برای بالا بردن اعتبار پرسشنامه ابتدا اعتباری صوری سوالات با بهره گرفتن از نظرات داوران مورد بررسی قرار گرفت. منظور از اعتبار صوری، شناسایی اعتبار شاخصها یا معرفهای پژوهش از طریق مراجعه به داوران است (ساروخانی،۱۳۷۹: ۱۴۰). همچنین با مرور ادبیات نظری موجود، تلاش شده است تا متغیرها و گویه هایی که در پژوهش های ملی و بین المللی پیشین وجود داشته اند مورد توجه و استفاده قرار گرفته شود تا اعتبار پژوهش حاصل گردد. فرضیه ها و مفاهیم پژوهش نیز از تئوری های نظریه پردازان اجتماعی معتبر نظیر بوردیو و اینگلهارت استخراج شده اند که علاوه بر غنای نظری بر پایه پژوهش های تجربی آنان نیز بوده اند.
در مورد آزمون اعتبار شاخص تکنیک های مختلفی استفاده می شود. دواس گام بعد از اعتبار صوری را به دست آوردن یک ماتریس همبستگی از گویه ها معرفی می کند. این ماتریس، همبستگی هر گویه با گویه های دیگر را در اختیار ما می گذارد(دواس،۱۳۷۶: ۳۳۰). ببی نیز معتقد است، برای انتخاب معرف های معتبر در ساختن یک شاخص می توان همانند تکنیک تحلیل عامل ابتدا همبستگی دو به دو ی کلیه مولفه های مربوط را محاسبه کرد. در صورتی که بین مولفه ها همبستگی مثبت و معنادار حداقل در سطح ۰.۰۱ وجود داشته باشد، می توان آنها را در ساختن شاخص به کار برد. در غیر این صورت مولفه باید حذف شود. پس از مشخص شدن مولفه های معتبر برای ساختن شاخص، در مرحله بعد برای افزایش اعتبار درونی، همبستگی بین شاخص ساخته شده و یکایک مولفه های متشکله آن را محاسبه می کنند(ببی به نقل از پناهی، ۱۳۸۶: ۱۲۱) .
این تکنیک، تحلیل گویه(item analysis) نام دارد. و از طریق جدول بندی تقاطعی نمرات شاخص با هر یک از زیر مجموعه ها یا مولفه ها به دست می آید. به این منظور باید جداول دو متغیره ای ساخت که شاخص متغیر مستقل آن باشد و هریک از مولفه ها متغیر وابسته(بیکر، ۱۳۷۹: ۴۵۸). برخی این روش سنجش اعتبار را ، روشی برای آزمون اعتبار سازه می دانند(سیف،۱۳۸۵: ۴۲۸).
در این پژوهش برای اعتبار یابی شاخص ها همانگونه که برای متغیر وابسته توضیح داده شد؛ همبستگی دو به دوی مولفه ها و همچنین در مورد هر متغیر همبستگی گویه ها با یکدیگر محاسبه شده است. و سپس همبستگی بین شاخص کل ساخته شده با یکایک مولفه ها محاسبه شده است. که نتایج تحلیل گویه در جداول مربوط به شاخصهای اساسی آورده شده است.
پایایی :
ابزار سنجش و تجزیه و تحلیل این تحقیق پرسشنامه و شاخص های اصلی و فرعی بود، که باید از پایایی قابل قبولی برخوردار می بودند. یکی از بهترین راه ها برای بالا بردن پایایی پرسشنامه پیش آزمون آن و رفع اشکالات پیش آمده است. در این پژوهش دو بار پیش آزمون انجام گرفت . در مرحله اول پس از آماده شدن پرسشنامه، تعداد ۵۰ نسخه از آن در ۵ منطقه شهری مورد پرسش قرار گرفت. و برخی از سوالات حذف گردید. در مرحله دوم برای رفع ابهام در بعضی گویه ها و بالا بردن آلفای برخی از شاخصها و اطمینان از دقت و صحت پرسشنامه مجددا تعداد ۵۰ نسخه از پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفت. و از ضریب آلفا برای آزمون پایایی استفاده شد. که نتایج ضریب آلفای در جداول مربوط به شاخص سازی متغیرها آورده شده است.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش
مقدمه
در این فصل به بررسی توصیفی و تبیینی وضعیت گرایش به دموکراسی شهروندان تهرانی بر اساس اطلاعات جمع آوری شده از نمونه آماری، می پردازیم. به این منظور این فصل به چهار بخش تقسیم شده است. در بخش اول متغیرهای مربوط به ویژگیهای کلی نمونه منتخب از جامعه آماری بررسی میشود تا نمایی از جمعیت مورد بررسی بدست آید. در بخش دوم به توصیف آماری چگونگی توزیع متغیر وابسته پژوهش یعنی گرایش به دموکراسی و همچنین متغیر های مستقل پرداخته می شود. دربخش سوم به آزمون فرضیات پژوهش می پردازیم. در نهایت در بخش چهارم به جهت تحلیل دقیق تر تاثیر متغیر های مستقل بر متغیر وابسته به تحلیل رگرسیونی می پردازیم.
ویژگیهای زمینهای نمونه:
۱- جنس پاسخگویان:
از آنجا که سن و جنس از متغیرهای مهم زمینهای تحقیق هستند، نخست به بررسی توزیع سنی و جنسی افراد نمونه پرداخته میشود.
جدول ۱: توزیع فراوانی و درصدی جنس پاسخگویان
جنس | فراوانی | درصد |
مرد | ۳۱۷ | ۳/۴۹ |
زن | ۳۲۶ | ۷/۵۰ |
جمع | ۶۴۳ | ۱۰۰ |
چنانچه جدول شماره ۱ نشان می دهد درصد پاسخگویان مرد و زن تقریبا برابر است، به گونه ای که ۷/۵۰ درصد پاسخگویان را زن ها و مابقی را مردان تشکیل می دهند.
سن پاسخگویان:
جدول۲: توزیع فراوانی و درصد گروه سنی پاسخگویان
سن | فراوانی | درصد |