توجه به علایق و اهداف کارکنان
اجرای برنامه در کل تمام سازمان
آموزش مدیران در مورد شیوه صحیح انتخاب
Burns-Martin(2002), Byham, Smith & Paese(2002), Kesler(2002), Larson(2005), Diamond(2006),Australian Public Servic Commission(2003),Washington State Department of personnel(2006)
توسعه جانشین
اصل قرار نهادن توسعه درونی و استثنا بودن آوردن جانشین بیرونی
تعیین برنامه توسعه برای هر کاندیدا و الزام پیگیری آن، گرهزدن پاداش مدیران به مشارکت در برنامه ریزی و پیگیری آن
توسعه برنامه آموزشی براساس نیازهای هر فرد و فرصت های جانشینی
به کارگیری گردش شغلی و تکالیف شغلی
Patton & Pratt(2002), Hicks(2000), Ingraham & Getha-Taylor(2004)
منبع : )گارمن، گلاو[۱۴۳]،۲۰۰۴(
۲٫۳٫ بخش سوم : مدیریت فناوری اطلاعات[۱۴۴]
مقدمه
امروزه دنیای سازمانها در حال تغییر است و تنها موضوع ثابت و دائمی، همان تغییر میباشد. لذا با نظر به این مهم، که در حال حاضر گسترش امواج سهمگین فناوری اطلاعات، فضای کاری و ارتباطات اکثر سازمانها را در نوردیده است و همچنان با شدت هر چه تمامتر و با ابعاد گستردهتر در سطح جهان در حال پیشروی است، فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان عامل اساسی این تحول محسوب می شود و همچنین به عنوان یکی از زمینه های نوین، به سرعت در حال تاثیرگذاری بر زندگی بشر است .
۲٫۳٫۱٫ داده و اطلاعات
داده[۱۴۵]، حقایق جمعآوری شده از اندازهها و مقادیر یا مشاهدات درباره افراد، وقایع یا موضوعات است، که به تنهایی معنای واقعی ندارد ولی اگر ارزشی کسب کند لازم است تعبیر و تفسیر شود. اطلاعات[۱۴۶]، عبارت است از دادههایی است که در بافتی با معنی و مفید جاگرفته و در اختیار دریافت کننده قرار داده می شود، تا از آنها برای تصمیم گیری استفاده کند. اطلاعات متضمن انتقال و دریافت آگاهی و دانش است. اطلاعات نیاز اولیه هر گونه تصمیم گیری است، هدف اطلاعات در هر زمان باید انتقال داده ها به شخص یا ماشین باشد. اهداف اساسی اطلاعات عبارتند از، آگاهی دادن، ارزیابی کردن، ترغیب کردن، خلق مفاهیم جدید، تعریف مسئله، حل مسئله، تصمیم گیری، برنامه ریزی ،آشناسازی، کنترل کردن و تحقیق میباشد.(مهدوی ،۱۳۷۹،۱۶۹)
۲٫۳٫۲٫ تفاوت داده و اطلاعات
داده، ورودیهای خام میباشد که به یک سیستم اطلاعاتی داده می شود ولی به طور مجرد قابل استفاده نیستند مانند اسامی کارکنان ولی اگر داده ها مورد پذیرش قرار گیرند، به اطلاعات تبدیل شده و قابل استفاده می شود و افراد مختلف از جمله مدیران میتوانند از آنها بهره جویند. البته ممکن است با پردازش داده، اطلاعاتی بدست آید که خود نیاز به پردازش و تلخیص داشته باشد(علی پناهی،۱۳۷۹،۲۷).
داده ها حقایق و پدیدههایی هستند که در رابطه با یک شی یا یک پدیده به طور عام مطرح میشوند (یک ویژگی از آن پدیده را به ما منتقل می کند، به خودی خود مفهوم دارند، ولی کاربردی بر آنها متصور نیست، اما اگر مورد پردازش قرار گیرند و به اطلا عات تبدیل شوند دارای معنا میشوند(صرافی زاده و علی پناه ،۱۳۷۹،۱۷).
با توجه به اینکه کاربران در یک سازمان دارای آگاهی و تجربه اولیه متفاوتی هستند، لذا داده های معین که به کاربران میرسد، همیشه اطلاعات نیست، پس داده ها فقط برای برخی از افراد در زمان خاصی اطلاعات است و نه برای تمام افراد در همه اوقات (همان منبع ص۱۸)
اطلاعات برخلاف داده، اثر رفتاری دارند و بر خلاف آن توانایی انتقال معنی و مفهوم خاص، قابلیت تفسیر و تبدیل شدن داشته و مبنایی برای تصمیم گیری می تواند باشند. اطلاعات همان چیزی است که موجب تقویت یا تغییر فرایند درک کردن می شود، در حالیکه داده ها چیزی جز دروندادی نیستند، که وارد کانال ارتباطی میشوند. داده ها محسوس و ملموس هستند و شامل تعداد تلفن، برگ مرخصی، چکهای پرداخته شده یا تعدادی واژه و لغت میشوند . داده ها در صورتی به اطلاعات تبدیل میشوند که افراد بخواهند برای درک بیشتر از آنها استفاده کنند مدیران خواستار اطلاعات هستند (و نه داده ) و سیستم اطلاعاتی باید بتواند اطلاعات (و نه داده) را به مدیران ارائه نماید (دفت و ماسینتوش،۱۹۹۸، ۲۴).
۲٫۳٫۳٫ فناوری
فناوری سازمان، تمام فرایندهایی را که یک سازمان برای تبدیل ستادهها به داده ها به کار میگیرد شامل می شود . (موردهد وگرفین،۱۳۸۰،۳۸۵) فناوری اصطلاحی است، قراردادی که دارای مضامین زیادی است و نویسندگان مختلف هر یک، این واژه را به گونه ای تعریف کرده و به آن از زاویه به خصوصی نگاه کرده اند. بعضی از آنها در تعاریف خود از فناوری، بر ماشینآلات مورد استفاده تاکید کرده اند و برخی تاکیدشان پردازش مورد استفاده بوده است. گروهی به تعامل انسان و ماشین توجه کرده و گروهی دیگری توجه خود را به مواد به عنوان بخشی از فناوری معطوف داشته اند.(هودج و آنتونی ،۱۹۸۸،۴۲۷) از دیدگاه دیگر، مفهوم فناوری به مراتب از مفاهیم ماشینی و صنعتی شدن گستردهتر و پر مضمونتر در نظر گرفته شده و به عنوان کاربرد سیستماتیک دانش علمی یا دانش منظم دیگر، برای امور علمی به وسیله سیستمهای منظمی که شامل مردم، سازمانها، اشیا زنده و ماشینها، تعریف می شود .(پیسی،۱۳۶۷،۱۰)
۲٫۳٫۴٫ اطلاعات
اطلاعات عبارت است از، جریانهایی که مجموعه داناییها را تغییر میدهد، این تغییر زمانی اتفاق میافتد، که یا مطلبی به مجموعه داناییها افزوده شود و یا تجدید ساختاری در آن به وجود آید (شولتز،۲۰۰۰،۵)
۲٫۳٫۵٫ فناوری اطلاعات
گروهی اعتقاد دارند که واژه فناوری اطلاعات[۱۴۷] اولین بار از سوی لویت[۱۴۸]و وایزلر[۱۴۹] در سال ۱۹۸۵ به منظور بیان نقش رایانه در پشتیبانی از تصمیم گیریها و پردازش اطلاعات در سازمان به کار گرفته شده است (صرافی زاد ،۱۳۸۳).گروهی دیگر بیان میدارند، که واژه فناوری اطلاعات احتمالا در اواخر دهه۱۹۷۰ میلادی برای اشاره به استفاده از فناوری کامپیوتر برای کار با اطلاعات ابداع شد.
در واقع اطلاعات، رایانه ها را به عنوان زیر ساخت اصلی تحول و تبدیل فناوری اطلاعات در نظر گرفته و رایانه ها در طی این تبدیل نقشمحوری ایفا کردند. این نقش شامل سازگاری و ترغیب دیدگاه های وسیعتر اطلاعاتی و نحوه تبدیل و مخاطره آن در طول زمان و مکان می شود. از دهه ۱۹۵۰ رایانه ها روشهای سنتی حسابداری و نگهداری سوابق را از طریق صنعت نوپای پردازش داده جایگزین نمودند. به طور کلی اصطلاح فناوری اطلاعات برای توصیف فناوریهایی به کار میرود که ما را در ضبط، پردازش، بازیابی و انتقال اطلاعات از طریق فکس، میکروگرافها و سایر ابزارهای ارتباط از راه دور یاری داده، همچنین فناوریهای قدیمیتر بایگانی اسناد، ماشینهای محاسباتی مکانیکی، چاپ و حکاکی را در بر میگیرد(توربن[۱۵۰] و همکاران ،۲۰۰۶). سایر محققان از جمله اسلیرز و همکارانش(۲۰۰۲) فناوری اطلاعات را به عنوان چتر معرفی کرده اند، که اشکال زیادی از نرمافزار ،سختافزار و خدمات به کار گرفته شده برای جمع آوری، ذخیره، بازیابی و انتقال اطلاعات را در برمیگیرد و پس از رشد و نمو اینگونه فناوری و به خاطر تاثیرات زیاد و قدرتمندی که بر همه جنبه های کسب و کار داشته است. فناوری اطلاعات تنها زمانی میتواند به عنوان یک اهرم، سازمان را به اثربخشی که برایش پیش بینی شده برساند و برای سازمان ارزش افزوده به همراه داشته باشد که سازمان پنج دارایی کلیدی نیروی کار، مالی، فیزیکی، مالکیت معنوی و روابط را داشته باشد.
فناوری اطلاعات شامل وسایل و ابزاری است، که برای تبادل اطلاعات در سازمان از آن استفاده می شود. اما باید در نظر داشت که فناوری اطلاعات قبل از اینکه یک سیستم سختافزاری و مجموعه ای از الگوها باشد، یک نظام فکری و فرهنگی است و میتوان آن را فرهنگ تولید اطلاعات نامید. بدون ایجاد فرهنگ اطلاعات، نظام فناوری نمیتواند دوام داشته باشد. بنابراین آنچه در فناوری اطلاعات مهم است، تفکر اطلاعاتگر است. فناوری اطلاعات از اتصال و ترکیب مجموعه ای از فکرهای مفید تولید شده شکل میگیرد و تنها رایانه، ابر رایانه، سیم کابل و ابزارهایی از این قبیل نیست. در هر صورت سازمان بایستی روندهای محیطی را پیش بینی و کنترل نمایند و اطلاعات لازم را از وضعیتهای گوناگون جهت اتخاذ استراتژی لازم بدست آورند. اما اینکه سازمانها چگونه خود را با این تغییر و تحولات سازگار می کنند مسئلهای است که سیستمهای اطلاعاتی را مطرح می کند.
۲٫۳٫۶٫ ارتباط بین فناوری، فناوری اطلاعات و سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر
زمانیکه ما واژه سیستمهای اطلاعاتی استفاده میکنیم ،در مورد سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر صحبت میکنیم. سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر نوعی از فناوری میباشند. هر نوع ماشین یا وسیله الکترونیکی که به منظور جایگزینی انسان، فعالیتهای دستی یا سایر وسایل مورد استفاده قرار میگیرد را فناوری میگویند. فناوری اطلاعات اشاره به فناوریهای ماشینی دارد که برای پشتیبانی و کنترل اطلاعات مورد استفاده تعریف می شود. همان طور که در شکل۲-۸ نشان داده شده است سیستمهای اطلاعاتی مبتنی بر کامپیوتر زیر مجموعه فناوری اطلاعات و فناوری اطلاعات هم زیر مجموعه فناوری میباشد.(جساپ و ولسیچ[۱۵۱] ،۲۰۰۳،۹-۱۰)
فناوری
فناوری
فناوری اطلاعات
فناوری اطلاعات
سیستم اطلاعات مبتنی بر کامپیو تر
نمودار۸-۲: ارتباط بین فناوری، فناوری اطلاعات و سیستمهای مبتنی بر کامپیوتر (جساپ و ولسیچ،۲۰۰۳:۹)
۲٫۳٫۷٫ تفاوت بین سیستم های اطلاعاتی و فناوری اطلاعات
اگر چه اغلب دو اصطلاح سیستمهای اطلاعات و فناوری اطلاعات را به جای یکدیگر به کار میبرند، اما در کل از هم متفاوت میباشند. به خاطر داشته باشید که سیستم اطلاعات قبل از ظهور فناوری اطلاعات، در سازمانها وجوددارد، در حالیکه فناوری در هیچ بخشی از این سازمانها به چشم نمیخورد(رودساز و همکاران،۱۳۹۰). اما در این تحقیق تکیه ما بر سیستمهای اطلاعاتی متکی به فناوری اطلاعات میباشد.
توجه فناوری اطلاعات معطوف به بکارگیری آن دسته ابزاری است، که قابلیت برنامه ریزی داشته و بواسطه آن بتوان نسبت به تامین و ارائه اطلاعات به منظور استفاده کاربران مبادرت کرد. فناوری اطلاعات ما را قادر میسازد، تا سیستم اطلاعاتی کارآمدی را بوجود آوریم. بدون کارکرد معقول فناوری اطلاعات، فعالیتها تقریبا بیفایده و بیحاصل خواهد بود. در واقع میتوان گفت فناوری اطلاعات بستر مناسب را برای بکارگیری سیستم اطلاعاتی فراهم میکند و سیستم فرایندی است، که از طریق فناوری اطلاعات اجرا می شود.(کیت و دیانا[۱۵۲]،۱۳۷۷)