۰٫۹۲

Adjusted Goodness of Fit Index (AGFI)

نتایج تفضیلی مدل‌های اندازه‌گیری در فصل چهارم آورده شده است.
۳-۶- روش‌های تجزیه و تحلیل اطلاعات
آمار توصیفی به مجموعه روش‌هایی اطلاق می­ شود که برای جمع­آوری، خلاصه کردن، طبقه ­بندی و توصیف حقایق عددی به‌کار می­رود. در واقع این آمار، داده ­ها و اطلاعات پژوهش را توصیف می­ کند و طرح یا الگویی کلی از داده ­ها برای استفاده سریع و بهتر از آن‌ها به دست می­دهد. به عبارت دیگر با آمار توصیفی حجم عظیمی از داده‌های خام را می‌توان تلخیص کرد به طوری که بتوان با نگاهی اجمالی به آن اطلاعاتی کلی را استخراج نمود.

نقش آمار توصیفی در واقع، جمع‌ آوری، خلاصه کردن و توصیف اطلاعات کمی به دست‌آمده از نمونه‌ها یا جامعه‌ها است. اما محقق معمولا کار خود را با توصیف اطلاعات پایان نمی‌دهد، بلکه سعی می‌کند آنچه را که از بررسی گروه نمونه به دست آورده است به گروه‌های مشابه بزرگتر تعمیم دهد. تئوری‌های روان‌شناسی از طریق تعمیم نتایج یک یا چند مطالعه به آنچه که ممکن است در مورد کل افراد جامعه صادق باشد به وجود می‌آیند. از طرف دیگر در اغلب موارد مطالعه تمام اعضای یک جامعه ناممکن است. از این‌رو محقق به شیوه‌هایی احتیاج دارد که بتواند با بهره گرفتن از آن‌ها نتایج به دست‌آمده از مطالعه‌ی گروه‌های کوچک را به گروه‌های بزرگتر تعمیم دهد. به شیوه‌هایی که از طریق آنها ویژگی‌های گروه‌های بزرگ براساس اندازه‌گیری همان ویژگی‌ها در گروه‌های کوچک استنباط می‌شود، آمار استنباطی گفته می‌شود.
در این پژوهش از دو روش آمار توصیفی برای تحلیل اطلاعات جمعیت شناختی و آمار استنباطی برای آزمون فرضیات استفاده شده است.
۳-۶-۱- آزمون میانگین یک جامعه آماری
در خصوص سنجش مطلوبیت شاخص‏ها دو دیدگاه وجود دارد. در دیدگاه اول گویه ­های کیفی(مقیاس ترتیبی) در نظر گرفته می­شوند و از طریق آزمون دو جمله‌ای مورد ارزیابی قرار می­گیرند. اما در دیدگاه دوم، گویه ­های کمی(مقیاس فاصله­ای) در نظر گرفته می­شوند. پس؛ محاسبه­ی میانگین و انحراف معیار معنادار می­ شود. در دیدگاه دوم از آزمون میانگین استفاده می­ شود. در این آزمون میانگین جامعه در سطح خطای α مورد بررسی قرار می‌گیرد[۲۰]. در این آزمون مطلوبیت بیشتر بودن میانگین از ۳ (مقدار متوسط) می‌باشد که برای اجرای آزمون از نرم‌افزار SPSS 18 استفاده شده است. در تحقیق حاضر جهت سنجش متغیرهای اصلی هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی از آزمون میانگین استفاده کرده‌ایم. این آزمون تعیین می‌کند که هر یک از ابعاد و شاخص‌های متغیرهای تحقیق در چه وضعیتی قرار دارند و براین اساس می‌توان پیشنهادهایی را برای بهبود این ابعاد در شعب بانک ملی استان مازندارن ارائه داد.
۳-۶-۲- ضریب همبستگی
ضریب همبستگی، شدت و نوع رابطه‌ی(مستقیم یا معکوس) بین دو متغیر را نشان می‌دهد. از آنجا که داده‌های تحقیق، از نوع کمی هستند، از ضریب همبستگی پیرسون برای آزمون ارتباط بین آنها استفاده شده است. فرمول ضریب همبستگی پیرسون در رابطه زیر نشان داده شده است.

در این رابطه:
:Xمتغیر مستقل
:Y متغیر وابسته
:N حجم نمونه
می‌باشند.
در تحقیق حاضر برای بررسی رابطه بین ابعاد متغیرهای تحقیق از آزمون همبستگی استفاده شده است.
۳-۶-۳- مدل سازی معادلات ساختاری
مدل معادلات ساختاری یک رویکرد آماری جامع برای آزمون فرضیه‌هایی درباره‌ی روابط بین متغیرهای مشاهده شده^[۲۴] و متغیرهای مکنون^[۲۵] می‌باشد. از طریق این رویکرد می‌توانیم قابل قبول بودن مدل­های نظری را در جامعه‌‌های خاص با به‎کارگیری داده‌های همبستگی، غیرآزمایشی و آزمایشی آزمون نمود.
این روش، فن مدل­سازی آماری است که فنون دیگری مثل رگرسیون چند متغیره، تجزیه و تحلیل عاملی، تجزیه و تحلیل مسیر را در برمی­گیرد و تمرکز اصلی آن بر روی متغیرهای پنهان است که توسط شاخص‌های اندازه­پذیر و متغیرهای آشکار تعریف می­شوند. با به‎کارگیری این روش می­توان روابط علت و معلولی میان متغیرهایی که به­ طور مستقیم قابل مشاهده نیستند، را با توجه به خطاها استنتاج نموده و میزان همبستگی و شدت اثرگذاری هر یک را بر دیگری مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. این نوع مدل­سازی شاید تجزیه و تحلیل مسیری است که از آن تخمین­های پارامتری روابط مستقیم میان متغیرها را تأمین می­ کند. در این روش مانند رگرسیون، کمی سازی روابط میان متغیرهای مستقل و وابسته صورت می­گیرد. البته برخلاف پارامترهای رگرسیونی که همبستگی­های تجربی را نشان می­ دهند، پارامترهای ساختاری همبستگی های علّی را بیان می­ کنند[۲۱].
فرایند تجزیه و تحلیل ساختارهای کوواریانسی (مدل­یابی معادلات ساختاری) شامل گام­های زیر است:
بیان مدل (۱-ساخت یک مدل ساختاری فرضی، ۲-ساخت ماتریس واریانس مشاهده شده برای متغیرهای مکنون، ۳-ارزیابی حالت تعیین^[۲۶] مدل)؛
تخمین مدل (۱-جمع­آوری داده ­ها، ۲-ساخت ماتریس واریانس-کوواریانس متغیرهای اندازه ­گیری شده، ۳-ایجاد یک مجموعه از ماتریس­ها برای برنامه لیزرل و اجرای آن، ۴-ارزیابی تناسب^[۲۷] یا برازش مدل)؛
اصلاح مدل؛
آزمون فرضیه؛
تفسیر مدل؛
ابلاغ یا نوشتن گزارش پژوهشی (به شکل نمودار مسیر).
فرضیه‌ی مورد بررسی در یک مدل معادلات ساختاری، یک ساختار علٌی خاص بین مجموعه ­ای از سازه‎های غیرقابل مشاهده است. این سازه­ها از طریق مجموعه ­ای از متغیرهای مشاهده­گر(نشانگر یا قابل مشاهده) اندازه ­گیری می­ شود. یک مدل معادلات ساختاری کامل از دو مؤلفه تشکیل شده است: الف)ساختاری که ساختار علٌی خاصی را بین متغیرهای مکنون مفروض می­دارد، و ب)یک مدل اندازه ­گیری که روابطی را بین متغیرهای مکنون و مشاهده­گر تعریف می­ کند.
متغیرهای مکنون در مدل معادلات ساختاری به دو دسته­ی برون­زا^[۲۸] و درون­زا^[۲۹] تقسیم می­ شود. متغیرهای برون­زا متغیرهایی است که علت تغییرات آن­ها در مدل منظور نشده و خارج از مدل است. متغیرهای درون­زا نیز متغیرهایی هستند که تغییرات آن­ها توسط متغیرهای موجود در مدل پیش‎بینی شده است[۱۲].
در ارزیابی مدل از پنج آزمون χ۲، نسبت کای دو بر درجه آزادی (χ۲/df)، مقدار میانگین مجذور خطاها (RMSEA)، تناسب برازش^[۳۰] (GFI) و تناسب برازش تعدیل یافته آن ^[۳۱] (AGFI) استفاده می‎شود. آزمون χ۲ به واقع شاخص بدی برازش است و هر چه ارزش‌های آن کوچکتر باشد نشان می‎دهد مدل تناسب بهتری دارد. از این شاخص اغلب به عنوان شاخص موفقیت نام برده می­ شود. این شاخص به سادگی نشان می­دهد که آیا بیان مدل ساختار روابط میان متغیرهای مشاهده شده را توصیف می­ کند یا خیر. هر چه χ۲ کوچکتر باشد بهتر است.
فرضیات آماری:
H0 : مدل تبیین شده، ساختار روابط میان متغیرهای مدل را توصیف نمی­کند
H1: مدل تبیین شده، ساختار روابط میان متغیرهای مدل را توصیف می­ کند
این شاخص معمولا نسبت به اندازه نمونه حساس است، چون ممکن است یک مدل در اندازه کم تناسب داشته باشد، ولی در نمونه زیاد برازش نداشته باشد؛ برخی از پژوهشگران نسبت کای دو بر درجه آزادی (χ۲/df) را به عنوان شاخصی جایگزین استفاده می­ کنند، اما این شاخص نیز از محدودیت مشابه رنج می­برد و مقدار مجاز آن ۳ می­باشد. مقدار میانگین مجذور خطاها (RMSEA)، نیز هرچه کمتر باشد بهتر است؛ زیرا این آزمون همان­گونه که از نامش پیداست این معیار برای میانگین اختلاف بین داده ­های مشاهده شده و داده ­های مدل است. مقدار مجاز این شاخص کمتر از ۱/۰ می­باشد و مقدار کوچکتر از ۰۸/۰ نشان دهنده‌ی برازش عالی مدل است. البته مقدار ۰۸/۰ تا ۱/۰ برای این شاخص نیز نشان دهنده‌ی برازش متوسط مدل می‌باشد[۱۷].
اعداد معناداری مدل نیز می­بایست بیشتر از ۱٫۹۶ (یا کمتر از ۱٫۹۶-) باشد[۱۷]. در این پژوهش از نرم افزار LISREL 8.5 برای بررسی رابطه‌ی علٌی میان متغیرها در روش مدل­یابی معادلات ساختاری استفاده شده است.
۳-۶-۴- تجزیه و تحلیل واریانس فریدمن
این آزمون هنگامی به کار می‌رود که داده‌های آماری حداقل ترتیبی باشند و بتوان با مفهوم ترتیبی آنها را در رده‌بندی دو طرفه مرتب نمود.
به کمک این آزمون می‌توان متغیرهای موجود در تحقیق را رتبه‌بندی نمود[۱۳].
آماره آزمون فریدمن  به شرح زیر تعریف می‌شود.

که در آن:
n: تعداد موارد یا پاسخ دهندگان
K: تعداد متغیرهایی که رتبه‌بندی می‌گردند
R: حاصل جمع رتبه‌های داده شده به متغیرها از سوی پاسخ دهندگان
در تحقیق حاضر نیز برای رتبه بندی ابعاد مرتبط با هر یک از متغیرهای هوش معنوی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی از آزمون فریدمن استفاده شده است.
۳-۷- جمع‌بندی و خلاصه فصل سوم
در این فصل به بررسی روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش پرداخته شد. در ابتدا روش جمع‌ آوری داده‌ها مورد بررسی قرار گرفت. سپس به پایایی و روایی پرسش‌نامه‌های مورد استفاده پرداخته شد. برای بررسی پایایی پرسش‌نامه‌ها از آلفای کرونباخ استفاده شد که مقادیر بالای ۰٫۷ نشان دهنده پایایی مناسب پرسش‌نامه‌ها است. همچنین، در تعیین روایی از روایی محتوا و سازه استفاده شد که نتایج حاکی از روایی مناسب پرسش‌نامه‌ها است. سپس، جامعه آماری تحقیق، نحوه برآورد حجم نمونه و نحوه‌ی نمونه‌گیری پرداخته شد و در انتها نیز روش های آماری آزمون فرضیه‌ها مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر، برای جمع‌ آوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های استاندارد و برای تنظیم ادبیات تحقیق از منابع کتابخانه‌ای استفاده شده است. جامعه آماری پژوهش حاضر را کارکنان بانک ملی استان مازندران تشکیل می‌دهد. این بانک در استان مازندران دارای ۱۸۳۴ کارمند شامل ۱۷۲۸ نفر مرد و ۱۰۶ نفر زن می‌باشد. بعد از توزیع ۵۵۰ پرسش‌نامه در بین کارکنان، تعداد ۳۲۳ پرسش‌نامه قابل استفاده تشخیص داده شد.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده‌ها