کهکرنش در خارج از ناحیه شکست و w عرض ناحیه شکست است. لذا کرنش میانگین عبارت است از:
(۳-۴)
این رابطه نشان میدهد که کرنش میانگین به طول نمونه بستگی دارد. بنابراین منحنی تنش-کرنش یک مشخصه ماده نیست، به عبارت بهتر، رابطه تنش-کرنش یکتایی وجود ندارد. این پدیده به عنوان اثر تمرکز کرنش[۳] شناخته می شود [۲۷]. این اثر تمرکز، بخصوص برای تحلیل اجزا محدود مهم میباشد. طوریکه ممکن است نتایج حساس به مش ایجاد کند [۱۲].
۳-۱-۳-۱-۳ سختشدگی کششی بتن:
در بتن مسلح پروسه ترکخوردگی پیچیده است. مطابق شکل(۳-۴) علاوه بر ترکهای بزرگ که در سطح عضو گسترش مییابند، چندین ترک نیز در پیرامون میلگردها ایجاد می شود که ترکهای چسبندگی[۴] نامیده میشوند به شکل(۳-۴) مراجعه گردد [۱۲].
شکل۳- ۴ ترکخوردگی داخلی در بتن مسلح [۱۲]
سهم بتن ترکخورده در مقاومت کششی اعضای بتنآرمه، اثر سختشدگی کششی خوانده می شود. در واقع بتن موجود بین ترکها که هنوز مقداری چسبندگی با میلگردهای فولادی دارد در تحمل کشش سهیم است. پدیده سختشدگی کششی، نقش مهمی در کاهش تغییرشکلهای پس از ترک خوردگی بازی می کند و به طور قابل ملاحظهای روی سختی پس از ترک و رفتار برشی اعضای بتنآرمه تاثیر می گذارد [۳۲].
در برنامه آباکوس رفتار پس از ترکخوردگی را میتوان بصورت رابطه بین تنش کششی برحسب کرنش ترکخوردگی و یا تابعی از جابجایی ترکخوردگی تعریف نمود. در این تحقیق، مدل ساختاری بتن در کشش را بر حسب کرنش معرفی می شود.
برای مدلسازی رفتار نرمشدگی بتن توابع مختلفی پیشنهاد شده که مهمترین آنها عبارتند از: Petersson، Reinhardt، Shima، Vecchio و Collins [5].
در این پروژه از رابطه نرمشدگی غیرخطی که توسط شیما و همکاران(۱۹۸۷) ارائه شده است استفاده می شود.[۲۶].
رابطه اصلی ارائه شده به شرح زیر است:
(۳-۵)
دو برابر کرنش ترکخوردگی میباشد. مقدار C برای آرماتورهای آجدار برابر۰٫۴ و برای شبکه فولادی جوش شده برابر با ۰٫۲ می باشد.
مدلسازی سختشدگی کششی به دو روش امکان پذیر است: الف- اصلاح سختی میلگرد، ب- اصلاح سختی بتن برای تحمل نیروی کششی بعد از ترکخوردگی [۱۲].
برنامه آباکوس روش دوم را پیشنهاد می کند. با توجه به مدل ارائه شده برای رفتار نرمشدگی بتن با افزایش مقدار میتوان سختشدگی کششی بتن را در نظر گرفت [۳]. شکل(۳-۵) بصورت شماتیک این مفهوم را نشان میدهد.
= انرژی شکست بتن که مقدار انرژی لازم برای شکل گیری واحد سطح ترک میباشد.
منوال برنامه آباکوس با توجه به مقاومت فشاری بتن مقادیر زیر را برای پیشنهاد می کند:
(۳-۶)
برای بتنهای با مقاومت فشاری بین این مقادیر میتوان از درونیابی خطی استفاده نمود.
شکل۳- ۵ رفتار سخت شدگی کششی در بتن[۳]
۳-۱-۴ مدلسازی فولاد
برای مدلسازی آرماتور فولادی از مدل پلاستیسیته کلاسیک فلزات موجود در آباکوس استفاده شده است. این مدل از سطح تسلیم میسز با جریان پلاستیک وابسته استفاده می کند که تسلیم ایزوتروپیک را ممکن میسازد. با بهره گرفتن از این مدل، امکان تعریف رفتار پلاستیک کامل یا رفتار سختشوندگی ایزوتروپیک و یا کینماتیک وجود دارد که در واقعیت سختشوندگی فولاد ترکیبی از خصوصیات ایزوتروپیک و کینماتیک(مرکب) است.
۳-۱-۴-۱ سختشوندگی
در آباکوس میتوان مواد را بصورت کاملا پلاستیک یا با سختشوندگی بعد از تسلیم اولیه تعریف نمود. انواع سخت شوندگی در دسترس در آباکوس عبارتند از :
سختشوندگی ایزوتروپیک، جانسون-کوک، کینماتیک، ترکیبی(ایزوتروپیک و کینماتیک) و تعریف شده توسط کاربر.
سختشوندگی ایزوتروپ[۵] شکل، اندازه و موقعیت سطح تسلیم را بطور یکنواخت تغییر میدهد. یعنی ماده در تمام جهات بصورت برابر قویتر شده است. شکل(۳-۶) مفهوم سختشدگی ایزوتروپ را نشان میدهد. مطابق شکل، افزایش حد تسلیم مصالح در کشش تا منجر به افزایش یکسان حد تسلیم در فشار شده است.
برای بسیاری از مصالح، مشاهده شده است که افزایش در حد تسلیم مصالح در کشش به علت تغییر شکلهای پلاستیک با کاهش حد تسلیم در فشار همراه شده است. این پدیده اثر بوشینگر نام دارد که با قانون سختشدگی کینماتیک[۶] در نظر گرفته می شود. این نوع سختشوندگی برای بارگذاری چرخهای مناسب است. شکل(۳-۷) مفهوم فوق را نشان میدهد. در این شکل حد تسلیم در کشش تا افزایش یافته است و با باربرداری و بارگذاری مجدد در فشار، ماده در تسلیم می شود. در این پروژه با توجه به انجام تحلیلهای دینامیکی(انفجاری) از مدل کینماتیک استفاده می کنیم.
در برخی مصالح سطح تسلیم هم انتقال مییابد و هم منبسط می شود(مرکب) که در نظر گرفتن این قانون در آباکوس با بهره گرفتن از حالت سختشوندگی از نوع(Combine) میسر میگردد. همچنین زمانی که اثرات وابسته به نرخ مهم باشند میتوان از این مدل استفاده نمود.
شکل۳- ۶ مفهوم سختشدگی ایزوتروپیک
شکل۳- ۷ مفهوم سختشوندگی کینماتیک
۳-۱-۴-۲ سطح تسلیم فن میسز
سطح تسلیم میسز فرض می کند که تسلیم فلز مستقل از فشار هیدرو استاتیک است. این مشاهده برای بسیاری از فلزات بجز فلزات متخلخل، صحیح است. براساس ضابطه فن میسز، تسلیم مصالح زمانی شروع می شود که دومین تغییرناپذیر تانسور انحرافی به مقدار بحرانی K برسد. تابع تسلیم برای شرط فن میسز به صورت زیر بیان می شود:
(۳-۷) |
که K تنش تسلیم مصالح در برش خالص است که مقدار آن برابر است با: .
ضابطه فن میسز برحسب تنشهای اصلی به صورت زیر نوشته می شود: