مذکر
مونث
اختلاف خانوادگی
فساد اخلاقی
سرقت
نزاع و درگیری
اختلافات (مالی، ملکی و قبلی)
سایر انگیزهها
نامعلوم
۴۶
۱۴
۹
۸
۶
۱۰
۶
۴
۱۷
فصل دوم:
((ادبیات تحقیق))
مبحث اول :بررسی جرم شناختی قتل عمد
۲-۱-تعاریف و مفاهیم قتل:
۲-۱-۱-تاریخچه قتل:
الف-قبل از اسلام :
همان گونه که می دانیم و در مقدمه نیز اشاره شد قتل انسان مهترین آسیبی است که به افراد جامعه وارد می شود این جنایت فقط از جهت سلب حیات انسان مهم نیست بلکه واکنشی که جامعه در مقابل آن نشان می دهد دارای اهمیت به سزایی است در اوایل، جامعه بشری که نفع و فایده عمومی به معنای امروزی را درک نکرده بود در مجازات قاتل مداخله ای نداشت. این امر یک موضوع شخصی و حقوقی به شمار می رفت ولی دم می توانست انتقام خود را از شخص و وابستگان وی بگیرد و هر نوع مجازاتی که برایش در نظر می گرفت می توانست اعمال نماید و یا اینکه فقط به جبران خسارت وارده بسنده می نمود. مجازات قاتل در دوران قدیم برای تنبیه دیگران یا حفظ نظم اجتماعی نبود بلکه بیشتر برای تسکین آلام خانواده مقتول بود چه بسا که این گونه قتل ها سبب بروز اختلافات قبیله ای و وقوع کشتارهای دسته جمعی و قبیله ای می شد. با گذشت زمان انتقام خصوصی جای خود را به جامعه داد و این جامعه بود که متضرر اصلی بزه قتل بود و در نهایت عهد دار تعقیب و مجازات قتل گردید و با گذشت زمان و کشته شدن یک نفر نظام جامعه به شدت مختل شد و برای برقراری نظم و انضباط در جامعه جز با اعدام قاتل امکان نداشت. بدیهی ترین مجازاتی که از همان اول برای قتل در نظر گرفته می شد، مجازات اعدام بود. در قوانین یهود بزه قتل آن قدر بزرگ بود که هیچ مانعی نمی توانست جلوی مجازات قتل را بگیرد. در یونان قدیم اعدام جنبه مذهبی داشت و به عنوان کفاره از گناه انجام می گردید. در روم قدیم نیز مجازات اعدم قبل از الواح دوازه گانه رسم بود و گویا اولین پادشاهی که در هفتمین سال قبل از میلاد مسیح این مجازات را به نام جامعه اجرا می کرد(توما) پادشاه افسانه ای روم قدیم بوده است بعدها الواح دوازه گانه عین این مجازات را درباره قاتلین مقرر داشتند. بعد از الواح دوازه گانه قانون معروف کوبرنلیا مجازات قتل را تکمیل نمود. در پاره ای از قوانین قدیم مثل ژرمن و فرانک اعدام جنبه خصوصی داشت و اولیاء دم می توانستند به جای اعدام مطالبه خون بها نمایند پس از مدتی انتظارات زیاد خانواده مقتول سبب تثبیت نرخ معین و ثابت برای خون گردید و خانواده مقتول نمی توانست بیش از آن مقدار مطالبه نمایند. دوره اول به اسم نرخ های اختیاری و دوره دوم به نام نرخ های قانونی یا اجباری معروف است و در قرن سیزده میلادی تقریباً در اکثر جاها مجازات قتل اعدام در نظر گرفته شده بود، لکن اخیراً در اکثریت کشورها به جز چند کشور مجازات قتل را اعدام نمی دانند بلکه برای قتل مجازات حبس را در نظر می گیرند.(نظری ، ۱۳۸۴،ص :۱۱)
ب-بعد از اسلام و در فقه امامیه:
در فقه اسلامی اهمیت به سزایی به قتل نفس داده شده به نظر قانون گذار اسلامی شخصیت فرد آن قدر بالاست که اگر شخصی مرتکب قتل شود عملاً عضوی از جامعه اسلامی را از بین می رد به علاوه قاتل مرتکب گناه کبیره شده که هم مستوجب مجازات دنیوی و هم مستوجب مجازات اخروی می باشد قتل در اسلام سه نوع است:قتل عمد، شبه عمد،قتل خطئی.
موضوع پژوهش ما قتل عمدی است که همواره پلیس درگیر کشف آن است و مجازات آن بر اساس قوانین برگرفته از شرع مقدس اسلام قصاص است و در پاره ای از موارد دیه و در بعضی موارد نیز مالی بیش از مبلغ دیه، ولی باید پذیرفت که شارع مقدس با وجود مسلط ساختن ولی دم بر قصاص و با حفظ آخرین آثار انتقام شخصی و جنبه خصوصی قتل عمد مفهوم جنبه عمومی جنایت را نیز به کلی فراموش نکرده است زیرا مفهوم کلیه آیات و اخبار در مقام اول ممنوع بودن این جنایت به منظور حفظ امنیت و نظام اجتماعی می باشد.
ج-قتل از منظر قرآن کریم:
قرآن کریم در آیات متعددی حرمت و اهمیت قتل را بیان فرموده استکه در این قسمت به لحاظ اهمیت موضوع برخی از این آیات آورده می شود:
«و من یقتل مومناً معتمداً فجزاوه جهنم خالداً فیها و غضب الله علیه و لعنه و اعدله عذاباً عظیما» و هر کس ، فرد با ایمانی را از روی عمد به قتل برساند مجازات او دوزخ است در حالی که جاودانه در آن
می ماند و خداوند بر او غضب می کند و او را از رحمتش دور می سازد و عذاب عظیمی برای او آماده ساخته است».(قرآن کریم-سوره نساء ، آیه ۹۳).
«من کان لمومن ان یقتل مومنا الا خطا» هیچ فرد با ایمانی مجاز نیست که مومنی را به قتل برساند مگر اینکه این کار از روی خطاء و اشتباه از او سر زند».(قرآن کریم سوره نساء آیه ۹۳)
سپس برای کسی که اشتباهی اقدام به چنین کاری کرده است مجازاتدیه در نظر گرفته شده است:
از آیات فوق به خوبی حرمت قتل نفس مشخص می شود مفسر تفسیر راهنما درباره آیه ۹۳ سوره نساء نوشته است (تفسیر راهنما،جلد۳، ص ۵۲۱)
۱-خلود در جهنم غصب و لعنت الهی،کیفر کشتن مومن از روی عمد است
۲-عذاب بزرگ الهی در انتظار کسی است که مومنی را از روی عمد به قتل برساند
۳-کشتن عمدی مومن از گناهان بسیار بزرگ است
همچنین در این باره فرموده اند«قتل نفس از گناهان کبیره است»(علل الشرایع-ص ۴۷۸)