شکل (۲-۵) مدل مفهومی پژوهش
(منبع: ابزری و همکاران، ۱۳۸۷)
رهنمای رودپشتی و همکارانش (۱۳۸۷)، در پژوهشی به تبیین کارکرد مالی رفتاری در تجزیه و تحلیل سهام با رویکرد علمی و کاربردی در بورس اوراق بهادار تهران پرداختند. نتایج این مطالعه نشان داد که اولاً این رویکرد تحلیل سهام اطلاعات قابل اتکاتری فراهم مینماید. ثانیاً کارکرد مالی رفتاری، در پیشبینی رفتار سرمایهگذاران مؤثر است.
شمس و عزیزی (۱۳۸۷)، در تحقیقی دیگر عوامل مؤثر بر قصد سرمایهگذاری سرمایهگذاران حقیقی، در بورس اوراق بهادار را مورد بررسی قرار دادند. نتایج حاصل از تحلیل یافته های پژوهش از بین نمونهی ۴۵۰ نفری سرمایهگذاران حاضر در بورس حاکی از این بود که، اطلاعات مالی شرکتها و اطلاعات عمومی منتشر شده در بازار بطور مستقیم و از طریق تأثیرگذاری بر انتظارات سرمایهگذاران بر تصمیمات خرید آنها اثرگذار است. همچنین نیازهای شخصی مستقیماً بر قصد خرید سهام تأثیرگذار است. همچنین نتایج نشان داد که، بالاترین اثر کل بر قصد سرمایهگذاری به ترتیب به متغیرهای:
اطلاعات عمومی (۵۴۶۱/۰)،
اطلاعات حسابداری و مالی (۴۷۰۲/۰)،
انتظار سرمایهگذار (۳۱/۰) و
نیاز سرمایهگذار (۲۴/۰).
تعلق داشته است.
دوآب (۱۳۸۹)، در تحقیقی به بررسی عوامل رفتاری خاص در تصمیم خرید سرمایهگذاران سهام عادی در تالار بورس اوراق بهادار مشهد و مقایسه تطبیقی آن با تصمیم خرید سرمایهگذاران در تالار بورس اوراق بهادار تهران پرداخت. جامعه آماری این تحقیق شامل تمامی سرمایهگذاران حاضر در دو تالار بورس اوراق بهادار مشهد و تهران بوده است و نمونه مورد نظر به صورت تصادفی ساده انتخاب شده است. محقق در این تحقیق به دنبال پاسخ به این دو سوال بوده است:
آیا خریداران سهام در تالار بورس اوراق بهادار مشهد پیرو طرز تفکرات خاصی برای انتخاب سهام هستند؟

این رفتار در بورس اوراق بهادار تهران چگونه است؟
متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار سرمایهگذاران در این تحقیق عبارتند بودند از:
بومی بودن مدیران شرکتهای عضو بورس،
رفتار بقیه سهامداران،
آینده نگری در خرید سهام،
کسب فرصتهای آنی،
اخبار بدون منبع،
بومی بودن کالای تولیدی شرکت عضو بورس،
واسطهای بودن کالای تولیدی،
دست اول بودن کالای تولیدی،
خرید و نگهداری سهام نسبت به خرید برای فروش سریع و خرید سهام شرکتهای بزرگ عضو بورس
نتایج این تحقیق حاکی از آن بود که، تصمیم خرید سرمایهگذاران در هر دو تالار بورس تهران و مشهد، تحت تاثیر عوامل فرهنگی خاص میباشد که این عوامل در تالار بورس مشهد از تاثیر بیشتری برخوردار است.
۲-۵-۲- پژوهشهای انجام شده در جهان
باکر و هاسلم^[۷۶] (۱۹۷۴)، در تحقیق خود فاکتورهای پراهمیت برای سهامداران را در گزارشات شرکتها بررسی کردند. نتایج حاکی از این مطلب بود که سرمایهگذاران در درجه اول نگران آینده قیمت سهام خود هستند. بنابراین مهمترین موضوع برای سرمایهگذاران، اطلاعاتی است که آنها را برای برنامه ریزی در مورد آینده سهامشان یاری کند. بررسیهای این دو محقق آشکار کرد که سه فاکتور سود سهام، انتظارات آینده و ثبات مالی بین سرمایهگذاران تفاسیر و اهمیت متفاوتی دارد. بیشتر این تفاوتها بوسیله ویژگیهای اقتصادی و اجتماعی سرمایهگذاران از قبیل سن و جنسیت، قابل توضیح است.
همچنین شلاربام (۱۹۷۸) نشان داد که تصور سرمایه‌گذاران از یک شرکت در پیش بینی عملکرد آتی قیمت سهام آن موثر است. وی بیان می‌کند که احساسات ایجاد شده بوسیله تصویر شرکت نه تنها بر تصمیم گیری سرمایه‌گذاران موثر است، بلکه بر قیمت سهام نیز تأثیر گذار است. وی ادامه می‌دهد در این حالت سرمایه‌گذاران از تورش احساسی تجربی و تورش معرف بودن (قضاوت‌های کلیشه‌ای) پیروی می‌کنند(اسچلاربوم و همکاران،^[۷۷] ۱۹۷۸).
نتایج یک پژوهش دیگر نشان داده است که سرمایه‌گذاران حداقل باید از اینکه شرکت وجود خارجی دارد، مطلع باشند و اطلاع یافتن از وجود شرکت ممکن است از هر طریقی صورت پذیرد. قطعاً محصولات یک شرکت و نامهای تجاری قوی آن عاملی موثر در شناساندن شرکت به عموم مردم خواهند بود. محققین این پژوهش نشان دادند که بین تبلیغات شرکت و جذب سرمایه‌گذاران ارتباط مستقیم برقرار است. تأثیر ابزارهای ترفیع فروش بر ارزش سهام شرکت که ممکن است به صورت غیرمستقیم و با تاثیر بر ارزش مشتری توجیه شوند، و یا وفاداری به نامهای تجاری که باعث تبدیل مشتریان به سرمایه‌گذاران شوند و در تصمیم گیری خرید سهام آنها تأثیرگذار باشند، بوسیله شاخصهای قرار گرفته در این عامل قابل بررسی هستند(انتونیدس و همکاران^[۷۸]، ۱۹۹۰).
(Epstein & Freedman, 1994)، تأثیر اطلاعات اجتماعی بر رفتار سرمایهگذار حقیقی را مورد بررسی قرار دادند. یافته های این تحقیق بیانگر این است که گزارشات مالی سالیانه شرکتها تأثیر چندانی بر تصمیمات سرمایهگذاران نداشته و بیارزش بودهاند. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که اطلاعات عمومی مربوط به ایمنی محصول، فعالیتهای محیطی شرکت از عواملی است که اطلاعات مربوط به آنها مورد تقاضای قوی سرمایهگذاران است. به علاوه اکثر سهامداران مایلند که وضعیت روابط کاری، جایگاه اخلاقی شرکت و درگیریهای اجتماعی شرکت به سهامداران گزارش شود.
در تحقیقی دیگر دو تن از محققان لیستی متشکل از ۳۴ متغیر مؤثر بر تصمیمگیری را به شکل تصادفی بین سهامداران ۵۰۰ شرکت توزیع کردند. نتایج این تحقیق به ترکیبی از فاکتورهای مالی و غیرمالی اشاره داشته است. طیف وسیعی از پاسخدهندگان برداشت یکسانی از عوامل مؤثر بر تصمیمگیری نداشتهاند. ایشان در تحقیق خود دریافتند که فرایند تصمیمگیری سرمایهگذاران ممکن است برای هر دسته از عوامل مالی و غیرمالی اهمیت نسبی متفاوتی قائل باشند(نگی و ابنبرگر^[۷۹]، ۱۹۹۴).
همچنین شالیفر^[۸۰] (۲۰۰۰)، نشان داد که تصور سرمایه‌گذاران از یک شرکت در پیش بینی عملکرد آتی قیمت سهام آن موثر است. وی بیان می‌کند که احساسات ایجاد شده بوسیله تصویر شرکت نه تنها بر تصمیم گیری سرمایه‌گذاران موثر است، بلکه بر قیمت سهام نیز تأثیر گذار است. وی ادامه می‌دهد در این حالت سرمایه‌گذاران از تورش احساسی تجربی و تورش معرف بودن (قضاوت‌های کلیشه‌ای) پیروی می‌کنند.
مک گرگور^[۸۱] (۲۰۰۲). ارتباط بین تأثیر تصویر و احساس مثبت یک فرد از یک شرکت بر عملکرد قضاوتی سهام و عملکرد واقعی سهام را به صورت نمودار زیر ترسیم کرد. وی در تحقیق خود نتیجهگیری کرد که تصور و احساس سرمایه‌گذاران از یک شرکت و سهم آن با قضاوت آنها در مورد عملکرد آتی سهام ( مثل درآمد و یا بازده هر سهم) آن همبستگی بالا و با عملکرد واقعی سهام آن همبستگی پایینی دارند ساده تر اینکه تصویر و احساس مثبت یک فرد از یک شرکت باعث میشود که او عملکرد آتی شرکت و سهام آن را برتر از آنچه که خواهد بود، ارزیابی کند و نسبت به آن خوشبین تر باشد. همچنین وی اضافه کرد که احساس و تصور مثبت یک فرد نسبت به یک شرکت باعث می شود که سهام آن در بلندمدت نیز به صورت مثبت‌تری از آنچه که خواهد بود، جلوه کند.
شکل (۲-۶) رابطه بین تصویر و عملکرد
(منبع: مک گرگور، ۲۰۰۲)
در تحقیقی دیگر محققان تلاش کردند از طریق مطالعه پیمایشی عوامل تأثیرگذار بر رفتار سرمایهگذاران حقیقی را در بازار سرمایه یونان شناسایی نمایند. نتایج تحقیق آنها نشان داد که معیار تصمیمگیری افراد در خرید یک سهم ترکیبی از معیارهای اقتصادی و معیارهای روانشناختی میباشند. آنها در یافتند که تصمیمگیری سرمایهگذاران همواره یک رویکرد منسجم و عقلایی نخواهد بود و آنها براساس گروهی از عوامل تصمیمات خود را میگیرند. یافته های تحقیق آنها نشان داد که اطلاعات مالی و حسابداری و اطلاعات عمومی منتشر شده در بازار سرمایه انتظارات سرمایهگذاران را برای خرید یک سهم شکل خواهد داد(مریکاس و همکاران، ۲۰۰۳).
چانگ (۲۰۰۴) در بررسی عوامل تأثیرگذار بر تصمیم سرمایهگذاران در بورس، به بررسی متغیرهای اقتصادی مهم مانند تغییرات نرخ بهره، تغییرات نرخ تورم، و آثار جایگزینهای سرمایهگذاری پرداخته است. همچنین او متغیرهای اجتماعی و سیاسی تأثیرگذار، مانند تحولات داخلی و منطقهای و نوسانات سیاسی، و مؤلفه های روانی، مانند تأثیر انتشار اخبار و شایعات در سطح کلان را مورد بررسی قرار داد. در سطح مؤلفه های خرد نیز میزان تأثیرگذاری نسبتهای مالی و ریسک و بازده سهام را مورد بررسی قرار داد. براساس نتایج بدست آمده از این تحقیق، محقق عوامل مؤثر بر تصمیمگیری سهامداران را در قالب دو متغیرکلان، شامل عوامل اقتصادی و اجتماعی و متغیرهای خرد، شامل عوامل مالی و مدیریتی طبقهبندی کرد.
ال- تامیمی (۲۰۰۶) در پژوهش خود که در بازار سرمایه امارات انجام داد، متغیرهای تأثیرگذار بر رفتار سرمایهگذاران را در پنج گروه از عوامل طبقهبندی نمود که عبارت بودند از:
اطلاعات مالی و حسابداری،
اطلاعات خنثی،
توصیههای جانبدارانه،
انطباق تصویر خود/شرکت
نیازهای شخصی سرمایهگذار.
یافته های این تحقیق نشان داد که متغیرهای مرتبط با نظریه حداکثر کردن مطلوبیت از قبیل: رشد سودآوری، سود نقدی پرداخت شده به سهامداران و سود هر سهم پیش بینی شده از مهمترین متغیرهای تاثیرگذار در قصد خرید یک سهم در بازار خواهد بود. دیگر یافته های این تحقیق بیانگر این است که اطلاعات عمومی بازار از قبیل روند شاخص، وضعیت معاملات در بازار و اطلاعات منتشرشده از سوی شرکت بر انتظارات سرمایهگذار تأثیر مستقیم خواهد داشت.
۲-۶- مدل مفهومی تحقیق
با مطالعه پیشینه پژوهش ۴ دسته عوامل موثر بر تصمیمگیری خرید سهام عادی شناسایی شدند که مطابق با شکل زیر میباشند. در حقیقت یک بعد جدید به ابعاد در نظر گرفته شده تحقیق اضافه میشود که بعد اقتصادی نام دارد.
شکل (۲-۷) عوامل موثر بر تصمیمگیری خرید سهام
(منبع: خادمیگراشی و قاضیزاده، ۱۳۸۶)
عوامل مالی: عواملی همچون ریسک سیستماتیک، سود تخصیصی به هر سهم، بازدهی، سود و زیان، نسبتهای مالی شرکت که ناشی از فعالیتهای مالی و اقتصادی شرکت بوده و از عوامل اثر گذار بر تصمیمات سرمایه گذاری می باشد (نخستین، ۱۳۸۵).
عوامل سیاسی: شاخصهایی از قبیل تأثیر تحولات سیاسی داخل بر شاخص های بورس، تأثیر مناسبات سیاسی با سایر کشورها بر قیمت های سهام، تأثیرپذیری از اظهارنظر مقامات سیاسی خارجی و غیره که از محیط سیاسی داخلی و خارجی یک کشور نشات گرفته و میتواند بر قیمت سهام در دوره مشخص اثرگذار باشد و بر تصمیم گیری راجع به خرید سهام موثر باشد(سالتون^[۸۲]، ۲۰۱۰).
عوامل روانی بازار: شاخصهایی از قبیل اخبار منتشر شده در روزنامه ها و جراید، برنامه های اعلام شده از سوی مدیران و مسئولین شرکت ها، شایعات و اخبار منتشر شده در سایت های اینترنت که با ایجاد حالت روانی در کوتاه مدت، بر تصمیمگیری سرمایه گذاران موثر واقع میگردد (نخستین، ۱۳۸۵).
عوامل اقتصادی: عوامل مالی و اقتصادی محیط خارج از شرکت همانند اطلاع از نرخ تورم و جریان آن و تاثیرپذیری بورس اوراق بهادار تهران از تحولات اقتصادی بین المللی (خادمیگراشی و قاضیزاده، ۱۳۸۶).
۲-۷- جمعبندی

ب) داشتن قابلیت اندازه گیری و تشخیص
ج) داشتن ارتباط با نظریه‌های شخصیت
د) مرتبط بودن با بافت‌های اجتماعی که برای آن تعریف و مشخص شده‌اند.

به این ترتیب، متخصصان بعدی کارشان را روی مفاهیمی کلی از قبیل به هنجار بودن یا بهزیستی متمرکز کردند. امروزه مفهوم مقابله به منزله ملاک سلامت روانی به نوشته‌های رشته‌های تخصصی گوناگون بهداشت روانی راه یافته است(هرشن سن و پاور،۱۹۸۸، ترجمه منشی طوسی، ۱۳۷۴). بعضی از محققان معتقدند سلامت روانی حالتی از بهزیستی و وجود این احساس در فرد است که می‌تواند با جامعه کنار بیاید. سلامت روانی به معنای احساس رضایت، روان سالم‌تر و تطابق اجتماعی با موازین مورد قبول هر جامعه است(کاپلان و سادوک، ۱۳۷۶).
سازمان بهداشت جهانی، سلامت روانی را قابلیت ایجاد ارتباط موزون و هماهنگ با دیگران، توانایی در تغییر و اصلاح محیط اجتماعی، و حل مناسب و منتطقی تضادهای غریزی و تمایلات شخصی، به طوری که فرد بتواند از مجموعه تضادها ترکیبی متعادل به وجود آورد، می‌داند. طبق تعریفی که این سازمان ارائه می‌دهد، وظیفه اصلی بهداشت روانی، تامین سلامت روان است تا به مدد آن بتواند قوا و استعدادهای روانی را پرورش داد. در واقع، بهداشت روانی مبتنی بر سه پایه است:
الف)حفظ و تامین سلامت روان
ب)ریشه کن ساختن عوامل بیماری زا و پیشگیری از ابتلاء به بیماری‌های روانی
ج)ایجاد زمینه‌ی مساعد برای رشد و شکوفایی شخصیت و استعدادها تا حداکثر ظرفیت نهفته در آنها(سامی کرمانی، ۱۳۵۴ ).
به طور کلی شخص دارای سلامت روان می‌تواند با مشکلات دوران رشد روبرو شود و قادر است در عین کسب فردیت با محیط نیز انطباق یابد. به نظر می‌رسد تعریف رضایت بخش از سلامت روانی برای فرد مستلزم داشتن احساس مثبت و سازگاری موفقیت آمیز و رفتار شایسته مطلوب است. بنابراین هرگونه ملاکی که به عنوان اساس سلامتی در نظر گرفته می‌شود باید شامل رفتار بیرونی و احساسات درونی باشد(بنی جمال واحدی،۱۳۷۰).
ویژگیهای سلامت روان
فرد دارای سلامت روان دارای ویژگیهای زیر است:
نسبت به خود و خانواده و دیگران بی تفاوت نیست و با دیگران سازگاری دارد
به خود و دیگران احترام میگذارد و رابطهاش با دیگران سازنده است
به نقاط ضعف و قوت خود آگاه بوده، نسبت به خود نگرش مثبت دارد و ناکامیها را آسان‌تر تحمل میکند.
انعطاف پذیر بوده و در مواجهه با مشکلات اجتماعی کنترل خود را از دست نمیدهد.
شناخت او از واقعیت نسبتا دقیق است و برای رسیدن به هدف‌های خود براساس عقل و احساس عمل میکند
توانایی حل مشکلات و برآروده کردن نیازهای خود را دارد
از اوقات فراغت خود به نحو احسن استفاده میکند
دنیا را گذرگاهی برای آخرت است
خوش بین، صابر، صادق، درستکار و بخشنده است و در نظر دیگران فرد موجهی محسوب میشود (باقری یزدی، ۱۳۸۵).
یازده مولفه کلیدی سلامت
۱- وضوح نقش و قابلیت دسترسی آن: در ارتباط با سلامت کاری مبتنی بر ارتباط بین مشخصه های شغلی و سلامتی مورد تاکید بوده است. یکی از این مفاهیم تعارض نقش است این نعارض هنگامی روی میدهد که نقشهای کاری در یک رقابت ناشایست به سر میبرند. شواهد حاکی از آن است که ابهام و تعارض در نقش علاوه برایجاد استرس در کار با عواملی مثل نارضایتی شغلی، تنش و کشمکش زیاد افزایش فشار خون و… است. تعارض در هدف مانع از موفقیت کارکنان در کار گشته است و به طور مثبت و قطعی با سلامت روحی و روانی کارکنان در ارتباط است. بناربراین سازمانها باید بایستی نشانههایی از وجود وضوح و انظباق نقش و انتظارات کارکنان فراهم میاورد (ناصری، ۱۳۸۴). تحقیقات حاکی از آن است که وجود ارتباطات سطح بالا و با کیفیت در کار میتواند منجر به کاهش ابهام در نقش، استرس شغلی، افزایش رضایت شغلی و بهبود عملکرد کارکنان شود. اطلاعات کافی از سیاستها، تغییرات و عملیات کاری را در اختیار کارکنان قرار دهند. همچنین کارفرمایان میبایستی به دنبال روشهایی جهت سازگاری نمودن کار با ارزش‌های کارکنان بوده به نحوی که کار برای آنها با معنی باشد (ناصری، ۱۳۸۴). در پرداختن به این مسائل مدل تناسب محیط کار با کارکنان نامیده میشود که بیانگر این است وجود یک عدم توازن بین توانمندی‌های فرد، نیازها، انگیزهها، اهداف، رفتار، اجزای شرح شغل، منابع، فرصتها و پاداشها منجر به مخاطره افتادن سلامتی جسم و روان میگردد. لذا کارفرمایان باید در جستجوی روش‌هایی جهت انطباق ویژگیهای شغل با شرایط کارکنان باشند.
۲- الزامات کاری معقول: یکی دیگر از مسائل کاری مانعی برای موفقیت، سلامتی و رفاه کارکنان بشمار میرود. وجود نقش یا وظیفهای فراتر از توان فردی است. تحقیقات انجام شده در دهه ۱۹۵۰ استدلال نمودند که استفاده فراتر از توان میتواند منجر به تغییرات نامطلوب و تهدید کننده سلامتی گردد. شرایط کاری نامطلوب سلامتی کارکنان را تحت شعاع خود قرار خواهد. فشارهای کاری، تکراری بودن و شرایط ایجاد فرسودگی کاری جزو مواردی هستند که سلامتی و رضایت کارکنان را کاهش میدهد. افزایش کنترل بر روش-های انجام کار زمانی مورد تاکید است که کارکنان این کنترل را با معنی تلقی نموده و معتقد باشند از این طریق مجموعههایی از مهارت‌هایشان در کار بکار گرفته میشود. احساس کنند قصوری در پرداخت حاصل نشده و ترفیع در کار در قبال فعالیتی که انجام میدهند صورت میپذیرد. در این صورت به احتمال کمتری کنترلهای شغلی منجر به مخاطره افتادن سلامتی کارکنان میگردد.
۳- کنترل شغل و حدود اختیارات در تصمیم گیری: این مساله میتواند منجر به کاهش و تعدیل تنشهای شغلی گردد. امروزه حدود اختیارات در تصمیم گیری یا به عبارتی میزان اختیار شخص در سازمان دهی کارش، میزان قابلیت ریسک در کار و میزان بکارگیری دامنه‌ای از مهارتهای افراد در شغل به عنوان نقش تعیین کننده در کاهش استرس و تنش شغلس به شمار میرود. در محیطهای کاری که حدود اختیارات کارکنان در سطح پایینی قرار دارد احتمال بیماری و به مخاطره افتادن سلامت کارکنان بالاست. در این زمینه اقداماتی نظیر طراحی مجدد شغل و مدیریت کارکنان مشارکتی میتواند منجر به کاهش اثرات نامطلوب بر سلامتی گردد.
۴- حمایت اجتماعی محیط کار: مطالعات نشان دادند که افرادی که اجتماعی‌ترند عمری طولانی‌تر خواهند داشتد و نسبت به کسانی که منزوی هستند کمتر دچار بیماری جسمی و روانی میشوند. در مجموع حمایت و ارتباطات اجتماعی خوب از عوامل مهم در تعیین سلامتی افراد هستند و محیط‌های کاری با روابط اجتماعی خوب در به وجود آوردن سلامتی نقشی تاثیر گذار دارند. حمایت اجتماعی در محیط کار به عنوان سومین عامل اصلی مشخصات شغل در مدل تنش شغلی کراسیک در نرط گرفته شد.
۵- پاداشهای عادلانه و رفتار منصفانه: براساس تحقیقات صورت گرفته سلامت کارکنان تحت تاثیر ادراک آنها از میزان وجود انصاف در محیط کار است. مطالعات زیادی نشان دادهاند که به طور مشخص بین عدم تعادل در میزان پاداش شغلی و بیماری‌های قلبی و سایر بیماریها ارتباط معنی داری وجود دارد. موقعی که الزامات کار تغییر مییابد. کارفرمایان میبایست توجه خاصی به آمالها و انتظارات کارکنان معطوف دارند اگر میخواهند پاداشهای اعطایی آنها با معنی باشد. تعیین ارتباط روشن بین انتظارات کارکنان و پاداشها از سوی کارفرمایان بسیار با اهمیت است. کارکنان نسبت به بد رفتاری بسیار حساسند بنابراین کارفرمایان ملزم به تعهد نسبت به موضوع سلامت و رضایت شغلی کارکنان هستند
۶- دستمزد کافی: همانطور که پاداش منصفانه و پرداخت دستمزد در کار مهم است، کفایت پرداخت آن نیز عامل مهمی در رضایت شغلی است. دستمزد کم و شرایط رفاهی و اقتصادی نزولی در جهت فقر سلامتی و احساس خوشبختی را حد زیادی کمرنگ خواهد کرد.
۷- ساعات کاری رضایت بخش: ساعات کاری طولانی منجر به اثرات نامطلوبی بر موضوع سلامتی از زاویه جسمانی و روانی شده به نحوی که این قضیه ارتباطات خانوادگی را با مشکل مواجهه میسازد. هر چند که عموما شواهد متناقضی ار اثرات ساعات کاری غیر استاندارد یا منعطف بر روی سلامت کارکنان در دست است با این حال به نظر میرسد نکته مهم این باشد که کارکنانی که قادر به انتخاب ساعات و برنامه کاری خویش باشند از رضایت شغلی بیشتری برخوردار خواهند بود. بنابراین از راههایی که اثر ساعات کارای نامطلوب را کاهش میدهد تاکید بر خروجی کار، تناسب ساعات کار با ویژگی کارکنان و انتخاب نسبتا داوطلبانه‌تر و طراحی مناسب آن است
۸- امنیت شغلی: مطالعات زیادی نشان دادند که ناامنی شغلی اثرات نامطلوبی بر سلامتی کارکنان، اثربخشی آنها، افزایش غیبتهای کاری، کاهش انگیزه، رقابت ناسالم و…. خواهد شد. فقدان امنیت شغلی در سازمان مواردی از قیبل کاهش تعهد با سازمانی، کاهش کارایی سازمان را در پی خواهد داشت. نا امنی شغلی میتواند در نتیجه تغییر سیاستهای سازمانها نسبت حجم کار، حجم نیروی انسانی و… روی دهد.
۹- جو سازمانی امن: بعضی تحقیقات نشان دادند که منشا تعدادی از سوانح در سازمان ممکن است به دلیل خطاهای انسانی باشد که بیشتر آنها در نتیجه رفتارهای خطرناک و عمدی کارکنان است. که این رفتارهای خطرناک به شدت تحت تاثیر اقدامات مدیریتی و تاکیدات آن باشد. تحقیقات بعدی نشان دادند که جو سازمانی امن میتواند منجر به تعدیل اثرات منفی ناشی از ناامنی شغلی گردد. تلاشهای مدیریت برای تبیین و توسعه سلامتی از طریق آموزش، ایجاد امنیت شغلی بای مبتنی بر فراهم ساختن یک تعهد واقعی و الزام آور مبنی بر ارزشمندی سلامتی در کار بی نتیجه است.
۱۰- ترتیبات استخدامی سالم: تحقیقات نشان دادند که تغییرات به وجود آمده در عرضه نیروی کار، برون سپاری فعالیتها، اخراج، رشد کسب و کارهای کوچک، ناکافی بودن الزامات سلامتی، مدیریت امن و عدم توقیت استانداردهای کاری میتواند منجر به مخاطره افتادن سلامتی کارکنان گردد. ترتیبات استخدامی غیراستاندارد در جامعه به عنوان نابرابری اجتماعی تلقی میگردد. به طور کلی نابرابری اجتماعی منجر به مخیم شدن اوضاع سلامتی همه افراد جامعه میگردد.
۱۱- کار شیفتی: تحقیقات نشان دادند که کارشیفتی ممکن است برای سلامت فرد زیان بار باشد و باعث اختلاات جسمی و روانی گردد. همچنین تحقیقات نشان دادند که کار شیفتی با با افزایش میزان حوادث، غیبت و احساس مزمن ناخوشی ارتباط مستقیم دارد.
بهداشت روان
بهداشت روان سازش با فشارهای مکرر زندگی می‌باشد و سازگاری عبارت است از ایجاد تعادل و هماهنگی رفتار فرد با محیط به گونه‌ای که ضمن حفظ تعادل روانی یا در ارتباط با تغییرات و دگرگونی‌های محیط خودش نیز به تطابقی موثر و سازنده دست یابد لذا هر فرد به طور موفقیت آمیز باید خود را به محیط سازگار نماید و عموماً ناگزیر است که با زندگی نسبتاً سازش موثر داشته باشد ولی باید توجه داشت که هرکس دارای ظرفیت مشخص جهت تحمل فشارهای زندگی روزانه است وجود فشارهای عاطفی گوناگون خطر از هم پاشیدگی روان را افزایش خواهد و به سلامت روان لطمه وارد خواهد نمود و فرد قادر نیست رفتار موزون و هماهنگی با جامعه داشته باشد و سلامت روان خود را حفظ نماید. سلامت روان عبارت است از رفتار موزون و هماهنگ با جامعه، شناخت و پذیرش واقیعتهای اجتماعی و قدرت سازگاری با آنها، ارضا کننده نیازهای خویشتن به طور متعادل و شکوفایی استعداد فطری خویش می‌باشد. فردی از سلامت روان برخودار است که قادر باشد تا عقده‌های درونی خود را حل و فصل کند و با تغییرات و مقتضیات محیط طبیعی و اجتماعی خویش سازگار باشد و تلاش کند تا تندرستی و نشاط برای خود و دیگران فراهم سازد زیرا سلامت روان حالتی مساعد برای رشد و نمو از جهت بدنی، عاطفی و شعوری، بدون ایجاد مزاحمت برای دیگران است(آقاجانی و همکاران، ۱۳۸۱).
سازمان بهداشت جهانی سلامتی را اینگونه تعریف کرده است که آن را حالت رفاه کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری می‌داند و همچنین این سازمان، ضمن توجه دادن مسئولین کشورها در راستا تامین سلامت جسمی، روانی و اجتماعی افراد جامعه همواره بر این نکته تاکید دارد که هیچ یک از این سه بعد بر دیگری برتری ندارد(سازمان بهداشت جهانی، ۱۹۹۰).
مفهوم بهداشت روانی در فرانسه شعبه‌ای از بهداشت عمومی تلقی شده وهدف آن حفظ سلامت روح و پیشگیری از ایجاد عوامل ناراحت کننده نظیر خستگی روانی و هیجانات شدید، اعتیاد و بالاخره از ابتلا به حالات ساده روانی(نوروزها^[۶۷]) و یا حالات عمیق روانی( سایکوزها^[۶۸]) می‌دانند.
مفهوم بهداشت روانی بر اساس تعریف انجمن روانپزشکی آمریکا^[۶۹] کاربرد و معیار و ضوابطی است که از شیوع بیماری‌های روانی کاسته و سلامت روان افراد اجتماع را تامین نماید. این ضوابط شامل اقدامات و تدابیری در طب پیشگیری، تشخیص، درمان بیماری‌ها روانی و تسریع در برگشت آنها به اجتماع است.
سازمان بهداشت جهانی، سلامت روان را چنین تعریف کرده است بهداشت روانی در درون مفهوم کلی بهداشت جای می‌گیرد و بهداشت یعنی، توانایی کامل برای ایفای نقش‌های اجتماعی، روانی، جسمی و بهداشتی، سلامتی تنها در نبود بیماری یا عقب ماندگی نیست تعریف گینز برگ در مورد بهداشت روانی عبارت است از تسلط و مهارت در ارتباط با محیط، به خصوص در سه فضای زندگی، عشق، کار و تفریح. استعداد یافتن و ادامه کار، داشتن خانواده، ایجاد محیط خانوادگی خرسند، فرار از مسائلی که با قانون درگیری دارد، لذت بردن از زندگی و استفاده صحیح از فرصت‌ها، ملاک تعادل و سلامت روان است(میلانی فر، ۱۳۷۴ به نقل از تودور۱۹۶۶). تعریف سلامت روان را براساس ادبیات موضوع وابسته به هفت ملاک می‌داند که عبارتند از ۱- فقدان بیماری ۲-رفتار اجتماعی مناسب ۳- رهایی از نگرانی و گناه۴- کفایت فردی و خود مهارگری ۵- خویشتن پذیری و خود شکوفایی ۶- تفرد و سازمان دهی شخصیت و۷-گشاده نگری و انعطاف پذیری. به نظر تودور، با توجه به ادبیات موجود نمی‌توان باقاطعیت از ملاک‌های پذیرفته شده جهانی برای سلامت روان سخن گفت: بنابراین، سلامت روان از دیدگاه‌های گوناگونی تعریف می‌شود و هر تعریفی از سلامت روان، فرضیه‌های فرهنگی ذاتی خود را داراست(لطافتی بریس، ۱۳۸۸).
همه متخصصان متفق القولند که سلامت روان در تحول شخصیت واحد نقشی بنیادین است. تصور تحول موزون انسان بدون وجود سلامت روان غیر ممکن است. بی شک عوامل متعددی بر سلامت روان تاثیر می‌گذارد که فهرست کردن همه آنها دشوار است چرا که وجود تفاوت‌های فردی ممکن است به تنوع در عوامل موثر بر سلامت روان بینجامد با این حال، یافته‌های حاصل از پژوهش‌ها در زمینه‌های زیست شناسی و عوامل اجتماعی دانش، ما را درباره عواملی که ممکن است سلامت روان تحت تاثیر قرار دهند وسعت بخشیده‌اند.
اصول بهداشت روانی
چنانکه قبلا ذکر شد، هدف اصلی بهداشت روانی پیشگیری است و این منظور به وسیله ایجاد محیط فردی واجتماعی مناسب حاصل می‌گردد. بنابراین برای هر فرد لازم است که با اصول بهداشت روانی آشنایی داشته باشد. اصول اساسی بهداشت روانی عبارت است از:
لف) احترام به شخصیت خود و دیگران: یکی از شرایط اصولی بهداشت روانی احترام به شخص خود است و اینکه فرد خود را دوست بدارد و به عکس، یکی از علایم بارز غیر عادی بودن، تنفر از خویش است. اصول بهداشت روانی مبتنی بر تقویت افراد است، نه تخریب شخصیت آنها، بر اساس این اصول باید نسبت به دیگران اغماض و بردباری داشت و به عوض تنبیه، تشویق را پیش بینی کرد و خلاصه اینکه، برای شخصیت افراد احترام قائل شد.
ب) شناخت محدودیت‌های خود و دیگران: یکی از اصول مهم بهداشت روانی، روبرو شدن مستقیم با واقعیت زندگی است. برای رسیدن به این مقصود، نه تنها لازم است که عوامل خارجی را شناخته و بپذیریم، بلکه ضروری است تا شخصیت خود را آن طور که واقعا هست قبول نمائیم. کشمکش و خصومت با واقعیت اغلب سبب بروز اختلال روانی می‌گردد. شخص سالم در عین حالی که از خصوصیات مثبت و بر جسته‌ی خود استفاده می‌کند، به محدودیت‌ها و نواقص خود نیز آشنایی دارد. البته باید خاطر نشان کرد که اگر چه خودشناسی کاری دشوار است، ولی شناختن دیگران دشوارتر است، زیرا افراد بشر از خیلی جهات با یکدیگر متفاوتند.
ج)پی بردن به علل رفتار: در هر عملی باید اصل علت و معلول حکمفرما باشد زیرا که از نظر علم، هیچ پدیده‌ای خود به خود به وجود نمی‌آید. از نظر علمای روان شناسی، رفتار خوب و بد وجود ندارد، بلکه هر رفتاری عللی دارد و اگر رفتاری برای فرد و جامعه مضر باشد، باید مانند برطرف کردن مرضی جسمی، سعی بر درمان آن نمود، بنابراین اولین قدم برای از بین بردن اختلال رفتار، یافتن دلیل آن است.
د) درک اینکه رفتار، تابع تمامیت فرد است: رفتار بشر تمامیت وجود اوست. بدین معنی که هر انسانی بر اثر ارتباط خصوصیات روانی و جسمی خود دست به انجام عمل می‌زند. هیچ رفتاری جداگانه و در خلاء نجام نمی‌گیرد و هیچ عملی مستقل از سایر اعمال و خصوصیات موجود بروز نمی‌کند. مثلا ناراحتی‌های جسمانی، اختلالات روانی را باعث می‌شود و بالعکس، نارسائی های روانی سبب بروز علایم جسمانی خواهد شد.
ه) شناسایی احتیاجات اولیه ا ی که سبب ایجاد رفتار و اعمال انسان می‌گردد: بهداشت روانی مستلزم دانستن و ارزش دادن به احتیاجات اولیه‌ی افراد بشر است. بعضی از این احتیاجات جسمانی است، مانند نیاز به آب و غذا و گروهی از آنها روانی می‌باشد مانند احتیاج به پیشرفت. بشر دائما تحت تاثیر این نیازهاست و به نسبت محرومیت و یا ارضاء آنها رفتار می‌کند، بنابراین زندگی او هیچ وقت در حالت سکون مطلق نیست، بلکه دائما در کشمکش و تلاش برای به دست آوردن غذا، آب، مسکن و عشق به پیشرفت موقعیت اجتماعی و امنیت جسمی و روانی است. شخصی که این اصول را بداند و بپذیرد، واقع بینانه با مشکلات زندگی مقابله کرده و دارای سلامت روانی خواهد بود( شاملو، ۱۳۷۶).
خصوصیات افراد دارای سلامت روانی
بنابر تحقیقات انجمن ملی بهداشت روانی، افراد دارای سلامت روانی دارای خصوصیات زیر هستند:
آنان احساس راحتی می‌کنند، خود را آنگونه که هستند می‌پذیرند، از استعدادهای خود بهره‌امند می‌شوند، نگرانی، ترس واضطراب و حسادت کمی دارند و دارای اعتماد به نفس می‌باشند. سیستم ارزشی آنان از تجارب شخصی خودشان سرچشمه می‌گیرد. احساس خوبی نسبت به دیگران دارند، به علایق افراد دیگر توجه می‌کنند و نسبت به آنها احساس مسئولیت نشان می‌دهند. سعی نمی‌کنند بر دیگران تسلط یابند. آنها با مشکلات روبرو می‌شوند و نسبت به اعمال خود احساس مسئولیت می‌کنند. محیط خود را تا آنجا که ممکن است شکل می‌دهند و تا آنجا که ضرورت دارد با آن سازگار می‌شوند(بنی جمال واحدی،۱۳۷۰).

این چمنها و نوارهای سبز کنار خیابانها و مقابل خانه ها اگر با توجه بیشتری نگهداری شوند مدتها به حیات خود ادامه می دهند و چشم اندازهای نشاط انگیز و شوق برای شهرها فراهم می کنند ولی اگر عرض پیاده روها کافی نباشد غالباً راه نابودی در پیش می گیرند. بعضی از افراد بی توجه، خصوصاً بچه ها ، فضای سبز را لگد می کنند.

عابراین پیاده برای رسیدن به مقصد کوتاهترین راه را انتخاب می کنند، چنانچه مسیر پیاده در داخل فضای سبز، کوتاه در نظر گرفته نشود، آنها فضای سبز را لگد کرده و مسیری دلخواه به وجود می آورند.
فضاهای سبز و پارکها همچون ریه های شهر عمل می کنند. آنها گاز کربنیک را گرفته و اکسیژن پس می دهند و از این راه به پالایش هوای شهر کمک می کنند. همچنین با تعریق مداوم، هوا را مرطوب کرده و در نتیجه بیماریهای تنفسی را کاهش می دهند.
شهرها برای حرکت و پویایی به راه و برای زنده ماندن به فضای سبز نیاز دارند. این هر دو بایستی به نحوی در بافت شهر ترکیب شوند که مکمل یکدیگر باشند نه مزاحم یکدیگر . بدین طریق است که پارکها مشکلی برای عبور و مرور ایجاد نخواهند کرد و راه ها نیز برای ادامه خود به حریم فضای سبز تجاوز نخواهند کرد.
در هر حال برای اجرای هر طرح فضای سبزی لازم است که تأثیر ترافیکی آن نیز سنجیده شود و اگر قرار است در اجرای یک طرح هندسی تعدادی درخت قطع شود، میزان سودی که چند درخت در تلطیف هوای شهر دارند، در قبال تأخیری که ممکن است در ترافیک محل ایجاد کنند محاسبه شود و اگر منظور از ایجاد فضای سبز تنها مبارزه با آلودگی هواست ، بایستی به زیانهای ناشی از ترافیک نیز توجه شود.
۱-۱۳-۲ فضای سبز شهری
آن بخش از فضای سبز که در محدوده شهر طراحی و بنا می شود ، فضای سبز شهری نامیده می شود :
بخشی از سیمای شهر که از انواع گیاهان تشکیل یافته است .
فضای نسبتا"بزرگ ، متشکل از گیاهان با ساختی جنگلی و برخورداری از بازدهی زیست محیطی واکولوژیک معین و در خور شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر .
بخشی از مناطق که دارای گیاهان یا هر گونه سبزینگی اعم از درختان ، درخچه ها ، گل ها و چمن ها است .
بخشی از استخوان بندی یا مورفولوژی شهری ، به بیان دیگر فضای سبز در کنار اسکلت فیزیکی شهر تعیین کننده اندام و به طور کلی سیمای شهر است . فضای سبز باید از یک سو برای شهر بازدهی اکولوژیک داشته و از طرفی نیاز های زیست محیطی پیرامون خود را برآورده سازد .
اراضی اماکن مسکونی ، تجاری و صنعتی ، محل های کسب و پیشه و خدماتی است که دارای پوشش گیاهی چند ساله ، دو ساله ، یک ساله اعم از درخت ، درختچه ، نهال و گیاهان پوششی ( گل ، بوته و چمن ) است و به منظور استفاده های سودمندانه یا طبیعی و تلطیف هوا در محدوده و حریم شهری احداث شده یا به طور طبیعی به وجود آمده باشد.
تعریف فضای سبز شهری از دید کارشناسان برنامه ریزی شهری
فضای سبز از دیدگاه شهر سازی : عبارت است از بخشی از سیمای شهر که از انواع گیاهان تشکیل یافته است. در صورتی که به فضاهای آزاد شهری که متضاد فضاهای انسان ساخت یا ساخت فیزیکی شهر هستند بپردازیم، در این صورت فضاهای بالقوه برای توسعه فضای سبز شهری نیز مطرح می‌شوند.
فضای سبز از دیدگاه زیست محیطی : عبارت است از فضای نسبتا"بزرگ ، متشکل از گیاهان با ساختی شبه جنگلی و برخوردار از بازدهی زیست محیطی اکولوژیک معین و درخور شرایط زیست محیطی حاکم بر شهر . آخرین دسته‌بندی ارائه شده برای فضاهای باز شهری عبارت است از پارک‌های شهری، کمربندهای سبز، باغات، گردشگاه‌ها، پارک‌های جنگلی و باغ‌های گیاه‌شناسی، پارک‌های شهری خود به مقیاس‌های زیر دسته‌بندی می‌شوند: مقیاس همسایگی، محله‌ای، ناحیه‌ای، منطقه، حوزه، شهر و آن چه پارک خطی یا بولوارها محسوب می‌شوند.
با توجه به تقسیم‌بندی فوق، استانداردهایی نیز برای مساحت پارک‌ها، فواصل پارک‌ها و دسترسی‌ها در ارتباط با جمیعت نواحی، سرانه فضای سبز شهری و اطلاعات توصیفی دیگر معین شده است.
۲-۱۳-۲ضرورت ایجادفضای سبز شهری:
از زمانی که بشر زندگی در غارها و جنگل‌ها را رها کرده و روستاها و پس از آن شهرها را بنا نهاد مدت مدیدی می‌گذرد. انسان‌ها برای احساس امنیت بیشتر شهرها را ساختند و با گسترش و پیشرفت شهرها از طبیعت دور و دورتر شدند. امروزه بعد از گذشت سالها انسان خسته از زندگی ماشینی هر روز بیش از پیش احساس می‌کند که به آن آرامش نخستین نیازمند است. آلودگی‌های زیست محیطی و صوتی روانی رویای بازگشت به دامان طبیعت را در ذهن مغشوش انسان امروز زنده میکند، اما بشر به جای پناه بردن به سکوت و آرامش و طراوت طبیعت در پی آن است که طبیعت را به شهرش بیاورد. او نمی‌تواند خانه‌اش را زیر درختان جنگل بسازد پس درخت‌ها را به باغچه خانه‌اش به فضای شهرش دعوت می‌کند.
این که انسان از چه زمانی تصمیم به ایجاد فضای سبز در شهرها گرفت به درستی مشخص نیست، نخستین نشانه‌ها به افسانه‌های کهن ادبیات جهان برمی‌گردد اشاره به باغ‌های معلق بابل و باغ شداد از این جمله‌اند. فضای سبز امروز جزئی جدایی ناپذیر از بافت شهری محسوب می‌شود. توجه به ایجاد، احیا، حفظ و توسعه فضاهای سبز شهری از جمله دغدغه‌های اصلی مسئولان اداره امور شهرها است.
درخت و به طور کلی فضای سبز به مثابه روحی است که به کالبد شهر دمیده شده و حیات شهر و شهروندان بدون آن به مخاطره می‌افتد و هر نوع کمبودی در این زمینه بر فضای کلی شهر و بر زندگی تک تک افراد تاثیر مستقیم دارد. امروزه با گسترش بی‌رویه شهرنشینی و به موازات روند صنعتی شدن شهرها و از بین رفتن باغات و مزارع و کشتزارها لزوم پرداختن به فضای سبز به عنوان نوعی وظیفه بیش از پیش احساس می‌شود. با توسعه شهرها فضای سبز آنها نیز باید گسترش یابد و یکی از وظایف خطیر شهرداری‌ها این است که با توجه به دستاوردهای علمی روز دنیا در زمینه طراحی ایجاد تفرج‌گاه‌ها، هم به عنوان محلی برای آرامش، تفریح و بازی کودکان و هم به صورت فیلتری برای تصفیه هوای شهر اقدام کنند.
مهمترین اثرات فضاهای سبز در شهرها، کارکرد های زیست محیطی آنهاست که شهر ها را به عنوان محیط زیست جامعه انسانی معنی دار کرده و با مقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست تکنولوژی (تعادل بخشی در متابولیسم شهر) از یک سو و بالا بردن سطح زیبایی از سوی دیگر، سبب افزایش کیفیت زیستی شهر ها می شوند ( شکل ۱-۲). با توجه به اینکه گسترش از یک سو ارتباط ارگانیک با تکنولوژی و از سوی دیگر با آلودگی دارد (و گریزی از آن نیست), برای تداوم آن باید کلیه عوامل لازم به کار گرفته شوند. مو لفه های اثرات گسترش در شهر ها، به طرق گوناگون می توانند نظام زیستی شهر ها را مختل کنند . فضای سبز مناسب در شهر ها یکی از عوامل موثر در کاهش این اثرات بوده به ویژه در رابطه با گرد و غبار، آلودگی های شیمیایی، هوا، فضای سبز شبه جنگلی ریه های تنفس شهر ها به شمار می روند “بنابراین در طراحی فضاهای سبز باید اهمیت بیشتری به در دسترس بودن آن برای همه مردم قائل شد, چرا که همه مردم ساکن در شهر به چشم اندازهای زیبا, هوای پاک, نور خورشید, پیاده روهای راحت و گردش روزانه خود نیازمندند و تنها در این صورت است که فضای زندگی سالمی در محلات شهری به وجود خواهد آمد"(شکویی, ۱۳۵۸: ۹۰).
دربحث فضای سبز باید به کارکردهای اقتصادی آن نیز توجه کرد. ایجاد فضای سبز در واقع نوعی سرمایه‌گذاری است زیرا علاوه بر تلطیف اقلیم و کاهش هزینه‌های گرمایش و سرمایش در ساختمان‌ها، جلوگیری از روان شدن سیلاب‌ها و کاهش سرعت باد و به تبع آن جلوگیری از فرسایش خاک و همچنین ایجاد سلامت روانی برای افراد جامعه، موجب توسعه شهرها نیز می‌شود. همچنین می‌توان با ایجاد باغ‌ها و فضای سبز و فضای گلخانه‌ای و با پرداختن به گل‌های تزئینی و صادراتی، زمینه اشتغال بسیار وسیعی را برای فارغ‌التحصیلان و علاقه‌مندان به این رشته فراهم ساخت.
بنابراین باید در توسعه شهرها و به خصوص کلان‌شهرها برنامه‌ریزی برای ایجاد فضای سبز مد نظر قرار گیرد و برای جلوگیری از برخی مشکلات و همین طور کاهش هزینه‌ها می‌بایست پیش از طراحی شهرها الگوهای جامعی را برای مکان‌های مناسب فضای سبز در نظر گرفت. در کشور گسترش سریع شهرها و افزایش جمعیت باعث فقر فضای سبز شهری شده است که با ایجاد فضای سبز در مسیر کوچه‌ها و خیابان‌ها و بیرون‌خانه‌ها، ضمن فعال شدن حس مشارکت مردم، جنبه‌های دلپذیر فضای سبز شهری نیز به درون خانه‌ها و میان مردم می‌آید و همین امر آرامش را به زندگی شهری باز می‌گرداند.
نکته دیگری که در این زمینه باید به آن اشاره کرد نوع خاک و زمین و همچنین انتخاب گونه‌هایی از گیاهان است که با آب و هوا و خاک منطقه هماهنگی داشته باشند که در صورت انتخاب فضای سبز حتی در اثر رفت و آمد مردم برای تفرج و تفریح نیز به حیات خود ادامه می‌دهد.
کمربند سبز اطراف شهر نیز به تلطیف هوای شهر کمک و از توسعه بی‌رویه شهرها جلوگیری می‌کند؛ در واقع مشکل حاشیه نشینی را نیز حل می‌کند.
شهر پایدار
پارکهای شهری
زیست محیطی
اقتصادی
اجتماعی
کیفیت زندگی
۳-۱۳-۲ کارکردهای فراغتی فضای سبز
“فضاهای شهری را به لحاظ کارکردی می توان به چهار حوزه تقسیم بندی کرد که طبعاً با یکدیگر روابطی پویا دارند :
۱- فضاهای مسکونی ۲- فضاهای کاری ۳- فضاهای اوقات فراغت ۴- فضاهای حمل و نقلی
فضاها کاملاً قابل تبدیل به یکدیگر و یا قابل عمل به صورت همزمان هستند. به عنوان مثال یک فضای اوقات فراغت برای کسانی که در آن کار می کنند، فضای کاری است. در واقع آنچه می تواند کارکرد یک فضا را مشخص کند، کارکرد تعریف شده به صورت هنجارمند برای آن است و یا کارکرد اصلی ای که برای آن به رسمیت شناخته شده است، درحالی که هر فضا می تواند علاوه بر کارکرد اصلی دارای کارکرد های فرعی و همچنین کارکرد با انحرافات نیز باشد” (فکوهی،۲۴۵:۱۳۸۳).
جهت یافتن رقمی مناسب و استاندارد برای فضای سبز ارقامی چند بدست آمده است که این ارقام کلی می باشند و با توجه به متغیر های هر محل فرق می کند. استاندارد دارای مفهومی ایستا ست در حالی که فضای سبز به علت پویایی اش ، هر نوع ایستایی را نفی می کند ، بنابر این واژه استاندارد برای فضای سبز منطقی به نظر نمی رسد و نمی توان برای سراسر یک کشور ، وسعت و حجم استاندارد شده ای را برای آن ارائه کرد زیرا کمیت فضای سبز، ایجاد آن و انتخاب نوع و… به شرایط اقلیمی و خصوصیات بیوکلیماتیک هر منطقه بستگی دارد. با این حال در برنامه ریزی شهری برای تخصیص اراضی به کاربری های مختلف و در نظر گرفتن روابط آن ها ضروری است که حدودی برای فضای سبز به عنوان استاندارد مطرح شود.
استاندارد هایی که در دهه ۱۹۰۰ در آمریکا و اروپا رواج یافت به صورت معیار های تجربی بوده که چندین بار مورد تجدید نظر قرار گرفت. « دفتر تفرجگاهی آمریکا در سال ۱۹۶۴ » بر پایه پیشنهادات باتلر ، استاندارد هایی را با توجه به نوع تفرجگاه ارائه کرده است . بدین ترتیب که برای هر هزار نفرجمعیت بر اساس نوع منطقه تفرجگاهی، ۲۵/۱ ایکر^[۱۸] ( ۵.۰۶ مترمربع ) به زمین بازی، ۲۵/۱ ایکر(۵.۰۶ متر مربع) به زمین ورزشی، ۵/۲ ایکر(۱۰.۱۲ متر مربع) به پارک های کوچک و ۱۵ ایکر(۶۰.۷۲ متر مربع) به پارک های بزرگ اختصاص داده شده است. بالتر ۱۰ ایکر (۴۰.۴۸ متر مربع) پارک و فضای سبز را برای هر ۱۰۰۰ نفر جمعیت در شهر کافی می داند. وی می گوید هر ۴۰۰۰ نفر جمعیت در شهر های بزرگ باید از یک پارک بزرگ برخوردار باشند. پیشنهادات بالتر و انجمن ملی تفرجگاه های آمریکادر خصوص فضای سبز، هنوز معیار و ارزش خود را حفظ کرده است ولی این به آن معنا نیست که بتوان آن را برای همه انواع شهر ها بزرگ دقیقا” به یک شکل به کار برد(منجونیان، ۱۳۷۴ : ۵۴).
در گزارش مطالعات گروه برنامه ریزی وزارت کشور این نقل قول آمده است که زندگی سا لم در جایی امکان پذیر است که سهم سرانه هر فرد از فضا ی سبز در منطقه مسکونی از ۳۰ تا ۵۰ متر مربع کمتر نباشد( گروه مطالعات برنامه ریزی شهری وزارت کشور، ۱۳۶۹)
بنابراین با توجه به آنچه که بیان شد، تعیین سرانه مطلوب فضای سبز، کار چندان ساده ای نیست و هر کشوری باید با توجه به مسائل مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و برنامه های آتی خود ضمن بهبود فضای سبز موجود، با کمیت و کیفیتی مطلوب، میزان مورد نیاز جامعه را با توجه به متغییر های مختلف تعیین کند .
میزان فضای سبز در شهر تهران از نظر توزیع مکانی، گسترش آن، با توجه به تغییرات جمعیتی، تراکم ساختمانی شهر، نیاز های جامعه ی شهری تهران (شهر تجاری، پایتخت سیاسی ) تعیین می شود.
۴-۱۳-۲- چشم اندازهای حوزه معاونت خدمات شهری :
تهران، شهری با اصالت و هویت ایرانی و اسلامی (شهری که برای رشد و تعالی انسان و حیات طیبه، سامان می یابد)؛
تهران، شهری سر سبز و زیبا، شاداب و سرزنده با فضاهای عمومی متنوع و گسترده؛
تهران، شهری امن و مقاوم در برابر انواع آسیبها و مقاوم در برابر مخاطرات و سوانح؛
تهران، شهری پایدار و منسجم با ساختاری مناسب برای سکونت، فعالیت و فراغت؛
تهران، شهری روان با رفاه عمومی و زیرساختهای مناسب، همراه با تعدیل نابرابری ها و تامین عادلانه کلیه حقوق شهروندی ؛
۵-۱۳-۲- اهداف حوزه معاونت خدمات شهری :

1. 1. فراهم سازی شرایط و زمینه های تحقق شهر امن ، آباد و سالم بر پایه آرمان های یک جامعه اسلامی ؛

1. 1. درک عمیق از نیازهای شهروندان و توزیع عادلانه فرصتها و امکانات شهری میان همه گروه های شهروند ؛

1. 1. رواج فرهنگ شهروندی و شهرنشینی از طریق ارتقاء آگاهی های مردم از حقوق و بویژه تکالیف شهروندی ؛

1. 1. بسترسازی برای مشارکت شهروندان در اداره شهر جهت تحقق شهر شهروند مدار ؛

1. حفاظت از محیط زیست ( بویژه آب ، هوا ، صدا و منابع طبیعی ) و ایمن سازی شهر در مقابل سوانح طبیعی و سایر مخاطرات و آسیب ها ؛

مجموع شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران از سال ۸۰ شامل شرکتهایی می باشد که نمونه مورد نظر از بین آنها انتخاب شده است.
۳-۳- نمونه آماری و روش نمونه گیری
نمونه عبارت است از: تعداد محدودی از آحاد جامعه آماری که بیان کننده ویژگیهای اصلی جامعه باشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سالهای ۸۷ لغایت ۹۱ می باشد.جهت همگن نمودن جامعه آماری در اجرای آزمون فرضیات و تعمیم نتایج آن، شرایط ذیل در خصوص شرکتهای جامعه آماری موردنظر می باشد.

1. 1. پایان سال مالی شرکت منتهی به پایان اسفند باشد.

1. 1. شرکت در دوره مورد مطالعه تغییر سال مالی نداشته باشد.

1. 1. شرکت های سرمایه گذاری و نظایر آنها نباشند

1. 1. نماد معاملاتی شرکت فعال و بیش از ۴ ماه در سال توقف نماد معاملاتی نداشته باشد.

1. 1. در محدوده زمانی تعیین شده حداقل یک بار صورتهای مالی سالانه تجدید ارائه شده، منتشر نموده باشند.

1. 1. اطلاعات مالی مورد نیاز در دسترس باشد.

با توجه به مراتب فوق، جامعه آماری تحقیق شامل۸۰ شرکت است. از سوی دیگر، دوره زمانی تحقیق از سال ۱۳۸۷ لغایت ۱۳۹۱ در نظر گرفته شده است. از دلایل انتخاب دوره زمانی مذکور، امکان استخراج صورتهای مالی و یاداشتهای همراه در طول دوره زمانی مورد نظر است که در طول دوره ۵ ساله مذکور، امکان دستیابی به اطلاعات لازم برای محقق محرز گردیده است.

۳-۴- روش جمع آوری داده ها
جهت جمع آوری داده های این تحقیق اعم از مبانی نظری تحقیق، سوابق تحقیق و داده ها از دو دسته داده ها استفاده شده است:
الف) داده های اولیه
ب) داده های ثانویه
الف) داده های اولیه: به طور مستقیم در رابطه با موضوع و برای اولین بار برای یک پروژه خاص تحقیقاتی جمع آوری می شود.
ب) داده های ثانویه: آن دسته از اطلاعات که قبلاٌ جمع آوری شده و هدف از جمع آوری آنها اجرای پروژه تحقیقاتی کنونی نبوده است.
۳-۴-۱- روش کتابخانه ای
برای تدوین تاریخچه، ادبیات موضوعی و مبانی نظری تحقیق (داده های ثانویه) از اسناد و مدارک، کتابها و مقالات موجود در کتابخانه دانشگاه، مراکز اسناد و مدارک علمی و نیز پایگاه های جستجوی علمی در اینترنت استفاده شده است.
۳-۴-۲- روش میدانی
داده ها و آمار و اطلاعات مورد نیاز این تحقیق از صورتهای مالی سالانه شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، گزارشات سالانه بورس تهران و همچنین از نرم افزارهای تدبیر پردازش و ره آورد نوین استخراج گردیده است.
۳-۵- معرفی متغیرها و نحوه محاسبه آنها
ساختار سرمایه: معمولاًساختار سرمایه از طریق نسبت هایی از طریق نسبت های زیر بدست می آید نسبت بدهی به مجموع دارایی ها، نسبت حقوق صاحبان سهام به مجموع دارایی ها ،نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام و نسبت حقوق صاحبان سهام به بدهی ها اندازه گیری می شود جان و یوجین ^[۵۸] (۱۹۷۵) در این تحقیق از لگاریتم اهرم مالی(ارزش دفتری بدهی /ارزش دفتری دارایی) به عنوان ساختار سرمایه استفاده می شود ونشان دهنده این است که شرکت برای تامین دارایی ها چقدر از بدهی استفاده کرده است (سینائی ،۱۳۸۶، ۶۹).
(۳-۱) = اهرم مالی
جریان وجوه نقد آزاد: برای محاسبه جریان وجوه نقد آزاد (FCF) از الگوی اندازه ­گیری لهن و پولسن^[۵۹] که توسط گیول و تسو^[۶۰] نیز به کار رفته، استفاده می­ شود. این مدل به شرح زیر است:
(۳-۲)
که در این مدل داریم:
: جریان وجوه نقد آزاد.
: سود عملیاتی قبل از هزینه استهلاک.
: مالیات بر درآمد کل پرداختی.
: هزینه­ های مالی (بهره) پرداختی.
: سود سهام ممتاز پرداختی.
: سود سهام عادی پرداختی.
Ta:مجموع داراییها
عملکرد مالی شرکت : روش های محاسبه عملکرد مالی شرکتها متنوع است اما موردی که در این تحقیق مورد نظر است محاسبه :
(۳-۳)
BD= ارزش دفتری بدهی
MV= ارزش بازار سهام
تنوع شرکتها: برای محاسبه تنوع شرکت ها از معیار« آنتروپی» استفاده گردیده است. جاکومین و بری در سال ۱۹۷۹ ، معیار آنتروپی را به این صورت زیر تنوع تعریف نمودند:
میانگین موزون تنوع شرکت در بخش های مختلف.
تعریف پالپو (۱۹۸۵)، این مفهوم را بهتر بیان می کند:
آنتروپی: عبارت است از میانگین موزون سهم عملیات بخش های مختلف شرکت از عملیات کل شرکت. در این میانگین، وزن عبارت است از لگاریتم معکوس نسبت کل عملیات در هر بخش. بنابراین، تنوع کل یک شرکت را می توان از طریق رابطه زیر به دست آورد:
(۳-۴)
P= نسبت فروش شرکت در کسب وکار
M= تعداد صنایعی که شرکت در آن ها فعالیت می کند.
N= تعداد کسب و کارهایی که شرکت در آن ها فعالیت می کند.
J= صنعت
I= شرکت

• افرادی که فاقد ظرفیت روانی جهت رأی دادن هستند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۴-۳۳)

۳-۵-۵- سیستم انتخابات کمیسیون مرزی
در بریتانیا کشور به ۶۵۹ ناحیه جغرافیایی تقسیم شده که به هر کدام از آنها یک حوزه انتخاباتی می‌گویند. در هر یک از این حوزه‌ها رأی دهنده می‌تواند تنها به یکی از افرادی که نام وی در ورقه رأی گیری ذکر شده است رأی بدهد و باید تنها در کنار اسم یکی از کاندیداها علامت × بگذارد. در هر حوزه انتخاباتی، کاندیدایی که بیشترین × آراء را دریافت کند به نمایندگی انتخاب می‌شود.
هر کمیسیون مرزی توسط یک رئیس اداره می‌شود که همان سخنگوی مجلس عوام است و اعضاء آن شامل یک قاضی دادگاه عالی و دو فرد دیگر است و هر کمیسیون در رابطه با مرزهای حوزه‌های انتخاباتی گزارشی به وزیر کشور ارائه می‌دهد و اوـ باید هر چه سریع‌تر گزارش مزبور را همراه با پیش نویس دستور کار شورا به دو مجلس ارائه دهد. هر دو مجلس باید دستور را تأیید کرده و بپذیرند و سپس مصوبه مزبور به ملکه تسلیم می‌شود و به صورت قانون در می‌آید. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۴)
۳-۵-۶- مرجع و نحوه رسیدگی به دعاوی انتخاباتی
برای رسیدگی به دعاوی انتخاباتی دادگاه انتخاباتی مخصوصی وجود دارد که دارای دو قاضی دادگاه عالی است. این دادگاه می‌تواند از کاندیدایی سلب صلاحیت کند، آراء را بررسی نماید، نتایج انتخابات را اعلام کند یا خواستار برگزاری انتخابات جدید شود. نحوه رسیدگی این دادگاه بدین صورت است که هم کاندیدا و هم رأی دهنده می‌تواند ظرف سه ماه از تاریخ برگزاری انتخابات به دادگاه فوق شکایت کنند و تصمیم دادگاه به صورت گزارش به رئیس پارلمان تقدیم می‌شود که مجلس طبق قانون موظف به پذیرش آن است. گزارش دادگاه انتخاباتی به تنهایی برای جلوگیری از انتخابات و سلب صلاحیت از کاندیدا کافی است ولی اگر جرم انتخاباتی صورت گرفته باشد، رسیدگی‌هایی جزایی نیز ممکن است انجام شود.

۳-۵-۷- جرائم انتخاباتی

• اعمال فاسد مثل نگفتن حقایق، فشارهای نادرست بر رأی دهندگان یا مخارج بیش از حد

• اعمال غیرقانونی مثل نقض الزامات قانونی مختلف مربوط به نوشته‌ها، تبلیغات و پخش رسانه‌ای و مسائل دیگر

مدت سلب صلاحیت برای ارتکاب جرم فاسد ده سال و برای عمل غیرقانونی پنج سال در یک حوزه انتخاباتی خاص است. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۶- ۳۵)
۳-۶- وظایف پارلمان
وظایف عمده پارلمان عبارتند از:

• تصویب قوانین

• تأمین وسایل انجام کار دولت از طریق وضع مالیات

• موشکافی و اداره دولت، به ویژه در پیشنهادات مربوط به هزینه

در انجام این وظایف، پارلمان کمک می‌کند تا حقایق و مسائل به نظر حوزه انتخابیه برسد. بر حسب عادات، پیش از تصویب کلیه پیمان‌ها و توافق‌های مهم بین‌المللی، پارلمان مورد مشورت قرار می‌گیرد. پیمان‌ها، که در تئوری حداقل یک امتیاز سلطنتی محسوب می‌شود و با نظر دولت صورت می‌گیرد، احتیاج به تصویب پارلمان ندارد. (بارز، ۱۳۶۵: ۷۹)
۳-۶-۱- مجلس عوام
مجلس عوام مجلس نمایندگانی است که اعضاء آن هر پنج سالی بطور مردم سالارانه از سوی مردم برگزیده می‌شوند. مجلس عوام دارای ۶۳۵ عضو است. تقریباً تمامی این ۶۳۵ نفر نمایندگان احزاب سیاسی گوناگون هستند و هریک حوزه انتخابیه خاصی را نمایندگی می‌کنند. وظیفه مجلس عوام به بحث گذاشتن سیاست‌ها و قوانین کشور است «اعضاء مجلس عوام یعنی نمایندگان منتخب مردم‌اند و به همین دلیل نظام سیاسی انگلستان دموکراسی پارلمانی است پس از انتخابات عمومی مجلس عوام حزبی که بیشترین تعداد نمایندگان انتخاب شده را بدست آورد، قدرت سیاسی را به دست می‌گیرد و رئیس آن حزب نخست وزیر می‌شود. دوره‌ی مذکور، نخست وزیر می‌تواند دستور تجدید انتخابات را بدهد. البته از نظر تشریفاتی، دستور انحلال مجلس را ملکه می‌دهد. اما برابر عرف مسلم، ملکه جز با صلاحدید و پیشنهاد نخست وزیر، حق انحلال مجلس را ندارد.» (امین، ۱۳۸۳: ۵۷)
اعضاء مجلس عوام اغلب سفید پوست، مرد و از طبقه متوسط هستند و کمتر از ۲۰% آن‌ها زن هستند. تا قبل از سال ۱۹۵۵ تعداد اعضاء مجلس عوام ۶۳۰ نفر بود ولی از آن سال به بعد تعداد آنها به ۶۵۹ نفر افزایش یافته است. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۰)
سخنگوی مجلس عوام نقش ریاست مجلس را ایفاء می‌کند. با اینکه رئیس مجلس یکی از نمایندگان مجلس و عضو یکی از احزاب سیاسی است، پس از انتخاب به سمت ریاست باید گرایش‌های سیاسی خود را کنار بگذارد و بی‌طرفی را رعایت کند. رئیس مجلس وظیفه مدیریت بحث‌های مجلس عوام را به عهده دارد، نوبت صحبت کنندگان را تعیین می‌کند و در صورت بروز بحث و جدل، بی‌نظمی را کنترل و نمایندگان را به رعایت نظم دعوت می‌کند.
۳-۶-۲- مجلس اعیان
مجلس اعیان حدود ۱۳۰ عضو دارد و بزرگترین مجلس قانونگذاری در دنیاست. هر یک از مجالس قانوناً اجازه دارند که ترکیب و سازمان خود را کنترل و اداره کنند. اختلافات راجع به عضویت در مجلس اعیان توسط کمیته ویژه (امتیازات) مجلس اعیان حل می‌شود. ترکیبی از رسوم و قانون مدون، تعیین کننده اعضاء مجلس اعیان است. اعضاء مجلس اعیان تماماً یا به صورت موروثی عضو مجلس می‌شوند یا به صورت انتصابی به عضویت آن در می‌آیند. این انتصاب از نظر تئوری توسط ملکه صورت می‌گیرد ولی بر اساس کنوانسیون، ملکه در این مورد، جز در شرایط خاص باید به توصیه نخست وزیر عمل کند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۷)
۳-۷- ترکیب مجلس اعیان
۳-۷-۱- لردهای روحانی
لردهای روحانی که شامل اسقف‌های اعظم کانتربری، یورک و اسقف‌های لندن، دورهام، وینچستر و بیست و یک قلمرو اسقفی دیگر است که توسط ملکه و به پیشنهاد نخست وزیر معرفی می‌شوند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۷)
۳-۷-۲- لردهای موروثی
لردهای موروثی توسط ملکه به توصیه نخست وزیر ایجاد شده اند. در این زمینه دو روش وجود دارد. روش قدیمی‌تر آن است که یک حکم (احضاریه) توسط مقام سلطنت به لردها داده می‌شود که این روش از قرن چهارده منسوخ شده است. روش دیگر در امتیاز اعطا شده است. یک لرد منصوب توسط حکم احضاریه به همان صورت قواعد قدیمی ارث بردن زمین‌ها، مقام لردی را به ارث می‌برد. این حق مالکیت بدین صورت است که پسرها مقدم بر دخترها و بزرگترها مقدم بر کوچکترها از این حق برخوردارند و دو یا چند خواهر با هم این حق را به ارث می‌برند ولی هیچ کدام نمی‌توانند مدعی مقام لردی شوند و در این صورت مقام اشرافی به تعلیق می‌افتد. لردها بخش اصلی مجلس اعیان را تشکیل می‌دهند و مقام آنها به ارث می‌رسد که این مقام معمولاً به افراد مذکر به ارث می‌رسد. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۸)
۳-۷-۳- لردهای مادام العمر
اگر یک لرد موروثی بخواهد از عنوانش استعفاء دهد طبق قانون اشراف زادگان ۱۹۶۳ می‌تواند این کار را انجام دهد، اما این امر واجد شرایطی است که اگر طبق آن شرایط عمل شود به لردهای مادام العمر تبدیل می‌شوند. بقیه لردهای مادام العمر توسط ملکه منصوب می‌شوند. این افراد اصولاً حق عضویت در مجلس اعیان را ندارند اما طبق قانون ۱۹۵۸ اشراف زادگان امروزه از این حق برخوردار گردیده اند. مقام لرد مادام العمر معمولاً شامل اعضاء مجلس عوام بازنشسته یا کارمندان عمومی می‌شود به خصوص آنهایی که سابقاً مقام بالای دولتی داشته اند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۹)
۳-۷-۴- لردهای قضایی
مجلس اعیان جدا از سایر کارکردهایش به عنوان بالاترین مرجع تجدید نظر برای کل بریتانیا عمل می‌کند. مجلس اعیان سالانه حدوداً ۷۰ پرونده را بررسی می‌کند و بیشتر کار در کمیته تجدید نظر انجام می‌شود ولی رسیدگی در خود مجلس و آن هم زمانی که پارلمان نشست ندارد صورت می‌گیرد و تقاضای تجدید نظر هم در خود مجلس مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. صدراعظم و لردهای دارای سمت عالی قضایی می‌توانند در کمیته‌ی تجدید نظر شرکت نمایند و عضو آن باشند، تعداد قضات حداکثر تا ۱۲ نفر است. این قضات لردهای مادام العمر هستند و بعد از استعفاء از مقام قضایی می‌توانند در مجلس حضور داشته باشند و رأی دهند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۳۹)
۳-۸- وظایف و اختیارات قانونگذاری ملی
۳-۸-۱- صلاحیت پارلمان انگلستان
پارلمان می‌تواند در مواردی توسط قانون محدود شود که این موارد عبارتند از:

• قانون مصوب پارلمان که اصول اخلاقی و سیاسی را مورد تعرض قرار دهد ممکن است بی‌اعتبار شناخته شود.

• پارلمان نمی‌تواند برای کشورهایی که مستقل شده‌اند قانونگذاری کند.

• پارلمان تا حدودی اقتدارش را در اثر پیوستن به اتحادیه اروپا از دست داده است. بطور کلی دکترین حاکمیت پارلمان بدین معناست که قوانین مصوب مجلس باید توسط دادگاه‌ها اطاعت شود و اینکه قوانین جدیدتر بر قوانین قبلی برتری دارند و قوانین ایجاد شده توسط نهادهای خارجی نمی‌توانند بر قوانین مجلس برتری یابند مگر با پذیرش خود پارلمان.

• باید بین قوانین مصوب مجلس و قوانینی که توسط نهادها یا افرادی که اختیار قانونگذاری به آنها واگذار شده تفاوت قائل شد چرا که گروه دوم می‌توانند قوانین را در دادگاه‌ها اجرا نکنند، به دلایلی همچون این که فراتر از اختیار آنها بوده یا نامعقول بوده است. در عمل بسیاری از قوانین بریتانیا در اثر تفویض قانونگذاری یا قانونگذاری فرعی تصویب شده اند. (زارعی، ۱۳۸۴: ۴۰)

۳-۸-۲- وظایف و اختیارات مجلس عوام
وظیفه مجلس عوام در ابتدا این است که فعالیت‌های قوه مجریه را موشکافی و کنترل کند و در مورد آنها بحث کند. مجلس عوام می‌تواند به عنوان راه حل نهایی قوه مجریه را برکنار کند و باید پیشنهادهای قانونگذاری که قوه مجریه ارائه می‌دهد را مورد رسیدگی قرار دهد. مجلس عوام به عنوان آغازگر قوانین و سیاست‌ها عمل نمی‌کند اگرچه در تصویب قوانین نقش مهمی را ایفاء می‌کند. (هم در مورد لوایح عمومی و هم در رابطه با لوایح خصوصی).
اصل بر این است که هر یک از مجلس امور داخلی و رویه‌های داخلی خود را اداره می‌کنند و برای آنها برنامه ریزی می‌کنند. و وظایف مجلس عوام عبارتند از: