دانشکده شیعه شناسی
پایاننامهی کارشناسیارشد کلام شیعی
زندگی، آثار واندیشههای کلامی زراره بن اعین
استاد راهنما: جناب آقای دکتر قاسم جوادی
استاد مشاور: جناب آقای دکتر مهدی فرمانیان
دانشجو: سید باقر حسینی کریمی
تابستان ۱۳۹۱
تقدیم به قطب دایره امکان
مولایمان
حضرت حجت بن الحسن المهدی
روحی لتراب مقدمه الفداء
چکیده:
یک
دو
تقدیر وتشکر:
سپاس فروان خداوند عزیز و مهربان را که نعمت وجود عنایت فرمود.
از پدر و مادر عزیزم که در سایه سار تربیتشان محب اهلبیت عصمت و طهارت (علیهم السلام) هستم.
اساتید عزیز و ارجمندم که به واسطه تعالیمشان، معرفت و دانش آموختهام.
همسر به واقع فداکار و بسیارعزیزم که مشوق و یاور همشیگیام میباشد.
فرزندان بسیار عزیزم که ازحافظین قرآن کریم هستند.
جناب زراره ابن اعین چهره درخشان وبسیار تاثیر گذاری است که جایگاه والایی در نزد اهل بیت (علیهم السلام) داشته است.
زندگی پر فراز و نشیب، درک محضر عزیز و نورانی امام باقر و امام صادق (علیهماالسلام)، نقل روایات فراوان از اهلبیت (علیهم السلام) به ویژه در مباحث کلامی اهمیت این شخصیت عزیز دنیای اسلام را صد چندان کرده است .
دراین رساله،درفصل اول از بخش اول،ابتدابه صورت مختصربه معرفی آل اعین وخاندانهای شیعی درکوفه واجمالی اززندگی جدْزراره پرداختم.درفصل دوم بصورت ویژه درباره زندگی زراره و بیان سرآغازشکل گیری پیوندزراره بامکتب اهل بیت(علیهم السلام)سخن گفتم.درفصل سوم برای اینکه باشخصیت علمی وفرهنگی زراره بیشترآشناشویم،بعدازبیان سیمای زراره درآئینه روایات به اساتیدی اشاره کرده ام که زراره ازمحضرشان استفاده نموده است. یکی دیگراز مباحثی که در این فصل به آن پرداخته ام، احادیث نقل شده از زراره ومطالب مربوط به آن است. سؤالی که می بایست به آن پاسخ می گفتم این بودکه آیا از زراره آثاری مستقلی باقی مانده است و یا خیر؟ بررسی توان علمی زراره درمناظره هاومباحثه هاوگزارشی ازشاگردان زراره،آخرین مطلبی است، که دراین فصل بیان کردهام. در بخش دوم به بررسی مهمترین آراء و اندیشههای کلامی زراره در قالب پنج فصل، پرداختهام. از آنجا که روایاتی که دلالت بر مذمت زراره میکند، شبهاتی را درباره ایشان به وجود آورد، بخش سوم را به بررسی و نقد شبهات پیرامون زراره اختصاص دادهام. در بخش چهارم و آخرین بخش از این پایان نامه به بررسی و نقد شبهات، پیرامون جناب زراره از دیدگاه مؤلف کتاب تاریخ آل زراره پرداختهام.
واژگان کلیدی: زراره، زندگی، آثار، اندیشههای کلامی ، نقد و بررسی شبهات.
فهرست مطالب
سه
مقدمه ۱
هدف تحقیق ۴
ضرورت تحقیق ۴
پیشینه تحقیق ۴
سؤال اصلی ۹
سؤالات فرعی ۹
بخش اول: زُراره و آل اَعیَن
فصل اول- معرفی آل اَعیَن ۱۱
خاندانهای شیعی در کوفه ۱۱
اجمالی از زندگی جد زراره ۱۲
زندگی پدر زراره ۱۲
فصل دوم- زراره بن اَعیَن ۱۷
نوجوانی و جوانی زراره ۱۸
سرآغاز پیوند زراره با مکتب اهل بیت(علیهم السلام ) ۱۹
فرزندان زراره ۲۲
فصل سوم- شخصیت علمی و فرهنگی زراره ۲۳
سیماى زراره در آئینه روایات ۲۳
اساتید زراره ۲۸
شیوههاى فراگیرى زراره ۲۹
شیوه زراره در ضبط احادیث ۳۱
احادیث نقل شده از زراره ۳۱
آثار باقیمانده از زراره ۳۳
توان علمى زراره در مناظرهها و مباحثهها ۳۴
شاگردان زراره ۳۷
بخش دوم:اندیشههای کلامی
مقدمه ۴۰
فصل اول: مسأله ایمان و کفر (ارجاء) ۴۵
پروژه های پژوهشی درباره زندگی، آثار واندیشههای کلامی زراره بن اعین