۰٫۹

۰٫۸

۰٫۷

۰٫۶

۰٫۵

۰٫۴

.۰۳

۰٫۲

۰٫۱

اهمیت
وضعیت

نگرش نسبت به کیفیت

نگرش نسبت به خرید

مناسب

نامناسب

نمایشگر۴۹-۴- ماتریس مقایسه وضعیت موجود و اهمیت مربوط به متغیر نگرش مصرف کننده
همانطور که در نمایشگر۴۹-۴ ملاحظه می گردد وضعیت موجود همه عاملهای نگرش مصرف کننده مطلوب است. عامل نگرش نسبت به خرید در ناحیه ۰٫۶ و نگرش نسبت به کیفیت در ناحیه ۰٫۸ واقع شده است.
فصل پنچم
نتیجه گیری و ارائه پیشنهادات
۱-۵-مقدمه
در این فصل بر اساس مسایل مطرح شده در بخش تجزیه و تحلیل داده های تحقیق و بحثهای مر تبط با مفاهیم و دسته های مفهومی، نتیجه گیر ی نهایی بر اساس فرضیات تحقیق انجام خواهد گرفت، همچنین راهکار هایی بر اساس یافته های تحقیق برای بهبود شرایط موجود ارائه می گردد. همانگونه که در فصل اول تحقیق بیان نمودیم هدف اصلی از اجرای این تحقیق بررسی رابطه بین کیفیت و تناسب ادراک شده با نگرش مصرف کننده در بین مصرف کنندگان محصولات چیکا در شهر تهران می باشد. داده ها و اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع آوری شده و سپس با تکنیک آمار توصیفی و استنباطی و معادلات ساختاری اقدام به تجزیه و تحلیل آنها نمودیم. مدل تحقیق مبتنی بر ادبیات موضوع و تحلیل نظری است که در فصل دوم گزارش گردیده است. مهمترین مولفه های مدل تحقیق شامل دو متغیر اصلی تناسب و کیفیت ادراک شده به عنوان متغیرهای مستقل و نگرش مصرف کننده به عنوان متغیر وابسته است، همچنین ابعاد هریک از این متغیرها شامل مواردی است که تماما مبنای نظری دارند. همانطور که گفته شد، جامعه آماری این تحقیق مصرف کنندگان محصولات چیکا در شهر تهران می باشد که با روش نمونه گیری خوشه ای ۳۶۷ نفر به عنوان نمونه جهت مطالعه انتخاب گردید. پس از گردآوری پرسشنامه ها و ورود اطلاعات، تعداد ۳۵۴ پرسشنامه قابل قبول بوده و تحلیل داده ها با این تعداد پرسشنامه انجام شده. تحلیل های انجام شده در دو بخش تحلیل توصیفی و تحلیل استنباطی انجام شد. در تحلیل توصیفی، فراوانی و درصد فراوانی متغیرهای جمعیت شناسی بررسی گردید و در بخش تحلیل استنباطی، تحلیل میانگین، تحلیل عاملی و تحلیل معادلات ساختاری صورت گرفته است. تحلیل وضعیت موجود سوالات و مولفه های متغیرهای تحقیق نشان داد که همه سوالات و شاخصها، میانگینی بالاتر از ارزش آزمون داشته و از این حیث می توان گفت که شاخصها و گویه های بررسی شده در این تحقیق از نظر گروه نمونه بالاتر از میانگین بوده و در وضعیت مناسبی هستند.

در ادامه ضمن بررسی تحلیل های انجام شده بر روی داده ها و باتوجه به فرضیات تحقیق،‌ نتایج این تحقیق ارائه می شود.
۲-۵-بررسی نتایج تحلیل استنباطی داده ها
در این تحقیق علاوه بر تحلیل فرضیات تحقیق، تحلیل های دیگری اعم از بررسی رابطه بین متغیرهای جمعیت شناختی با نگرش مصرف کننده، مقایسه وضعیت موجود شاخصها و اولویت بندی برخی از شاخصها انجام گردید که در ادامه نتایج مورد نظرارائه می گردد.
تحلیل آزمون t نمونه های مستقل برای بررسی تاثیر جنسیت بر نگرش مصرف کننده انجام شد و ضمن مقایسه میانگین دو گروه مستقل ( زن و مرد) مشخص شد که تفاوتی بین میانگین این دو نمونه وجود ندارد بنابراین تاثیر جنسیت بر نگرش مصرف کننده رد می شود.

تنوع روش های فروش

قابل درک بودن ظاهر و محتوای سایت

تنوع روش های پرداخت

استقرار مناسب اطلاعات

رضایت و خرسندی از تعامل با سایت

ترتیب مناسب قرارگیری صفحات

دسترسی به سایت به صورت ۲۴/۷

اطلاع رسانی مناسب در مورد محصولات و خدمات

امنیت و حفظ حریم شخصی

به روز بودن اطلاعات سایت

انجام کارآمد فعالیت های مورد نظر

تنوع محصولات یا خدمات

پاسخگویی و رفع مشکلات احتمالی

۴-۴- انتخاب نرم افزار
نرم افزارهای داده کاوی به منظور تحلیل و طبقه بندی داده ها و شناسایی روابط میان داده ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این پایان نامه از نرم افزار کلمنتاین^[۲۵] نسخه ۱۲ محصول شرکت SPSS استفاده شده است. صفحه اول این نرم افزار در شکل ۴-۱ قابل مشاهده است.
شکل ۴-۱- صفحه اول نرم افزار کلمنتاین نسخه ۱۲
نرم افزار کلمنتاین یکی از نرم افزارهای پیشرو در علم داده کاوی است که دارای وی‍ژگی های بسیار مثبتی می باشد که کاربران را جذب خود کرده است. از جمله این وی‍ژگی ها می توان به طراحی واسط کاربر آن اشاره کرد که باعث می شود، کاربران به راحتی بتوانند با این نرم افزار ارتباط برقرار کرده و مدل های مورد نظر خود را از طریق آن بسازند. از سوی دیگر برای افرادی که برنامه نویسی نمی دانند نیز قابل استفاده می باشد زیرا برای مدلسازی نیازی به برنامه نویسی نمی باشد. از دیگر قابلیت های این نرم افزار استفاده از انواع داده به عنوان داده ورودی مثل پایگاه های داده رابطه ای، داده های متنی، صفحاتHTML ، صفحات گسترده و … ، اتصال به سیستم های اطلاعاتی موجود سازمان، مدل سازی تکنیک های مطرح داده کاوی مانند روش های دسته بندی و پیش بینی، روش های خوشه بندی، درخت های تصمیم، شبکه های عصبی، الگوریتم های تشخیص آنومالی، مدل های تشخیص قواعد وابستگی، سری های زمانی و تعریف انواع خروجی ها و گزارشات پیشرفته بصری و پشتیبانی از متدولوژی CRISP-DM می باشد [علیزاده و ملک محمدی ۱۳۹۲].

متدولوژی CRISP-DMیک مدل فرایند داده کاوی است که شامل شش مرحله تعریف مسئله، جمع آوری و فهم داده ها، آماده سازی داده ها، مدل سازی، ارزیابی و توسعه می باشد .
۴-۵- تکنیک های مورد استفاده
برای ارزیابی فاکتورهای موثر در سنجش کارایی سایت، از مدل های درخت تصمیم‍ ^[۲۶]C&R، ‍^[۲۷]CHAID، ^[۲۸]QUEST و C5، روش خوشه بندی K-Means و تکنیک ^[۲۹]GRI که از قوانین انجمنی می باشد؛ استفاده شده است که ابتدا شرح مختصری از هر تکنیک بیان شده و در ادامه نتایج بدست آمده از هر الگوریتم توصیف می گردد.
۴-۵-۱- مدل های درخت تصمیم
مدل های درخت تصمیم که برای پیش بینی و دسته بندی مورد استفاده قرار می گیرند. مدل C&R، ناخالصی در هر دسته را به کمترین مقدار می رساند و تمامی تقسیم بندی ها به صورت دودویی می باشد. تکنیک CHAID، می توانند در برخی موارد درختی را تولید کنند که به صورت غیر دودویی عمل کند یعنی یک گروه به سه یا بیشتر زیر گروه شکسته شود. مدل QUEST، همانند C&R عمل می کند اما زمان لازم برای ساخت درخت تصمیم را کاهش می دهد. تکنیک C5، بر حسب نیاز می تواند برای برخی از گره ها بیش از دو زیر گروه ایجاد کند [علیزاده و ملک محمدی ۱۳۹۲].
۴-۵-۱-۱- مدل C&R
شکل ۴-۲ ترتیب اولویت فیلدها را نشان می دهد که به عنوان فیلدهای ورودی برای سنجش کارایی سایت استفاده شده اند. طبق شکل، قابل درک بودن ظاهر و محتوای سایت، دسترسی به سایت به صورت ۲۴/۷ و سهولت استفاده از سایت به ترتیب از اهمیت بیشتری برخوردار است و سایر موارد اولویت یکسانی دارند.
شکل ۴-۲- الویت بندی فیلدهای منتخب توسط الگوریتم C&R
با توجه به شکل ۴-۳ که نمودار درختی الگوریتم C&R می باشد، اگر فیلد دسترسی به سایت به صورت ۲۴/۷، مقدار ۴ یا ۵ را داشته باشد، کارایی سایت ۱۰۰ درصد است در غیر این صورت فیلد قابل درک بودن ظاهر و محتوای سایت بررسی می شود که در صورتی سایت کارایی دارد که فیلد بعدی یعنی سهولت استفاده از سایت مقدار ۴ را داشته باشد، اگر دو فیلد ذکر شده درجه ۱ تا ۳ را داشته باشد، کارایی سایت تضمین نمی شود. عدد n تعداد مواقعی که مقدار این فیلد در مجموعه داده صفر یا یک شده است را نشان می دهد و درصد های هر گره، درصد وقوع این حالت را در مجموعه داده مشخص می کند.
شکل ۴-۳- درخت C&R
۴-۵-۱-۲- مدل CHAID
با توجه به شکل ۴-۴، دسترسی به سایت به صورت ۲۴/۷، قابل درک بودن ظاهر و محتوای سایت و سهولت استفاده از سایت به ترتیب از اهمیت بیشتری برخوردار است.
شکل ۴-۴- الویت بندی فیلدهای منتخب توسط الگوریتم ‍CHAID
نمودار درختی مدل CHAID در شکل ۴-۵ نمایش داده شده است، بر اساس این نمودار قوانین اگر-آنگاه به صورت زیر بیان می گردد:
اگر فیلد دسترسی به سایت به صورت ۲۴/۷، مقدار ۴ یا ۵ را داشته باشد، کارایی سایت ۱۰۰ درصد می باشد و اگر ۱یا ۲ باشد، ۱۰۰ درصد ناکارآمد است.
اگر فیلد دسترسی به سایت به صورت ۲۴/۷ برابر با ۳ باشد، فیلد قابل درک بودن ظاهر و محتوای سایت بررسی می شود که در صورتی سایت کارایی دارد که فیلد بعدی یعنی سهولت استفاده از سایت مقدار ۴ را داشته باشد.
در مورد فیلد قابل درک بودن ظاهر و محتوای سایت و فیلد سهولت استفاده از سایت، مقدار ۴ کارایی و مقدار ۲ و ۳ عدم کارایی را نشان می دهد.
شکل ۴-۵- درخت CHAID
۴-۵-۱-۳- مدل QUEST
بر اساس شکل ۴-۶، قابل درک بودن ظاهر و محتوای سایت، دسترسی به سایت به صورت ۲۴/۷ و سهولت استفاده از سایت به ترتیب از اهمیت بیشتری برخوردار است و سایر موارد اولویت یکسانی دارند.

۹ـ۳ـ۶ـ۳ـ تعریف محل تولد
محلی که پاسخگو در آن به دنیا آمده است که می‌تواند بر اساس تقسیم‌بندی‌های مختلف، اشکال گوناگونی مانند، قاره، کشور، شهر، بخش، منطقه و… به خود بگیرد.
۱۰ـ۳ـ۶ـ۳ـ تعریف عملیاتی محل تولد:
با توجه به این که فرهنگ و به تبع آن نگرش فرهنگی خانواده‌های ایرانی که در مراکز استان‌ها یا یکی از شهرها یا روستاهای استان زندگی می‌کنند با یکدیگر تفاوت‌های اساسی دارد، لذا سعی گردید تأثیر این مؤلفه نیز به عنوان یک متغیر مستقل (کنترل) بر روی نگرش فرهنگی روحانیون سنجیده شود. برای این منظور، محل تولد افراد در سه طبقۀ زیر سنجیده شد:

1. 1. مرکز استان

1. 1. یکی از شهرهای استان

1. 1. یکی از روستاهای استان

۷ـ۳ـ شیوۀ تجزیه و تحلیل داده‌ها
پس از جمع‌ آوری اطلاعات به وسیلۀ تکنیک پرسشنامه، با بهره گرفتن از برنامۀ نرم‌افزاری SPSS اقدام به تجزیه و تحلیل داده‌های جمع‌ آوری شده، گردید و برای این منظور از روش‌های آماری مربوطه (تحلیل رگرسیون) بهره گرفته‌ شد.
با توجه به این که به مقتضای سؤالات مطرح شده در پرسشنامه، بعضاً سطوح سنجش بعضی از سؤالات با یکدیگر تفاوت‌هایی داشتند (به این صورت که بعضی از آن‌ ها به وسیلۀ طیف لیکرت (پنج سطحی) و بعضی دیگر به وسیلۀ گویه‌های سه سطحی یا دو سطحی (بله، خیر) سنجیده شده‌اند)، برای تجزیه و تحلیل آنها، نیاز به ادغام سطوح بالاتر به منظور یک‌دست شدن با سطوح پایین‌تر بود که این ادغام‌سازی^[۲۷۰] برای دو متغیر مستقل (شامل X1 و X2) و متغیر وابسته (Y) به وسیلۀ نرم‌افزار SPSS به شرح زیر انجام گردید:
۱ـ۷ـ۳ـ ادغام سطوح متغیر مستقل (X1)
از آن جا که X1 مربوط به بُعد کمّی استفاده از اینترنت ـ یا همان «میزان استفاده از اینترنت» ـ است، به منظور یک‌دست‌‌سازی سطوح گویه‌های این بُعد از متغیر مستقل، تمامی آن‌ ها به شرح زیر به دو سطح «استفادۀ زیاد» (با مقدار عددی ۱) و «استفادۀ کم» (با مقدار عددی ۲) ادغام گردیدند:
ـ الگوی استفاده شما از اینترنت با کدام یک از موارد زیر، بیش‌تر مطابقت دارد؟

این سؤال، به صورت استثناء در مرحلۀ اوّل به دو سطح «استفاده» (با مقدار عددی ۱) و «عدم استفاده» (با مقدار عددی ۲) ادغام گردید تا مشخص گردد که آیا بین نگرش فرهنگی کسانی که از اینترنت (مقدار زیاد یا کم) استفاده می‌کنند با کسانی که از این رسانه، به هیچ وجه استفاده نمی‌کنند، تفاوتی وجود دارد یا خیر. در مرحلۀ دوم (با کنار گذاشتن کسانی که اصلاً از اینترنت استفاده نمی‌کرده‌اند)، به بررسی این نکته پرداخته‌ایم که آیا بین نگرش‌فرهنگی کسانی که به «میزان زیاد» از اینترنت استفاده می‌کنند با نگرش‌ فرهنگی کسانی که از آن به «میزان کم» استفاده می‌کنند تفاوت معناداری وجود دارد یا خیر:

ـ در صورتی که هر روز از اینترنت استفاده می‌کنید، میانگین استفاده شما در روز چه میزان است؟

فرض می‏شود جمله اخلال  دارای میانگین صفر،  و واریانس ثابت  است.  پارامترهای مدل مجهول است که واکنش متغیر وابسته نسبت به تغییرات k امین متغیر مستقل در i امین مقطع و در زمان t را اندازه ­گیری می‏کند. در حالت کلی فرض می­ شود که این ضرایب در میان تمامی واحدهای مقطعی و زمانی مختلف متفاوت است. ولی در بسیاری از مطالعات پژوهشی متغیر بودن این ضرایب هم برای تمامی مقاطع و هم برای تمامی زمان‏ها بسیار محدودکننده است و باید نسبت به ماهیت موضوع مورد مطالعه و سایر شرایط، پژوهش گر خود فرض‏های مقتضی را در خصوص پارامترها تعیین کند (اسکندری سبزی، ۱۳۸۶).

این مدل را می‏توان به پنج حالت زیر تقسیم کرد:
الف- تمامی ضرایب ثابت هستند و فرض می­ شود که جمله اختلال قادر است تمام تفاوت­های میان واحدهای مقطعی و زمان را دریافت کند و توضیح دهد.
ب- ضرایب مربوط به متغیرها (شیب‏ها) ثابت­ هستند و تنها عرض از مبدأ برای واحدهای مختلف مقطعی متفاوت است.
ج- ضرایب مربوط به متغیرها (شیب‏ها) ثابت­ هستند ولی عرض از مبدأ مابین مقاطع و بین دوره­ها متفاوت است.
د- همه ضرایب برای تمام واحدهای مقطعی متفاوت است.
ه- تمام ضرایب هم نسبت به زمان و هم نسبت به واحدهای مقطعی متفاوت است.
در خصوص روش‏های تخمین مدل‏های مذکور می‏توان گفت که در حالت‏های ب، ج و د بسته به این که کدامیک از ضرایب ثابت یا متغیر باشند، به مدل‏های اثرات ثابت^[۱۳۱] یا اثرات تصادفی^[۱۳۲] تقسیم می­شوند.
۳-۹-۳ مزیت استفاده از داده‌های ترکیبی نسبت به سری زمانی و مقطعی
الف- داده‌های ترکیبی اطلاعات بیشتر، تنوع یا تغییرپذیری بیشتر، همخطی کمتر بین متغیرها، درجات آزادی و کارایی بیشتر را فراهم می‏کند. در حالیکه سری زمانی گرفتار همخطی می‌باشند. در داده‌‌های ترکیبی با توجه به اینکه ترکیبی از سری زمانی و مقطعی می‌باشد، بعد مقطعی موجب اضافه شدن تغییرپذیری یا تنوع بسیار زیادی می‌شود که با در دست داشتن این اطلاعات می‌توان برآوردهای معتبرتری انجام داد. مزیت عمده در داده‌‌های ترکیبی استفاده از داده‌های گروهی است یعنی داده‌های مرکب از یک سری زمانی از نمونه‌های مقطعی بالقوه که از نظر اطلاعات، غنی‌تر از نمونه مقطعی (N) خواهد بود و اگر صرفاً از سری زمانی استفاده شود تنها به اندازه مشاهدات (T) خواهد بود، اما با ترکیب این دو، تعداد داده‌ها به اندازه تعداد مقاطع ضربدر تعداد مشاهدات (N.T) افزایش خواهد یافت که این امر می‌تواند منجر به برآوردهای کاراتری از پارامترها شود (اسکندری سبزی، ۱۳۸۶).
مقدار F در مدل تلفیقی می‌تواند بزرگتر از مدل سری زمانی باشد و لذا احتمال معنی‌دار بودن کل رگرسیون یعنی وجود متغیرهای توضیحی در مدل تلفیقی بیشتر خواهد بود.
ب-داده‌های ترکیبی امکان طراحی الگوهای رفتاری پیچیده‌تری نسبت به داده‌های مقطعی و سری زمانی فراهم می‌کند. برای مثال بوسیله داده ­های ترکیبی امکان بهتری برای بررسی و مدل‌سازی کارایی تکنیکی وجود دارد.
ج- داده‌های ترکیبی امکان بیشتری برای شناسایی و اندازه‌گیری اثراتی را فراهم می‌کند که بوسیله فقط آمارهای مقطعی و یا سری زمانی به سادگی قابل شناسایی نیست.
د- داده‌های ترکیبی از واحدهای کوچکی مثل افراد، شرکت‏ها و خانوارها گردآوری می‌شوند. خیلی از متغیرها را می‌توان در مقیاس کوچک با دقت بیشتری اندازه‌گیری نمود و انحراف‌های ناشی از تجمع افراد یا شرکت‏ها حذف می‌شوند.
امتیاز دیگری که برای ترکیب کردن داده‌ها می‌توان در نظر گرفت این است که استفاده از مشاهدات مقطعی ممکن است منجر به برآوردهای اریبی از پارامترها شود. چنانچه از این برش‏های مقطعی طی زمان نمونه‌گیری شود و به اصطلاح داده‌های گروهی فراهم شود برآوردهای نااریب و سازگاری امکان­ پذیر است (بالتاجی و لوین^[۱۳۳]، ۱۹۹۲).
۳-۹-۴ داده‏های ترکیبی
در بسیاری از مطالعات اخیر از مجموعه داده‏های ترکیبی جهت تحلیل‏ها استفاده گردیده است. بدین ترتیب که چند بنگاه، خانوار، کشور و … را در طول زمان مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده ‏اند. در تجزیه و تحلیل داده‏های ترکیبی یک محیط بسیار غنی از اطلاعات برای گسترش تکنیک‏های تخمین و نتایج قابل تحلیل فراهم می‏گردد. در بسیاری موارد، پژوهشگران می‏توانند از داده‏های ترکیبی برای مواردی که نمی‏توان به صورت فقط سری زمانی یا فقط به صورت مقطعی بررسی کرد، بهره بگیرند.
بطور کلی از داده‏های ترکیبی، می‏توان برای برآورد معادلاتی به شکل زیر استفاده نمود :

i=1,2,…,N
t=1,2,…T
N : تعداد مقطع‏های موجود در داده‏های ترکیبی
T : دورهای زمانی
بدین منظور ۲ روش وجود دارد:
الف- در روش اول فرض می‏شود که بین مقطع‏ها هیچ تفاوتی وجود ندارد و لذا همه مقطع‏ها را با هم تخمین می‏زند که این روش به روش تلفیقی^[۱۳۴] معروف است.
ب- در روش دوم فرض می‏شود که بین مقطع‏ها اختلاف معنی‏داری وجود دارد که این اختلاف‏های معنی‏دار می‏توانند بر شیب و یا عرض از مبدا تاثیر بگذارند که به این روش داده‏های تابلویی^[۱۳۵] گویند.
به منظور اینکه مشخص شود که کدام روش جهت برآورد مناسب است، فرضیه‏ای آزمون می‏شود که در آن فرض می‏شود که کلیه عبارات ثابت برآورد شده با یکدیگر برابر هستند. بدین ترتیب می‏توان مشخص کرد که آیا روش داده‏های تابلویی جهت برآورد مورد نظر کارآمدتر است یا تلفیقی.
برای آزمون فرض مورد نظر، آماره‏ای است که دارای توزیع F با درجه آزادی (N-1,NT-N-K) می‏باشد (اسکندری سبزی، ۱۳۸۶).
۳-۹-۵ آزمون معنی­دار بودن اثرات فردی F چاو^[۱۳۶]
برای انتخاب بین روش­های داده ­های تابلویی و داده‏های تلفیقی، از آماره F چاو استفاده می‏شود. این آزمون مقایسه بین مجموع مربعات جملات خطا (RSS)^[137] در روش داده ­های تابلویی و داده ­های تلفیقی می­باشد. از آنجا که در روش داده ­های تلفیقی، پارامترهای محدود کننده بیشتری (ازقبیل آنکه ضرایب عرض از مبدأ α در طول زمان و در بین داده ­های مقطعی، ثابت در نظر گرفته می­شوند) وجود دارد، لذا انتظار بر این است که روش داده‏های تلفیقی نسبت به داده ­های تابلویی، RSS بیشتری داشته باشد. بنابراین اگر RSS مدل حداقل مربعات معمولی (OLS)^[138] ، با اضافه شدن محدودیت­ها به طور معنی­داری افزایش پیدا نکند، بهتر است که این روش استفاده گردد. در غیر این صورت، روش داده ­های تابلویی مناسب تر می باشد.
با بهره گرفتن از مجموع مربعات باقیمانده مقید (^[۱۳۹]RRSS) حاصل از تخمین مدل ترکیبی به دست آمده از OLS و مجموع مربعات باقیمانده غیر مقید (URSS^[140]) حاصل از تخمین رگرسیون درون گروهی، می‏توان آماره آزمون مناسب در این زمینه را به صورت زیر نوشت:

که در آن:

شکل ۳-۱۰- نمایی از پنجره ورودی اطلاعات برای انجام محاسبات در مولکول ۱و۲-دی­فنیل دی فسفن ۷۷

شکل ۳-۱۱- نمایی از پنجره اطلاعات خروجی بعد از محاسبات در مولکول ۱و۲-دی­فنیل دی­فسفن ۷۷
شکل ۳-۱۲- نمایی از پنجره ورودی اطلاعات برای انجام محاسبات NBOدر مولکول ۱و۲-دی­فنیل دی­آرسن ۷۸
شکل ۳-۱۳- نمایی از اطلاعات خروجی از محاسبات NBO در مولکول ۱و۲-دی­فنیل دی­فسفن ۷۸
شکل ۳-۱۴- نمایی از محیط کار گوسین ۷۹
شکل ۳-۱۵- نمایی از محیط کار در گوسین برای وارد کردن اطلاعات اولیه و اصلی ۸۱
شکل ۴-۱- انتقالات مورد بررسی در پیکربندی سیس و ترانس ترکیبات ۱ تا ۴ ۹۱
شکل ۴-۲- مقادیر انرژی پایداری حاصل از انتقالات الکترونی (E₂) مربوط به ترکیبات ۱ تا ۴ ۹۲
عنوان صفحه
شکل ۴-۳- اثر آنومری تعمیم یافته GAE در ترکیبات ۱ تا ۴ ۹۶
شکل ۴-۴- جهت بردارهای ممان دوقطبی در پیکربندی سیس و ترانس ترکیبات ۱ تا ۴ ۹۹
شکل ۴-۵- شماره گذاری اتم­ها در پیکربندی سیس و ترانس ترکیبات ۱تا ۴ ۱۰۰
شکل ۴-۶- طول پیوند برای پیکربندی سیس و ترانس ۱و۲-دی­فنیل دی­آزن ۱۰۲
شکل ۴-۷- طول پیوند برای پیکربندی سیس و ترانس ۱و۲-دی­فنیل دی­فسفن ۱۰۲
شکل ۴-۸- طول پیوند برای پیکربندی سیس و ترانس ۱و۲-دی­فنیل دی­آرسن ۱۰۲
شکل ۴-۹- طول پیوند برای پیکربندی سیس و ترانس ۱و۲-دی­فنیل دی­استیبن ۱۰۳
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱- طول پیوند و زاوایای پیوندی چندین نمونه بررسی شده از دی­فسفن ۱۵
جدول ۲-۲- طول پیوند و زاوایای پیوندی چندین نمونه بررسی شده از دی­آرسن و دی­استیبن ۱۶
جدول ۲-۳- انرژی­های کل و نسبی سیستم­های HX=XH 17
جدول ۲-۴- پارامترهای ساختاری برای سیستم­های HX=XH 17
جدول ۲-۵- مقایسه طول پیوند تعادلی (R_e) و زاویه (Φ_x) برای سیستم­های HX=XH 17
جدول۲-۶- محاسبه پارامترهای ساختاری برای دی­فسفن و دی­آرسن­های مختلف ۲۵
جدول۲-۷- پارامترهای ساختاری و ممان دوقطبی برای ترانس و سیس آزوبنزن ۲۶
جدول۲-۸- پارامترهای مهم ساختاری بهینه شده دی­فنیل دی­فسفن ۲۷
جدول۲-۹- پارامترهای مهم ساختاری بهینه شده دی­فنیل دی­آزن ۲۸
جدول۲-۱۰- پارامترهای ساختاری بهینه شده برای RE=ER 28
جدول ۲-۱۱- خواص فیریکی و مقادیر طول پیوند دوگانه تجربی برای مولPh-E=E-Ph 31
جدول ۴-۱- مقادیر توابع ترمودینامیکی برای ساختارهای بهینه شده ترکیبات ۴-۱ ۱۰۶
جدول ۴-۲- انرژی رزونانسی انتقالات الکترونی دهنده-گیرنده برای ساختارهای بهینه شده ترکیبات ۴-۱ ۱۰۷
جدول ۴-۳- انرژی ΔEijوانتگرال همپوشانی(Fij) انتقالات الکترونی دهنده-گیرنده برای ترکیبات ۴-۱ ۱۰۸
جدول ۴-۴- مقادیر ممان دوقطبی(µ) برای ساختارهای بهینه شده ترکیبات ۴-۱ ۱۰۹
جدول ۴-۵- جمعیت الکترونی اوربیتال­های دهنده-گیرنده برای ساختارهای بهینه شده ترکیبات ۴-۱ ۱۱۰
عنوان صفحه
جدول۴-۶- انرژی اوربیتال های پیوندی و ضد پیوندی برای ساختارهای بهینه شده ترکیبات ۴-۱ ۱۱۱
جدول۴-۷- پارامترهای ساختاری برای ترکیبات ۴-۱ ۱۱۲
چکیده
مطالعه اثرات استریوالکترونی موثر برخواص پیکربندی ۱و۲-دی­فنیل دی­­آزن ، -دی­فسفن ، -دی­آرسن و –دی­استیبن با بهره گرفتن از روش­های مکانیک کوانتومی آغازین و تحلیلNBO
توسط: وحید مرادی
بر پایه روش (B3LYP/Def2-TZVPP) و تحلیل NBO خواص پیکربندی ۱و۲-دی­فنیل دی­آزن(۱) ، ۱و۲-دی­فنیل دی­فسفن(۲) ، ۱و۲-دی­فنیل دی­آرسن(۳) و ۱و۲-دی­فنیل دی­استیبن(۴) بررسی شد. نتایج حاصل نشان داد که اختلاف انرژی آزاد گیبس (G_Trans-Cis)Δ در دمای ۲۹۸.۱۵ درجه کلوین و فشار یک اتمسفر بین پیکربندی ترانس و سیس از ترکیب ۱ به ترکیب ۴ کاهش می­یابد. روش B3LYP/Def2-TZVPP پایداری پیکربندی ترانس ترکیبات ۱ تا ۴ نسبت به پیکربندی سیس مربوطه را نشان داد.
بر اساس نتایج بدست آمده ناپایداری پیکربندی سیس از ترکیب ۱ به ۴ کاهش می­یابد. تحلیل NBO برهمکنش اوربیتال­های دهنده-گیرنده (LP→ σ*) نشان داد که اثر آنومری تعمیم یافته (GAE_total= GAE_Trans - GAE _Cis) مرتبط با (LPM₁→ σ* _M2-Cphenyl) _و ( σ_M1-Cphenyl →σ* _M2-Cphenyl ) از ترکیب ۱ به ترکیب ۴ کاهش می­یابد. بنابراین تغییرات آنومری تعمیم یافته نمی­تواند تغییرات محاسبه شده انرژی آزاد گیبس را توضیح دهد. تغییرات GAE می ­تواند توسط عناصر غیر قطری مربوطه آن کنترل شود.
مقدار ممان دوقطبی محاسبه شده پیکربندی سیس از ترکیب ۱ به ۴ کاهش می­یابد. همچنین روند مشاهده شده اختلاف ممان دوقطبی (Δμ_cis-trans) بین پیکربندی سیس و ترانس ترکیبات ۱ تا ۴ مشابه با روند کاهشی مشاهده شده برای تغییرات ΔG مربوطه است. بنابراین مدل الکترواستاتیک مرتبط با برهم­کنش دوقطبی-دوقطبی توجیه کننده مقادیر DG محاسبه شده برای ترکیب های ۱ تا ۴ است.
یک رابطه مستقیم بین محاسبه GAE و پارامتر ∆ [r_M1-Cphenyl (Trans)–(Cis)] وجود دارد. رابطه بین ΔG_trans-cis ، GAE_trans-cis ، Δμ_cis-trans ، پارامترهای ساختاری و رفتار پیکربندی ترکیبات ۱ تا ۴ بررسی شد.
فصل اول
مقدمه
۱-۱-مقدمه
انرژی کل یک مولکول با شکل آن رابطه­ای مستقیم دارد، این انرژی کل ازچند مولفه تشکیل می­ شود که آن­ها را تا حدی می­توان به ویژگی­های ساختاری مشخصی نسبت داد. از جمله عواملی که در انرژی کل یک مولکول سهم دارند و ارتباط قابل درکی با ساختارمولکول دارند، می­توان به برهم­کنش­های غیرپیوندی ،کشش حلقه درسیستم­های حلقوی ، کشش­های پیچشی ناشی از پوشیدگی پیوندها، ناپایدار شدن به دلیل انحراف طول پیوندی یا زاویه پیوندی از مقادیر بهینه اشاره کرد. برعکس عوامل پایدارکننده­ای هم وجود دارند که دارای قیدهای هندسی هستند. اکثر این عوامل را می­توان در زمره اثرهای فضا الکترونی به شمار آورد یعنی برای بیشینه شدن برهم­کنش­های پایدارکننده به یک رابطه هندسی خاص نیاز دارند علاوه بر این، برهم­کنش­های دیگری نیز وجود دارند مثل تشکیل پیوند هیدروژنی یا برهم­کنش­های دوقطبی –دوقطبی که برای آن­ها قدرت برهم­کنش شدیداً ، به شکل هندسی مولکول بستگی دارد [۱].
اصولی که تحلیل تعادل­های صورت بندی برآن­ها استوار است، درچارچوبی بسط یافته­اند که خود پایه در مکانیک کلاسیک دارد. یک مولکول، کم انرژی­ترین شکلی را به خود می­گیرد که ازچرخش حول پیوند­های ساده خود و تنظیم زاویه­ها و طول پیوندها حاصل می شود. از آنجا که طول پیوند­ها وزوایای پیوندی از مولکولی به مولکول دیگر نسبتا به طورجزئی تغییر می­ کند، شکل مولکولی در وهله نخست به وسیله فرایندهای چرخشی آن تعیین می شود. بسیاری از مولکول­ها به دلیل انحراف از شکل­های هندسی ایده­آل، یک کشش از خود نشان می­ دهند. انرژی کشش، مقدار انرژی اضافی در مقایسه با یک مولکول مرجع و فاقد کشش است.
از دیدگاه اوربیتال مولکولی، انرژی مولکول برابر حاصل جمع انرژی اوربیتال­های اشغال شده است. محاسبه انرژی کل درآرایش فضایی متفاوت نشان می­دهد که انرژی تابعی از شکل هندسی است.
تفسیرفیزیکی این حکم برحسب موثر بودن همپوشانی اوربیتال­ها امکان پذیر است. همپوشانی میان اوربیتال­هایی که برهم­کنش پیوندی دارند، انرژی مولکولی را کاهش می­ دهند. اصطلاح اثرفضا الکترونی برای آن دسته ازروابط میان ساختار چرخشی و انرژی واکنش پذیری به کار می­رود که می­توان آن­ها را به برهم­کنش­های اوربیتالی به شکل هندسی ربط داد [۲].
در ترکیبات آلی اثرات متعددی برای توجیه ارجحیت ترکیب، ارائه شده­است. این اثرات شامل اثر آنومری، فوق مزدوج شدن، برهم­کنش دوقطبی-دوقطبی، رزونانس، تداخلات فضایی و غیره است. در هندسه ارجح بسیاری از مولکول­ها مشخص شده است که بیشترین برهم­کنش بین بهترین جفت دهنده تنها و بهترین پیوند گیرنده است [۳].
اثر آنومری موثرترین فاکتورکنترل صورتبندی در ترکیب­های آلی است. اثر آنومری اثری استریو­الکترونی است که طی آن در حلقه­های سیکلوهگزانی، گروه ­های متصل شده به کربن شماره دو، قرارگیری در حالت محوری را به حالت استوایی ترجیح می­ دهند. این در حالیست که بر طبق دافعه­های فضایی برای این گروه­ ها قرارگیری در حالت استوایی مورد انتظار است. توضیح برای توجیه اثر آنومری این است که در حالت استوایی ممان دو قطبی هر دو هترواتم در یک جهت می­باشند، در حالیکه در حالت محوری ممان­ها تقریبا مخالف یکدیگرند ، بنابراین برآیند آن­ها عددی کوچکتر است، پس در فرم محوری پایداری بیشتر و انرژی کمتر خواهد بود.
به اثر آنومری در ترکیب­های دارای پیوند دوگانه اثر آنومری تعمیم یافته گفته می­ شود. اثر آنومری تعمیم یافته نیز اثری استریوالکترونی است که طی آن در سیستم­های غیرحلقوی، گروه ­های متصل شده به اتم­ها، قرارگیری در حالت سیس را به حالت ترانس ترجیح می­ دهند. این در حالیست که بر طبق دافعه­های فضایی برای این گروه­ ها قرارگیری در حالت ترانس مورد انتظار است.