1. 1. در روش امضای دستی، امضای شخص یا اشخاص به گونه ای است که حتی الامکان به سختی جعل می شود و همه ی امضا ها یکسان هستند. ولی در روش امضای الکترونیکی، امضاء هر سندی متفاوت با امضاء اسناد دیگر است.

   

1. 1. در روش سنتی، امضاء به صورت فیزیکی توسط افراد تولید می شود ولی در روش الکترونیکی، امضاء باید به راحتی قابل بررسی و تأیید باشد تا از جعل و انکار احتمالی آن جلوگیری شود.

1. 1. در خصوص امضای دستی از جهت امنیت، تشخیص امضای اصلی از کپی شده آن به راحتی امکان پذیر است اما اطلاعات در سیستم الکترونیکی یک آرایه از بیت ها بوده تفاوتی بین نسخه اصلی و کپی گرفته شده وجود ندارد.

1. تصدیق و صحت امضای دستی، در نظام سنتی ثبت اسناد از جمله وظایفی است که بر عهده مسؤولین دفاتر نهاده شده است ( بند ۳ ماده ۴۹ قانون ثبت ) و در قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران، دفتری به نام « دفتر گواهی امضاء » پیش‌بینی شده که بنا بر ماده ۲۰ قانون ثبت « دفتری است که منحصراًً مخصوص تصدیق امضاء ذیل نوشته های عادی است و نوشته تصدیق امضاء شده با توجه به ماده ۳۷۵ ( قانون ) آئین دادرسی مدنی مسلم الصدور شناخته می شود ».

در صورتی که خصوص امضای الکترونیکی، طبق باب دوم قانون تجارت الکترونیکی ایران این وظیفه توسط « دفاتر خدمات صدور گواهی الکترونیکی » در مواد ۳۱ و ۳۲ قانون اخیرالذکر، حسب آئین نامه اجرایی ماده ۳۲ مصوب هیئت محترم وزیران مورخ ۱۱/۶/۱۳۸۶ وظایفی چون بررسی سیاست های کلان و برنامه های مربوط به حوزه زیرساخت کلید عمومی کشور، صدور مجوز ایجاد مرکز ریشه، تصویب و به روزرسانی سیاست ها و دستورالعمل های گواهی مرکز ریشه تصویب استانداردها، رویه ها، نظارت عالیه، مرکز صدور گواهی الکترونیکی، دفتر ثبت نام گواهی الکترونیکی، انتقال درخواست متقاضیان، ثبت اطلاعات معتبر، ابطال گواهی مراکز میانی، بررسی صلاحیت و صدور مجوز برای دفاتر ثبت، تضمین ارائه خدمات، تضمین محرمانه بودن داده های مربوط به امضاء و … که از ماده ۳ تا ماده ۱۹ آیین نامه اخیرالذکر موارد کامل آن مطرح گردیده را برعهده دارد.

نکته: هنگام کار با اسناد الکترونیکی، باید علامتی برای تشخیص اصل بودن و سندیت بخشیدن به محتوای آن، به اطلاعات اضافه شود.

بعضی شیوه های جدید تنها برای سندیت بخشیدن به یک موجودیت جهت مجوزدهی برای دسترسی استفاده می‌شوند. به عنوان مثال نباید یک سیستم تشخیص هویت انگشت نگاری رایانه ای، یک امضای دستی اسکن شده با وارد کردن اسم شخص در انتهای یک ایمیل ( E-mail ) — را به عنوان یک جایگزین معتبر برای امضاهای دستی پذیرفته زیرا همه ی عملکردهای یک امضاء دستی را نخواهد داشت. از طرف دیگر یک امضای دیجیتالی یک ابزار سندیت بخشیدن الکترونیکی می‌باشد که منجر به سندیت بخشیدن به یک رکود الکترونیکی از طرف رمزنگاری با کلید عمومی ( همگانی ) می شود. زیرا ساختار اصلی امضای دیجیتالی ( الکترونیکی ) به صورتی است که نویسنده اطلاعات را الکترونیکی این اطلاعات توسط کلید رمزنگاری محرمانه خود امضاء می‌کند. همچنین این کلید باید توسط کاربر برای همیشه مخفی نگه داشته شود. امضای الکترونیکی ( دیجیتالی ) توسط کلید همگانی مربوطه امضاء کننده سند قابل کنترل می‌باشد. لذا این کلید همگانی توسط عموم قابل رویت و دسترسی می‌باشد.

با تدبّر در قانون تجارت الکترونیکی ایران، در می یابیم که این قانون فاقد ضابطه ی کلی در برابری دلیل الکترونیکی با دلایل غیر الکترونیکی است. زیرا علاوه بر این، قانون مذکور برابری نوشته و امضای الکترونیک با نوشته و امضای دستی ( سنتی ) را نیز « که می توان ضابطه برابری سند الکترونیکی با سند کاغذی باشد » مشروط به شرایط خاص ننموده و به صرف بیان قاعده برابری آن ها اکتفا می‌کند. امری که اطلاق آن به لحاظ عدم برابری منطقی داده پیام غیر مطمئن با نوشته و امضاء دستی قابل انتقاد است.

شاید به جهت جبران همین نقیصه باشد که ماده۱۴ قانون تجارت الکترونیکی اعلام می کند: « کلیه داده پیام هایی که به طریق مطمئن ایجاد و نگهداری شده اند که از حیث محتویات و امضای مندرج در آن، تعهدات طرفین یا طرفی که تعهد کرده و کلیه اشخاصی که قائم مقام قانونی آنان محسوب می‌شوند، اجرای مفاد آن و سایر آثار در حکم اسناد معتبر و قابل استناد در مراجع قضایی است» با توجه به اینکه در ماده ۱۵ همین قانون، نیز نسبت به داده پیام مطمئن، سوابق الکترونیکی مطمئن و امضای الکترونیکی مطمئن، انکار و تردید را مسموع ندانسته است. با عنایت به اینکه داده پیام مطمئن بع داده ای گفته می شود که با بهره گرفتن از مکانیزم هایی آن ایمن سازی موجودیت کامل و بدون تغییر آن محرز باشد.

گفتار دوم: انواع مهر

سخن درباره ی مهر که یکی از کهن ترین دستاوردهای عالم انسانی است، نیازمند آشنایی با تاریخ و سیر تحول آن در ادوار گذشته، نمادها، اسطوره ها، اعتقادات دینی، آداب و رسوم و نیز مطالعات باستان شناسی، شناخت خطوط گوناگون و شیوه ی نگارگری است. همچنین در حوزه ی هنری آشنایی با سبک های خوشنویسی، تسلّط به اوزان شعری و قواعد آن برای قرائت صحیح سجع مُهرها الزامی است و در این رهگذر محقق باید سنگ های مختلف اعم از قیمتی و نیم بها را بشناسد تا در بررسی نحوه ی حکاکی نمود یابد. چون در این گفتار انواع مهر به لحاظ تاریخی و پیشینه ی آن مورد بحث نیست و کاربرد حقوقی آن برای ما حائز اهمیت است، انواع مهر را در به دو مبحث ذیل تقسیم بندی می نماییم.

مبحث اول: مهر شناسایی

موضوع این بحث بسیار گسترده است و باید در دوران گوناگون به صورت مستقل ارزیابی شود. زیرا، گاه لازم است برای بررسی و توضیح فقط یک مهر کتابی نوشته شود. با توجه به پیشینه ی فرهنگ و هنر در فلات ایران که به بیش از هشت هزار سال می‌رسد و آثار فراوان و چشمگیر به جا مانده از دوران پیش از تاریخ می توان ادعا کرد که کنده کاری، نخستین اثر هنری انسان بدوی است و پیش از اختراع خط، مهر در ایران، اولین ابزار تثبیت فردیت و مهم ترین رکن در شناخت اسناد بوده است و ایرانیان بیشترین سهم را در ایجاد و تکامل برگ هویت « مهر »، و به عبارتی، نشان یا شناسنامه در جهان داشته اند که مورد توجه و تقلید ملّت های مختلف قرار گرفته است.