بیمه هایی که معمولا در ایران برای کارکنان در نظر گرفته می شوند ، از این قرار اند :

بیمه عمر،بیمه نقص عضو،بیمه بیکاری،بیمه حوادث،بیمه از کار افتادگی،بیمه خدمات درمانی،بیمه سرقت،بیمه بینایی،بیمه دندان و خدمات دانپزشکی،بیمه بیماری های روانی،بیمه بازنشستگی،بیمه تأمین اجتماعی ،بیمه تکمیلی کارکنان .(ابطحی،۱۳۸۰:صص۳۸۶-۳۸۴)
در ذیل به شرح مختصر برخی از بیمه های مذکور می پردازیم.
ب)بیمه عمر
بیمه عمر از انواع بیمه های کارکنان است که از زمان پیشین تاکنون برای کارکنان در نظر گرفته می شده است. بیمه عمر که به صورت گروهی برای سازمان ها با ارائه بیمۀ عمر گروهی،درحقیقت،کارکنان را از دلواپسی در مورد خانواده های خود رها می سازندو به آنان این اطمینان را میدهندکه پس ازمرگ آنان نیز زندگی اقتصادی خانواده شان آشفته نخواهد شد. این آسودگی خاطر موجب توجه بیشتر کارکنان به کار و تقویت حس فاداری آنان به سازمان می گردد. غالباً قراردادهای بیمه گروهی،همه کارکنان سازمان را بدون توجه به وضعیت جسمی آنان در بر می گیرد.( ابطحی،۳۸۶:۱۳۸۰)
ج)بیمه خدمات درمانی
بیمه خدمات درمانی برای کارکنان فقط برای مساعدت به آنان و افراد تحت تکفل شان در زمان بیماری استکه به صورت پرداخت در صدی از هزینه های درمانی اجرا می شود.
(ابطحی ،۳۸۷:۱۳۸۰)
در حال حاضر ،در کشور ما بر اساس قوانین و مقررات سازمان مدیریت و برنامه ریزی و وزارت کار و امور اجتماعی ، کلیۀ کارکنان مشمول استخدام کشوری، قانون کار وشرکت های دولتی و خصوصی می توانند در قبال پرداخت حق بیمه ( که بخشی از آن را کارفرما و بخشی دیگر را شخص بیمه شده می پردازد) از مزایای بیمه خدمات درمانی برخوردار شود(ابطحی ،۳۸۷:۱۳۸۰)
د) بیمه بیکاری
سازمان هایی هستند که کارکنان خود را در صورت از دست دادن شغل پیش از رسیدن به سن باز نشستگی تحت حمایت قرار می دهند؛چنین مزایایی را جبران بیکاری می نامند.
مستخدمینی که بطور موقت(به علت نبودن کار برای او ) اخراج می شود گاهی تا میزان ۹۰%میانگین درآمد خود را دریافت می کند. چنین همراهی و پرداختی پذیرش اخراج موقت را برای مستخدمینی که سابقه طولانی دارد آسان می کند و برای کارکنان کم سابق تر فرصت ادامه کار ررا فراهم می کند.(ال.دولان، ۴۹۳:۱۳۸۶)
۲-۱-۲۸بهداشت و ایمنی
اقدامات و تحقیقات جدی در زمینه امور ایمنی و بهداشت در محیط کار از پدیده های مربوط به انقلاب صنعتی در دنیا است. به اعتقاد عده ای از محققین اصولاً میزان سوانح و ضایعات انسانی قبل ازانقلاب صنعتی قابل ملاحظه نبوده که فکر مسئولین را بطور جدی به خود جلب نماید.
ذکر این نکته لازم است که کشورهای جهان سوم که در جهت صنعتی شدن گام بر می دارند از بعضی جهات بویژه از لحاظ مواجه شدن با تکنولوژی و کار با ماشین های سنگین و مخاطره زا تقریباً با همان شرایط مواجه هستند که کشورهای صنعتی در گذشته با آن مواجه بوده اند با این تفاوت که انسان های این سوی دنیا، فرهنگ و رفتاری غیر از مردان کشورهای صنعتی غرب دارند. بهمین جهت می توان گفت الگوها، توصیه ها و تکنیک های جوامع غرب پاسخگوی مسائل بهداشت و ایمنی واحدهای صنعتی ما نخواهد بود. ولی بعضی از ناسازگاریهای تکنیکی و متدولوژیکی بدان معنا نیست که آن اطلاعات و الگوها نادیده انگاشته شوند.
بهداشت و ایمنی در سازمان از مسائل مهمی است که باید در برنامه و خط مشی های استخدامی بدان توجه کافی مبذول گردد و اقدامات اساسی در تأمین این نوع خدمات بموقع صورت پذیرد. زیرا استفاده مطلوب از نیروی کار و مهارت های افراد برای سازمان امکان پذیر نمی باشد مگر آنکه کارکنان از سلامت کامل برخوردار و از خطر ابتلاء به بیماری و یا هر نوع حوادث ضمن کار به دور باشند.( ستاری، ۱۳۹۱: ۳۱۱)
الف)ویژگیهای مشترک بهداشت و ایمنی
با اینکه طرحهای بهداشت و ایمنی از استانداردها تبعیت می کند معذالک جزئیات هر طرح تابع شرایط، ویژگیهای کار و نوع ماشین آلات بکار رفته در هر مؤسسه است. شرایط محیط کار را از دو جهت می توان مورد توجه قرار داد:
الف- شرایط درون سازمانی (محیبط داخلی )
ب- شرایط برون سازمانی (محیط خارجی)
عوامل درون سازمانی که مستقیماً با بهداشت و ایمنی در ارتباط است عبارتند از : نور و روشنائی ، درجه حرارت ، رطوبت، صدا، هوا، آب و درجه مخاطراتی که ماشین ها و ابزار مختلف کار ممکن است برای کارکنان بوجود آورند.
در طرحهای بهداشتی و ایمنی باید دو نوع پیش بینی به عمل آید : اول ، پیش بینی ایجاد شرایطی با حداکثر بهداشت و حداقل خطر . دوم ، مطبوع و مطلوب نگهداشتن هر چه بیشتر محل کار .
یکی از مواردی که امروزه بیشتر جلب توجه متخصصیت را نموده موضوع آلودگی صدا می باشد.
سایر نکاتی که در رابطه با شرایط داخلی بهداشت و ایمنی است بطور خلاصه عبارتند از:
خسارات ناشی از نامناسب بودن محل استقرار متصدی انجام کار .
صدمات ناشی از جابجائی اجسام سنگین و کار با ماشین های مختلف .
خسارات ناشی از نامطلوب بودن میزان نور و روشنائی ، درجه حرارت و رطوبت .
گاز، دود و تشعشع های مختلف و خسارات ناشی از انها ( در معادن، آزمایشگاهها، رادیولوژی).
شرایط بهداشتی و ایمنی خارج از محیط کار نیز دو دسته اند:
دسته اول مواردیست که در اختیار مؤسسات و واحدهای تولیدی قرار دارند، از قبیل پیش بینی وسیله ایاب و ذهاب سالم و مطمئن ، جلوگیری از آلودگی فضای داخلی ، ایجاد فضای سبز و نظیر اینها.
دسته دوم مواردیست که مستقیماً در کنترل مؤسسات نبوده بلکه شرایط کلی محیط زیست حاکم بر آنست و معمولاً دولت در کنترل آن دخالت می نماید.مسائل عمومی بهداشتی – درمانی، آلودگی های مختلف شهری، ترافیک شهرها و جاده از این قبیل مسائل می باشد.
ب)سلامت ایمنی و رفاه کارکنان:
مدیران همراه به فکر افزایش کیفیت و کمیت کار هستند و تعداد کمی از آنان واقعا ًبه سلامت جسم و روح، ایمنی، رفاه و امنیت اجتماعی و اقتصادی کارکنان می اندیشد.
در اواسط قرن نوزدهم،اصولاً انتظارات مدیران از کارکنان بسیار بالا بود و در کشورهای صنعتی، ساعات کاری طولانی، شرایط نا مطلوب محیط کار و افزایش تولید را به کارکنان تحمیل می کردند. در قرن بیستم هم در کشورهای در حال توسعه ،به ویژه در بخش خصوصی،انتظارات کارفرمایان از کارکنان بیش از حد بوده و شرایط نا مطلوب کار، در ساعات کاری طولانی و کارهای سخت و خارج از توان به کارکنان تحمیل می شده است. به همین سبب، اکنون دولتها برای جلوگیری از احجاف کارفرمایان در حق کارکنان، قوانین و مقرراتی را به منظور تضمین سلامت، ایمنی،رفاه و امنیت کارکنان شاغل در بخشهای دولتی و خصوصی وضع و اجرا می کنند.(ابطحی ،۳۴۶:۱۳۸۰)
سلامت
سازمان جهانی بهداشت (WHO) سلامتی را مجموعه‌ای از رفاه، آسایش کامل جسمانی، روانی و اجتماعی تعریف کرده است که هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندارد ؛ سلامت روانی لازمه حفظ و دوام عملکرد اجتماعی، شغلی و تحصیلی افراد جامعه است و در واقع سلامتی پاسخ سه‌گانه وضعیتهای جسمی، روانی و اجتماعی نسبت به محرکهای داخلی و خارجی در جهت نگهداری ثبات و راحتی می‌باشد. طبق آمار WHO، ۵۲ میلیون نفر از مردم جهان در سنین مختلف از بیماریهای شدید روانی رنج می‌برند و ۲۵۰ میلیون نفر بیماری خفیف روانی دارند.(صاحبی،۲۷،۱۳۸۶)
سلامت عبارت است از آسایش جسم و روح و مبتلا نبودن به بیماری های جسمی روحی- روانی و رواتنی.
در مدیریت منابع انسانی، سلامت کارکنان از آن جهت مهم است که اصولاً شخص سالم، شخصی است که با محیط اطراف خود اعم از محیط خانوادگی ، اجتماعی و کاری سازگار است، شخصی سالم، معمولا زندگی را زضا بخش و خوشایند می یابد و شیوه زندگی او چنان است که می کوشد آن را برای خود و دیگران شیرین سازد. بنابراین،داشتن کارکنان سالم در سازمان باعث خواهد شد که محیط کاری شاداب، سرزنده، پر تحرک و ثمر بخش باشد و رسیدن به هدفهای سازمان و مدیریت کارکنان آسانتر گردد.
سالانه منابع بسیار زیادی بابت زیان تولید کم ناشی از بیماری کارکنان متوجه سازمان می گردد. مقداری از این زیانها ممکن است به سبب غیبتهای قابل پیش بینی ناشی از بیماری های جزئی مانند سرما خوردگی، گلودرد، و مانند آن باشد که تا حدی اجتناب ناپذیر است.
بیماری های دیگر که زیانهای بیشتری وارد می آوردبیماری های شخصی هستند که جسم و روح کارکنان را آزار می دهند. این بیماریها معمولاً ناشی از قرار گرفتن در معرض آلودگی های هوا، غذا، سروصدا، تشعشات شیمیایی یا اتمی و ….. هستند که بیشتر در محیط های کاری یافت می شوند. علاوه بر این استعمال سیگار، مصرف الکل، سایر مواد مخدر نیز معمولا برای رهایی از رفتارهای عصبی به آنها پناه برده می شود، ارقام زیان ها تا حد بسیار زیادی افزایش می دهند. (ابطحی ۱۳۸۰ : ۳۴۸ )
ج)برنامه های آموزشی و انگیزشی:
ارتباط صحیح و برنامه های آموزشی، پایه ترویج ایمنی است. معمولا آموزش ایمنی بخش جدا نشدنی از برنامه های آشنایی کارکنان تازه است. این آموزش ممکن است شامل سخنرانی درباره ایمنی، نمایش فیلم و اسلاید، و انتشار نوشته هایی به صورت کتاب راهنما و جزوه باشند. برای اثر بخشی آموزشهای ایمنی ،سر پرستان باید به طور مداوم این آموزشها را در محل کار تقویت کنند. (عباسیه،۴۸:۱۳۹۱)
۲-۱-۲۹بهداشت و درمان
حفظ سلامت کارکنان بدو اقدام اساسی نیازمند است:اول – اقدامات پیشگیری،که رعایت اصول بهداشتی است. دوم – خدمات درمانی.
اگر به طور کلی در مملکت، بهداشت در سطح مطلوبی نباشد، هر قدر مؤسسات در این زمینه تلاش کنند نتیجه کار محسوس و مؤثر نخواهد بود. بنابراین مسئله تأمین شرایط بهداشتی در محل کار و جامعه بطور مستمر بر هم متقابلاً تاثیر دارند.
اینک به ذکر بعضی از اقدامات اداری و سازمانی و رعایت اصول بهداشتی می پردازیم:
الف)معاینات پزشکی:از جمله اقدامات لازم در جهت حفظ سلامت کارکنان انجام معاینات و تشکیل مدارک پزشکی منظم برای هر یک از کارکنان در طول عمر خدمتی می باشد.
معاینات پزشکی برحسب مورد به یکی از روش های زیر انجام می شود:
آزمایش کامل پزشکی
آزمایشهای خاص برای تشخیص بیماریهای مسری و بیماریهای عفونی