۱-۲-۴: ارتفاع بوته
نتایج بدست آمده نشان داد که هیچیک از منابع تغییرات اثر معنی دار بر ارتفاع نهایی بوته گندم در مرحله برداشت نداشتند (جدول ۱۴-۴). شکل (۳-۴) نشان دهنده اثر سطوح مختلف عناصر مغذی بر ارتفاع نهایی بوته گندم در مرحله برداشت ( ۱۳۳روز پس از کاشت) میباشد. مطابق شکل (۳-۴) بیشترین ارتفاع بوته گندم از تیمارM4 (مخلوط دو عنصر ماکرو و شش عنصر میکرو) با ارتفاع ۸۹/۸۵ سانتیمتر بدست آمد. و تیمارهای M1(شاهد بدون مصرف کود)، M2 (کود حاوی دو عنصر ماکرو) و M3 (کود حاوی شش عنصر میکرو) به ارتفاع ۹۳/۸۴، ۴۷/۸۴ و ۹۷/۸۳ سانتیمتر به ترتیب در اولویتهای بعدی قرارگرفتند. شکل (۴-۴) نشان دهنده اثر سطوح مختلف تراکم بر ارتفاع نهایی بوته گندم در مرحله برداشت ( ۱۳۳روز پس از کاشت) میباشد. مطابق شکل (۴-۴) بیشترین ارتفاع بوته گندم از تیمار D1با کمترین تراکم کاشت یعنی۴۰۰ بوته در متر مربع بدست آمد. و تیمارهای D2 (تراکم ۵۰۰ بوته در متر مربع)، D4 (تراکم ۷۰۰ بوته در متر مربع) و D3(تراکم ۶۰۰ بوته در متر مربع) به ارتفاع ۷۷/۸۵، ۳۹/۸۴ و ۷۴/۸۲ سانتیمتر به ترتیب در اولویتهای بعدی قرارگرفتند.
جدول ۱۴-۴: تجزیه واریانس ارتفاع نهایی بوته گندم در مرحله برداشت | ||
منبع تغییر | درجه ازادی | مجموع مربعات |
تکرار | ۲ | ۵۴/۹۴ ۱۳۱۲/۰ |
عناصر مغذی | ۳ | ۹۴/۲۳ ۷۷۷۲/۰ |
تراکم | ۳ | ۲۹/۹۳ ۲۵۳۳/۰ |
تراکم × عناصر مغذی | ۹ | ۲۲/۲۲۸ ۳۵۰۶/۰ |
اشتباه ازمایشی | ۳۰ | ۱۰/۶۵۲ |
ضریب تغییرات(درصد) | ۴۹/۵ | |
توان بالا و سمت راست نشان دهنده ی احتمال معنی داری خطا است |
پژوهشهای صورت گرفته در زمینه رقابت بین گونه ای، نشان داده که تجزیه و تحلیل خصوصیات رشد گیاهی شامل تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ کانوپی، سرعت رشد گیاه، روند رشدی گونه ها (سلیمانی و همکاران، ۱۳۸۹) و خصوصیات ساختار کانوپی نظیر سرعت توسعه و دوام سطح برگ (سلیمانی و همکاران، ۱۳۸۹؛ دایگوویش و همکاران، ۱۹۹۹)، توزیع فضایی و زمانی سطح برگ در عمق کانوپی، زاویه برگها (حسن زاده دلویی و همکاران، ۱۳۸۲؛ نصیری محلاتی، ۱۹۹۸؛ ترا اوره و همکاران، ۲۰۰۳) و همچنین، خصوصیات مورفولوژیکی مانند ارتفاع، تعداد پنجه یا شاخه های جانبی (حسن زاده دلویی و همکاران، ۱۳۸۲؛ دایگوویش و همکاران، ۱۹۹۹؛ نگوآجیو و همکاران، ۲۰۰۱؛ آسکیو و ویلکات، ۲۰۰۲؛ ترا اوره و همکاران، ۲۰۰۳) تعیین کننده قابلیت بهره برداری گونه ها از نور و توانایی رقابتی آنهاست. ترا اوره و همکاران (۲۰۰۳) در بررسی رقابت گاو پنبه۱ و هیبریدهای مختلف سورگوم۲ ارتفاع بیشتر هر یک از گونه های رقیب را عامل برتری رقابتی بر شمردند. سعادتیان و همکاران (۱۳۹۲) در بررسی تأثیر خصوصیات رشدی علفهای هرز چاودار۳ و خردل وحشی۴ بر افت عملکرد گندم۵ بیان داشتند که اگرچه با افزایش تراکم علفهرز صفات شاخص سطح برگ، ماده خشک تجمعی، سرعت رشد محصول، دوام شاخص سطح برگ و دوام ماده خشک چاودار و خردل وحشی بیشتر شد. امّا در رقابت با ارقام گندم مقدار صفات یکسان نبود و رقم الوند نسبت به سایسون ممانعت بیشتری در رشد و بهره برداری از منابع برای دو گونه هرز به وجود آورد. احتمالاً تأثیر منفی کمتر رقابت بر شاخص سطح برگ و ماده خشک و دوام آنها در رقم الوند به سبب ارتفاع بیشتر و ثبات آن نسبت به سایسون بوده که موجب بهره برداری بهتر رقم الوند از منبع نور شده است. همچنین نیاز کودی پایینتر رقم الوند در مقایسه با سایسون قدرت تحمل این رقم در برابر کاهش دسترسی به منابع غذایی از طریق خاک را کاهش داده است. تمامی این عوامل موجب شد تا علی رغم برتری تولید دانه رقم سایسون در شرایط عاری از علف هرز، در شرایط تداخل، عملکرد دانه رقم
-
- Abutilon theophrasti