۲)تغییر و تحول یا تبدیل^[۲۴۱] : فرایند تبدیل داده های خام استخراج شده به صورتهای قابل انطباق با سایر داده ها و اطلاعات در انبار ذخیره داده ها می باشد. تبدیل داده ها، دسترسی به انبار ذخیره داده ها و پردازش هر چه بیشتر آنها را سرعت می بخشد و به موازات آن نهایتاً بخشی از آن داده ها نیز به دانش تبدیل می شوند. (رادینگ،۱۳۸۳).
۲-۷-۲-۲- انتقال دانش^[۲۴۲]
دانش، خواه فرایند انتقال آن را به سازمان کنترل کنیم و خواه نقشی را در این زمینه نداشته باشیم، به سازمان منتقل می شود. منظور از انتقال دانش، افزایش توانایی سازمان در انجام کارها و در نهایت بالا بردن ارزش آن است. به طور کلی هر چه دانش غنی تر و نامشهود تر باشد می بایستی برای انتقال آن از فناوری بیشتری استفاده شود تا اجازه تسهیم بی واسطه در آن را به خواستارانش بدهد. اما ارزشها، هنجارها و رفتارهایی که فرهنگ یک شرکت را تشکیل می دهند، تعیین کننده های اصلی موفقیت انتقال دانش ارزشمند هستند. عامل اصلی در موفقیت هر نوع طرح انتقال دانش، پدید آوردن زبانی مشترک بین همکاران است. تأکید نوناکا و تاکه اوچی بر تکرار پذیری یا هم پوشانی حوزه های تخصصی و بحث توماس آلن درباره ناسازگاری های فرهنگی به عنوان موانع انتقال فناوری، ضرورت دستیابی به زبانی مشترک یا همزبانی را روشن می سازد. به گفته آلن، اگر کسانی علائم فرهنگی دو فرهنگ متفاوت یا علائم محیطی دو منطقه مختلف را به مرزهای قابل درک تبدیل کنند، زبان مشترک و به تبع آن زمینه برقراری ارتباط و مبادله دانش فراهم خواهد بود ( آلن^[۲۴۳]، ۲۰۰۲).

۲-۷-۲-۳- تسهیم دانش^[۲۴۴]
مؤسسات به منظور به کارگیری مطلوب مدیریت دانش بایستی ضرورت ایجاد فرهنگ اشتراک دانش میان کارکنان را از طریق فرآیندی تحت عنوان” نهادینه سازی مدیریت دانش"درک نمایند. اهمیت نهادینه سازی مدیریت دانش در مؤسسه به این دلیل است که اولاً درک نادرست کارکنان را از مدیریت دانش تصحیح نموده و ثانیاً آنها را در درک مزایای اشتراک دانش در سازمان یاری رساند. تحقیقات حاکی از این مطلب است که مهمترین مانع اجرای اثربخش مدیریت دانش در سازمان فقدان فرهنگ اشتراک دانش به دلیل ارتباطات ضعیف میان کارکنان می باشد.فرهنگ اشتراک دانش در سازمان به نگرش افرادی که این فرهنگ را ایجاد نموده اند، وابسته است. در صورتیکه کارکنان تمایلی به تقسیم دانش با دیگر اعضا سازمان نداشته باشند، بسیار مشکل خواهد بود که از طریق سیستم پاداش دهی یا الزامات قانونی، فرهنگ اشتراک دانش را میان آنان گسترش داد. ایجاد فرهنگ اشتراک دانش در سازمان نیازمند آموزش مدیران و کارکنان و فرایند مدیریت تغییر می باشد. رهبران دارای نقش کلیدی در تغییر نگرشهای کارکنان و ایجاد موفقیت آمیز فرهنگ اشتراک دانش و نهادینه سازی مدیریت دانش در سازمان هستند (بکرا^[۲۴۵]، ۲۰۰۰). امروزه اغلب مؤسسات پی برده اند که کارشناس ارشد دانش^[۲۴۶] می تواند به عنوان رهبر بالقوه جهت بهبود فرایند کشف و انتشار دانش در سازمان و ترغیب کارکنان با شخصیتهای متفاوت به منظور پذیرش فرهنگ اشتراک دانش نقش ایفا نمایند (ارل و اسکات^[۲۴۷]، ۲۰۰۱).
۲-۷-۳- نظام فناوری اطلاعات
جدید ترین تعریف فناوری اطلاعات که تعداد کثیری از علما و دانشمندان نظیر اندولسن ^[۲۴۸](۱۹۹۹)، کمپل^[۲۴۹] (۱۹۹۹)، ادواردز^[۲۵۰] (۱۹۹۹)، گرام (۱۹۹۹)، شوبر^[۲۵۱] (۱۹۹۹)، ویلدسترم^[۲۵۲] (۱۹۹۹) و …… بر آن اتفاق نظر دارند این چنین بیان شده است: “فناوریهای اطلاعات شامل محدوده وسیعی از اختراعات و رسانه های ارتباطی است که سیستمهای اطلاعاتی و افراد را به همدیگر مرتبط می کنند، شامل پست صدا^[۲۵۳]، پست الکترونیکی^[۲۵۴]، کنفرانس صوتی^[۲۵۵]،کنفرانس ویدئویی^[۲۵۶]، اینترنت، نرم افزارها، سخت افزارها و مانند آن. سیستمهای اطلاعات و فناوری های اطلاعات اغلب در هم پیچیده هستند و معمولاً آنها را با همدیگر به اسم فناوریهای اطلاعاتی به کار می برند.” (تی سانگ^[۲۵۷]، ۲۰۰۲). تکنولوژی اطلاعات می تواند به عنوان ابزار قدرتمندی عمل کرده و ابزارهایی مؤثر و کارآمد برای همه وجوه مدیریت دانش شامل تسخیر،اشتراک و کاربرد دانش تأمین کند. مطالعات انجام شده اخیر نشان داده است که سازمانهایی که بر روی مدیریت دانش سرمایه گذاری می کنند، عموماً برای رسیدن به اهداف خود بر ایجاد زیرساختهای مناسب فناوری اطلاعات تأکید دارند. نظام فناوری اطلاعات با سیستمهای اطلاعاتی،فرآیندهای کسب اطلاعات و مدیریت فناوری اطلاعات ارتباطی تنگاتنگ دارد که در زیر به توضیح هر یک می پردازیم.
۲-۷-۳-۱- سیستمهای اطلاعاتی
سیستم اطلاعات به سیستمی گفته می شود که برای کاربران در یک سازمان داده یا اطلاعات فراهم کند. گروهی از نویسندگان سیستم اطلاعات را همانگونه که از نامش پیداست به عنوان سیستم در نظر گرفته و آن را از دید سیستمی تعریف کرده اند.آنها معتقدند یک سیستم اطلاعات را می توان از نظر فنی به مجموعه ای از اجزای مرتبط با هم تعریف کرد که اطلاعات را به منظور حمایت از تصمیم گیری و کنترل در یک سازمان جمع آوری،پردازش و ذخیره و توزیع و می کنند. اصولاً سیستمهای اطلاعاتی، قلب اکثر سازمانها را تشکیل می دهند. در سیستم اطلاعات نیز مانند هر سیستمی سه فعالیت اصلی انجام می گیرد. ورودی، داده های خام را از درون سازمان یا محیط بیرون جمع آوری می کند. پردازش، این ورودیهای خام را به شکل معناداری تبدیل می کند. خروجی، اطلاعات پردازش شده را به افراد ارائه می دهد. بازخور در سیستم اطلاعات بسیار ضروری است. این بازخور اطلاعات را به افراد مناسب در سازمان بر می گرداند تا بتوانند مرحله ورودی را ارزیابی یا تصحیح کنند.
۲-۷-۳-۲-مدیریت فناوری اطلاعات
در سالهای‌ اخیر در سراسر دنیا هزینه‌های‌ فناوری‌ اطلاعات‌ در سازمانها، اعم‌ از کوچک‌ یا بزرگ‌، خدماتی‌ یاتولیدی‌، انتفاعی‌ یا غیر انتفاعی‌، افزایش‌ یافته‌ است‌. هزینه‌های‌ خودکار سازی‌ دفتری‌ و خودکار سازی‌ تولید که‌ شامل‌کامپیوترها، بسته‌های‌ کاربردی، توسعه‌ نرم‌افزارهای‌ مطابق‌ با نیاز، ارتباطات، شبکه‌های‌ کامپیوتری‌ و اینترنت‌ است‌ سرمایه‌گذاری‌ محسوب‌ می‌شود و معمولا به‌ منظور توسعه‌ اثربخشی، افزایش‌ بازدهی، نگهداری‌ و ارتقای‌ جایگاه رقابتی‌سازمان‌ صورت‌ می‌گیرند. متأسفانه‌ همه‌ سرمایه‌گذاریها و فناوری‌ اطلاعات‌ نتایج‌ مورد انتظار را به‌ بار نمی‌آورند. این‌ واقعیت‌ به‌ همراه‌ گامهای‌سریع‌ تغییر در منسوخ‌ شدن‌ فناوری‌ اطلاعات‌ در ابعاد سخت‌افزار و سکوهای‌ نرم‌افزاری، مدیران‌ سازمانها را وامی‌دارد تا ‌برنامه‌ریزی‌ بلند مدت‌ در مدیریت‌ فناوری‌ اطلاعات‌ را مورد توجه‌ قرار دهند (گاندهی، ۲۰۰۴). مدیریت فناوری اطلاعات به نوعی به توانایی مدیریت برای کنترل و نگهداری و استفاده بهینه از هر کدام از سه جز بالا می باشد.این کار معمولا به کمک مهندسین نرم افزار صورت می پذیرد.
۲-۷-۳-۳-فرآیندهای کسب اطلاعات
داده ها مجموعه ای از واقعیتهای مجزا و نا همبسته درباره اتفاقات و حوادث هستند. تمام ارگانها به داده ها احتیاج دارند و برخی صنایع به آن عمیقاً وابسته اند و حفظ و ضبط مدیریت داده ها لازمه موفقیت آنهاست. داده فقط می گوید چه اتفاقی افتاده و هیچ قضاوت یا توضیحی نمی دهد و اما اطلاعات پیغامهایی هستند که معمولا به صورت یک مدرک کاغذی و یا صوتی و تصویری می باشد. بر خلاف داده، اطلاعات معنی دارد و در واقع داده به اطلاعات تبدیل می شود وقتی که معنی و مفهوم‌دار شود. دانش مخلوطی از تجارب،کمیتها و اطلاعات بافتاری منظم است که یک قالبی برای ارزیابی و یکپارچه کردن و هماهنگ سازی تجارب و اطلاعات ایجاد می کند. دانش یک گام از اطلاعات جلوتر است. به طور قطع داده ها چه خواسته و چه نا خواسته در اطراف ما وجود دارند، هنر مدیریت این است که داده های مورد نیاز را با مفهوم دار کردن به اطلاعات تبدیل کند. فرآیندهای کسب اطلاعات نیز همانند فرآیندهای کسب دانش عبارتند از: در اختیار گرفتن، ذخیره سازی، پردازش، انتقال و تسهیم.
۲-۸- پیشینه پژوهش
رحیمیان و همکاران (۱۳۸۹)، به بررسی تأثیر عوامل فرهنگ سازمانی بر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش در معاونت فناوری و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی کشور پرداخته اند. پژوهش مزبور یک مطالعه موردی و به صورت پیمایشی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان معاونت فناوری و برنامه ریزی سازمان امور مالیاتی کشور بوده و ابزار پژوهش عبارت از دو پرسشنامه نیمرخ فرهنگ سازمانی و استقرار فرآیندهای مدیریت دانش بوده ‌است. پرسشنامه‌ی اول به بررسی هفت مؤلفه فرهنگ سازمانی شامل رقابت ‌پذیری، مسئولیت اجتماعی، حمایت ‌گری، نوآوری، تأکید برپاداش، جهت ‌گیری عملکرد و ثبات می‌پردازد. پرسشنامه‌ی دوم نیز به بررسی شش فرایند ایجاد، جذب، سازماندهی، ذخیره، انتشار و کاربرد دانش می‌پردازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که وضعیت مؤلفه‌های فرهنگ سازمانی و مدیریت دانش از نظر کارشناسان در سطح متوسط است. میان فرهنگ سازمانی با استقرار فرآیندهای مدیریت دانش رابطه مثبت و معنی‌دار ۷۰ درصد وجود دارد. همچنین میان هر یک از مؤلفه ‌های هفت‌ گانه فرهنگ سازمانی با فرایند های مدیریت دانش نیز رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. تحلیل رگرسیون همزمان نیز چنین نتیجه داد که: تنها دو مؤلفه‌ی جهت‌ گیری عملکرد و مسئولیت اجتماعی در پیش‌ بینی متغیر استقرار فرآیندهای مدیریت دانش نقش مؤثر دارند.
عباسی و همکاران (۱۳۸۸)، به بررسی تأثیر فرهنگ سازمانی بر اجرای مدیریت دانش در کتابخانههای مرکزی دانشگاههای وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پرداختهاند. این پژوهش کاربردی و از نوع پیمایشی و با هدف شناسایی الگوی فرهنگ سازمانی حاکم در کتابخانههای مرکزی دانشگاه‌های جامع وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نیز رابطه آن با میزان اجرای مدیریت دانش در این کتابخانه ‌ها انجام پذیرفته است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه کتابخانههای مرکزی دانشگاه‌های جامع وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که حداقل ۲۰ سال از زمان تأسیس آن گذشته باشد، تشکیل میدهد. پرسشنامه های پژوهش به ۲۳ کتابخانه ارسال گردیده و در نهایت ۲۸۱ پرسشنامه تکمیل شده از ۲۱ کتابخانه دریافت و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. ابزار گردآوری اطلاعات دو پرسشنامه و یک سیاهه وارسی بود. پرسشنامه اول برای سنجش الگوی فرهنگ سازمانی که توسط کامرون و کوئین (۱۹۹۹) طراحی شده و بر اساس آن ۴ الگوی فرهنگ سازمانی (گروهی، کارآفرین، بازاری و سلسله مراتبی) قابل شناسایی است. پرسشنامه دوم که توسط محقق طراحی شد و جهت بررسی میزان اجرای مدیریت دانش در کتابخانه ها مورد استفاده قرار گرفت.
جعفری و همکاران (۲۰۰۷)، نیز به توسعه یک مدل مفهومی برای مدیریت دانش با تکیه بر عوامل کلیدی موفقیت پرداخته‌اند. این مدل بر پایه فرهنگ سازمانی، مدیریت، نیروی انسانی، آموزش، ابعاد سازمانی، پایلوت، فناوری اطلاعات، اندازه‌گیری عملکرد، الگوبرداری و ابعاد مدیریت دانش شکل گرفته ‌است. این مدل با تأکید بر عوامل موفقیت، رویکرد جدیدی را برای مدیریت دانش پیشنهاد می‌کند. چهار عامل مدیریت، ابعاد سازمانی، فرهنگ و نیروی انسانی عواملی هستند که به صورت همزمان مورد توجه قرار گرفته و در مرکز مدل قرار دارند. در بعد مدیریت، مواردی چون تعهد و حمایت مدیریت ارشد، مدیریت تغییر، برنامه‌ریزی استراتژیک و انتصاب افرادی چون مدیران دانش سازمانی و قهرمانان دانش مطرح می‌باشند. مباحثی از قبیل درک و درگیری کارکنان، غنی‌سازی شغلی، کار تیمی، موارد مرتبط با امنیت شغلی و انگیزشی از جمله موارد مرتبط با بحث نیروی انسانی به‌شمار می‌روند. ابعاد سازمانی نیز شامل مواردی چون ساختار سازمانی برای پذیرش سیستم مدیریت دانش، زیرساخت ‌ها و بحث چگونگی یکپارچه ‌سازی سیستم مدیریت دانش با سیستم جاری سازمان می‌شود و در نهایت در بعد فرهنگ سازمانی، اعتماد، پذیرش فرهنگ یادگیری مستمر، ارتقای روحیه همکاری و ارتباطات بین افراد و ریسک‌ پذیری از موارد مهم این مقوله به ‌شمار می‌روند. از طرفی نقش و جایگاه ابعادی چون آموزش، فناوری اطلاعات، اندازه ‌گیری عملکرد و الگو برداری و پایلوت نیز در مدل به وضوح مشاهده می‌شود. این عوامل به نوعی نقش واسط، کاتالیزور یا پیشرانه را برای احیای ابعاد مختلف مدیریت دانش بر عهده خواهند داشت. ابعادی که در لایه‌ی بیرونی مدل نشان داده شده ‌است شامل مواردی چون اشتراک دانش، معماری دانش، اندازه‌گیری دانش، مخازن دانش، سیستم‌ های مدیریت دانش و ساختار دانش می‌گردد.
در مجموع با توجه به مطالعاتی که در خصوص مرور ادبیات مرتبط انجام گرفته است، می‌توان گفت که در اکثر الگوهای مدیریت دانش، به نقش سه عامل فرهنگ سازمانی، عوامل فنی و فرآیندهای مدیریت دانش اشاره شدهاست.
۲-۹- جمعبندی
در فصل حاضر تاریخچه مدیریت دانش و مفاهیم بنیادین آن توضیح داده شد. سپس مولفه‌های مختلف مدیریت دانش تشریح گردید. در نهایت به نحوه ارتباط و تاثیر آنها بر یکدیگر از دیدگاه محققین مختلف پرداخته شد. در فصل آتی الگوریتم پیشنهادی تحقیق بیان شده و به تشریح تکنیک‌های مورد استفاده در مسیر تحقیق می‌پردازیم.
فصل سوم
روش پژوهش
۳-۱- مقدمه
پایه هر علمی، روش شناخت آن است و اعتبار و ارزش قوانین هر علمی به روش شناختی مبتنی است که در آن علم به کار میرود. روش تحقیق مجموعهای از قواعد، ابزار و راه های معتبر و نظام یافته برای بررسی واقعیتها، کشف مجهولات و دستیابی به راه حل مشکلات است. به طوری که انتخاب متدولوژی تحقیق یکی از مهمترین و فنیترین مراحلی است که پژوهشگر باید با حساسیت ویژه، ابزار مناسبی برای گردآوری داده ها طراحی نموده و با انتخاب نمونه آماری، داده‌های نگرشی و جمعیتشناختی مورد نیاز را جمعآوری کند. علاوه بر این، انتخاب روش پژوهش مناسب امری دشوار و مهم است و شناخت روش های پژوهش و آگاهی از میزان دقّت آنها از حساسیت بیشتری برخوردار میباشد(خاکی، ۱۳۹۱). در این راستا، در این فصل روش تحقیق، جامعه آماری، روش نمونهگیری، تعیین حجم نمونه، ابزار جمعآوری داده ها، روایی و اعتبار سنجش و همچنین روش های آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده ها مطرح شده است.
۳-۲- روش تحقیق
روش‌های تحقیق متعدد و متفاوتند و در کتب گوناگون تقسیم‌بندی‌های متفاوتی از آنها ارائه شده است. در تحقیق حاضر هدف اصلی بررسی مقایسهای آمادگی دستگاه های اجرایی ستادی استان سیستان و بلوچستان در زمینهی زیرساختهای پیادهسازی مدیریت دانش است. از نظر «دواس» رایجترین تکنیک مورد استفاده در تحقیق پیمایش، پرسشنامه است(دواس،۱۳۷۶). با این حال برخی از صاحبنظران در نوشته‌های خود درباره پیمایش، پیوند اساسی میان روش پیمایش و شیوه جمع‌ آوری اطلاعات برقرار کرده‌اند لذا در این پژوهش از روش پیمایش^[۲۵۸] استفاده شده است. کرلینجر^[۲۵۹] در مورد این روش می‌نویسد: «تحقیق پیمایشی، جمعیت‌های کوچک و بزرگ را با انتخاب و مطالعه نمونه‌های منتخب از آن جامعه‌ها برای کشف میزان نسبی شیوع، توزیع و روابط متقابل متغیرهای روان‌شناختی و جامعه‌شناختی مورد بررسی قرار می‌دهد» (کرلینجر، ۱۳۷۶). قابل ذکر است که برای تدوین چارچوب نظری تحقیق و مروری بر تحقیقات پیشین از روش اسنادی نیز بهره گرفته شده است. و نهایتاً اینکه، این مطالعه به لحاظ هدف، کاربردی، به لحاظ معیار زمان، مقطعی و به لحاظ معیار ژرفایی، پهنانگر است.
۳-۳- فرایند تحقیق
با توجه به هدف پژوهش، مراحل زیر جهت انجام پژوهش صورت گرفت.
۳-۳-۱-مطالعهای جامع بر مبانی نظری و پیشینه پژوهش صورت گرفته بر روی مفاهیم مدیریت دانش و زیرساخت های مدیریت دانش
در این مرحله اغلب مطالعات صورت گرفته در ارتباط با مدیریت دانش و زیرساخت های آن یعنی، فرهنگ سازمانی، فرایندهای مدیریت دانش و فناوری اطلاعات مورد مطالعه قرار گرفت.
۳-۳-۲- شناسایی شاخص های مربوط به زیرساخت های مدیریت دانش
شاخصهای اولیه مرتبط با مدل مفهومی تحقیق با مطالعه ادبیات پژوهش استخراج گردیدند.
۳-۳-۳- جمع‌ آوری داده‌‌های تحقیق
در این گام از تحقیق با توجه به شاخص‌های نهایی، پرسش‌نامه‌های تحقیق تدوین و بین جامعه آماری که کلیه کارکنان مربوط به دستگاه های اجرایی ستادی در استان سیستان و بلوچستان بود، توزیع شد.
۳-۳-۴- تحلیل داده‌های تحقیق
در این مرحله از پژوهش، با بهره گرفتن از داده‌های گردآوری شده و تکنیک‌های تشریح شده در بخش تجزیه و تحلیل داده، به تحلیل سوالات و فرضیه‌های تحقیق پرداخته شد.
به صورت شماتیک فرایند تحقیق حاضر در نمودار (۳-۱) نمایش داده شده است.
نمودار ۳-۱: فرایند تحقیق
۳-۴- جامعه آماری
جامعه آماری به کل گروه افراد، وقایع یا چیزهایی اشاره دارد که محقق میخواهد به تحقیق درباره آنها بپردازد(سکاران، ۱۳۸۰). جامعه آماری شامل عناصر، اجزاء، افراد و یا واحدهایی است که حداقل در یک صفت مشترک باشند. در تعریف جامعه باید به جامع و مانع بودن آن توجه نمود. جامع یعنی در بر گیرنده تمام اجزاء مورد نظر باشد و مانع یعنی واحدهایی را که شامل نمیشود در برنگیرد. در تحقیق حاضر جامعه‌آماری کلیه مدیران کل و معاونین مدیران کل، روسای گروه، اداره و امور و کارشناسان دستگاه های اجرایی ستادی استان سیستان و بلوچستان می باشند که در زمان تحقیق تعداد کل آنها ۲۳۱۱ نفر مربوط به ۲۸ دستگاه اجرایی می‎باشد.
۳-۵- نمونه آماری
با توجه به جدول مورگان و نیز جامعه تحقیق حاضر که ۲۳۱۱ عدد است، تعداد نمونه آماری بین ۳۲۷ تا ۳۳۱ نفر به دست می آید. بعد از توزیع بیش از ۴۵۰ پرسش نامه در بین دستگاه های اجرایی مربوطه، تعداد ۳۹۰ پرسش نامه قابل استفاده به دست آمد که بیش از نمونه تعیین شده در جدول است. این مسئله از آنجا ناشی می شود که دستگاه های اجرایی استان ملزم به تکمیل پرسش نامه این پژوهش بوده اند و از آنجا که قصد تحقیق مقایسه بین دستگاه های اجرایی بود، از تمام پرسش نامه های قابل استفاده در تجزیه و تحلیل نتایج استفاده شد.
۳-۶-مدل مفهومی تحقیق
هر مدل مفهومی به عنوان مبنایی جهت انجام مطالعات و تحقیقات است به گونهای که متغیرهای مورد نظر تحقیق و روابط میان آنها را مشخص میکند. به عبارت دیگر میتوان گفت که به صورتی ایدهآل، مدل مفهومی یا همان نقشه ذهنی^[۲۶۰] و ابزار تحلیل^[۲۶۱] (میرزایی ، ۱۳۷۵)، یک استراتژی جهت شروع و انجام تحقیق است به گونهای که انتظار میرود در حین اجرای تحقیق، متغیرها، روابط و تعاملات بین آنها مورد بررسی و آزمون قرار گرفته و حسب ضرورت، تعدیلاتی در آنها انجام شده و عواملی نیز از آنها کم یا زیاد شود. بر این اساس مدل مفهومی تحقیق به صورت زیر ارائه می گردد.

۳

بین هوش هیجانی و ویژگیهای شخصیتی پیش بینی کننده اضطراب اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق و مراجعه کنندگان به پزشکی قانونی می باشند.

تایید شد.

۵ -۳ . مقایسه با پژوهش های دیگر، همسوئی و ناهمسوئی فرضیات

همواره یکی از معیارهای سنجش تحقیق ها، مقایسه با موارد مشابه پژوهشی دیگر بوده است. در رابطه با مقایسه نتایج به دست آمده با سایر تحقیقات باید اشاره نمود که برخی از تحقیقات پیشین نتایجی مشابه و برخی متفاوت از پژوهش حاضر را گزارش کرده اند.
در بررسی فرضیات اول و دوم این مطالعه یعنی بررسی هوش هیجانی و ویژگیهای شخصیتی با اضطراب اجتماعی به این نتیجه رسیدیم که هوش هیجانی و ویژگیهای شخصیتی هر یک ارتباط معناداری با اضطراب اجتماعی زوجین متقاضی طلاق و مراجعه کنندگان به پزشکی قانونی دارند. در بین پژوهش های انجام شده پژوهش های مرتبط این موضوع حجم وسیعی از پژوهش ها را به خود اختصاص داده است. اکثر پژوهش های انجام شده در مورد هوش هیجانی نتایج بدست آمده از این پژوهش را تایید می کنند ؛ نتایج بسیاری از آنان نشان می دهند که هوش هیجانی عامل موثر و تعیین کننده در برآیندهای زندگی واقعی مانند موفقیت در مدرسه و تحصیل ، موفقیت در شغل و روابط بین همسران و به طور کلی در کنش وری سلامت می باشد(تیرگری و همکاران،۲۰۰۶؛ محسنیان و کرملو ،۱۳۸۷؛ هالی^[۵۳] و همکاران، ۲۰۰۶). هوش هیجانی بالا با سلامت هیجانی و سلامت روانی بیشتر، همبسته است و با اختلال های روانی رابطه معکوس دارد. افرادی که در تنظیم هیجان های خودشان و دیگران مهارت دارند قادر خواهند بود از خودشان در مقابل تنیدگی محافظت کنند و افسردگی، ناامیدی و اندیشه پردازی خودکشی کمتری را گزارش دهند. افرادی که احساسات خود را تشخیص می دهند و معنی ضمنی آن را درک می کنند و به گونه موثرتری تجربه هیجانی خود را تنظیم می کنند در سازش یافتگی با تجربه های منفی زندگی موفقیت بیشتری خواهند داشت در مقایسه با افرادی که از لحاظ قابلیت های هیجانی ضعیف عمل می کنند یعنی توانایی درک و بیان حالات هیجانی را ندارند و لذا در تشخیص علت های ناراحتی خود با شکست مواجه می شوند؛ ضمن اینکه مهارت بیشتر در ادراک درست، فهم و همدلی  با هیجانات دیگران شبکه حمایت اجتماعی قوی تری را برای  افراد ایجاد می کند.

به طور کلی قابلیت های هیجانی در تشخیص پاسخ های هیجانی مناسب، در مواجهه با رویدادهای پرمخاطره ای همچون طلاق ، گسترش دامنه بینش و ایجاد نگرش مثبت درباره وقایع و هیجانات نقش موثری دارند. در نتیجه، افرادی که توانایی تشخیصی ، کنترل و استفاده از این قابلیت های هیجانی را دارند از حمایت اجتماعی ، احساس رضایتمندی و سلامت روانی بیشتری برخوردار خواهند شد.
انواع راهبردهایی که افراد مضطرب برای تنظیم افکار و احساساتشان در موقعیت هایی که ارزیابی می شوند، می تواند نشانه های جسمی، باورهای منفی در مورد خود و دنیای اجتماعی و همچنین تغییرات رفتاری را در پی داشته باشد.
در پژوهش های دیگر بیان شده است که افرادی که هوش هیجانی بالا دارند سبک زندگی خود را به گونه ای ترتیب می دهند که پیامدهای منفی کمتری را تجربه می کنند و در ایجاد و حفظ روابط کیفی بالا مهارت دارند و همه اینها، افراد را در فهم و پیش بینی جنبه های گوناگون زندگی روزمره کمک می کند. در دو دهه اخیر شواهد پژوهشی متعددی در خصوص تاثیر فراگیر و فزاینده هیجان در اکثر جنبه های شناختی و رفتاری فراهم شده است. این ایده که هیجان نه تنها در فعالیت های هوشمندانه بلکه در ایجاد روابط سالم با افراد به ویژه افراد خانواده نیز تاثیر دارد، بطور چشمگیری در قلمرو هوش هیجانی ظاهر شده است.
هیجان نقش مهمی در جنبه های مختلف زندگی نظیر سازگاری با تغییرات زندگی و رویدادهای تنیدگی زا ایفا میکند. هیجان را می توان واکنشهای زیست شناختی به موقعیت هایی دانست که آن را یک فرصت مهم یا چالش برانگیز ارزیابی میکنیم(گارنفسکی^[۵۴] و دیگران ، ۲۰۰۲).
شوت و همکاران ( ۲۰۰۱ ) نیز نتایج بدست آمده از این پژوهش را به طور ضمنی تایید می کنند ، ایشان گزارش کردند که هوش هیجانی با مدیریت و اداره بهتر خود در روابط اجتماعی و همدلی بیشتر، مهارت های اجتماعی بالاتر، مشارکت بیشتر بین زوجین، رابطه عاطفی مناسب تر بین زوجین و رضایت از زندگی بیشتر بین زوجین رابطه معنی داری دارد.برخی از تحقیقات نیز ارتباط هوش هیجانی را با عناصر و مولفه های دیگر سنجیده اند ، برای مثال در تحقیقی که فورن هام و پتریدس ( ۲۰۰۳ ) انجام دادند دریافتند که هوش هیجانی با شادکامی رابطه مثبت دارد و هوش هیجانی ۵۰ درصد از واریانس کلی شادکامی را تبیین می کند.
فرضیه سومی که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت نشان داد که میان هوش هیجانی و ویژگیهای شخصیتی پیش بینی کننده اضطراب اجتماعی در زوجین متقاضی طلاق و مراجعه کنندگان به پزشکی قانونی ارتباط معناداری وجود دارد . همانطور که در نتایج مشاهده شد ویژگی شخصیتی نوروز گرایی با هوش هیجانی ارتباط معکوسی و معناداری داشت.
با توجه به این نتایج مشخص می شود که ویژگیهای شخصیتی قدرت پیش بینی کنندگی هوش هیجانی را دارند. نتایج بدست آمده از این پژوهش در این بخش به طور ضمنی با پژوهش هایی همچون عطاری (۱۳۸۵) همسویی دارد ، آنها نیز به این نتیجه رسیدند عامل شخصیتی روان رنجوری با رضایت زناشویی رابطه منفی دارد . به طور کلی این طور به نظر می رسد افرادی که دارای هوش هیجانی پایین ترین هستند ، عواطف منفی چون ترس ، غم ، دستپاچگی ، عصبانیت و احساس گناه و نفرت را بیشتر تجربه می کنند.

۵-۴ محدودیت های پژوهش

این تحقیق نیز مانند سایر تحقیق های دیگر دارای مواردی از محدودیت ها بوده است که بویژه مهمترین آنها محدودیت اخلاقی بوده است که نمی توانستیم بطور رو در رو با مراجعین صحبت داشته و با آنها مصاحبه داشته باشیم و این کار و ارسال پرسشنامه تنها از طریق کارشناس روانکاو سازمان انجام گرفته است.

۵-۵٫ پیشنهادات

توانایی تشخیص و درک احساسات شخصی، اولین کلید موفقیت است. با درک احساسات خود، می‌توانید آنها را به رسمیت شناخته و بدانید که چگونه قادر هستند افکار و رفتار شما را تحت تاثیر قرار دهند، نقاط ضعف و قوت خود را شناسایی کنید و اعتماد به نفس خودرا افزایش دهید.
کلید موفق، توانایی تغییر سریع رفتار و هیجان در صورت پی بردن به رفتارهای نادرستی است که کمکی به تحقق اهداف یا برقراری ارتباطات نمی‌کنند. احساس خشم برای همگان قابل درک است.
افرادی که هوش هیجانی بالایی دارند به خوبی می‌دانند برقراری ارتباط با زوجین خود در حالت عصبانیت کمک زیادی به تحقق اهداف نمی‌کند، به همین دلیل آنان آگاهانه در این حالت تصمیم می‌گیرند تا با چنین افرادی صحبت نکنند تا اینکه آنان بتوانند در موقعیتی بهتر احساسات خود را بدون خشم ابراز کنندو در نهایت به نتایج مورد نظر خود دست یابند.
پس از شناخت احساسات خود و دریافت بازخورد از دیگران، باید در صورت ضرورت توانایی سازگاری و تغییر داشته باشید. بهترین نمونه زمانی است که در پی راهی برای حل مشکل دیگران هستید، اما خیلی سریع متوجه می‌شوید که آنان تمایلی به دریافت کمک شما ندارند. در واقع آنچه آنان واقعا می‌خواهند، گوش دادن شما به سخنانشان است. رهبرانی که هوش هیجانی بالایی ندارند باید به این نکته توجه داشته باشند.
در صورت امکان برنامه هایی در زمینه ی آشنایی خانواده بویژه والدین با مسایل زندگی زناشویی با تاکید بر نقش ویژگیهای شخصیتی در رضایت زناشویی تدوین و اجرا شود.
ایجاد مرکز مشاوره زناشویی با تاکید بر درمان های شناختی و با دو هدف آموزش زوجین پیش از ازدواج و آموزش و درمان به زوج هایی که جدایی و طلاق را آخرین شیوه ی رهایی از مشکلات می دانند.
ارائه یک راهکار و یا یک برنامه مشاوره ای به عنوان یک پک کامل به صدا و سیما تحت عنوان کنترل اضطراب و هوش هیجانی و یا کنترل هیجانات و اضطراب در زوجین در حال طلاق می تواند یک کمک کننده قوی اجتماعی باشد.
منابع
منابع فارسی
آتش افروز، ب. پاکدامن، ش. عسگری، ع(۱۳۸۷). ارتباط بین پنج رگه اصلی شخصیت و پیشرفت تحصیلی. فصلنامه روان شناسان ایرانی. ۴(۱۶). ۳۷۶-۳۶۷٫
آتش پور،حمید،شفتی،سید عباس ، (۱۳۷۷)مجله تربیت،شماره چهارم، سال چهارم
استیو، هین،(۱۳۸۴) هوش هیجانی برای همه، ترجمه رویا کوچک انتظار و مژگان موسوی شوشتری، تهران، تجسم خلاق.
بازرگان،عباس ،(۱۳۸۳).سرمد،زهره؛حجازی،الهه: روش های تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگه تهران.
آلن،مری،جی،ویو وی،وین،وندی ،ام(۱۳۷۴)مقدمه ای برنظریه های اندازه گیری(روانسنجی)ترجمه :علی دلاور.انتشارات سمت.
ببی،ارل،(۱۳۸۸) روش های تحقیق در علوم اجتماعی. ترجمه رضا فاضل. انتشارات سمت. تهران.
بیکر،ترز.ال،(۱۳۸۸). نحوه انجام تحقیقات اجتماعی. ترجمه هوشنگ نائبی. نشر نی. تهران.
پورفرج عمران، م(۱۳۹۰). اثربخشی درمان گروهی پذیرش و تعهد بر هراس اجتماعی دانشجویان. فصلنامه دانش و تندرستی، ۶(۲)، صص ۱-۵٫
پورافکاری،نصرت ا..،(۱۳۶۸). درمان دارویی بیماریهای روانی، نویسنده: بازوک ، اسکون اور ،انتشارات ذوقی ،تبریز
توزنده جانی ،حسن(۱۳۸۴).نویسنده:جان هیوز،درمان شناختی –رفتاری کودک(رویکردهای شناختی رفتاری)،انتشارات سنبله،تهران
خاکی،غلامرضا(۱۳۸۲).مورد پژوهی سازمانی:روشی پژوهشی برای تعیین نآموزه های علمی،انتشارات موسسه تحقیقات و آموزش مدیریت.تهران
دادستان، پ(۱۳۹۰). روانشناسی جنایی. چاپ نهم. تهران: انتشارات سمت.
دانش، ع(۱۳۸۴). تاثیر همانندی/تضاد در ویژگی های شخصیتی درونگرای/برونگرای بر رضایت زناشویی. دانشور رفتار. ۱۲(۱۰). ص ۶۷-۵۷٫
دبلیو سانتراک ،جان ،(۱۳۸۸).زمینه روان شناسی سانتراک، مترجم:مهرداد فیروزبخت،تهران:انتشارات رسا.
رقیبی، م. قره چاهی، م(۱۳۹۲). بررسی رابطه بین هوش هیجانی و هوش معنوی در زنان و مردان در شرف طلاق و سازگار. فصلنامه علمی-پژوهشی زن و جامعه. ۴(۱). ص ۱۲۳- ۱۴۰٫
ساروخانی، باقر،(۱۳۸۸).روش های تحقیق در علوم اجتماعی ۳ جلد. جلد اول و دوم. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی. تهران.
سرمد،زهره،(۱۳۸۲)بازرگان،عباس؛حجازی،الهه: روش های تحقیق در علوم رفتاری، انتشارات آگه تهران.
سموعی،راحله،چشمه سهرابی،مظفرمورد پژوهی، فصلنامه نقد کتاب اطلاع رسانی و ارتباطات
.سلیگمن، مارتین ای.پی ،دیویدال.روزنهان، (۱۳۸۰)مترجم: یحیی سیدمحمدی،آسیب شناسی روانی ،انتشارات ویرایش.جلد دوم. تهران.
سلطانی،سوسن،(۱۳۸۷).مدیریت خانواده جلد چهارم،انتشارات بهار علم ، اصفهان
سکران،اوما،(۱۳۸۰).روش های تحقیق در مدیریت، مترجم محمد صائبی،انتشارات مرکز آموزش مدیریت دولتی،تهران.

نبود اطلاعات کافی در دسترسی گردشگران نداشتن سایت اطلاع رسانی در مورد جاذبه‌های گردشگری منطقه
نبود امکانات کوهنوردی منسجم و مدیریت
عدم تبلیغات کافی در جهت معرفی جاذبه‌های گردشگری و اکوتوریسمی محدوده مورد مطالعه از طریق رسانه‌های گروهی مانند تلویزیون، روزنامه، فیلم و بروشور.
امکان خسارت گردشگران به درختان جنگلی و پوشش گیاهی برای تهیه آتش

خسارت به اکوسیستم‌های کوهستانی، با وسایل نقلیه
عدم پارکینگ برای کسانی که می‌خواهند از فضای دلپذیر آبشار و هوای لطیف کنار رودخانه استفاده نمایید.
فصل پنجم
بحث ، نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱ بحث و نتیجه ­گیری
امروزه وجود پتانسیل‏های عظیم تاریخی و حتی طبیعی در ایران، این کشور را به یکی از جذاب‏ترین مناطق گردشگری دنیا بدل نموده است ولیکن با توجه به مشکلات موجود نظیر پندارهای غلط برخی گردشگران خارجی درباره ایران برخی مشکلات دست و پاگیر اداری در سیر ورود گردشگر و غیره باعث گردیده است تا از یکسو به این مشکلات بر کمیت و کیفیت صنعت گردشگری تأثیر سوء داشته باشد و از سوی دیگر امر گردشگری در کشور آن طور که شایسته است جدی تلقی نگردد. لذا به نظر می‏رسد جهت پیشرفت در این زمینه، به خصوص در بخش منابع طبیعی صنعت گردشگری ایران باید : «به شیوه‏ای منسجم، کنترل شده و پایدار بر مبنای برنامه‏ ریزی مؤثر، توسعه یافته و اداره گردد. به این ترتیب توریسم منافع قابل ملاحظه‏ی اقتصادی را بدون ایجاد مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی برای ایران در پی خواهد داشت و علاوه بر این، منافع توریسم برای استفاده آتی حفظ می‏گردد. »
در این میان جاذبه‏های طبیعی و اکوتوریستی ایران قادرند در کنار توانمندیهای میراث فرهنگی کمک شایانی به بهبود وضعیت توریسم ایران نمایند و با توجه به این که بررسی و شناخت جاذبه‏های گردشگری هر استان اهمیت زیادی دارند. لذا استان گیلان با توجه به داشتن محیطهای بکر و زیبا «دریا و کوه» می­توان پیش‏قدم توسعه و رونق صنعت توریسم در ایران باشد و با شناسایی مناطق مستعد به بررسی توانهای محیط طبیعی و ارائه راهکارهای مناسب جهت جلب و جذب گردشگری نماید.
حوضه امام­زاده ابراهیم یکی از زیرحوضه­های مهم رودخانه پسیخان می­باشد که در جنوب غربی شهرستان شفت واقع شده است. مساحتی را که این حوضه در بر می­گیرد. در حدود ۱۵۱/۱۶۸ کیلومتر مربع می­باشد. ارتفاع متوسط این محدوده مورد مطالعاتی در حدود ۷۶/۵۹۰ متر است.
بلندترین نقطه ارتفاعی آن ۲۴۰۳ متر و پست­ترین نقطه ارتفاعی آن ۵۰ متر می­باشد. طول شاخه اصلی رودخانه تا خروجی حوضه ۵/۳۰ کیلومتر می­باشد. این رودخانه از کوههای کرم­خانی، اسلار کلاچای، خرکش در جنوب حوضه سرچشمه گرفته و با جهت جنوب­غربی – شمال­شرقی بصورت طولی از دهستان چوبر گذشته و در بخش جلگه در حوالی روستای صیقل­کومه به رودخانه سیاهمزگی می­پیوندد. با توجه به شرایط جغرافیایی حاکم بر حوضه اقلیم مرطوب، وجود رودخانه­ها با منابع آب غنی، خاک حاصلخیز پوشش گیاهی مناسب مشاهده می­ شود.
از نظر زمین­ شناسی حوضه امام­زاده ابراهیم شفت از رسوبات دوران‌های پرکامبرین پالوزوئیک، مزوزوئیک و سنوزوئیک تشکیل یافته است. نهشته­های دوران پرکامبرین اکثراً دگرگونی بوده و بیشتر در حوالی کوهستان مشاهده می­ شود. تشکیلات دوران اول بیشتر از رسوبات پالئوزوئیک بالایی و سنگهای کربناته بوده که در سرشاخه ­های حوضه مشاهده می­ شود. رسوبات دوران دوم از سازنده­ شمشک یا ژوراسیک تشکیل شده است که در حاشیه رودخانه برونزد دارد و بیشترین گسترش را در داخل حوضه دارد.
رسوبات دوران چهارم و کواترنر در مسیر رودخانه چوبر از روستای چوبر تا خروجی حوضه به چشم می­خورد. این نهشته­ها حاصل فرسایش کوهها و انباشتگی رسوبات در پای دامنه ارتفاعات و حمل آنها توسط آبهای جاری و فصل می­باشد. عملکرد تکتونیک در حوزه آثاری از قبیل ظاهر شدن درز و شکاف‌های فراوان گسله شدن زمین‌ها، ایجاد تاقدیس‌ها و ناودیس‌های متعدد و تشکبل سنگ‌های دگرگونی بر جای گذاشته که در سیمای طبیعی حوضه و فرسایش بدان تأثیر فراوانی می­ گذارد.
امتداد عمومی گسل به صورت شرقی – غربی بوده و عمدتاً‌ جهت حرکت از شمال و جنوب می­باشد. سنگ‌های موجود در حوضه بر حسب جنسی خود نسبت به عوامل فرسایش حساسیت‌های متفاوتی را از خود نشان می­ دهند که بطور کلی چهار دسته از سنگ‌ها با فرسایش پذیری خیلی زیاد، زیاد، متوسط و کم در حوضه مشاهده می­شوند. پتانسیل لغزش و ریزش نیز از کم متوسط، نسبتاً زیاد تا خیلی زیاد نیز در حوضه قابل مشاهده است. از آنجائیکه نزدیک به ۶۰ درصد از سطح حوضه را سنگ‌هایی با فرسایش­پذیری بالا تا خیلی بالا تشکیل داده­اند لذا مشکل فرسایش به قوت خود باقی است و ضرورت پرداختن به کنترل فرسایش و حفاظت خاک ضروری به نظر می­رسد.
از نظر توپوگرافی حوضه امام­زاده ابراهیم شفت، از سه واحد توپوگرافی جلگه­ای و دشت، ناحیه
کوهپایه­ای و ناحیه کوهستانی تفکیک شده است. واحد کوهستانی از توپوگرافی سیار ناهموار و شیب زیاد و واحد کوهپایه­ای از شیب یکنواخت و واحد جلگه­ای و دشت از توپوگرافی همواری برخوردار است و رودخانه دارای پروفیل طول همواری می­باشد. توپوگرافی حوضه به همراه خصوصیات فیزیکی آن مثل شیب (متوسط شیب ۹/۳۱ درصد)، شکل حوضه، ارتفاع زیاد باعث شده حوضه در مقابل ریزش­های جوی بخصوص زمانیکه با شدت و یا مداومت همراه باشد. نسبتاً ضربه­پذیر نشان دهد. بویژه اگر پوشش گیاهی حوضه نیز مورد تخریب قرار گیرد. تخریب پوشش گیاهی می ­تواند موجب تشدید رواناب و ایجاد سیلاب در سطح حوضه گردد. با توجه به ضخامت کم تا متوسط حوضه و همچنین حساسیت­پذیری بیش از ۵۰ درصد از سنگ‌های حوضه نسبت به فرسایش این امر می ­تواند لطمات زیادی را بر حوضه وارد سازد. چنانکه افزایش سیلاب در سال ۱۳۷۷ مؤید این امر است. به طورکلی وضعیت توپوگرافی و جهت قرارگیری دامنه­های محدوده مورد مطالعه نقش قابل توجهی در شکل­ گیری و شبکه­آبهای سطحی حوضه و همچنین وضعیت هیدرولوژی حوضه بر عهده دارد. از نظر پوشش گیاهی این حوضه به دلیل برخورداری از آب و هوای مرطوب و کوهستانی خود سبب بوجود آمدن انواع رویشگاه‌های مرطوب با خاک حاصلخیز نیمه عمیق تا متوسط و تنوع وفور رستنی‌های گیاهی گردیده است. بطوریکه بیشترین سطح آن را جنگل‌های انبوه پوشانده است.
پوشش گیاهی اولاً مانع برخورد مستقیم قطرات باران با خاک می­گردند و ثانیاً‌ پوشش گیاهی با کند نمودن جریان آب‌های سطحی ناشی از بارش باران و نفوذ تدریجی آن با خاک، موجب غنی شدن سفره ­های آب زیرزمینی می­گردد و جریان پایه آب‌های جاری شده و آب مورد نیاز مصارف کشاورزی را افزایش می­دهد. علاوه بر آن از میزان رواناب می­کاهد و نقش بسیار با ارزشی در جلوگیری از وقوع سیلاب‌های مخرب ایفا می‎کند. در گذشته حوضه امام­زاده ابراهیم(ع) پوشیده از اراضی جنگلی بود اما به مرور زمان با افزایش جمعیت این اراضی رفع نیازهای روستائیان و در اثر دخالت نابجا و بی­رویه انسان جهت به دست آوردن چوب­آلات مورد نیاز منازل و تأمین سوخت و بهره­برداریهای دیگر بسیاری از اراضی جنگلی مورد تخریب قرار گرفته و تبدیل به مناطق مخروبه جنگلی و کو پوشش و اراضی مرتعی مشجر گردیده است که این امر می ­تواند موجبات تشدید سیلاب در حوضه را فراهم آورد.
خاکهای حوضه نیز عمدتاً در گروه هیدرولوژیکیB و C با پتانسیل تولید هرزآب متوسط تا زیاد ارزیابی و دسته­بندی می­شوند. با توجه به شیب و همچنین بارش نسبتاً‌خوب (۱۰۴۵ میلیمتر) پوشش گیاهی یک عامل مثبت در تثبیت خاک حوضه به حساب می ­آید و گرنه باران باعث جدائی ذرات خاک و روان­آب عامل انتقال آنها به نقاط پایین­دست می­گشت. در هر نقطه از حوضه که تخریب منابع طبیعی نظیر راهسازی، قطع درختان جهت مصارف سوخت و ساختمانی و صورت گرفته فرسایش و تخریب خاک مشاهده می­گردد. لذا حفظ پوشش گیاهی منطقه و جلوگیری از قطع و تخریب درختان جنگلی و کنترل فعالیت‌های عمرانی می­توانند در حفظ خاک‌های حوضه مؤثر باشند. از نظر آب و هوایی با توجه به موقعیت حوضه به لحاظ قرارگیری در عرضهای میانه وضعیت توپوگرافی، ورود توده­های مختلف و شرایط اقلیمی حاکم بر منطقه و در نتیجه فراهم آمدن رطوبت کافی و عامل صعود مکانیسم وقوع بارش در منطقه آسان می­گردد و از روش نقشه همباران متوسط وزنی بارندگی سالانه و طبق آن بارش ماهانه حوضه برآورد گردید.
متوسط بارندگی حوضه ۱۵۸۴ میلیمتر می­باشد. از لحاظ بارندگی ماهانه شهریور ۲۳۴ میلیمتر بارندگی بیشترین و دی و فروردین ۸/۹۴ – ۳/۹۶ میلیمتر کمترین مقدار بارندگی را دارا می­باشند و بارش در تمام ماه های سال وجود دارد. از لحاظ فصلی بیشترین بارندگی به تبعیت از سایر نواحی خزری در فصل پاییز می­باشد. در این فصل که اختلاف دمایی و آب به حداکثر خود می­رسد بیشترین مقدار ریزش می­ کند.
با توجه به ویژگی‌های ذکر شده و قرار گرفتن حوضه در منطقه کوهستانی طبقه ­بندی اقلیمی با روش های مختلف انجام گرفت. مشخص شد که حوضه از آب و هوای مرطوب برخوردار می­باشد که متمایل به سردی دارد. اهم این شرایط باعث می­ شود که حوضه در ماههایی از سال به خصوص در ارتفاعات پوشیده از برف بوده و در ماههایی نیز از هوای مطبوع و خوبی برخوردار باشد.
این حوضه یکی از حوضه های کوهستانی استان گیلان بوده که بدلیل تغییر کاربری و تخریب پوشش گیاهی بخصوص در سرچشمه (شهرک امامزاده ابراهیم) اشکال ژئومورفولوژی متفاوتی از خود بجا گذاشته است که برخی از این اشکال ناشی از عملکرد انسان در این محدوده به دلیل فعالیتهای عمرانی بوده است. مهمترین اشکال ژئومورفولوژی بوجود آمده که افراد علاقمند زیادی از طبیعت گردان را بسوی خود جذب کرده و در این حوضه میتوان دید عبارتند از انواع دامنه ها، پرتگاههای رودخانه ای و تراسهای آبرفتی، لغزش، دره ها، میاناب، خط الراسهای فرعی و اصلی، اشکال مختلف فرسایش، مخروط افکنه و ریزش بیان نمود. علیرغم آن وجود صنایع دستی، مکانهای مذهبی، بازار فصلی امامزاده و و بازار روز چوبر خود می‎تواند برای برخی از گردشگران بسیار جذاب باشد. لذا لازم است مسئولین امر نسبت به برنامه ریزی در اطراف حوضه های آبریز مطالعات لازم را انجام داده و حریم رودخانه را رعایت نمایند. یکی از عملکردهای اعجاب انگیز ساکنان روستایی در کنار رودخانه امامزاده ابراهیم ساختن مغازه ها و تاسیسات در سرچشمه حوضه بوده که در جای خود بسیار مهم و دیدنی بوده و کمتر می توان همچنین تصوری پس از گذشتن از جنگلهای انبوه و راه های پر پیچ و خم داشت.
۵-۲ فرضیه‌های تحقیق
درحاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت کاربری های متعدد ژئوتوریسم وجود دارد.
فرآیندهای ژئومورفولوژیکی زمین همواره ناشی از نیروهای فیزیکی، ‌شیمیایی و یا بیولوژیکی هستند که در سطح زمین تغییراتی ایجاد می کنند. در نتیجه این فرایند تغییر شکلهای مختلفی را در سطح زمین به وجود می آورد. فرایندهای مورفولوژیکی در حقیقت نیروهای طبیعی هستند که می توانند در مواد و عناصر تشکیل دهنده ی سطح زمین تغییر شکل ایجاد نمایند. با توجه به یافته های تحقیق در این حوضه کاربری های ژئوتوریسمی متعددی یافت شده که می توان به انواع دامنه ها، پرتگاههای رودخانه ای و تراسهای آبرفتی، لغزش، دره ها، میاناب، خط الراسهای فرعی و اصلی، اشکال مختلف فرسایش، مخروط افکنه و ریزش و همچنین وجود خانه های چوبی در روی دامنه های کوهستانی و در سرچشمه رودخانه و بر روی خط الراس اصلی اشاره نمود بنابراین پاسخ فرضیه فوق مثبت بوده و در حاشیه رودخانه امامزاده ابراهیم(ع) شفت کاربری های متعدد ژئوتوریسم وجود دارد.
بنظر می رسد ازمیان اشکال گردشگری ژئوتوریسم در حوضه امامزاده ابراهیم نقش اشکال فرسایشی و تراسهای رودخانه‎ای بیشترمی باشد
با توجه به شرایط جغرافیایی حاکم بر حوضه امام زاده ابراهیم مطالعاتی که روی حوضه صورت گرفته دارای اقلیمی مرطوب بوده و وجود رودخانه‌ امامزاده ابراهیم با زیر شاخه های متعدد و منابع آبی غنی، خاک حاصلخیز، پوشش گیاهی دارای تنگناهایی چون موارد زیر می‌باشد. زهکش نامناسب آب‌های سطحی، سیل‌گیری سکونتگاه‌ها و معابر، قطع بی رویه درختان و از بین بردن مراتع جنگلی به دلیل نبودن تعادل دام و مرتعباعث شده که در این حوضه تغییرات متعدد کاربری صورت گرفته و بر اثر فعل و انفعالات ایجاد شده اشکال فرسایشی طبیعی و مصنوعی ناشی از عملکرد انسان صورت گیرد. در این اشکال فرسایشی بیشترین نقش را اشکال فرسایشی از جمله فرسایش کنار رودخانه ای داشته و همچنین سیلابی بودن رود خانه باعث شده تراسهای آبرفتی متعددی در حاشیه رودخانه صورت گیرد. بنابراین پاسخ فرضیه فوق مثبت بوده و ازمیان اشکال گردشگری ژئوتوریسم در حوضه امامزاده ابراهیم نقش اشکال فرسایشی و تراسهای رودخانه ای بیشترمی باشد.
۵-۳ پیشنهادات
سیاحت و گردشگری علاوه بر دارا بودن جنبه‌های فرهنگی در جهت انتقال و مبادله فرهنگ اقوام مختلف، امروزه به عنوان یکی از محورهای سودآوری اقتصادی، اجتماعی جوامع محسوب می‌شود.
از‌ آنجائیکه رونق امور سیر و سیاحت در گرو پویایی و تحرک فعالیت‌های عمرانی و تأسیسات زیر بنایی منطقه است باید در جهت افزایش کارآیی بیشتر بخش گردشگری، نسبت به انجام کارهای عمرانی و زیربنایی در منطقه توجه داشت. هر چه امکانات زیربنایی از جمله : راه، آب، برق، تلفن، گاز، پست و سایر تأسیسات و اماکن رفاهی و بهداشتی و درمانی در منطقه بیشتر باشد، به همان نسبت با توجه به جاذبه‌های طبیعی فراوان، می‌توان گردشگران و سیاحان زیادی را از سایر نقاط کشور جذب کرد. صنعت سیاحت گردشگری تا آنجا اهمیت دارد که بدانیم علاوه بر دارا بودن فواید فرهنگی اجتماعی، اقتصادی می‌تواند در جهت افزایش درآمد منطقه توأم با توزیع درآمد عادلانه، کمک به ساماندهی وضعیت اشتغال، سرعت گردش پول آشنایی و تفاهم بیشتر اقوام ساکن در نقاط مختلف کشورو منطقه و نیز تحکیم هر چه بیشتر و حدت ملی نقش مثبت و ارزنده‌ ایفا نماید.
شهرستان شفت در استان گیلان به عنوان بخشی از این پیکره پر جاذبه می‏تواند با دارا بودن قابلیت‏ها و توانمندیهای با ارزش به ویژه از نظر جاذبه‏های اکوتوریسمی و ژئوتوریسمی در سطوح منطقه‏ای، ملی و بین‏المللی مورد توجه قرار گیرد و با جذابیت‏های ویژه خود می‏تواند بنا به فصول سال زمینه‏های توریسم زمستانه و تابستانه را برای جهانگردان و ایرانگردان فراهم آورد به شرط آن که این جذابیت‏های بالقوه به فعلیت برسند.
حوضه امامزاده ابراهیم یکی از زیباترین مناطق طبیعی کشور در شهرستان شفت بوده و با وجود جاده ارتباطی که از مناطق جلگه ای و بعد از پشت سر گذاشتن جنگل های انبوه با گونه های درختی متفاوت در میان بند آرام آرام و با شیب نسبتاً کم خود را به ارتفاعات پوشیده از مرتع سلسله جبال البرز مرکزی رسانیده و پس از عبور از خط الرأس کوههای خرکش و غیره به خط الراس بین شفت و زنجان می رسد. زیبایی چشم انداز منحصر به فرد حوضه امامزاده ابراهیم در حدی است که نظر هر بیننده ای را در یک بار تردد به خود جلب کرده و یا وا می دارد. تا در اولین فرصت دوباره به این ناحیه سفر نمایند. بدین لحاظ تنها چشم‎انداز ظاهری جاده ارتباطی امامزاده ابراهیم قابل اهمیت نمی باشد زیرا زیبایی خارق العاده، پیچ و خم و سنگهای عظیم بستر و تلاطم آب رودخانه از هیبت و عظمت بالایی برخوردار است که خود به تنهایی قادر به جذب گردشگران فراوانی خواهد بود. دائمی بودن آب رودخانه امامزاده ابراهیم در طول سال باعث شده است که استفاده از آب این رودخانه همیشه برای افراد و کسانی که به این منطقه وارد می شوند مهیا باشد و دیدن رواناب این رودخانه که در لابلای سنگها این دره جریان دارد و درختان سر به فلک کشیده آن را احاطه کرده اند برای آرامش و تمدد اعصاب قابل توجه است حال با توجه به توان بالای منابع آب در ناحیه مورد تحقیق می توان در زمینه های زیر برنامه ریزی نمود:
- نظر به اینکه در بخش های مختلف رودخانه بدلیل سیلابی بودن سد های کوچک و بزرگ در حال احداث می باشد می توان از در منازق خاصی از رودخانه جهت پرورش ماهی و زمینه ماهیگیری گردشگری را فراهم آورد.
- با توجه به شرایط خاص جغرافیایی رودخانه امامزاده ابراهیم و چشم انداز خاص اطرافش می توان نسبت به برنامه ریزی جهت احداث مراکز تفریحی در مجاورت رودخانه اقدام نمود وهمچنین باتهیه تعدادی قایق برای افراد خاص به جهت تمرینات خاص قایق رانی در این منطقه برنامه ریزی نمود.
- استفاده از آب چشمه ها جهت آشامیدن ساکنین و تهیه آب معدنی برای مصرف در روستاهای همجوار و بازدید گردشگران علمی و دانشگاهی از بازار فصلی و زیارتگاههای متعدد و همچنین شرایط خاص آب و هوای ناحیه نیز می تواند در جذب گردشگر مؤثرمی باشد.
- وجود هوای سالم و بدون آلودگی محیط مناسب را در فصول گرم سال برای گردشگران فراهم می آورد.
- وجود مه صبحگاهی و بعدازظهر چشم انداز زیبایی به ناحیه می بخشد.
- ریزش بارانهای ریز و ملایم
- ابرهای خروشان و جوششی
فشار مناسب هوا جهت استفاده بیماران قلبی.
-تأسیس ایستگاههای هواشناسی و آشنا نمودن گردشگران با این قبیل از تأسیسات
با احداث امکانات زیر ساختی و رفاهی در حوالی آبشارهای موجود در منطقه، بکر و دست نخورده استفاده نموده واز زیباییهای آبشار وجریان آب آن بهره ببرند.
ییلاقا ت مختلف نیز یکی دیگر از مناطق اکوتوریستی و ژئوتوریسمی حوضه بوده که برای رفتن به انجاباید از جاده ای زیبا و پر پیچ و خم عبور کرد. جاده بر روی دامنه کوهستانی احداث شده است. سمت راست سه تیغ های سنگی رخنمون دارند و مناظر صخره ای و زیبا را به وجود آورده است. سمت چپ، به دره و چشمه انداز جنگلی سرسبز دارد. . در طی مسیر هیچ گونه علایم راهنمای گردشگری وجود ندارد و امکانات و تاسیسات برای گردشگران نیز وجود ندارد. همچنین مناطق ییلاقی به دلیل اعتدال آب و هوا بخصوص در فصل گرم سال، مورد توجه جلگه نشینان بوده است. خوش نشینان، دوست داران شکار، گروه‎های کوه نوردی، علاقه مندان به گیاهان دارویی، علاقه مندان به پیاده روی و دوست داران مناظر بکر و عکاسان و غیره گروه هایی هستند که در طول سال به این مناطق سفر می کنند و از نزدیک با آن زندگی می‎کنند.
بنابراین با توجه به پتانسیل های اکوتوریستی و ژئو توریستی در منطقه مورد مطالعه و معرفی آنها به کسانی که علاقمند به طبیعت گردی و ژئوتوریسم دارند می توان کمک شایانی به اقتصاد منطقه نمود. همچنین با سرمایه گذاری در بخشهای خصوصی و برنامه ریزی منسجم می توان تنگناههای گردشگری این شهرستان را برطرف نموده و آن را به عنوان یک قطب گردشگری یا طبیعت گردی معرفی نمود.
منابع و مآخذ
آر. یو. کوک و جی. سی. دورکمپ، ۱۳۷۷، ژئومورفولوژی و مدیریت محیط، ترجمه شاپورگودرزی نژاد، انتشارات دانشگاه تهران، جلد اول
احمدی، حسن، ۱۳۷۸، ژئومورفولوژی کاربردی، جلد ۱، انتشارات سمت
اخوان ، رضا وکرمی خرم آبادی، منا وسوسنی، جواد ، ۱۳۹۰، کاربرد دو روش کریجینگ و IDW در پهنه بندی تراکم و تاج پوشش جنگل های شاخه زاد بلوط (مطالعه موردی: منطقه کاکارضای خرم آباد لرستان)، بخش تحقیقات جنگل، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور مجله جنگل ایران زمستان; ۳(۴):۳۰۵-۳۱۶.
اداره کل و آمار و اطلاعات سازمان مدیریت و برنامه ریزی درسال۱۳۷۲، نقشه کاربری و پوشش اراضی وزارت کشاورزی به مقیاس۱:۱۰۰۰۰۰ برگ ۵۸۶۴ انزلی
ارشامبول وهمکاران,ترجمه رجایی، عبدالمجید، ۱۳۷۹، اسناد و روش برای تفسیر نقشه ( جغرافیا – زمین شناسی)، انتشارات دانشگاه تبریز
برایان. جی. نپ، ترجمه خوشرفتار، رضا، ۱۳۸۳، اصول هیدرولوژی جغرافیایی، انتشارات دانشگاه آزاد واحد رشت،
تقیان، علیرضا، ۱۳۷۱، هیدرولوژی و ژئومورفولوژی حوضه رودخانه سولکان، دانشکده علوم انسانی و جغرافیای دانشگاه اصفهان

نمودار ۴-۵.درصد فراوانی زمینه فعالیت مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک صنعتی در بنگاه فعلی ۸۹
نمودار ۴-۶.درصد فراوانی میزان تحصیلات مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک صنعتی ۹۰
نمودار ۴-۷ توزیع فراوانی میزان هوش بازاریابی مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک صنعتی با منحنی نرمال ۹۱
نمودار ۴-۸. توزیع فراوانی میزان هوش هیجانی مدیران و مسئولان بازاریابی شهرک با منحنی نرمال ۹۲
نمودار ۴-۹. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در امر بازاریابی با منحنی نرمال ۹۳
نمودار ۴-۱۰. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در تجزیه و تحلیل بازار با منحنی نرمال ۹۴
نمودار ۴-۱۱. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در انتخاب بازارهای هدف با منحنی نرمال ۹۵
نمودار ۴-۱۲. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در ترکیب عناصر بازاریابی با منحنی نرمال ۹۶
نمودار ۴-۱۳. توزیع فراوانی میزان توفیق پاسخگویان در تلاشهای بازاریابی با منحنی نرمال ۹۷
فهرست شکلها
عنوان صفحه
شکل ۱-۱. مدل عملیاتی تحقیق ۱۲
شکل ۲-۱. مدل هوش هیجانی ۲۴

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱.مقدمه

یکی از منابع مهم در هر شرکتی، که بی شک یکی از مبناهای اصلی و اساسی توسعه است، همانا نیروی انسانی آن است که مجموعه‌ای از افراد با نیازهای بی شمار را در برمی گیرد. این افراد در صورت رفع نیازهایشان و داشتن انگیزه کافی، استعداد، توان و مهارت خود را در جهت خدمت به سازمان متبوع به کار خواهند گرفت. اگر افراد در شرکت‌ها به خوبی عمل نکنند آنگاه آن شرکت در رسیدن به اهداف و انجام وظایف و مسؤلیت‌های خطیر خود با مشکلات عدیده مواجه خواهد شد. از آنجایی که کارکنان واحد بازاریابی و فروش، نقش اساسی و بنیادی در ایجاد یک کار اثربخش در واحد سازمانی را بر عهده دارند. لذا تأمین نیازهای مادی و معنوی آنان و نیز ایجاد یک فضای مناسب هیجانی در محل کار که احتمالاً زمینه ساز توسعه اثربخش بودن بیش از پیش آنهاست، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
به این نکته باید توجه داشت که هوش با داده و اطلاعات متفاوت است؛به این دلیل که هوش مستلزم انجام اشکالی از تجزیه وتحلیل است که هدفش مفهوم بخشیدن به داده‌ها و اطلاعاتی است که ممکن است، در هر سازمانی پنهان باشد(بسی^[۱]، ۲۰۰۸).
امروزه مفهوم هوش را به عنوان فرایندی که رقابت پذیری و فرایند برنامه ریزی استراتژیک را بهبود می‌بخشد، مورد توجه قرار می‌دهند(سایمان و همکاران^[۲]، ۲۰۰۸)
کاتلر معتقد است بازاریابی پدیده‌ای تصادفی نیست، بلکه نتیجه برنامه ریزی، طراحی و اجرایی بادقت است. فعالیت‌های بازاریابی در تمام صنایع به طور مستمر در حال بهبود است تا شانس موفقیت را افزایش دهند، اما دستیابی به تعالی بازاریابی سخت و دشوار است(کالتر و کلر^[۳]، ۲۰۰۶).
امروزه از ابزارهای متنوعی به منظور غلبه بر این دشواری استفاده می‌شود و از جمله جدیدترین این ابزارها مفهوم هوش بازاریابی است. در مقالات و کتب مختلف، هوش در سه حوزه مطرح میشود: هوش بازاریابی، هوش رقابتی و هوش کسب و کار(رایت^[۴]، ۲۰۰۶). به عقیده کاتلر هوش بازاریابی اطلاعات هر روزه درباره تغییرات در محیط بازاریابی است که به مدیران در آماده سازی و تطبیق برنامه‌های بازاریابی کمک می‌کند. در واقع، سیستم هوش بازاریابی مشخص میکند که چه نوع هوشی مورد نیاز است و آن را از محیط دریافت کرده، در اختیار سازمان قرار می‌دهد(کاتلر و کلر، ۲۰۰۶). هوش بازاریابی تنها تحقیقات بازار نیست، بلکه هوشی عملی است برای کمک به مدیران سازمان است.

از سویی دیگر، مانند تمام فعالیتها و مفاهیم مدیریتی، این فعالیت نیز باید توسط افرادی ماهر و متخصص در سازمان‌ها و شرکت‌ها انجام شود. افرادی که نه تنها باید دارای تخصص و مهارت‌های خاص بازاریابی باشند؛ بلکه باید دارای ویژگیهای فردی موثر برای اجرای موفقیت آمیز این سیستم نیز باشند. از جمله این ویژگی‌ها داشتن سایر ابعاد هوشی همچون هوش هیجانی می‌باشد. امروزه نظریه هوش هیجانی به تبع بالا رفتن ارزش ارتباطات انسانی، رشد بالایی داشته و یکی از مباحث پر طرفدار برای سازمان‌ها و شرکت‌های تجاری است. هوش هیجانی به عنوان یکی از مهمترین مهارت‌های انسانی نقش مهمی را در اثربخشی کارکنان ایفا می‌کند. امروزه روانشناسان علاوه بر توجهی که به تفاوت افراد از لحاظ هوش علمی دارند، هوش هیجانی را نیز به عنوان یک تفاوت عمده بین شخصیت‌های مختلف قلمداد می‌کنند به طوری که افراد مختلف ممکن است از لحاظ میزان بهره هوش هیجانی متفاوت از یکدیگر باشند و این تفاوت به شیوه‌های گوناگون در زندگی آنها نمود پیدا می‌کند. با توجه به فضای رقابت جهانی و تغییر و تحولاتی که با شتاب در جهان امروز رخ می‌دهد. شرکت‌ها برای حفظ بقا خود دست به اقداماتی می‌زنند یا شرایط را برای اثربخش کردن عملکرد واحد‌ها یا بخش‌های خود مهیا می‌سازند. شرکت ها، در جهان متحول و پیچیده امروز موفق خواهند بود که بتوانند هوش هیجانی کارکنان واحد خود را بالاخص واحد بازاریابی که جزء واحد‌های کلیدی هر شرکت هستند را افزایش داده و همچنین بتوانند بین واحد‌های اصلی یک هماهنگی و یکپارچگی ایجاد کنند. تا از آن طریق بتوانند به اهداف و رسالت‌های اصلی شرکت خود رسیده و اثربخشی واحد خود را افزایش دهند (بارتلت و گشال^[۵]، ۲۰۰۲).
۱-۲.بیان مسأله
با پیچیده‌تر شدن جهان امروز همه فرمول‌های نظری در حال تغییر یافتن است به گونه‌ای که اکثر برنامه ریزی‌های پیشین در حوزه‌های مختلف، امروزه فاقد کارآیی بوده و بی مصرف بودن آنها اثبات گردیده است. یکی از این حوزه‌ها حوزه‌ی کسب و کار و فعالیت اقتصادی است. با اندکی دقت این نتیجه به دست می‌آید که امروزه فعالیت‌های اقتصادی اساس زندگی انسانی و اجتماعی را تشکیل می‌دهد به گونه‌ای که حتی سایر ابعاد زندگی انسانی در حوزه فرهنگ، سیاست، حتی دین و هنر و … را نیز تحت الشعاع خود قرار داده است(رفیع پور، ۱۳۸۰).
امروزه موج سوم تغییرات در تجارت جهان آغاز شده است.تغییراتی که بدون شک هوش انسانی بسترساز آن می‌باشد. سازمان‌ها با تغییرات محیطی فراوانی مواجه اند. تغییرات آنقدر سریع رخ می‌دهند که اگر سازمان‌ها از پیش،خود را برای مواجهه با آنها آماده نکنند، بقای آنان در خطر خواهد انداخت. یکی از ابزارهای جدیدی که به سازمان‌ها کمک می‌کند در محیط پرتلاطم امروزی خود را به جایگاهی شایسته برسانند،استفاده از هوش انسان است. اما این مؤلفه از ابعاد مختلفی برخوردار بوده و هر بعد آن در جایی کاربرد دارد. چرا که هر ابزاری برای حل مسأله‌ای ساخته شده است. دو بعد از ابعاد هوشی انسان‌ها به جز هوش عمومی یا ضریب هوشی، هوش بازاریابی و هوش هیجانی است(اسومار^[۶]، ۱۹۹۸).
از آنجایی که در کشور ما هنوز درک صحیحی از این دو مفهوم؛ هوش بازاریابی و هوش هیجانی وجود ندارد، در بسیاری از کتب و یا محافل علمی کشور، هوش بازاریابی را مترادف با اطلاعات بازاریابی یا تحقیقات بازار و هوش هیجانی را مترادف با اطلاعات عمومی یا روابط عمومی می‌پندارند. تحقیقات متعدد نشانگر این واقعیت هستند که در امر بازاریابی و جذب مشتری افراد از هوش تخصصی بیشتری برخوردار باشند نتایج بهتری از کار خود می‌گیرند، چرا که به همانگونه که بازار دچار تحول و تغییر نسبت به قبل شده است، شیوه‌های برخورد با مشتری، تبلیغات کالا، جذب مشتری و حتی نگهداشت آن نیز متحول گردیده است. بنابراین در جهان اقتصادی امروز دیگر نمی توان با ترفندها و شیوه‌های پیشین اقدام به فعالیت اقتصادی نمود و هرچه فعالیت اقتصادی به سمت بازارهای بین المللی کشیده می‌شود، این امر از حساسیت و پیچیدگی بیشتری برخوردار می‌شود چرا که بازارهای بین المللی آکنده از شیوه‌های علمی برای امور اقتصادی و در معنای کلی فعالیت‌های اقتصادی می‌باشد
دو مؤلفه هوش بازاریابی و هوش هیجانی از مقوله هایی هستند که مدت زمان زیادی از عمر آنها و ورود آنها به ادبیات علمی نمی گذرد. از این دو مقوله تعاریف متعددی از سوی متخصصین ارائه گردیده است. اما تعریفی که کاتلر از هوش بازاریابی ارائه می‌دهد عبارت است از : اطلاعات هر روزه در مورد تغییرات در محیط بازاریابی که مدیران در آماده سازی و تطبیق برنامه‌های بازاریابی کمک می‌کند(پری پوراس و همکاران^[۷]، ۲۰۰۵). جف^[۸] به عنوان کسی بیشترین فعالیت را در این زمینه انجام داده است، هوش بازاریابی را جمع آوری اطلاعات از محیط بیرون و مجموعه فعالیتهای درون شرکت می‌داند(سانگ^[۹] و جف، ۲۰۰۹).
برای هوش هیجانی نیز که بیشتر در حوزه روانشناسی کاربرد دارد و از این حوزه وارد سایر شاخه‌های علمی گردیده است، تعاریف متعدد و گاهاً پیچیده‌ای ارائه گردیده است. از نظر سالووی و مایر که یک تعریف تجدید نظر شده و پیچیده تری را از هوش هیجانی ارائه نموده‌اند، چهار بعد برای این سازه در نظر گرفته شده است که شامل: احساس و ابراز هیجان، تسهیل تفکر توسط هیجانات، فهم و تحلیل هیجانها و در نهایت تنظیم بازبینی هیجانات است. بنابراین تعریف می‌توان کفایت های مرکزی در گیر در هوش هیجانی را شامل: ابراز هیجان در خود و دیگران، فهم این هیجانها و اداره هیجان ذکر نمود. گلمن هوش هیجانی را توانایی برای انگیختگی خود، پایداری در مواقع شکست، توانایی کنترل انگیزه‌های ناگهانی(تکانه‌ها) و تمایلات، به تاخیر انداختن و ارضاء تمایلات، توانایی نظم بخشیدن به حالتهای روحی و توانایی اصرار ورزیدن و امیدواری می‌داند.این نظریه اعتقاد دارد آنچه که می‌تواند پیش بینی کننده موفقیت فرد در آینده باشد توانایی هوش هیجانی است(سولومون^[۱۰]، ۲۰۰۹).
در این پژوهش متغیرهای مستقل تحقیق شامل دو متغیر میزان هوش بازاریابی و هوش هیجانی پاسخگویان می‌باشد. متغیر وابسته تحقیق نیز میزان توفیق بنگاه‌های اقتصادی در بازار در چهار بعد؛ تجزیه و تحلیل بازار، انتخاب بازارهای هدف، تهیه ترکیب عناصر بازاریابی، تلاش‌های بازاریابی می‌باشد.
تمامی متغیرهای مستقل و وابسته تحقیق جنبه‌های مجهول این تحقیق بوده و نیز ارتباط بین متغیرهای مستقل و وابسته با یکدیگر جزء جنبه‌های مجهول تحقیق می‌باشد.
در این تحقیق پژوهشگر در صدد است تا با مقایسه هوش هیجانی و هوش بازاریابی مدیران و مسئولان بنگاه‌های اقتصادی تولیدی دریابد که کدامیک از این دو نوع هوش تأثیر بیشتری در توفیق شرکت‌های تولیدی مورد مطالعه دارد. در واقع پژوهشگر از طریق مقایسه دو نوع هوش هیجانی و هوش بازاریابی به دنبال شناسایی عامل مهتر بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی در بازار اقتصادی می‌باشد و قصد آن دارد تا دریابد که آیا هوش هیجانی مدیران کمک بیشتری می‌تواند به بنگاه‌های اقتصادی در امر فعالیت‌های تولیدی بنماید یا هوش بازاریابی مدیران؟
سؤال اصلی این تحقیق آن است که آیا هوش بازاریابی و هوش هیجانی به گونه‌ای متفاوت بر توفیق شرکت‌های تولیدی در فعالیت‌های اقتصادی اثرگذارند؟ و چنانچه اثرگذارند، بر کدامیک از ابعاد مورد بررسی تأثیر بیشتر و یا کمتری دارند؟
۱-۳.اهمیت و ضرورت تحقیق
با توجه به تغییرات بنیادینی که در دهه های اخیر در صحنه فعالیتهای اقتصادی در جهان اتفاق افتاده و در راستای پدیدهی جهانی شدن، بنگاههای اقتصادی بیش از پیش نیازمند داشتن مبانی تئوریکی و علمی در زمینه انجام کارهای خود می‌باشند. انجام تحقیقاتی در حوزه علم مدیریت که یقیناً دارای تأثیرات بی‌بدیلی در توفیق مؤسسات مالی و تولیدی می‌باشد، می‌تواند حلّال بسیاری از مشکلات آنها در مواجهه با رقیبان قدرتمند و تولیدگران قوی در صحنه بین المللی باشد. بی شک تولیدکنندگان همواره به فکر یافتن بازارهای بیشتر و مشتریان دارای ثبوت بیشتری هستند. این تحقیق می‌تواند به بسیاری از سؤالات موجود در این زمینه پاسخ علمی و قاطع دهد. از سویی می‌توان گفت که منابع انسانی مهمترین سرمایه‌های کسب و کار هستند و اقدامات و سیاست‌های پرسنلی خوب و صحیح به علاوه توانایی مدیر در استفاده از توانایی‌ها و انرژی‌های فیزیکی و ذهنی افراد مهمترین عوامل موفقیت سازمان‌ها هستند. نیروی انسانی یکی از عوامل کلیدی در بهبود اثربخشی شرکت‌های مختلف می‌باشد. این نیروی انسانی است که تصمیم می‌گیرد چگونه از زمان، تجهیزات، مواد و … موجود در شرکت استفاده کند و چگونه نیازهای مشتری را مرتفع کند و از آن جایی که استفاده از کار تیمی و گروهی در سازمان‌ها در حال افزایش است، کارکنان دریافتند که برای اینکه بتوانند در کنار سایر اعضای تیم مشغول به کار شوند، باید خود را با محیط کاری جدید هماهنگ کنند. لذا مدیران جهت سوق دادن تیم‌های جدید به سمت کار گروهی مفیدتر و مؤثرتر در یک واحد یا مجموعه به دنبال نفراتی با هوش هیجانی بیشتر و مهارت‌های بالا در برقراری ارتباطات انسانی می‌باشند.
یکی از مشخصه های فعالیت اقتصادی، امروزه تأکید بر روی مطالعات علمی و توجه به جنبه های دقیق آن قبل از اجرای هر تغییری در محیطهای اقتصادی میباشد. با توجه به فاصلهی زیادی که هماکنون در کشور ایران و سایر کشورهای پیشرفته از حیث توجه به متغیرهای مختلف اثرگذار بر کار دیده میشود و هنوز در محیطهای شغلی بر دیدگاه های سنتی تأکید میگردد، نیاز به ایجاد تغییر و دگرگونی در این محیط‌ها به شدت مورد نیاز است. چنانچه به تجربیات سایر کشورها مراجعه شود، اثرات شگرف استفاده از علوم جدید و یافته‌های علمی در کسب و کار بر بهبود روند فعالیتهای کاری و اقتصادی به خوبی مشاهده می‌گردد. که البته ضعف موجود در کشور بیشتر به؛ فقدان منابع لازم علمی، ضرورت تغییر نگرش مدیران در سطوح کلان، میانی و خرد، در نظر گرفتن بودجه ایجاد تغییرات از سوی سازمانهای بالادست، تمایل کارکنان به این تغییرات و در نظر گرفتن جنبه ها یا(محدودیت‌های فرهنگی نیز بر این عامل اثرگذار بوده است.
با توجه به این موارد و نیز عدم انجام پژوهشهای علمی کارآمد و تأکید صرف در آنها به جنبه های علمی صرف نیاز به انجام یک پژوهش علمی کارآمد و کاربردی لازم میباشد علی الخصوص آنکه تاکنون در استان همدان با چنین دیدگاهی تحقیق خاصی صورت نگرفته است. از نتایج تحقیق حاضر تمامی بنگاه های اقتصادی اعم از پولی و بانکی، بنگاه های فعل در عرصه تولید، خدمات و حتی توزیعی و پخش استفاده کامل برند. مدیران مؤسسات اقتصادی با بهره گرفتن از دستاوردهای این تحقیق و ایجاد تغییرات علمی متناسب با موقعیت خود می‌توانند توفیقات خود را در امر فعالیت اقتصادی خود به صورت چشمگیری بهبود بخشند. نتایج این تحقیق دارای برد متوسط بوده و کاربران آن شامل تمامی مؤسسات خصوصی، دولتی و تعاونی می‌باشد. همچنین از نتایج علمی این تحقیق دانشجویان رشته‌های مهندسی صنایع، مدیریت دولتی، بازرگانی، منابع انسانی، تعلیم و تربیت، مدیریت آموزشی، جامعه‌شناسی، و … در حوزه‌های مختلف می‌توانند بهره‌برداری نمایند.
۱-۴.اهداف تحقیق
۱-۴-۱.هدف کلی پژوهش
مقایسه‌ی تأثیر هوش هیجانی و هوش بازاریابی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی در بازاریابی
(مطالعه موردی: شهرک صنعتی بوعلی همدان)
۱-۴-۲.اهداف جزئی پژوهش:
۱.تعیین میزان هوش هیجانی مدیران
۲.تعیین میزان هوش بازاریابی مدیران
۳.تعیین تأثیر هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی
۴.تعیین تأثیر هوش بازاریابی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی
۵.مقایسه تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی
۱-۵.فرضیه‌های تحقیق
۱-۵-۱.فرضیه اصلی:
میزان تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی در امر بازاریابی تفاوت دارد.
۱-۵-۲.فرضیه‌های فرعی

1. 1. میزان تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی از حیث تجزیه و تحلیل فرصت های بازار متفاوت است.

1. میزان تأثیر هوش بازاریابی و هوش هیجانی بر توفیق بنگاه‌های اقتصادی از حیث انتخاب بازارهای هدف متفاوت است.

در معیار لامبا عدم اطمینان به مفهوم احتمال مواجه شدن با کمبود نقدینگی و اجبار انجام اقدامات هزینه آور برای تامین مالی می باشد. هر چه شرکت دارای جریان های نقدی مطمئن تری باشد این احتمال کاهش می یابد.

هر چه حاصل جمع ذخیره نقدی اولیه و E(NCF) خالص بیشتر باشد عدد شاخص نیز بیشتر و احتمال مواجه شدن با کمبود نقدینگی کمتر می شود. (جهانخانی و پارسیان ، ۱۳۸۴):
۳٫۸٫۲٫ همبستگی شاخص های سنتی نقدینگی و شاخص های نوین نقدینگی
نتایج پژوهش محققین (خوش طینت و نمازی، ۱۳۸۳؛ برزیده، ۱۳۸۴؛ مهدوی و ازان آخاری ،۱۳۸۷) نشان می دهدکه هر چند شاخص­ های نوین نقدینگی، با شاخص­ های سنتی نقدینگی همبستگی نزدیکی دارند؛ ولی دارای تفاوت­هایی نیز هستند که می تواند در تصمیم ­گیری نقش مهمی ایفا کند. همچنین شاخص­ های نوین نقدینگی در ارزیابی عملکرد مالی شرکت­ها تصویر دقیق­تری نسبت به شاخص­ های سنتی نقدینگی به استفاده­کنندگان از اطلاعات مالی در جهت اخذ تصمیمات بهینه ارائه می­ دهند. افزون بر این، شاخص­ های نوین نقدینگی دارای محتوای اطلاعاتی متفاوت­تری در مقایسه با نسبت­های سنتی نقدینگی هستند و به گونه ­ای موثر می ­تواند راهنمای استفاده­کنندگان از این شاخص ­ها در اخذ تصمیم­های بهینه باشد.
بنابراین به نظر می­رسد استفاده­کنندگان صورتهای مالی در تجزیه و تحلیل قدرت نقدینگی شرکت صرفاً نباید به یک یا چند نسبت اکتفا کرده بلکه با توجه به اینکه هر کدام از نسبت­ها از یک جنبه خاص به وضعیت نقدینگی شرکت می ­پردازد، حتی المقدور تمامی آنها از جمله نسبتهای نوین محاسبه و در نتیجه ­گیری خود لحاظ نمایند.
سایر نسبت ها:
نسبت­های فعالیت (کارائی)
این نسبتها نشان می­ دهند که با چه سرعتی دارایی­ های مختلف به فروش یا پول نقد تبدیل می­شوند. به عبارت دیگر این نسبتها حاکی از توانایی مدیریت در بکارگیری دارایی­ ها در فعالیت نهایی شرکت (فروش محصول) می­باشد. این نسبت­ها مربوط به مقایسه میان حجم فروش و سرمایه ­گذاری در دارایی­ های مختلف مانند موجودی­ها، دارایی­ های ثابت، بدهکاران و غیره می­باشد.
نسبت گردش کالا: این نسبت نشان می­دهد در طی سال چند بار خریده­ایم و فروخته­ایم و یا تولید کرده­ایم و فروخته­ایم. هر چه این نسبت بیشتر باشد بیانگر فعالیت بیشتر واحد تجاری است. این نسبت از رابطه زیر محاسبه میشود:
و بهتر است از رابطه زیر استفاده شود:
متوسط دوره گردش موجودی کالا : این نسبت نشان می­دهد که بطور متوسط هر بار که مواد خریده­ایم، تولید کرده­ایم و فروخته­ایم چند روز طول کشیده است:
گردش دارایی­ ها: این نسبت؛ کارایی دارایی­ ها را نشان می­دهد.
زمانی که شرکت به ظرفیت تولیدی خود برسد؛ این نسبت حداکثر خواهد بود و در نتیجه هر چه این نسبت افزایش پیدا کند؛ بیانگر فعالیت بیشتر واحد تجاری است.
دوره وصول مطالبات: این نسبت بیانگر تعداد روزهائی است که به طور متوسط شرکت بدهی خود را وصول کرده است. این نسبت از رابطه زیر محاسبه می شود:
هر چه دوره وصول مطالبات افزایش یابد بیانگر ضعف در فعالیت است. دوره وصول مطالبات یک شرکت را می توان با “میانگین دوره وصول مطالبات” سایر شرکت­های آن صنعت مقایسه کرد.
گردش حسابهای دریافتنی: این نسبت نشان می­دهد در طی سال چند بار شرکت توانسته مطالبات خود را از مشتریان دریافت کند.
با بهره گرفتن از این نسبت می­توان دوره وصول مطالبات را نیز حساب کرد.
نسبتهای اهرمی (بازپرداخت بدهی های بلند مدت)
توانایی بازپرداخت بدهی عبارتست ازقدرت جوابگویی مؤسسه به بدهی­های بلندمدت خود، در سررسید آنها. تحلیل این تــوانایی بر ساختار بلندمدت مالی و عملیاتی مؤسسه تاکید دارد. میزان بدهی­های بلندمدت مؤسسه درساختارسرمایهآن نیز در این تحلیل مورد توجه قرار می­گیرد. در این بررسیها سودآوری مؤسسه نیز باید مورد دقت قرارگیرد، چرا که تا شرکتی سودآور نباشد قادر به بازپرداخت بدهیهای خود نخواهد بود. وقتی بدهی یک شرکت زیاد باشد مدیریت ناچارخواهد بود که برای تأمین منابعِ مالیِ اضافی به روش های دیگری و درصدد آن به صاحبان سرمایه (صدورسرمایه) متوسل شود و نیز تلاش نماید که سررسید بدهی­ها را تمدید کند که بدون شک هزینه تامین سرمایه در هریک از این حالات افزایش خواهد یافت. نسبتهای اهرمی شامل موارد زیر است:
نسبت بدهی: این نسبت جمع کل بدهی­ها را با جمع کل دارائی­ها مقایسه می­ کند. به عبارت دیگر درصد کل منابعی را که از طریق قرض گرفتن از طلبکاران تامین شده است نشان می­دهد. طلبکاران ترجیح می­ دهند که این نسبت کوچکتر باشد چون در صورت ورشکستگی شرکت ریسک کمتری را برای از دست دادن طلب خود تحمل خواهند کرد.
نسبت بدهی به ارزش ویژه: این نسبت شاخص مهمی از توانائی شرکت در بازپرداخت بدهی­های خود می­باشد. زیرا نسبت بالای بدهی در ساختار سرمایه شرکت ممکن است پرداخت بهره و حتی اصل بدهی­ها را دچار اشکال نماید.
نسبت پوشش هزینه بهره: این نسبت نشان می­دهد که سود قبل از بهره و مالیات شرکت چند بار می ­تواند هزینه بهره را پوشش دهد. در واقع این نسبت حاشیه ایمنی خاصی را، از نظر طلبکاران منعکس می­ کند و نشان می­دهد که شرکت چه مقدار کاهش در سود را می ­تواند تحمل کند و هنوز قادر به پرداخت هزینه بهره باشد.
نسبت های سودآوری
یکی از شاخص های مهم سلامت مالی شرکت و کارایی مدیریت آن توانایی شرکت درکسب سود قابل قبول ویا برگشتی راضی کننده روی سرمایه ­گذاری آن است. بدیهی است که سرمایه ­گذاران تمایلی به مشارکت در شرکتی که سودآوری و درآمدسازی ضعیفی دارد ازخود نشان نمی­دهند. چراکه سود­آوری اندک در قیمت سهام و توانایی بالقوه شرکت در پرداخت سودسهام تاثیرمنفی دارد. اعتباردهندگان نیز راضی به پرداخت وام به شرکتی که موقعیت ضعیفی از نظرسودآوری دارد نخواهند بود، چون احتمال این را می­ دهند که طلب آنها هرگز بازپرداخت نگردد. البته باید یادآوری شود کــه قدرمطلق سود اهمیت چندانی ندارد مگر اینکه این سود در قیاس با منبع ایجاد آن  (میزان سرمایه ­گذاری) مورد ارزیابی قرارگیرد. برخی از مهمترین شاخص­ های ارزیابی نتیجه عملکرد شرکت به شرح ذیل می­باشد:
حاشیه سود ناخالص: این نسبت نشان­دهنده درصد سودی است که پس از پرداخت قیمت تمام شده کالای فروخته شده عاید می­ شود. بدیهی است که هر چه این نسبت بالاتر باشد وضع مطلوبتری را نشان می­دهد. سود ناخالص عبارتست از تفاضل فروش خالص از قیمت تمام شده کالای فروخته شده.
حاشیه سود خالص: نسبت سود خالص به فروش خالص را حاشیه سود خالص می­نامند. این نسبت نشان­دهنده سودآوری حاصل از درآمد و یکی از شاخص­ های مهم عملکرد شرکت است. همچنین این نسبت معرف بازدهی و کارایی تولید و ساختار قیمت تمام شده و هزینه­ های شرکت است.
بازده سرمایه ­گذاری (برگشت سرمایه ­گذاری): این نسبت نشان می­دهد که شرکت روی سرمایه ­گذاری انجام شده در آن (کل دارائی­های شرکت) چند درصد سود (بازده) داشته است. دو نسبت مهم در این رابطه وجود دارد:
برگشت روی دارایی­ ها
برگشت روی حقوق صاحبان سهام
۹٫۲٫ارزیابی عملکرد
از سالها قبل ارزیابی عملکرد شرکت ها بخش عمده ای از مباحث حسابداری و مدیریت، اقتصاد و … را تشکیل داده است. اصولا عملکرد با هدف رابطه مستقیمی دارد. ارزیابی عملکرد؛ یعنی اندازه گیری این مطلب که شرکت تا چه میزان به اهداف تعیین شده در برنامه ریزی خود دست یافته است. نتیجه حاصل از ارزیابی عملکرد، خود هدف نیست؛ بلکه ابزاری برای پیش بینی برنامه های آتی و نیز بهبود نقاط قوت و برطرف کردن نقاط ضعف شرکت است. ارزیابی عملکرد شرکت بدون مدنظر قرار دادن ویژگیهای تجاری و شرایط حاکم بر بازار کالاها و خدمات آن است. در بحث ارزیابی عملکرد معمولا این سوال مطرح می­ شود که کدام یک از معیارهای ارزیابی عملکرد شرکت ها از اعتبار بیشتری برخوردار است. اصولا یک شاخص مطلق و ایده ال برای سنجش عملکرد شرکت ها وجود ندارد. ارزیابی عملکرد شرکت یک ضرورت است و برای انجام آن باید از معیارهای تا حد امکان پذیرفته شده ای استفاده شود که جنبه های متفاوت از لحاظ محدودیت در فعالیتها و امکان بهره مندی از امکانات را مورد توجه قرار می دهد. رشد و توسعه اقتصاد، افزایش شرکتهای سهامی و تفکیک مدیریت از مالکیت، امروزه مسائل نمایندگی را به یکی از مهمترین دغدغه‌های سرمایه‌گذاران مبدل ساخته است. مسائل نمایندگی از این واقعیت سرچشمه می‌گیرد که سرمایه‌گذاران معمولاً دارای تمایل و یا توانایی لازم جهت اداره امور شرکت نیستند، لذا این مسئولیت را به مدیران محول می‌کنند. چنانچه هر دو گروه مدیران و سرمایه‌گذاران به دنبال بیشینه کردن منافع شخصی خود باشند و در صورتی که اعمال نظارت بر عملکرد نماینده نیز مستلزم صرف هزینه باشد، این امر به طور ضمنی حاوی این پیام است که نماینده ممکن است همواره درصدد تامین منافع مالک و حداکثر کردن ثروت وی نباشد.از این رو انتخاب معیاری مناسب به‌منظور اطمینان از دستیابی شرکت به هدف نهایی خود که همانا بیشینه کردن ثروت مالکان است، از مهمترین راهکارهای پیش روی سهامداران برای ارزیابی عملکرد شرکت و به‌تبع آن تصمیم‌گیریهای صحیح اقتصادی است. (امیر اصلانی، ۱۳۸۴).
۱۰٫۲٫ رویکردهای موجود پیرامون معیارهای عملکرد
از دیـربـاز تاکنـون مطالعـات بسیاری بـرای دستیـابی بـه معیـاری منـاسب جهـت ارزیابـی عملـکـرد شـرکتـهـا و مدیران به‌منظور اطمینان یافتن از همسویی حـرکت شـرکـت با منـافـع سرمـایه‌گـذاران بالفعـل و مبنـایـی بـرای اتخـاذ تصمیمـات اقتصـادی سرمـایـه‌گـذاران بـالقـوه و اعتبـاردهنـدگـان صـورت پـذیرفتـه اسـت (آذربایجانی و همکاران، ۱۳۹۰).
نتیجه‌های به‌دست آمده از این مطالعات به ارائه چهار رویکرد در رابطه با معیارهای عملکرد به‌شرح زیر انجامیده است:
رویکرد حسابداری: در این رویکرد از ارقام مندرج در صورتهای مالی نظیر سود، سود هر سهم، جریانهای نقدی عملیاتی، بازده داراییها و بازده حقوق صاحبان سهام جهت ارزیابی عملکرد استفاده می‌شود (انصاری و کریمی، ۱۳۸۷).
رویکرد اقتصادی: بر اساس این رویکرد که در آن از مفاهیم اقتصادی استفاده می‌شود، عملکرد واحد تجاری با تأکید بر قدرت سوداوری داراییهای شرکت و با توجه به نرخ بازده و نرخ هزینه سرمایه به کار رفته ارزیابی می‌شود (انواری رستمی و همکاران، ۱۳۸۳). ارزش افزوده اقتصادی، ارزش افزوده اقتصادی تعدیل‌شده و ارزش افزوده بازار در این گروه جای دارند.
رویکرد تلفیقی: در این رویکرد ترکیبی از اطلاعات حسابداری و بازار برای ارزیابی عملکرد به‌کار می‌رود مانند نسبت کیو توبین (Tobin᾿s q) و نسبت قیمت به سود (P/E) (ملکیان و اصغری، ۱۳۸۵).
رویکرد مدیریت مالی: مطابق با این رویکرد، اغلب از تئوریهای مدیریت مالی نظیر الگوی قیمت­ گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای (CAPM) و مفاهیم ریسک و بازده استفاده می‌شود. تاکید اصلی این رویکرد بر تعیین بازده اضافی هر سهم می‌باشد (انصاری و کریمی، ۱۳۸۷).
۱۱٫۲٫ معیارهای عملکرد حسابداری
معیارهای حسابداری ارزیابی عملکرد بر صورت سود و زیان و ترازنامه تاکید دارند؛ بدین معنی که یک جریان خروجی وجه نقد می‌تواند به‌عنوان هزینه در صورت سود و زیان و یا به‌عنوان یک دارایی سرمایه‌ای در ترازنامه منعکس شود که نتیجه آن ارائه صورت سود و زیان و ترازنامه متفاوت ناشی از به‌کارگیری رویه‌های مختلف است (گوینده، ۱۳۸۶). نسبت بازده حقوق صاحبان سهام، بازده داراییهـا و سـود هر سـهم از جمله معیارهای عملکرد حسابداری به شمـار مـی‌روند که در ادامه به‌شرح هر یک پرداخته می‌شود.
نسبت بازده حقوق صاحبان سهام
در بین معیارهای عملکرد حسابداری، بازده حقوق صاحبان سهام از پرطرفدارترین و پرکاربردترین معیارهای عملکرد حسابداری است. برخی محققان امکان تفکیک بازده حقوق صاحبان سهام به نسبتهای سودآوری، گردش دارایی و اهرم مالی به‌واسطه تحلیل دوپونت را دلایل شهرت این معیار در بین تحلیلگران، مدیران مالی و سهامداران بر شمرده‌اند. فرمول محاسبه بازده حقوق صاحبان سهام و نسبتهای مستتر در آن به صورت زیر است (دِ ویت و دیو تویت^[۳۷]، ۲۰۰۷).
بازده حقوق صاحبان سهامROE:
سود خالص :NI
فروش :Sales