سرقت یا دزدی از جمله جرایمی ‌است که در تمام ادوار تاریخ به عنوان پدیده اجتماعی مجرمانه، مورد تنفر و انزجار عمومی ‌بوده و در همه شرایع و مذهبها و قوانین کشورها، سرقت امری نامشروع بوده و با کیفر مواجه بوده است. بنابه نوشته منتسکیو در کتاب روح‌القوانین، تنها در قوم اسپارت، ارتکاب سرقت مجاز بوده است.(ولیدی، ۱۳۷۹، ۱۵۳).
از ده هزار سال پیش که انسان کشاورز موفق به تهیه محصول مازاد بر خود شد، صحرانشینانی که قادر به تهیه چنین محصولاتی نبودند، حمله و تجاوز به این انبارها را آغاز کردند و از آن زمان به بعد، دزدی و غارتگری در زندگی اجتماعی بشر شکل گرفت و این مسئله تا امروز در دوره‌‌های مختلف تاریخی در ابعاد مختلف رشد کره است. (یگانگی، ۱۳۸۱، ۴۷) نمونه‌هایی از مجازات سرقت در ادیان و جوامع مختلف در گذشته: در دین زرتشت در ایران باستان، برای هر نوع سرقتی، مجازات قتل را اجرا می‌کردند همچنین در مجموعه قوانین پادشاه بابل (حمورابی) برای سرقت مجازات کشتن سارق را اجرا می‌کردند. در قانون روم، یکی ازعوامل پیدایش بردگی، ارتکاب جرم سرقت بوده است بدین معنی که هرگاه سارقی را دستگیر می‌کردند، او را مانند غلامان و برای بردگی به نفع فرد مالباخته، به فروش می‌رساندند و بهای آن را به مالباخته می‌دادند.

در کشور چین، دزدان بی‌رحم (آنهایی که در حین سرقت مرتکب قتل نیز می‌شدند) را قطعه قطعه میکردند و سایر سارقان را با این نوع شکنجه، مجازات نمی‌کردند.(هاتفی، ۱۳۸۴، ۶).
در روسیه، مجازات سرقت و قتل یکسان بود و سارقان همیشه مرتکب قتل می‌شدند تا سرقت آنها افشاء نشود.
در فرانسه، فرانسوی‌ها اول در سال ۱۵۳۴ میلادی، در فرمان خود برای جلوگیری از سرقت، شکنجه چرخ را برای مجازات سارقین در نظر گرفت. در این مجازات، دست و پای سارق را می‌شکستند و روی چرخ می‌انداختند تا جان بسپارد (صدرات، ۱۳۴۰، ۴۹)
در آیین یهود، جرم سرقت ممنوع و نامشروع بوده و سارق محکوم به استرداد ۴ تا ۵ برابر مال مسروقه به مالباخته بوده است. (تورات، باب ۲۲)
به طور کلی در بررسی تاریخی و قضایی سرقت در کشور‌های اروپایی تا قبل از انقلاب کبیر فرانسه، مجازات سرقت، اعدام به وسیله دارزدن بوده است به علاوه سارقین را بعد از دار زدن روی زمین می‌انداختند و درمعابر عمومی ‌می‌گرداندند و زنانی که مرتکب سرقت می‌شدند زنده به گور می‌گردند و این وضع تا اوایل قرن نوزدهم، کم و بیش ادامه داشته است، (صدرات، ۱۳۴۰، ۶۵ -۵۹).
ولی از اواسط قرن نوزدهم از شدت این عمل کاسته شده و تا آنجا که مسئله شکستن حرز به وسیله سارق یکیاز جهات تشدید مجازات محسوب می‌شد پس از انقلاب کبیر فرانسه با تصویب قانون جزای انقلابی، جرم سرقت به سرقت‌‌های جنایی و جنحه‌ای، تقسیم شد و بر حسب مجازات مورد مجازات حبس پیش‌بینی شد. (ولیدی، ۱۳۷۹، ۱۵۶)
۲-۳-۲- انواع سرقت
سرقت انواع مختلفی دارد مانند سرقت منزل، سرقت مراکز تجاری و مغازه‌ها، سرقت عادی مغازه، دخل‌زنی، جیب‌بری، کیف‌قاپی، گردنبند‌قاپی، سرقت وسائل نقلیه، سرقت‌‌های مسلحانه وراهزنی، سرقت‌‌های رایانه‌ای، سرقت از نوع هیپنوتیزم، که آنچه مورد نظر ماست سرقت منزل می‌باشد.
به طور کلی سرقت به دو نوع صورت می‌گیرد.
سرقت ساده (سرقت عادی) که سارق بدون توسل به زور شیئی را می‌رباید.
سرقت با توسل به زور و تهاجم (سرقت جبری) که به طور فردی، دسته جمعی (باند) اتفاق می‌افتد. (رسولی، ۱۳۸۵، ۸) سرقت را به اعتبار‌های مختلف می‌توان تقسیم بندی کرد و مورد بررسی قرار داد. (هاتفی، ۱۳۸۴، ۱۴-۱۰) که عبارتند از
۲-۳-۳-انواع سرقت به اعتبار شدت و ضعف مجازات (حقوقی)
سرقت مستوجب حد- راهزنی
سرقت‌‌های مشدد - سرقت‌‌های تعزیری
۲-۳-۴-انواع سرقت به اعتبار نحوه عمل عامل
-تک رو - زوجی-گروهی (باندی)
۲-۳-۵-انواع سرقت به اعتبار مال مسروقه
- سرقت فرش- سرقت خودرو، قطعات و لوازم آن
- سرقت لوازم خانگی، صوتی و تصویری- سرقت اشیاء عتیقه
- سرقت طلا، جواهرات و پول نقد- سرقت احشام
۲-۳-۶-انواع سرقت از اماکن به اعتبار محل آن
- منزل - مغازه – فروشگاه انبار- بانک- ادارات و موسسات دولتی- دفاتر اسناد رسمی‌و بنگاه‌های معاملاتی - اماکن عمومی‌(هتلها، پایانه‌ها و. ..)
۲-۳-۷-انواع سرقت از اماکن به اعتبار راه‌های ورود سارق
- بریدن و یا شکستن قفل(قفل بری)
- سوراخ کردن دیوار
- کلید انداختن
- کشیدن مغزی درب
- بیرون آوردن توپی
- ورود از طریق دیوار حیاط
- ورود از طریق پشت بام
- ورود از طریق کمند انداختن
- ورود با بهره گرفتن از نردبان
- ورود با بهره گرفتن از درخت
- ورود با بهره گرفتن از تیر برق
- ورود با بهره گرفتن از قلاب کردن دست (زوجی)
- ورود از طریق سوراخ هواکش
- ورود از طریق حیاط خلوت
- ورود از طریق نور گیر
- ورود از طریق کانال کولر
- ورود از طریق بالای تابلوی مغازه
- ورود از طریق شکستن پنجره یا درب ورودی
- ورود از طریق بریدن حفاظ پنجره یا درب ورودی
۲-۴-علل و انگیزه‌‌های سرقت
۲-۴-۱-علل زیست شناختی
- عوامل ذهنی مثل هوش کم یا زیاد، استعداد فردی
- سن
- جنس
- وضعیت بدنی مثل زشتی، نقص عضو، کوتاهی قد و. ..
۲-۴-۲-علل روانشناختی
- فقر عاطفی
- ناکامی‌(محرومیت یا شکست در زمینه ارضاء تمایلات)