۰.۰۱۱۲

۱۲

۰.۰۰۷۹

۰.۰۰۷۶

۱۲

۰.۰۰۷۲

۰.۰۰۸۷

لازم به ذکر است که استفاده از روش ماتریس پاسخ واحد، برای جریان­های تحت­فشار صادق می­باشد، در حالیکه جریان مفروض در این مسئله به صورت آزاد می­باشد. بنابراین در این قسمت ابتدا این روش را برای مسئله، مورد آزمون قرار می­دهیم. به این منظور، مقادیر فرضی برای پمپاژ دو چاه در نظر گرفته شد و مقادیر افت به ازای این پمپاژها با بهره گرفتن از ضرایب پاسخ و رابطه­ ۳-۱۷ ، در مدل LINGO محاسبه شد و با مقادیر افت به دست آمده در مدل MODFLOW Visual(مقادیر واقعی) مقایسه شد (شکل­های ۴-۳ و ۴-۴). با توجه به نزدیکی نتایج هر دو مدل ، می­توان اظهار داشت روش ماتریس پاسخ واحد، در محاسبه­ی مقادیر افت در جریان آزاد نیز از دقت خوبی برخوردار می­باشد.

شکل ‏۴‑۲: نمای شماتیک سیستم فرضی در محیط نرم­افزار Visual MODFLOW
شکل ‏۴‑۳: مقایسه­ نتایج افت چاه ۱ در LINGO و Visual MODFLOW
شکل ‏۴‑۴: مقایسه­ نتایج افت چاه ۲ در LINGO و Visual MODFLOW
شبیه­سازی شرایط موجود
در اکثر مناطق، مصرف­ کنندگان واقع در بالادست رودخانه، به اقتضای موقعیت خود که دسترسی مناسب­تری به رودخانه را فراهم می­ کند به برداشت غیراصولی از رودخانه روی می­آورند. این مسئله برای مصرف­ کنندگان پایین­دست رودخانه شرایط ناعادلانه­ای را ایجاد می­ کند، چراکه از طرفی مجبور به پرداخت هزینه­ های پمپاژ آب زیرزمینی شده و از طرفی دیگر بایستی جهت تأمین کمبود آبی هزینه­ بیشتری را صرف کنند.
در این قسمت سعی شده است وضعیت موجود و رفتاری که مصرف­ کنندگان در شرایط واقعی دارند مدل گردد. به این منظور ابتدا مقادیر برداشت آب سطحی برای مصرف ­کننده­ بالادست در محیط Excel محاسبه شد (جدول ‏۴‑۳). به طوریکه مصرف ­کننده­ بالادست نیاز خود را با رعایت نیاز زیست­محیطی از رودخانه برداشت کرده و باقی­مانده­ی نیازش را از طریق پمپاژ آب زیرزمینی تأمین می­­کند. فرض می­ شود مصرف­ کنندگان به اندازه­ نیاز آب برداشت می­ کنند همچنین حداکثر افت آبخوان در محل چاه ۲۰ متر تعیین شده است و پمپاژ تا رسیدن به این افت انجام می­ شود. به این ترتیب پایین­دست قسمتی از نیاز خود را از باقیمانده­ی آب رودخانه به همراه جریان برگشتی بالادست تأمین کرده و برای جبران مقادیر کمبود، از آب زیرزمینی بهره­مند خواهد شد.با توجه به محدودیت افت آبخوان و وابسته بودن میزان پمپاژ چاه­ها به آن و میزان جریان برگشتی به چاه­ها و رودخانه که تابعی از میزان پمپاژ آبخوان می­باشد، نمی­ توان مدل شبیه­سازی را به طور کامل در محیط Excel حل کرد و لازم است از یک مدل شبیه­سازی- بهینه­سازی استفاده کرد. در ادامه این مدل تشریح گردیده است.
جدول ‏۴‑۳: مقادیر برداشت آب سطحی بالادست حاصل از شبیه­سازی در محیط Excel(مقادیر به میلیون متر مکعب)

برداشت آب سطحی بالادست

تفاضل جریان و نیاز زیست­محیطی

نیاز بالادست

نیاز زیست محیطی

جریان رودخانه

ماه

۱.۸۲

۱.۸۲

۵

۰.۷۸

۲.۶

مهر

۴.۲۷

۴.۲۷

۵

۱.۸۳

۶.۱

آبان

۵

۵.۶

۵

۲.۴

۸

آذر

۵

۵.۸۱