فهرست مطالب عنوان صفحه 1- کلیات 2 1-1. مقدمه 2 1-2. اهمیت و ضرورت تحقیق 5 1-3. هدف تحقیق 6 1-4. سوالات تحقیق 7 1-5. فرضیات تحقیق 7 1-6. روش تحقیق 8 1-7. ساختار پایان نامه 8 2- مروری بر مطالعات انجام شده 9 2-2. مطالعات انجام شده در خارج 12 2-3. مطالعات انجام شده داخلی 17 3- مبانی نظری و ساختار الگو 29 3-1. مقدمه 30 3-2. بازار 31 3-2-1. عناصر و متغیرهای بازار 32 3-3. انحصار 34 3-3-1. انواع انحصار و عوامل آن 35 3-3-1-1. مکتب ساختارگرایی 36 3-3-1-2. مکتب شیکاگو – یو.سی.ال.ای 37 3-3-2. نقش ساختار بازار در تجارت خارجی 38 3-4. تمرکز صنعتی 39 3-4-1. تمرکز کلی و انفرادی (صنعتی) 39 3-4-2. صرفههای اقتصادی (صرفهجویی ناشی از مقیاس) 40 3-4-2-1. روشهای تخمین حداقل مقیاس کارای بنگاه 42 3-4-3. اندازه گیری تمرکز 42 3-4-4. روشهای اندازه گیری تمرکز در بازار 43 3-4-4-1. معیارهای مطلق و نابرابری تمرکز 44 3-4-5. شاخصهای اندازه گیری تمرکز 44 3-4-5-1. ملاحظاتی در خصوص شاخصهای تمرکز 44 3-4-6. معرفی شاخصهای مطلق تمرکز 46 
3-4-6-1. نسبت تمرکز چند بنگاه (k بنگاه) 46 3-4-6-2. شاخصهای هانا و کی (HK) 47 3-4-6-3. شاخص هرفیندال- هیرشمن (HHI) 48 3-4-7. محدودیت و مشکلات شاخصهای تمرکز 50 3-4-7-1. محدودیت واردات 50 3-4-8. تغییرات فنآوری و تمرکز 51 3-4-9. تمرکز و سودآوری 51 3-4-10. نظریه های تمرکز 52 3-4-10-1. صرفهجویی ناشی از مقیاس و تمرکز (برداشت دترمینیستیکی) 52 3-4-10-2. برداشت تصادفی تمرکز 53 3-4-11. عوامل موثر بر سطح و تغییرات تمرکز 54 3-5. موانع ورود 54 3-5-1. انواع موانع ورود 56 3-5-1-1. علل برونزا 56 3-5-1-2. علل درونزا 57 3-5-1-3. موانع ورود ساختاری 57 3-5-1-4. موانع ورود استراتژیک 59 3-6. تفاوت محصول 59 3-6-1. تبلیغات 60 3-6-2. شدت تبلیغات و ساختار بازار 61 3-6-3. تاثیر تبلیغات بر ساختار بازار 62 3-6-3-1. تبلیغات و صرفههای مقیاس تولید 63 3-6-4. هزینه های ثابت و غیر قابل بازگشت 63 3-6-4-1. هزینه های غیر قابل بازگشت برونزا 64 3-6-4-1-1. هزینه های غیر قابل بازگشت برونزا و تمرکز صنعتی 65 3-6-4-2. هزینه های غیر قابل بازگشت درونزا 65 3-6-4-2-1. هزینه های غیر قابل بازگشت درونزا و تمرکز صنعتی 66 3-7. ضریب تعدیل 66 3-7-1. ضریب تعدیل ثابت و متغیر 67 3-8. ساختار الگو 67 3-8-1. مدل حالت یکنواخت تمرکز 69 3-8-2. مدلهای عدم تعادل تمرکز 70 3-8-3. معرفی متغیرها 72 3-8-4. نمونه زیر مجموعه ای صنایع 7 4- برآورد الگو و تحلیل نتایج 77 4-1. مقدمه 78 4-2. داده ها 78 4-3. معرفی الگوها 79 4-4. برآورد الگو 80 4-4-1. نتایج نمونه کامل صنایع 80 4-4-2. نتایج نمونه زیرمجموعهای صنایع 85 4-4-2-1. نتایج برآورد مدل (2) در دستهبندی شدت تبلیغات 85 4-4-2-2. نتایج برآورد مدل (3) در دستهبندی شدت تبلیغات 86 4-4-2-3. نتایج برآورد مدل (2) در دستهبندی تمرکز 89 4-4-2-4. نتایج برآورد مدل (3) در دستهبندی تمرکز 91 4-5. آزمونهای الگو 93 4-5-1. آزمون خودهمبستگی 93 الف-1. نمونه کامل صنایع 93 الف-1-1. آزمون خودهمبستگی مدل (1) 93 الف-1-2. آزمون خودهمبستگی مدل (2) 94 الف-1-3. آزمون خودهمبستگی مدل (3) 94 ب-1. نمونه زیر مجموعه ای صنایع 94 ب-1-1. آزمون خودهمبستگی مدل (2) با تمرکز بالا 94 ب-1-2. آزمون خودهمبستگی مدل (3) با تمرکز بالا 95 ب-1-3. آزمون خودهمبستگی مدل (2) با تمرکز پایین 95 ب-1-4. آزمون خودهمبستگی مدل (3) با تمرکز پایین 95 ب-1-5. آزمون خودهمبستگی مدل (2) با تبلیغات بالا 95 ب-1-6. آزمون خودهمبستگی مدل (3) با تبلیغات بالا 96 ب-1-7. آزمون خودهمبستگی مدل (2) با تبلیغات پایین 96 ب-1-8. آزمون خودهمبستگی مدل (3) با تبلیغات پایین 96 4-5-2. آزمون واریانس ناهمسانی 97 الف-2. نمونه کامل صنایع 97 الف-2-1. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (1) 97 الف-2-2. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (2) 98 الف-2-3. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (3) 98 ب-2. نمونه زیر مجموعه ای صنایع 98 ب-2-1. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (2) با تمرکز بالا 99 ب-2-2. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (3) با تمرکز بالا 99 ب-2-3. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (2) با تمرکز پایین 99 ب-2-4. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (3) با تمرکز پایین 99 ب-2-5. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (2) با تبلیغات بالا 100 ب-2-6. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (3) با تبلیغات بالا 100 ب-2-7. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (2) با تبلیغات پایین 100 ب-2-8. آزمون واریانس ناهمسانی مدل (3) با تبلیغات پایین 101 4-5-3. آزمون والد 101 5- خلاصه و نتیجهگیری 102 5-1. مقدمه 103 5-2. خلاصه 103 5-3. نتیجهگیری 104 5-4. پیشنهادها 107 5-5. پیشنهادهایی برای مطالعات آتی 107 5-6. محدودیتهای تحقیق 108 منابع 109 منابع آماری 109 منابع فارسی 109 منابع انگلیسی 111 پیوست 114
- طبقه بندی فعالیتهای اقتصادی ایران ( بر اساس ISIC, Rev. 3,1) 114
- شاخص هرفیندال محاسبه شده برای 94 صنعت 120
3. محاسبه نرخ سالانه تعدیل مقدمه رشد و توسعه اقتصاد به وسیله تغییرات در ساختار فعالیتهای اقتصادی مشخص میشود. توجه به اقتصاد صنعتی در دهههای اخیر زمینه تحول صنعتی در کشورها به ویژه کشورهای بالغ صنعتی را در برداشته و پرداختن به تحلیل مسایل مربوط به آن را رواج داده است. یکی از شاخههای مهم اقتصاد صنعتی، بررسی تئوریهای رفتار بنگاهها و در کل بازار است. اقتصاددانان کشورهای توسعهیافته و صنعتی توجه زیادی به اندازه بازاری خود و تولید در مقیاس وسیع کردهاند؛ از ویژگیهای این کشورها اعتماد و پایبندی به اجرای قوانین رقابت و مبارزه با انحصار میباشد. در قرون اخیر، کشورها به منظور اصلاح ساختاری اقتصاد خود، اقدامات وسیعی انجام دادهاند. از جمله برنامه های اصلاح ساختاری کاهش نقش دولت در اقتصاد و افزایش حضور بخش خصوصی است که لازمه اجرای آن، مهیا شدن شرایط اقتصادی و اجتماعی سازگار با نظام حاکم بر بخش خصوصی میباشد؛ از این رو باید موانعی که مانع گسترش بازارها هستند، برطرف شوند و دولت نیز در این راستا اقدامات لازم را انجام دهد. لازم به ذکر است جهت اجرای این برنامهها، در ابتدا باید شرایط را برای تحقق این امر فراهم نموده و بسترهای مناسب مهیا شوند تا نتایج متفاوت و معکوس مشاهده نشود. اقتصاددانان در سیاستهای اصلاح ساختاری خود، بهترین عملکرد اقتصادی را عملکرد رقابتی میدانند؛ لذا بررسی مطالعاتی از این دست، باعث تدوین سیاستهای دقیق رقابت و شرایط حصول عملکرد رقابتی میشود که در نهایت منجر به افزایش کارایی، رفاه مصرف کنندگان و جامعه میشود. از این رو بیشتر کشورهای در حال توسعه و کمتر صنعتی شده چون ایران در سالهای اخیر به این موضوع توجه بیشتری نشان دادهاند. یکی از اقدامات ضروری در جهت افزایش کارایی و حفظ منافع عمومی، تصویب و اجرای قانون رقابت است. در ایران قوانین ضد انحصار و تسهیل رقابت سابقه طولانی ندارد و از تصویب قانون رقابت زمان زیادی نمیگذرد. چنانکه در برنامه سوم توسعه اقتصادی– اجتماعی ایران فصلی جداگانه به انحصار اختصاص داده شده و قانون رقابت نیز در دست بررسی و نهایی شدن است. ادعا این است که رقابت، تولید، کارایی و بهرهوری را افزایش و قیمتها را کاهش میدهد. به علاوه انحصار به کاهش انگیزه نوآوری فنی منجر میشود. اختصاص قانون رقابت در برنامه چهارم توسعه ایران حاکی از اهمیت این موضوع در اقتصاد ایران است. نظریه های اقتصادی به عملکرد برتر بازارهای رقابت در مقایسه با بازارهای انحصاری اشاره دارند. با توجه به اندازه شاخص تمرکز میتوان مشخص کرد چه حد ساختار اقتصادی کشور انحصاری است. هر چه تعداد بنگاهها کمتر و یا بخش وسیعی از بازار در اختیار تعداد محدودی از آنها باشد، ساختار بازار به انحصار نزدیکتر است. از نظر تئوریهای اقتصادی و تجارب تاریخی، اقتصادهای باز، غیرمتمرکز و رقابتی عملکرد بهتری نسبت به سایر سیستمهای اقتصادی داشته اند. به طور کلی رقابت در تمام ابعاد سبب بهبود عملکرد اقتصاد و افزایش کارایی آن میشود. رقابت به ویژه در بازارهای صنعتی، موجب کاهش قیمتها، ارائه کالاها با خصوصیات و کیفیتهای مختلف و قابل دسترسی بودن بیشتر مصرف کنندگان به کالاها و خدمات میگردد. رقابتی بودن بازار نه تنها در بازارهای داخلی، بلکه در بازارهای جهانی نیز مورد توجه میباشد و رقابت در بازار داخلی مقدمه رقابت در بازارهای جهانی است (بهشتی، صنوبر و فرزانه کجاباد؛ 1388). با وجود اهمیت موضوع بازار و ساختار آن، باید گفت که مطالعات کاربردی در خصوص بازار در ایران کمتر مورد توجه قرار گرفته است و عمده تحقیقات و پژوهشها متغیرهای کلان و نحوه کارکرد کلان اقتصادی را مد نظر داشتند. اما در سالهای اخیر، به دلیل تأکید برنامه های اقتصادی بر افزایش کارایی و رقابت در بازارها گرایش به انجام مطالعات اقتصادی با پایه های اقتصاد خرد، کنکاش در بازارها و بحث و
