اپی تلیوم سنگفرشی تبدیل شد , تکامل D.G.j تمام شده تلقی می شود .در این هنگام D.G.j به طرف محل اتصال سمان مینا D.G.j کشیده شده جزء اپی تلیالی آن از اپی تلیوم اتصالی تشکیل شده و قسمت اعظم این اپی تلیوم اتصالی از تغییر شکل اپی تلیوم دندانی کاهش یافته تشکیل گردیده است . اپی تلیوم شیاری از اپی تلیوم سر آستین مانند تشکیل شده است .
اگرچه اپی تلیوم دندانی به طور اختصاصی در تکامل D.G.j شرکت می کند , اما وجود آن برای تکامل مجدد این اتصال پس از ژنژیوکتومی لازم نمی باشد .اغلب این اتصال مجددا” پس از اعمال جراحی در سطح پایین تری در روی دندان دوباره به وجود می آید و جزء اپی تلیالی آن از سلول های مشتق از اپی تلیوم دهان بوجود می آید.
آناتومی اتصال لثه ای دندانی که مجددا” تشکیل می شود جزء خواص بافت همبند پشتیبانی کننده ی اپی تلیوم است.
به تازگی مشخص شده است که التهاب در اکثر موارد تغییراتی را در بافت همبند پشتیبانی کننده محل اتصال سبب می شود. این بدان معناست که با گذشت زمان اغلب بافت همبند پشتیبان دندان بتدریج از دست می رود که این مسئله خود منتج به تغییر محل تدریجی D.G.j به طرف ریشه می گردد .
بنابراین محل اتصال با بالا رفتن سن به طرف سطح سمان ریشه پیشروی می کند .بد نیست اگر در اینجا شماری از اعمال این اپی تلیوم را در طی تکامل دندان مجددا” مرور کنیم .
اولا” اپی تلیوم دارای یک عمل شکل دهندگی (مورفوژنیک) می باشد که به تعیین شکل تاج کمک می کند.
ثانیا” دارای نقش القایی در آغاز عاج سازی تاج و ریشه بوده و بنابراین اندازه , شکل وتعداد ریشه های دندان را تعیین می نماید .
ثالثا” دارای عمل سازندگی است که در آن سلول هایش به طور ماهرانه ای مینا را بوجود می آورند .
رابعا” بدون آنکه باعث راه پیدا نمودن بافت همبند به بیرون شود سرانجام در تشکیل D.G.j کمک می کند.
پریودونتال لیگامنت:
لیگامان پریودونت بافت همبند نرم ویژه ای است که بین سمان پوشاننده ریشه دندان و استخوانی که دیواره ساکت (Socket) را تشکیل می دهد،‌قرار گرفته است. عرض آن بین ۵% تا ۳۸/. میلی متر متغیر است و نازک ترین قسمت آن در اطراف  میانی ریشه می باشد.
عرض متوسط لیگامان پریودونت در ۱۶-۱۱ سالگی mm 21/0 و در ۵۳-۳۲ سالگی mm18/0 در سال های ۵۱ تا ۶۷ به ۱۵/۰ می رسد لیگامان پریودونت بافت هم بندی می باشد که وظیفه اصلی اش پشتیبانی دندان در ساکت دندانی و مقاومت بخشیدن به آن در مقابل نیروهای قابل توجه حاصل از جویدن است.
لیگامان پریودونت علاوه بر اتصال دندان به استخوان وظیفه دیگری نیز به عهده دارد که عبارت است از : به عنوان یک رسپتور گیرنده حسی است که برای جایگزینی صحیح فکین طی فونکسیون طبیعی عمل می نماید. همانند هر بافت هم بند دیگر،‌لیگامان پریودونت نیز از تعدادی سلول و یک جزء‌خارج سلولی که همان رشته ها و ماده بنیادی می باشد تشکیل شده است. سلول هایی که در لیگامان وجود دارند عبارتند از:
استئوبلاست ها و استئو کلاست ها (از لحاظ تکنیکی در لیگامان پریودونت قرار دارند ولی عملا (Functionally) همراه استخوان می باشند. فیبروبلاست ها و بقایای سلولی اپی تلیالی مالاسز، ماکروفاژها،‌سلول های اندیفرانسیه مزانشیمی و سمنتوبلاست ها (که باز هم از نظر تکنیکی در لیگامان قرار دارند ولی از لحاظ عملی همراه با سمان هستند). جزء‌خارج سلولی تشکیل شده است از دسته های رشته های کلاژن مشخصی که در ماده بنیادی غوطه ورند , مقادیر کمی از انواع دیگر رشته ها نظیر رشته های اکسی تالان نیز در لیگامان پریودونت یافت می شوند ,ماده بنیادی به مقدار زیادی از گلیکوز آمینوگلیکان ها،‌گلیکوپروتئین ها و گلیکولیپیدها تشکیل شده است.
فیبروبلاست ها (Fibroblasts):
‌سلول اصلی لیگامان پریودونت فیبروبلاست است به علت مقادیر بالایی از باز سازی که در لیگامان پریودونتال وجود دارد،‌محتویات آن به طور ثابتی ساخته و بر چیده و مجددا جایگزین می شوند این تغییر و تبدیل به میزان زیادی توسط فیبروبلاست ها صورت می گیرد.
فیبروبلاست لیگامان سلولی بزرگ با سیتوپلاسم وسیع است و دارای مقادیر زیادی از تمامی ارگانل هایی می باشد که با سنتز و ترشح پروتئین در ارتباط می باشند این ارگانل ها عبارتند از رتیکولوم آندوپلاسمیک خشن،‌کمپلکس های گلژی متعدد و زیکول های ترشحی فراوان،‌این سلول دارای یک اسکلت سلولی پیشرفته است که بطور اختصاصی دارای شبکه اکتین فراوان است.
جدول ۲-۱ نسبت درصد عناصر ساختمانی در پریودونتال لیگامنت دندان مولار موش