روش تحقیق
۱-۳. مقدمه
در این فصل روش پژوهش، نقشه راه و مراحل اجرای تحقیق، جامعه آماری، میدان عمل، نحوه تعیین حجم نمونه و انتخاب نمونه آماری، روش نمونهگیری، ابزار جمع آوری داده ها، روش تجزیه و تحلیل داده های تحقیق و نرمافزارهای مورد استفاده برای تجمیع و نمایش داده ها تشریح شدهاند.
۲-۳. روش تحقیق
تحقیق حاضر از لحاظ هدف از نوع تحقیقات کاربردی است و از نظر روش انجام، به صورت توصیفی – پیمایشی است که برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات تحقیق از روش کتابخانهای و مطالعه کتب، مقالات و وب گاههای اینترنتی استفاده شده است. جهت استخراج داده ها در مراحل مختلف تحقیق به روش دلفی و با شیوه مصاحبه گروههای کانونی انجام می گیرد، که البته از مصاحبههای انفرادی نیز استفاده شده است. لازم به توضیح است، انجام تحقیق مستلزم طی مراحل متعددی است که در هر مرحله ضمن توجه به نقشه راه، با بهرهگیری از نظرات متخصصین، از روشهای دلفی و بارش مغزی استفاده گردید. شاخص ها، سنجه ها و اهداف کمی نیز از طریق پرسش نامه و مصاحبه استخراج و با بهره گرفتن از نرم افزارSPSS[41] داده ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند.
شاخص با تکیه برادبیات موضوع پژوهش و با بررسی قوانین و مقررات ارتقای اساتید، اهداف بلند مدت، و راهبرد کلان دانشگاه قم در حوزه های مختلف جهت پرسشنامه اول در قالب طیف لیکرت تهیه و در اختیار مدیران سازمان قرار گرفت ، که در نهایت با بهره گرفتن از آزمون تی تک نمونه ای و پس از تعیین شاخص ها چندین نسخه در نظر گرفته شد که در قالب پرسشنامه ای سنجه های منتخب هر شاخص به دست آورده ایم . درآخر بخشی از اهداف کمی از مستندات سازمان و تعدد محدودی از طریق مصاحبه تعیین شدند . با توجه به شاخص های تعیین شده، داشبورد مدیریتی طراحی گردید.
۳-۳. شناسایی و ارزیابی شاخص ها
برای مدیران سازمان ایجاد یک نظام یکپارچه که در آن سنجش و گزارش دهی عملکرد به نحوی که در عمل نتیجه بخش باشد امری ضروری و لازم است. شاخص ها، معیارهای اندازه گیری هستند که به منظور تعیین وضعیت هر سازمان در دستیابی به اهداف و انعکاس عملکرد راهبردی سازمان استفاده می شوند. فعالیت مراقبت و بازبینی شاخص ها همیشه به عنوان یک موضوع مهم در مراقبت از فعالیت های دانشگاه بوده است. پس از شناسایی نیازمندی ها و برای اجرای راه حل داشبورد درگام بعدی نیاز به شناسایی و جمع آوری شاخص هاشد. در ادامه به چگونگی جمع آوری شاخص ها پرداخته شده است. [۳۸]
۴-۳. جامعه و نمونه آماری
روش مورد استفاده در این پژوهش، توصیفی تحلیلی و کاربردی همراه مطالعه موردی در دانشگاه قم است . جامعه پژوهش مدیران دانشگاه قم در حوزه های معاونت آموزشی، معاونت پژوهشی، معاونت اداری و مالی می باشد. با توجه به تعداد محدود جامعه آماری جمع آوری اطلاعات به شیوه تمام شماری می باشد و کل جامعه آماری را شامل می شود.
۵-۳. مراحل اجرای تحقیق
نقشه راه یا روند ارائهشده در این پژوهش مطابق کار نمای ترسیمی در شکل ۳-۱ میباشد که از کتاب شاخص های کلیدی عملکرد[۴۲] اقتباس شده است. این طرح مانند یک برنامه جامع و مدونی است که از مأموریت و چشمانداز شروع می شود، سپس اهداف و راهبردها و در ادامه با رعایت توازن بین کلیه جنبههای اصلی سازمان به استخراج عوامل حیاتی موفقیت سازمان میپردازد . در آخرین مرحله از این کارنما، سنجههای ارزیابی عملکرد سازمان یعنی شاخص های کلیدی عملکرد، شاخص های کلیدی نتیجه، شاخص های عملکرد و شاخص های نتیجه، ناظر بر جنبههای کارت امتیازی متوازن سازمان به دست میآیند.
اجتماع و محیط
رشد و یادگیری
رضایت کارکنان
فرایند های داخلی
رضایت مشتری
نتایج مالی
عوامل بحرانی موفقیت(CSFs)
شاخص های کلیدی نتیجه (حداکثر ۱۰)
شاخص های ارزیابی عملکرد (حداکثر ۸۰)
شاخص های کلیدی عملکرد(حداکثر ۱۰)
ماموریت - چشم انداز- ارزشها
راهبردها (موضوعات، ابتکارات)
اجتماع و محیط
رشد و یادگیری
رضایت کارکنان
فرایند های داخلی
رضایت مشتری
نتایج مالی
شکل ۱-۳ :نمودار ماموریت و چشم انداز ارزیابی عملکرد (David Parmeenter, 2007)
انجام تحقیق مستلزم طی مراحل متعددی است که در هر مرحله ضمن توجه به نقشه راهبردی سازمان و بهره گیری از نظرات متخصصین، از روش دلفی و بارش مغزی استفاده می گردد . اجرای این مراحل مستلزم داشتن کارت امتیاز متوازن متناسب با جنبه های اصلی سازمان است.
یک نقشه راهبردی به چهار حوزه زیر تقسیم بندی می شود که در شکل ۲-۳ آورده شده است.
همچنین نمونه ای از برخی شاخص های هر وجه در این شکل مشخص شده است.
- خلق ارزش و نتایج مورد انتظار برای سهامداران، ذینفعان و مشتریان از طریق رشد و بهره وری
- دیدگاه ها و انتظارات مشتری برای خلق ارزش
- فرایند های داخلی جهت تولید محصول و رائه خدمات به مشتری
- ظرفیت های موجود در فرهنگ، فناوری و کارکنان برای خلق ارزش افزوده
شکل ۲-۳ نقشه استراتژی (Kaplan and Norton, 2004)
۶-۳. ابزار اندازه گیری و جمع آوری اطلاعات
به منظور گردآوری داده های لازم برای این تحقیق از روش های زیر استفاده می شود :
اطلاعات ثانویه: کتب و مقالات فارسی
کتب و مقالات لاتین
سایتهایاطلاعاتیشبکهجهانی اینترنت
اطلاعات اولیه :
ـ مصاحبه
ـ پرسشنامه
داده های اولیه برای شروع تحقیق از سند راهبردی فناوری اطلاعات استخراج شده اند، داده های استخراج شده از هر مرحله به روش دلفی به دست می آیند. در نهایت برای استخراج شاخص های کلیدی عملکرد و نتیجه از شاخص های عمومی ارزیابی عملکرد نیاز به وزن دهی شاخص ها داریم که از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. [۳۹]
۱-۶-۳. نرم افزارهای مورد استفاده :
وزن دهی و تجزیه تحلیل داده ها با بهره گرفتن از Exselو Spss صورت خواهد گرفت. برای طراحی داشبوردهای مدیریتی از اجزای آزاد و رایگان اینترنتی بهرهگیری شده است.
اطلاعات مربوط به داشبوردهااز طریق نرمافزارهای آزاد و رایگان[۴۳] جمع آوری و به نمایش گذاشته می شود.
۲-۶-۳. معرفی پرسشنامه
در این پژوهش، برای پاسخگویی مدیران به سوالات پرسشنامه، از طیف پنج گزینه ای لیکرت استفاده شده است . طیف لیکرت یکی از رایج ترین مقیاسهای اندازه گیری به شمار می رود. این روش مقیاس بندی، شامل طبقاتی با درجات رتبه ای است به طوری که نقاط روی طیف،کمتر یا بیشتر بودن پدیده را نسبت به نقاط دیگر آن نشان می دهد . طیف لیکرت مثالی از داده های مقیاس ترتیبی میباشد که افراد نگرش خود را نسبت به سوالات وعبارات بیان می کنند . در مقیاس لیکرت اساس کار بر فرض هم وزن بودن گویه ها استوار است. [۴۰]
پروژه های پژوهشی در مورد بررسی شاخص های کلیدی ارزیابی عملکرد مدیریت پرسنلی(مطالعه موردی دانشگاه قم)- فایل ۷