جدول‏3‑1 :اعداد فازی و معادل کلامی آنها 40
جدول 3-2: استراتژی­ها و علامت اختصاری آن ها………………………………….………………..……………………………40
جدول‏3‑3: شاخص های تصادفی(RI) 45
جدول‏4‑1 : میانگین مقایسات زوجی منابع نسبت به منابع انسانی 54
جدول‏4‑2: بردار ویژه منابع نسبت به منابع انسانی 54
جدول‏4‑3: بردار ویژه منابع نسبت به منابع سازمانی 54
جدول‏4‑4: بردار ویژه منابع نسبت به منابع تکنولوژیکی 55
جدول‏4‑5: بردار ویژه منابع نسبت به منابع انسانی 55
جدول‏4‑6: بردار ویژه استراتژی ها نسبت به منابع سازمانی 56
جدول‏4‑7: بردار ویژه استراتژی ها نسبت به منابع تکنولوژیکی 56
جدول‏4‑8: بردار ویژه استراتژی ها نسبت به توانایی ارتقاء کیفیت 57
جدول‏4‑9: بردارویژه منابع نسبت به استراتژی مدیریت مستمر سیستم کیفیت 57
جدول‏4‑10: بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی چک کردن مداوم شکست ها 58
جدول‏4‑11: بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی رویکرد دائمی به سمت هدف 58
جدول‏4‑12: بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی رسیدگی دوره ای کیفیت 58
جدول‏4‑13: بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی انتقال مداوم بازخوردهای مشتریان 59
جدول‏4‑14: بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی استفاده مستمر از دانش افراد 59
جدول‏4‑15: بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی مدیریت مستمر اطلاعات کیفی 59
جدول‏4‑16: بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی کنترل مستمر هزینه های کیفیت 60
جدول‏4‑17: ماتریس بردار ویژه منابع نسبت به منابع 60
جدول‏4‑18: ماتریس بردار ویژه استراتژی ها نسبت به منابع 61
جدول 4-19: ماتریس بردار ویژه استراتژی ها نسبت به توانایی ارتقاء کیفیت……..…………………..……….………………59
جدول‏4‑20: ماتریس بردار ویژه منابع نسبت به استراتژی ها 62
جدول‏4‑21: سوپرماتریس 62
جدول‏4‑22: ماتریس اوزان نهایی منابع 63
جدول‏4‑23: ماتریس اوزان نهایی استراتژی ها 63
جدول‏4‑24: ماتریس اوزان قطعی منابع نسبت به استراتژی ها 64
جدول‏4‑25: نرمالایز کردن منابع انسانی بر مبنای منابع دردسترس 65
جدول‏4‑26: نرمالایز کردن منابع سازمانی بر مبنای منابع دردسترس 65
جدول‏4‑27: نرمالایز کردن منابع تکنولوژیکی بر مبنای منابع در دسترس 65
جدول‏4‑28: نتایج حل مدل برنامه ریزی آرمانی 68
فهرست اشکال
شکل‏3‑1 شبکه ارتباط بین استراتژی­ های کیفیت، منابع مدیریت کیفیت و توانایی ارتقاء کیفیت 39
شکل3-2 روش تحلیل شبکه ای و برنامه ریزی آرمانی استفاده شده 50
فصل اول
کلیات

مقدمه

در دنیای پرچالش امروزی که فضای تجاری بیشتر از گذشته رقابتی و غیر قابل پیش ­بینی شده، شرکت­ها برای ماندگاری و حصول اهداف تجاری ناچار به استفاده از رویکردهای متعالی و توسعه شایستگی­ها و قابلیت ­های خود در مواجهه با عدم اطمینان هستند. با توجه به محدودیت منابع و نامحدود بودن نیازهای انسانی، افزایش جمعیت و رقابت شدید و بی رحمانه در اقتصاد جهانی، بهبود بهره­وری استفاده از منابع نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت می­باشد (دیوید، 2006).

تمامي نظامهاي تدوين شده در امر کيفيت، تلاش خود را معطوف به کسب اهداف استراتژيک و مزيت رقابتي گردانيده­اند. اما آنچه در اين ميان مهم به نظر مي­آيد اهميت منابع در اين نظام­ها و نقش آن در تحقق اهداف مورد نظر است. توجه عميق به منابع به عنوان برجسته­ترين عامل مزيت رقابتي در رشد توسعه، کارآفريني و متعاقب آن تمايز سازمان­ها از يکديگر نقش کليدي ايفا نموده است (شورکی، 1390).
این تحقیق در نظر دارد تخصیص منابع مدیریت کیفیت به استراتژی­ های کیفیت را در شرکت شهدگستران نوین انجام دهد. در فصل حاضر، ابتدا به تشریح و بیان مسئله تحقیق و ضرورت و اهمیت انجام تحقیق پرداخته می­ شود. سپس اهداف اصلی و سوالات تحقیق و در انتها قلمرو تحقیق و تعریف عملیاتی واژه­ های تحقیق بیان می­شوند.

بیان مسئله

رقابت جهانی، تغییرات مداوم فناوری و تحولات سریع و گوناگون در فرهنگ کار، تنها چند عامل از عواملی هستند که بازاری پویا بوجود آورده و بر آن تاثیر متقابل دارند (جعفری و دیگران، 1390). بنابراین سازمان برای هماهنگ کردن قوت ها و ضعف­های سازمان با فرصت­ها و تهدیدهای محیط و همچنین مقابله با محیط پویا نیاز به تفکر استراتژیک دارد (ریاحی، 1384).
این پژوهش در یک شرکت تولید شکلات و فرآورده های کنجد انجام می­ شود. از آنجا که تولید مواد غذایی مستقیما با سلامت جامعه در ارتباط است، ارتقا کیفیت محصولات در این صنعت بسیار حائز اهمیت می­باشد. این سازمان با میزان محدود منابع مواجه است و می­بایست به طور بهینه از آن استفاده کند و برای این کار نیاز به روش علمی و برنامه ریزی دقیق دارد. به طور عادی، فعالیت­ها بیشتر و یا کمتر از آنچه نیاز دارند منابع مدیریت کیفیت دریافت می­ کنند و این باعث اتلاف منابع می­ شود. هر راهبرد می­بایست به میزان لازم و براساس اهمیتی که در افزایش کیفیت محصولات دارد، منابع مدیریت کیفیت را دریافت کند، تا بهره­وری لازم در سازمان مذکور به حداکثر برسد.
در این پژوهش هشت استراتژی (آراویندان و دیوانداسان، 1996) برای مدیریت کیفیت در سازمان مورد نظر انتخاب شده که بر اساس نیاز هر یک، منابع انسانی، منابع سازمانی و منابع تکنولوژیکی بدون وجود اضافه یا کمبود، به استراتژی­ های کیفیت تخصیص داده می­ شود. یکی از این استراتژی­ها، بازنگری مداوم در فعالیت های مربوط به کیفیت محصولات است که نیازمند اقدامات اصلاحی و فعالیت­های پیشگیرانه توسط تمام اعضا می­باشد. این بهبود مستمر سازمان مذکور را به سمت کاهش نرخ خطا، هزینه­ های شکست و ضایعات جهت دهی می­ کند. دیگر استراتژی مورد استفاده، بررسی مداوم مشکلات کیفی است. زیرا در صنعت شکلات سازی در عین سادگی نکات ریز و قابل توجهی دارد که اگررعایت نشود در کیفیت محصول نهایی اثر خواهد داشت. سازمان مورد نظر برای رسیدن به سطح کیفیت دلخواه محصولات خود نیاز به استراتژی ای دارد که رویکرد دائمی به سمت اهداف و آرمان ها نامیده می­ شود که سازمان باید متعهد باشد و نگرشی حداقل ده ساله داشته باشد و برای ماندن در آن برنامه­ ریزی کند. استراتژی دیگر، رسیدگی دوره ای کیفیت به منظور پیشگیری از مشکلات می­باشد. در استراتژی دیگر، انتقال مداوم نظرات مشتریان و تجزیه تحلیل آنها مورد توجه است. از آنجایی که مدیریت کیفیت فراگیر، فعالیتی برای تمام سازمان است، بنابراین استفاده از دانش افراد و مشارکت دادن آنها یکی دیگر از استراتژی های مورد استفاده می­باشد. مدیریت اطلاعات مربوط به کیفیت نیز دیگر استراتژی مورد نظر است. کنترل هزینه­ های کیفیت نیز استراتژی مهمی است که به آن پرداخته می­ شود.
تحقیق حاضر در یک کارخانه تولید مواد غذایی انجام می­ شود. به دلیل بالا بودن رقابت در این صنعت، شرکت تصمیم به بالا بردن بهره­وری استفاده از منابع دارد. این شرکت هدف خود را ارائه­ محصولات متمایز با بهترین کیفیت قرار داده است و همین امر نیاز به روشی علمی برای این کار در این سازمان را ایجاد نموده است. روند افتتاح خط تولید جدید و نوع ارائه­ محصولات بهترین گواه این مدعا است، زیرا مطلعین نسبت به صنعت غذا می­دانند که تأسیس و اداره­ی یک مجموعه­ غذایی چه مسائلی به دنبال دارد. در اینجا می توان با اولویت بندی استراتژی­ های مناسب بر مبنای معیارهای آن­ها، تصمیم گیرنده را در شرایط مناسب تری از درک اهمیت هر استراتژی مدیریت کیفیت بر مبنای منابع مورد نظر در مدیریت کیفیت جامع قرار داد و تخصیص منابع را بر پایه این اولویت­ بندی انجام داد.

ضرورت و اهمیت انجام تحقیق

با انجام این تحقیق، منابع مؤثر در مدیریت کیفیت جامع و نقش هر کدام در پیشبرد اهداف مدیریت کیفیت جامع شناسایی می­ شود. به منظور ارتقاء کیفیت محصولات این شرکت، نیازمند استراتژی­هایی هستیم که بتوانند راه را برای رسیدن به هدف هموار کرده و بهره­وری در تولید محصولات، با کیفیت بالا را تضمین نمایند.
هر جا كه نياز به تخصيص منابع محدود به مجموعه اي از فعاليت­ها يا تيم­ها وجود داشته باشد نیاز به راهبردهای بهره­ورانه برای استفاده­ی بهینه از آن نیز وجود دارد (عابدی و دیگران، 1386). در این پژوهش تخصیص منابع به طور دقیق و با روش­های علمی مؤثر صورت می­گیرد. در غیر این صورت منجر به عدم بهره­وری واحد تولیدی و عدم اثربخشی استراتژی­ های برنامه­ ریزی شده می­ شود. تخصیص به جا و مناسب هریک از منابع مدیریت کیفیت، به این سازمان کمک می­ کند تا بتواند منابع محدود خود را بهتر مدیریت کرده و حداکثر استفاده را از آن­ها داشته باشد. همچنین اگر استراتژی­ های کیفیت برای اجرا، با کمبود منابع مواجه نشوند، می­توانند نقش خود را در ارتقاء کیفیت محصولات سازمان به طور مؤثر ایفا کنند.
مسلم است که بین میزان دریافت پشتیبانی استراتژی­ها از منابع در حالتی که از روش­های غیر علمی استفاده می­ شود با حالتی که از روش­های معتبر و علمی استفاده می­ شود تفاوت وجود دارد. درک این میزان تفاوت در این پژوهش به سازمان کمک بزرگی می­ کند تا تخصیص مجدد منابع را به نحو صحیح انجام دهد.