کلیه خسارات و فقدان فیزیکی هواپیما در زمانی که در فرودگاه (زمین) قرار دارد و از نیروی محرکه خود برای‌حرکت و جابجایی استفاده نمی‌کند، تحت این نوع بیمه پوشش می‌گیرد (مسجدآملی، ۱۳۹۱، ۹۸).
بیمه تمام خطر بجز مواقعی که هواپیما در پرواز است.
کلیه خسارات و فقدان فیزیکی هواپیما در روی زمین حتی خسارات زمان جابجایی هواپیما (Taxiing) شامل این‌نوع پوشش بیمه‌ای می‌شود.
بیمه تمام خطر، بر روی زمین و در زمان پرواز
کلیه خسارات و فقدان ناشی از حرکت، توقف و یا جابجایی هواپیما بر روی زمین و در زمان پروازتحت پوشش بیمه‌ای است.
مواردی که خارج از تعهد بیمه‌گر است (توکلی، ۱۳۸۴، ۱۵۷).
استثنائات بیمه بدنه در بیمه‌نامه‌های صادره تا حدودی با یکدیگر متفاوت است ولی جنبه عمومی و همگانی که در تمامی بیمه‌نامه‌ها یافت می‌شود به شرح زیر است:
چنانچه هواپیما برای‌مصارف غیرقانونی وبارضایت بیمه‌گذار به‌کار گرفته‌شود.
هنگامی که هواپیما در خارج از محدوده جغرافیایی مندرج در بیمه‌نامه فعالیت کند.
استفاده از هواپیما برای مصارفی بغیر از آنچه در بیمه‌نامه قید شده است.
هدایت هواپیما توسط شخص دیگری به غیر از خلبان آن، مگر در مواردی که عمل جابجایی(Taxiing) انجام می‌شود.
زمانی که شرایط قابلیت پرواز هواپیما و یا اعتبار گواهینامه خلبانی خلبان نقض شده ولی پروازانجام شده است.
در شرایطی که با موافقت بیمه‌گذار، هواپیمای در حال پرواز بعضی از قوانین و مقررات هواپیمایی‌کشوری(۴) را نقض کرده باشد.
هرگونه خسارات ناشی از کهنگی و فساد لاستیکهای هواپیما، مگر اینکه شرط مغایری برای‌پوشش آنها وجود داشته باشد.
خسارات ناشی از تغییر و تبدیل هواپیما، جنگ، اعتصاب، شورش و بلوا.
خسارات ناشی از عدم استفاده (امین، ۱۳۸۶، ۶۶).
بیمه مسئولیت هواپیما
بیمه مسئولیت، سه نوع پوشش را ارائه می‌دهد که حدود مسئولیت هریک ازآنها با یکدیگر متفاوت است.
جرح بدنی، به استثنای مسئولیت در قبال سرنشینان هواپیما
این نوع‌بیمه، بیمه‌گذار را در قبال اقدامات و دعاوی قانونی اشخاص ثالث برای مواردی چون‌جرح‌بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از حادثه در قبال مالکیت، تعمیر و نگهداری و کاربرد هواپیما باتوجه به شرایط مندرج در بیمه‌نامه پوشش می‌دهد.
در این نوع پوشش بیمه‌ای غرامت هر شخص در قبال فوت و یا صدمات بدنی مشخص است و حداکثر تعهد بیمه‌گر برای خسارات ناشی از هر حادثه نیز معین است.
جرح بدنی سرنشینان هواپیما
این نوع پوشش، بیمه‌گذار را در قبال دعاوی و اقدامات قانونی سرنشینان هواپیما در مواردی چون‌جرح بدنی، بیماری، امراض و مرگ ناشی از حادثه هواپیما باتوجه به شرایط مندرج در بیمه‌نامه تأمین‌می‌دهد. در این نوع بیمه‌نامه غرامت هر شخص در قبال فوت و یا صدمات بدنی مشخص است وحداکثر تعهد بیمه‌گر نیز برای خسارات ناشی از هر حادثه معین شده است (طلابی‌فرد، ۱۳۸۸، ۵۶).
بیمه مسئولیت خسارات مالی
این نوع پوشش، بیمه‌گذار را در قبال دعاوی و غرامتهای مالی ناشی از فعالیتهای مربوط به مالکیت،تعمیر و نگهداری و یا کاربرد هواپیما، تأمین می‌دهد. حدود مسئولیت بیمه‌گر برای هر حادثه معین‌است.
موارد خارج از تعهد بیمه‌گر(استثنائات)
استثنائات بیمه‌نامه مسئولیت هواپیما در مورد بیمه‌گران مختلف، متفاوت است، اما به طور کلی‌استثنائات به شرح زیر است :
خسارات بدنی وارد به خود بیمه‌گذار.
خسارات‌بدنی واردبه کارکنان‌بیمه‌گذار درطول مدت‌خدمت و اعتباربیمه‌نامه.
خسارات مالی وارده به اشیاء و اموال بیمه‌گذار، زمانی که متعلق به وی یا در تصرف و کنترل او باشد.
مسئولیت‌های بیمه‌گذار برای جرح بدنی و یا خسارات مالی ناشی از تولید، ساخت و یا فروش‌هواپیما و قطعات و لوازم یدکی آن و یا ناشی از هرگونه عملیات خدماتی (سرویس)
مسئولیت بیمه‌گذار در زمانی که هواپیما با اجازه وی، بدون توجه به گواهی قابلیت پرواز و یا نادیده‌گرفتن بعضی از قوانین هواپیمایی کشوری، اقدام به پرواز نماید (کمالخانی، ۱۳۸۸، ۱۱۶).
بیمه لوازم یدکی هواپیما
بیمه فقدان گواهی پرواز خلبان، کمک خلبان و مهندسین پرواز (مسجدآملی، ۱۳۹۱، ۹۲).
بیمه مهندسی[۱]
بیمه‌های مهندسی زیرمجموعه بیمه‌های اموال بوده که پروژه‌های درحال ساخت یا سازه‌ها و تأسیسات درحال بهره‌برداری و یا ماشین‌آلات و تجهیزات فنی را تحت پوشش قرار می دهد. مفهوم تمام خطر[۲] در بیمه‌های مهندسی یعنی تمام خطرات بجز آنچه صراحتاً در بیمه‌نامه مستثنی شده تحت پوشش می باشد.
نکته: همه بیمه‌های مهندسی بجز بیمه ریسکهای تکمیل شده ساختمانی (CECR)[3] و بیمه عیوب اساسی و پنهان ساختمان (LDB)[4] تمام خطر می باشند.
بیمه‌های مهندسی نسبت به سایررشته‌های بیمه‌ای فعالیت جدیدی در صنعت بیمه محسوب می شود. استفاده از ماشین بخار درنیمه اول قرن نوزدهم باعث بوجود آمدن انفجارهائی گردید که خسارتهای شدیدی به جان و مال افراد وارد کرد. از این رو استفاده کنندگان را واداشت تا درخصوص محافظت و جلوگیری از بروز چنین خسارتهائی چاره‌ای بیندیشند. درسال ۱۸۵۴ تعدادی از مصرف کنندگان دیگهای بخار درشهر منچستر به منظور جلوگیری از انفجار دیگهای بخار و کاهش زیان‌های اقتصادی “سازمان مصرف کنندگان دیگ بخارمنچستر"را تاسیس کردند و برای هریک از اعضاء حق عضویت و حق کارشناسی تعیین کردند. درسال ۱۸۵۸ تعدادی از اعضای این سازمان اولین شرکت بیمه مهندسی به نام شرکت بیمه دیگهای بخار را تاسیس کردند این شرکت کار خود را فقط در رشته بیمه بویلرها شروع کرد به تدریج که دامنه فعالیت شرکت گسترش یافت، بیمه انواع ماشین‌های بخارنیز به آن اضافه شد. بیمه ماشین بخاردر سال ۱۸۷۲ شروع گردید. متعاقب آن بیمه تجهیزات الکتریکی و بیمه مهندسی انواع کارخانجات متداول شد (حبیبی، ۱۳۹۰، ۶۴).
بیمه مهندسی خود شامل دو بخش زیر است:
بیمه تمام خطر نصب[۵]
هدف اصلی بیمه تمام خطر نصب، ارائه تأمین جامع و کافی در مقابل تمام خطرات مربوط به نصب ماشین‌آلات و تجهیزات و همچنین نصب هرگونه سازه با اسکلت فلزی می‌باشد. موضوع بیمه‌نامه تمام خطر نصب، پروژه‌های در حال اجراء می‌باشد. بیمه نامه تمام خطر نصب پروژه‌هایی را در بر می‌گیرد که با قطعات و تجهیزات و ماشین‌آلاتی شکل می‌گیرد که در کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی دیگر ساخته شده و در محل اجرای طرح نصب می‌گردد. مدت این بیمه بسته به نوع پروژه متفاوت بوده و ممکن است چند ماه یا چندین سال بطول انجامد و ضمناً در این بیمه، سرمایه درگیر با ریسک تابعی از مدت بیمه می‌باشد. از جمله خطرات تحت پوشش می‌توان به‌این موارد اشاره کرد:
خطرات طبیعی مثل سیل، زلزله، طوفان، نزولات جوی
آتش سوزی، انفجار، برخورد جسم خارجی، ریزش و رانش زمین
دزدی، خسارت ناشی از بکار بردن مصالح معیوب و اجرای ناصحیح کار به بخشهای اجراء شده دیگر که بطور صحیح اتمام گردیده و غیره (نوری، ۱۳۷۷، ۱۴۳).
بیمه تمام خطر مقاطعه کاری[۶]
گسترش سریع تکنولوژی و توسعه ابزارهای ساخت و کاربرد مواد اولیه جدید در زمینه صنایع و مهندسی برای‌ساخت پروژه‌های ساختمانهای مسکونی، اداری، بیمارستانها، مدارس، کارخانه‌ها، نیروگاهها، فرودگاهها،پلها، سدها، تونلها، سیستمهای آبرسانی و زهکشی، بندرگاهها، ساختمان مترو، تأسیسات راه آهن، یا هر نوع کار ساختمانی دیگر، باعث شده که از طرف‌مقاطعه‌کاران تقاضایی نسبت به این نوع پوشش بیمه‌ای ایجاد شده است. این نوع بیمه، رشته جدیدی شمرده می‌شود و کاربرد آن در جبران خسارت کارهای مورد مقاطعه از قبیل خاکبرداری، انجام امور تسطیح، اجرای موقت تأسیسات مورد نیاز کارگاهی و پروژه‌های اصلی است.
این نوع بیمه از متداول ترین انواع بیمه های مهندسی است که تقریباً کلیه خساراتی که در تمام طول زمان احداث پروژه به کار موضوع قرارداد، ماشین آلات، لوازم و تجهیزات ساختمانی، و همچنین خسارات مادی و صدمات جسمانی را که ممکن است به اشخاص ثالث وارد آید، پوشش می دهد.
مدت این بیمه برابر با مدت قرارداد ساخت می باشد و علاوه بر آن دوازده ماه نیز معمولاً به عنوان دوره نگهداری منظور می گردد.
عمده خساراتی که در این نوع بیمه تحت پوشش قرار می گیرد عبارت اند از خسارات ناشی از :
تحقیقات انجام شده در رابطه با شناسایی و رتبه‌بندی موانع و مشکلات بیمه مسئولیت حرفه‌ای پزشکان در ...
